۸۵٬۸۳۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'آنها' به 'آنها'
Mohsenmadani (بحث | مشارکتها) (←پانویس) |
جز (جایگزینی متن - 'آنها' به 'آنها') |
||
| خط ۱۸۱: | خط ۱۸۱: | ||
روز آزادی بیان <ref>راهنمای کامل زندگی در ازبکستان | موسسه گوتوتی‌آر go2tr.com › uzbekistan › life</ref> | روز آزادی بیان <ref>راهنمای کامل زندگی در ازبکستان | موسسه گوتوتی‌آر go2tr.com › uzbekistan › life</ref> | ||
=زبان کشور ازبکستان= | =زبان کشور ازبکستان= | ||
زبان اُزبکی (به ازبکی: O’zbek tili / Ўзбек тили / اوزبېک تیلی) یکی از زبان‌های ترک‌تبار است. ازبکی زبان رسمی کشور ازبکستان است و حدود ۳۵ میلیون نفر گویش‌ور دارد. این زبان از شاخهٔ قارلوق زبان‌های ترکی است. ازبکی وام‌واژه‌هایی از عربی، روسی و فارسی دارد، گویش برخی از این واژه‌ها در زبان ازبکی نسبت به زبان فارسی، کمی تفاوت دارد ولی بسیاری از | زبان اُزبکی (به ازبکی: O’zbek tili / Ўзбек тили / اوزبېک تیلی) یکی از زبان‌های ترک‌تبار است. ازبکی زبان رسمی کشور ازبکستان است و حدود ۳۵ میلیون نفر گویش‌ور دارد. این زبان از شاخهٔ قارلوق زبان‌های ترکی است. ازبکی وام‌واژه‌هایی از عربی، روسی و فارسی دارد، گویش برخی از این واژه‌ها در زبان ازبکی نسبت به زبان فارسی، کمی تفاوت دارد ولی بسیاری از آنها همانند کلمات فارسی به کار می‌‌رود. بیشتر کتاب‌های قدیمی و تاریخی ازبکستان نیز به زبان فارسی یا به زبان ازبکی با استفاده از الفبای عربینگاشته شده که در کتاب‌خانه‌ها و موزه‌های این کشور به نمایش گذاشته شده‌است.<ref>زبان کشور ازبکستان چیست؟ - اطلاعات عمومی - تاریخ ما tarikhema.org › info › زبان-کشور-ا...</ref> | ||
=نگاهی مختصر بر فرهنگ ازبک‌ها= | =نگاهی مختصر بر فرهنگ ازبک‌ها= | ||
باید گفت چون ازبک‌ها در اصل ایرانی هستند آداب و رسوم آنان نیز بسیار مشابه ایرانیان کنونی می‌‌باشد. مثلاً برای شروع یک زندگی مشترک اغلب خانواده داماد، عروس خویش را انتخاب می‌‌کنند. اما باید متذکر شد به دلیل وجود قومیت‌های مختلف تنوع فرهنگی زیادی در این کشور به چشم می‌‌خورد. ازبک‌ها مردمانی مهربان و مهمان نواز هستند به طوری که در سفر به ازبکستان حتماً توسط یک شهروند دعوت می‌‌گردید. | باید گفت چون ازبک‌ها در اصل ایرانی هستند آداب و رسوم آنان نیز بسیار مشابه ایرانیان کنونی می‌‌باشد. مثلاً برای شروع یک زندگی مشترک اغلب خانواده داماد، عروس خویش را انتخاب می‌‌کنند. اما باید متذکر شد به دلیل وجود قومیت‌های مختلف تنوع فرهنگی زیادی در این کشور به چشم می‌‌خورد. ازبک‌ها مردمانی مهربان و مهمان نواز هستند به طوری که در سفر به ازبکستان حتماً توسط یک شهروند دعوت می‌‌گردید. | ||
