۸۷٬۹۸۰
ویرایش
اصول کافی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - 'ى' به 'ی'
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'ى' به 'ی') |
||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
کلینی هر مبحث کلی را با نام «کتاب» آورده و در هر یک از این کتابها چند عنوان مرتبط با موضوع به نام «باب» ذکر کرده است. او در ذیل همه ابواب کافی حدود شانزده هزار حدیث از چهارده معصوم(ع) ذکر کرده که همه آنها را به طور مسند آورده است. | کلینی هر مبحث کلی را با نام «کتاب» آورده و در هر یک از این کتابها چند عنوان مرتبط با موضوع به نام «باب» ذکر کرده است. او در ذیل همه ابواب کافی حدود شانزده هزار حدیث از چهارده معصوم(ع) ذکر کرده که همه آنها را به طور مسند آورده است. | ||
=عناوین | =عناوین اصلی اصول کافی= | ||
کتاب العقل والجهل که تنها یک باب دارد، مشتمل بر 36 روایت است. | کتاب العقل والجهل که تنها یک باب دارد، مشتمل بر 36 روایت است. توصیه‌های [[امام کاظم علیه‌السلام]] به [[هشام]]، در این کتاب آمده است. | ||
کتاب فضل العلم | کتاب فضل العلم دارای ابواب پرشماری است که مباحث برخی از آنها عبارت‌اند از: «وجوب دانش پژوهی»، «آنان که از راه دانش نان می خورند»، «صفت علم»، «فضیلتِ دانش و دانشوران»، «نگارش و فضیلت آن»، «صفت عالم»، «[[تقلید]]»، «حق عالم»، «بدعت و رأی و قیاس» «نهی از سخن بدون دانش»، «وجود همه نیازمندی‌های مردم در [[قرآن]] و [[سنت]]. | ||
کتاب التوحید نیز به | کتاب التوحید نیز به موضوعاتی چون: «حدوث عالم و پدید آورنده آن»، «پایین‌ترین درجات شناخت خدا»، «نهی از سخن گفتن در کیفیت او»، «باطل کردن نظریه دیدن خدا»، «صفات ذات خدا»، «اراده و دیگر صفات فعل خدا»، «معانی اسماء الهی»، «مشیت و اراده»، «سعادت و شقاوت»، «جبر و قدر و امر بین الامرین» پرداخته شده است. | ||
کتاب الحجة که پس از [[ایمان]] و [[کفر]]، گسترده‌ترین بخش کتاب اصول | کتاب الحجة که پس از [[ایمان]] و [[کفر]]، گسترده‌ترین بخش کتاب اصول کافی است، روایات زیادی در بیش از یکصد و سی باب، نقل شده که به سرفصل‌های آن به صورت کلی اشاره می شود: | ||
#نیاز به حجت | #نیاز به حجت | ||
#طبقات | #طبقات انبیای رسل، ائمه اطهار | ||
#تفاوت میان رسول، | #تفاوت میان رسول، نبی و محدث | ||
#شناخت امام و لزوم اطاعت از او | #شناخت امام و لزوم اطاعت از او | ||
#صفات ائمه (والیان امر، خازنان علم، نور | #صفات ائمه (والیان امر، خازنان علم، نور الهی، ارکان زمین و..) | ||
#عرضه اعمال بر ائمه | #عرضه اعمال بر ائمه | ||
#ائمه، وارثان علم انبیا | #ائمه، وارثان علم انبیا | ||
#آنچه نزد ائمه است (علم کامل قرآن، کتب انبیا، صحیفه فاطمة، جفر، جامعه و..) | #آنچه نزد ائمه است (علم کامل قرآن، کتب انبیا، صحیفه فاطمة، جفر، جامعه و..) | ||
#دانش ائمه و | #دانش ائمه و افزونی جهات مختلف آن | ||
#نصوص دالِ بر امامت یکایک ائمه دوازده گانه | #نصوص دالِ بر امامت یکایک ائمه دوازده گانه | ||
# | #گزیده‌هایی از تاریخ زندگانی معصومان | ||
# | # | ||
#کتاب الایمان والکفر، گسترده‌ترین بخش اصول | #کتاب الایمان والکفر، گسترده‌ترین بخش اصول کافی و مشتمل بر بیش از دویست باب است. مباحث اصلی این کتاب عبارت‌اند از: «خلقت مؤمن و کافر»، «معنی اسلام و ایمان»، «صفات مؤمن و حقایق ایمان»، «اصول و فروع کفر»، «گناهان و آثار، درجات و انواع آنها» و «انواع کفر. | ||