آنان برای پذیرایی سعی می‌‌کنند از غذاهای متنوع بسیاری از شما پذیرایی کنند و مسلمانان این کشور فعالیت‌های مذهبی زیادی دارند، از جمله رفتن به [[نماز جمعه]]. آنان به صنایع دستی خود توجه ویژه‌ای دارند و بسیار خوشحال میشوند بتوانند با فروش | آنان برای پذیرایی سعی می‌‌کنند از غذاهای متنوع بسیاری از شما پذیرایی کنند و مسلمانان این کشور فعالیت‌های مذهبی زیادی دارند، از جمله رفتن به [[نماز جمعه]]. آنان به صنایع دستی خود توجه ویژه‌ای دارند و بسیار خوشحال میشوند بتوانند با فروش آنها فرهنگ، دیدگاه و هنر خود را به دیگران ارائه دهند. آنان بیشتر در صنعت منبت کاری، سفال گری، تولید ابریشم، چرم و گلدوزی فعالیت می‌‌کنند. آنان با الهام گرفتن از سبک‌های جدید و تلفیق آنان با هنرهای خویش دنیای جدیدی را در عرصه هنر ساخته اند.<ref>آشنایی با فرهنگ و تاریخ ازبکستان - هورگشت پارس www.hourgasht.ir › articles › details</ref> | ||
=نظام آموزشی= | =نظام آموزشی= | ||
سیستم آموزشی ازبکستان تا سال ۱۹۹۰ بر طبق مدل شوروی ارائه میشد، ولی از این سال به بعد تغییراتی به خصوص در دروس مربوط به تاریخ و ادبیات ازبکستان به عمل آمد و ساعت آموزش آنها افزایش یافته و از ساعات تدریس زبان روسی کاسته شد. البته اخذ دکترا در ۲ مرحله انجام می‌پذیرد. بدین ترتیب که ابتدا باید نامزدی علوم را اخذ کرده، سپس اخذ دکترا امکانپذیر است که معمولاً افراد در ۵۰-۴۵ سالگی موفق به اخذ آن میشوند. | سیستم آموزشی ازبکستان تا سال ۱۹۹۰ بر طبق مدل شوروی ارائه میشد، ولی از این سال به بعد تغییراتی به خصوص در دروس مربوط به تاریخ و ادبیات ازبکستان به عمل آمد و ساعت آموزش آنها افزایش یافته و از ساعات تدریس زبان روسی کاسته شد. البته اخذ دکترا در ۲ مرحله انجام می‌پذیرد. بدین ترتیب که ابتدا باید نامزدی علوم را اخذ کرده، سپس اخذ دکترا امکانپذیر است که معمولاً افراد در ۵۰-۴۵ سالگی موفق به اخذ آن میشوند. | ||
| خط ۳۹۵: | خط ۳۹۵: | ||
در آوریل۱۹۹۰، گروهی از اعضای جنبش مردمی بیرلیک منشعب شدند و حزب دموکراتیک ارک را به رهبری '''محمدصالح''' تشکیل دادند. حزب ارک برخلاف برلیک استقلال واقعی ازبکستان را نسبت به دموکراسی در اولویت قرار میدهد. در ابتدا ریاست این حزب با محمدصالح بود که بعد از شکست از کریم اف در انتخابات ریاست جمهوری، بر اثر فشار حکومت به ترکیه و سپس به آلمان عزیمت کرد. شایان ذکر است حزب دموکراتیک ارک در حال حاضر غیرقانونی است. محمدصالح، رهبر حزب ارک، تحت تأثیر القائات ترکیه روی عنصر ترک و پان ترکیسم تکیه کرده و به طور علنی اظهار داشته است: <big>ما ترک هستیم، الگوی ما ترکیه است و دین از سیاست جداست</big>. جنبش اسلامی ازبکستان | در آوریل۱۹۹۰، گروهی از اعضای جنبش مردمی بیرلیک منشعب شدند و حزب دموکراتیک ارک را به رهبری '''محمدصالح''' تشکیل دادند. حزب ارک برخلاف برلیک استقلال واقعی ازبکستان را نسبت به دموکراسی در اولویت قرار میدهد. در ابتدا ریاست این حزب با محمدصالح بود که بعد از شکست از کریم اف در انتخابات ریاست جمهوری، بر اثر فشار حکومت به ترکیه و سپس به آلمان عزیمت کرد. شایان ذکر است حزب دموکراتیک ارک در حال حاضر غیرقانونی است. محمدصالح، رهبر حزب ارک، تحت تأثیر القائات ترکیه روی عنصر ترک و پان ترکیسم تکیه کرده و به طور علنی اظهار داشته است: <big>ما ترک هستیم، الگوی ما ترکیه است و دین از سیاست جداست</big>. جنبش اسلامی ازبکستان | ||
جنبش اسلامی ازبکستان (حرکت اسلامی ازبکستان) کار خود را در روستای حاصل خیز و کوچکی در مرکز درهٔ فرغانه آغاز کرد. پس از اصلاحات سیاسی گورباچف (ایجاد فضای باز سیاسی) در آسیای مرکزی، آگاهی [[مسلمانان]] این منطقه افزایش یافت. بعد از فروپاشی شوروی، گروهی از مردان جوان و بیکار در نمنگان در حال ساخت مسجدی برای روستای خود بودند که با مخالفت شهرداری این شهر رو به رو شدند. | جنبش اسلامی ازبکستان (حرکت اسلامی ازبکستان) کار خود را در روستای حاصل خیز و کوچکی در مرکز درهٔ فرغانه آغاز کرد. پس از اصلاحات سیاسی گورباچف (ایجاد فضای باز سیاسی) در آسیای مرکزی، آگاهی [[مسلمانان]] این منطقه افزایش یافت. بعد از فروپاشی شوروی، گروهی از مردان جوان و بیکار در نمنگان در حال ساخت مسجدی برای روستای خود بودند که با مخالفت شهرداری این شهر رو به رو شدند. آنها از اقدام شهرداری عصبانی شدند و به سمت ساختمان مرکزی حزب کمونیست ازبکستان حرکت و آنجا را مصادره کردند. | ||
این آغاز فعالیت جنبشی بود که بعدها در سراسر آسیای مرکزی طنین انداز شد. این گروه توسط دو نفر رهبری میشد: عبدالویچ یلداش اف که در دانشگاه ترک تحصیل کرده اما در سخنوری و رهبر گروه توانا بود؛ نفر دوم نیز جمعه بای <big>احمد زانویچ خوجیو</big>، اهل نمنگان بود. او که بعدها نام روستای خود را برگزید، فردی شجاع و شخصیتی کاریزماتیک (Charismatic) داشت. نمنگانی در دوران شوروی سابق(۱۹۸۷) سرباز بود. او در عملیات اشغال [[افغانستان]]<ref>ر.ک:مقاله افغانستان</ref> به عنوان چترباز و مسؤول گروهان شرکت کرد. در این جنگ مجاهدین افغانی که شجاعانه از افغانستان در برابر تهاجم شوروی دفاع می‌‌کردند، نمنگانی را تحت تأثیر قرار دادند. بعد از آن نمنگانی به عربستان رفت و وهابیون که در عربستان از امکانات و بودجهٔ خوبی برخوردارند، به جذب و آموزش نمنگانی و دوستان او، همچون عبدالاحد پرداختند. وی در آنجا زبان عربی را یاد گرفت و رابطه خوبی با وهابیون برقرار کرد. | این آغاز فعالیت جنبشی بود که بعدها در سراسر آسیای مرکزی طنین انداز شد. این گروه توسط دو نفر رهبری میشد: عبدالویچ یلداش اف که در دانشگاه ترک تحصیل کرده اما در سخنوری و رهبر گروه توانا بود؛ نفر دوم نیز جمعه بای <big>احمد زانویچ خوجیو</big>، اهل نمنگان بود. او که بعدها نام روستای خود را برگزید، فردی شجاع و شخصیتی کاریزماتیک (Charismatic) داشت. نمنگانی در دوران شوروی سابق(۱۹۸۷) سرباز بود. او در عملیات اشغال [[افغانستان]]<ref>ر.ک:مقاله افغانستان</ref> به عنوان چترباز و مسؤول گروهان شرکت کرد. در این جنگ مجاهدین افغانی که شجاعانه از افغانستان در برابر تهاجم شوروی دفاع می‌‌کردند، نمنگانی را تحت تأثیر قرار دادند. بعد از آن نمنگانی به عربستان رفت و وهابیون که در عربستان از امکانات و بودجهٔ خوبی برخوردارند، به جذب و آموزش نمنگانی و دوستان او، همچون عبدالاحد پرداختند. وی در آنجا زبان عربی را یاد گرفت و رابطه خوبی با وهابیون برقرار کرد. | ||