# | # | ||
#کتاب الدعاء در دو بخش تنظیم شده است: قسم اول در بیان فضیلت دعا و آداب آن است. در این بخش، ابتدا به «آثار دعا»، «تغییر | #کتاب الدعاء در دو بخش تنظیم شده است: قسم اول در بیان فضیلت دعا و آداب آن است. در این بخش، ابتدا به «آثار دعا»، «تغییر قضای الهی به وسیله دعا»، «شفای همه دردها» و استجابت آن پرداخته شده، سپس آداب دعا همانند: «تقدم در دعا»، «رو به قبله نشستن و یاد خدا در هنگام دعا»، «دعای پنهان»، «اوقات مناسب دعا» و «اجتماع افراد در دعا» تبیین شده است. در بخش دوم، متن برخی ادعیه و اذکار کوتاه که به صورت مطلق یا ویژه برخی از حالات است، گردآوری شده است. نظیر: دعا هنگام بیدار شدن و خروج از منزل، به دنبال نمازها، هنگام بیماری‌ها، و یا هنگام قرائت قرآن. | ||
# | # | ||
#کتاب فضل القرآن در چهارده باب، فضیلت حاملان قرآن، و نیز فضیلت تعلم، حفظ، قرائت و ترتیل آن را تبیین کرده است. همچنین مقدار فضیلت خواندن قرآن در هر روز نیز در این کتاب معین شده است. | #کتاب فضل القرآن در چهارده باب، فضیلت حاملان قرآن، و نیز فضیلت تعلم، حفظ، قرائت و ترتیل آن را تبیین کرده است. همچنین مقدار فضیلت خواندن قرآن در هر روز نیز در این کتاب معین شده است. | ||
# | # | ||
#در آخرین عنوان از بخش «اصول» | #در آخرین عنوان از بخش «اصول» کافی، (کتاب العشرة)، لزوم معاشرت، معاشرت نیک، معاشران خوب و بد و نیز برخی از آداب و وظایف معاشرت و روابط اجتماعی نظیر: سلام گفتن به یکدیگر، احترام بزرگسالان، احترام کریمان، رعایت امانت در جلسات، حق همسایه، حق همسر، نامه نگاری و... بررسی شده است. | ||
# | # | ||
=عناوین اصلی فروع کافی= | =عناوین اصلی فروع کافی= | ||
بخش دوم کتاب کافی که «فروع الکافی» نام دارد دربردارنده روایات مربوط به مسائل | بخش دوم کتاب کافی که «فروع الکافی» نام دارد دربردارنده روایات مربوط به مسائل فقهی است. در این بخش عناوین زیر وجود دارد: | ||
#کتاب الطهارة | #کتاب الطهارة | ||
| خط ۹۶: | خط ۹۶: | ||
#کتاب الاطعمه | #کتاب الاطعمه | ||
#کتاب الاشربة | #کتاب الاشربة | ||
#کتاب | #کتاب الزی والتجمل والمروة | ||
#کتاب الدواجن | #کتاب الدواجن | ||
#کتاب الوصایا | #کتاب الوصایا | ||
| خط ۱۰۶: | خط ۱۰۶: | ||
#کتاب الایمان والنذور والکفارات. | #کتاب الایمان والنذور والکفارات. | ||
یادآوری می شود، در فروع کافی برخی از عنوان‌ها که معمولاً در کتب فقهی به صورت مستقل آورده می شوند به مناسبت، ضمن عنوان‌های یاد شده آمده‌اند. مثلاً اجاره، بیع، رهن، عاریه، ودیعه، و امثال آن، در عنوان المعیشة، [[امر به معروف]]، در عنوان الجهاد و نیز [[زیارت نامه]]<nowiki/>ها در عنوان الحج آمده است. | |||
فروع | فروع کافی بزرگترین بخش کتاب کافی به حساب می‌آید. | ||
=روضه الکافی= | =روضه الکافی= | ||
در سومین بخش از کتاب | در سومین بخش از کتاب الکافی که به نام «روضه» شهرت دارد، روایات مربوط به موضوعات مختلف و متنوع، بدون هیچ ترتیب و نظم خاصی گردآوری شده است. برای نمونه، به برخی از موضوعات آن اشاره می شود: | ||
#تأویل و تفسیر | #تأویل و تفسیر برخی آیات [[قرآن مجید]] | ||
#توصیه‌ها و | #توصیه‌ها و اندرزهای [[ائمه اطهار علیهم السلام]] | ||
#رؤیا و انواع آن | #رؤیا و انواع آن | ||
#دردها و درمان‌ها | #دردها و درمان‌ها | ||
#کیفیت آفرینش جهان | #کیفیت آفرینش جهان هستی و برخی از پدیده‌های آن | ||
#تاریخ | #تاریخ بعضی از پیامبران بزرگ | ||
#فضیلت شیعه و وظایف آن | #فضیلت شیعه و وظایف آن | ||
# | #برخی مسائل تاریخ صدر اسلام و زمان [[خلافت]] [[امیرمؤمنان]] | ||
#[[ | #[[مهدی علیه‌السلام]] و صفات او و نیز اصحاب و ویژگی‌های زمان حضور او | ||
#تاریخ | #تاریخ زندگی برخی [[اصحاب]] و اشخاص، نظیر [[ابوذر]]، ثمامة بن أثال، [[زید بن علی]]، [[سلمان]]، [[جعفر بن ابی طالب]]. | ||
=بررسی استناد روضه به کلینی= | =بررسی استناد روضه به کلینی= | ||
| خط ۱۵۲: | خط ۱۵۲: | ||
=ویژگی‌های کتاب کافی= | =ویژگی‌های کتاب کافی= | ||
*نویسنده این کتاب، دوران [[نواب اربعه]] و | *نویسنده این کتاب، دوران [[نواب اربعه]] و بخشی از زمان [[امام حسن عسکری علیه‌السلام]] را درک کرده است. | ||
*نویسنده این کتاب، به جهت | *نویسنده این کتاب، به جهت نزدیکی زمانی با نویسندگان اصول، توانسته روایاتی را با واسطه‌های کمتر نقل کند؛ از همین رو بخشی از روایات کافی با سه واسطه نقل شده است. | ||
* | *دارای عناوینی کوتاه و گویا است که محتوای روایات باب را نشان می دهد. | ||
*روایات بدون دخل و تصرف نقل شده و توضیحات مصنف با روایت‌ها مشتبه | *روایات بدون دخل و تصرف نقل شده و توضیحات مصنف با روایت‌ها مشتبه نمی شود. | ||
*مصنف | *مصنف سعی می کند حدیث درست‌تر و روشن‌تر را، در اول باب قرار داده و سپس احادیث مبهم و مجمل را ذکر کند. | ||
*یکی از امتیازات کافی این است که کلینی سلسله سند را تا به امام، در هر حدیث نقل می‌کند، و آن جا که صدر سند را حذف کرده است، جایی است که از کتاب دیگر نقل کرده و سلسله سند را به آن کتاب حواله می‌دهد. تمام سند حدیث در آن ذکر شده و از این جهت با تهذیب و استبصار و [[من لایحضره الفقیه]] متفاوت است. | *یکی از امتیازات کافی این است که کلینی سلسله سند را تا به امام، در هر حدیث نقل می‌کند، و آن جا که صدر سند را حذف کرده است، جایی است که از کتاب دیگر نقل کرده و سلسله سند را به آن کتاب حواله می‌دهد. تمام سند حدیث در آن ذکر شده و از این جهت با تهذیب و استبصار و [[من لایحضره الفقیه]] متفاوت است. | ||
* | *روایاتی را نقل می کند که با عنوان باب سازگار است و از نقل احادیث معارض خودداری کرده است. | ||
*روایات را در غیر ابواب خود قرار نداده است. | *روایات را در غیر ابواب خود قرار نداده است. | ||
* | * | ||
*از تنظیم و تبویب دقیق و | *از تنظیم و تبویب دقیق و منطقی برخوردار است؛ از عقل و جهل و سپس علم و آن گاه [[توحید]] شروع می کند؛ در واقع برخی از مباحث معرفت شناسی را در مرحله نخست قرار داده و سپس به مباحث توحید و [[امامت]] می رسد، آنگاه روایات اخلاقی را نقل کرده تا به فروع و احکام می رسد و در پایان جُنگی متنوع از احادیث را جمع نموده است. | ||
*جامعیت | *جامعیت کافی نسبت به مباحث عقیدتی، اخلاقی و فقهی از دیگر امتیازهای آن است. | ||
* | * | ||