| خط ۴۰۷: | خط ۴۰۷: | ||
نمنگانی هم از سال ۱۹۹۲ با فرار از ازبکستان در کورگان، جنوب تاجیکستان مستقر شد و در آنجا با بنیادگرایان سعودی رابطه برقرار و با چریک‌های نهضت اسلامی تاجیکستان در جنگ همکاری می‌‌کرد. در سال ۱۹۹۷ پس از آتش‌بس در تاجیکستان، مخالفت خود را با این وضعیت اعلام کرد. وی همراه چریک‌های خود به طویل دره رفت. در آنجا همراه خانواده اش و حدود چهل نفر ازبکی و تعدادی عرب زندگی می‌‌کرد. نمنگانی در آنجا مزارع زیاد خرید و به تجارت پرداخت و به بزرگترین قاچاقچی هروئین از افغانستان به تاجیکستان تبدیل شد. | نمنگانی هم از سال ۱۹۹۲ با فرار از ازبکستان در کورگان، جنوب تاجیکستان مستقر شد و در آنجا با بنیادگرایان سعودی رابطه برقرار و با چریک‌های نهضت اسلامی تاجیکستان در جنگ همکاری می‌‌کرد. در سال ۱۹۹۷ پس از آتش‌بس در تاجیکستان، مخالفت خود را با این وضعیت اعلام کرد. وی همراه چریک‌های خود به طویل دره رفت. در آنجا همراه خانواده اش و حدود چهل نفر ازبکی و تعدادی عرب زندگی می‌‌کرد. نمنگانی در آنجا مزارع زیاد خرید و به تجارت پرداخت و به بزرگترین قاچاقچی هروئین از افغانستان به تاجیکستان تبدیل شد. | ||
یلداش اف و نمنگانی در سال ۱۹۹۷ جنبش اسلامی ازبکستان را در حیوط بنا کردند. شرایط منطقه به تشکیل سریع این جنبش کمک کرد. رشد طالبان و خروج ربانی و مسعود از کابل، پایان جنگ تاجیکستان، سبب شد نیروهای | یلداش اف و نمنگانی در سال ۱۹۹۷ جنبش اسلامی ازبکستان را در حیوط بنا کردند. شرایط منطقه به تشکیل سریع این جنبش کمک کرد. رشد طالبان و خروج ربانی و مسعود از کابل، پایان جنگ تاجیکستان، سبب شد نیروهای آنها بیکار شوند و تعداد زیادی مهمات و اسلحه در انبارها و کوه‌ها بماند. به علاوه، بودجهٔ خوبی که از طریق قاجاق مواد مخدر تأمین میشد و سرانجام، تهدید و ربوده شدن شماری از رهبران اسلامی در آسیای مرکزی، همگی دست به دست هم دادند تا جنبش اسلامی ازبکستان پایه‌گذاری شود. | ||
مبارزات یلداش اف و نمنگانی از ۱۹۹۹ با بمب گذاری و انفجار آغاز شد. دولت کریم اف نیز به دستگیری و محاکمهٔ اسلام‌گراها، اقدام نمود. حتی پدرانی که فرزندانشان از اعضای جنبش اسلام‌گراها بودند، دستگیر کرد. کریم اف گفت: «اگر فرزند من هم این راه‌ها را انتخاب کند، خودم او را اعدام می‌‌کنم». | مبارزات یلداش اف و نمنگانی از ۱۹۹۹ با بمب گذاری و انفجار آغاز شد. دولت کریم اف نیز به دستگیری و محاکمهٔ اسلام‌گراها، اقدام نمود. حتی پدرانی که فرزندانشان از اعضای جنبش اسلام‌گراها بودند، دستگیر کرد. کریم اف گفت: «اگر فرزند من هم این راه‌ها را انتخاب کند، خودم او را اعدام می‌‌کنم». | ||
| خط ۴۳۵: | خط ۴۳۵: | ||
اولین جایی که به شما پیشنهاد می‌‌کنم در سمرقند ببینید، رصدخانه اُلُغ‌بیگ است. این مکان تاریخی توسط ستاره‌شناس بزرگ، الغ‌بیگ امیر تیموری ساخته شد. جالب است بدانید که مادر الغ‌بیگ، گوهرشاد آغا بود که مسجد گوهرشاد در مشهد را ساخته‌است و پدرش شاهرخ نیز فرزند تیمور از پادشاهان ایران بود. | اولین جایی که به شما پیشنهاد می‌‌کنم در سمرقند ببینید، رصدخانه اُلُغ‌بیگ است. این مکان تاریخی توسط ستاره‌شناس بزرگ، الغ‌بیگ امیر تیموری ساخته شد. جالب است بدانید که مادر الغ‌بیگ، گوهرشاد آغا بود که مسجد گوهرشاد در مشهد را ساخته‌است و پدرش شاهرخ نیز فرزند تیمور از پادشاهان ایران بود. | ||
این رصد خانه بنا به عقیده بسیاری از کارشناسان یکی از بهترین رصدخانه‌های جهان اسلام و عظیم‌ترین | این رصد خانه بنا به عقیده بسیاری از کارشناسان یکی از بهترین رصدخانه‌های جهان اسلام و عظیم‌ترین آنها در آسیای میانه بوده‌است. الغ‌بیگ در کنار بزرگترین ستاره‌شناسان آن زمان از جمله قاضی‌زاده رومی، غیاث‌الدین جمشید کاشانی و علی قوشچی در این رصدخانه به تحقیق پرداختند. | ||
رصد خانه الغ بیگ سمرقند را دایره مانند طراحی کردند تا محورهای اصلی آن در چهار جهت جغرافیایی روی نصف‌النهار سمرقند قرار بگیرد. در این رصدخانه یک زاویه سنج برای اندازی‌گیری زاویه‌های بیرونی در نظر گرفته شده است. این ابزار به طور کلی یک شکل دایره‌ای است و شعاع 40 متر و 212 سانتی متری دارد، طول این کمان به 63 متر می‌‌رسد. اگر به ستاره‌شناسی علاقه‌مندید رصدخانه الغ‌بیگ یکی از بهترین جاهای دیدنی ازبکستان برای شماست. | رصد خانه الغ بیگ سمرقند را دایره مانند طراحی کردند تا محورهای اصلی آن در چهار جهت جغرافیایی روی نصف‌النهار سمرقند قرار بگیرد. در این رصدخانه یک زاویه سنج برای اندازی‌گیری زاویه‌های بیرونی در نظر گرفته شده است. این ابزار به طور کلی یک شکل دایره‌ای است و شعاع 40 متر و 212 سانتی متری دارد، طول این کمان به 63 متر می‌‌رسد. اگر به ستاره‌شناسی علاقه‌مندید رصدخانه الغ‌بیگ یکی از بهترین جاهای دیدنی ازبکستان برای شماست. | ||
| خط ۵۵۵: | خط ۵۵۵: | ||
'''موزه ی افراسیاب''' | '''موزه ی افراسیاب''' | ||
ین موزه در سمرقند کاملاً به تاریخ این شهر پر رمز و راز اختصاص دارد. این موزه نام خود را از افراسیاب گرفته است که یکی از بزرگترین مکان‌های باستان شناسی در جهان است و در اوایل قرن سیزدهم توسط مغول‌ها تخریب شد. این موزه به آسانی پیشرفت سمرقند و تاریخ مربوط به آن را از زمان فتح اسکندر کبیر توضیح میدهد. این ساختمان 40 ساله شامل تکه‌های شواهدی از نقاشی‌های دیواری بی نظیر است که به صحنه‌های شکار و جشن‌های آن دوران باز می‌‌گردد و | ین موزه در سمرقند کاملاً به تاریخ این شهر پر رمز و راز اختصاص دارد. این موزه نام خود را از افراسیاب گرفته است که یکی از بزرگترین مکان‌های باستان شناسی در جهان است و در اوایل قرن سیزدهم توسط مغول‌ها تخریب شد. این موزه به آسانی پیشرفت سمرقند و تاریخ مربوط به آن را از زمان فتح اسکندر کبیر توضیح میدهد. این ساختمان 40 ساله شامل تکه‌های شواهدی از نقاشی‌های دیواری بی نظیر است که به صحنه‌های شکار و جشن‌های آن دوران باز می‌‌گردد و آنها را رمزگشایی می‌‌‌کند. | ||
'''موزه ی هنر ساویتسکی''' | '''موزه ی هنر ساویتسکی''' | ||