ابوعلی جبایی: تفاوت میان نسخه‌ها

ابوعلی جبایی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۴ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۰۶

۲٬۲۳۰ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۴ سپتامبر ۲۰۲۲

بدون خلاصۀ ویرایش

Hoosinrasooli

confirmed، مدیران

۳۲٬۷۲۱

ویرایش

@@ خط ۷۸: / خط ۷۸: @@
 =آثار=
-یکی از آثار جبّائی شامل پاسخهای او به پرسشهای دخترش است<ref>ژیماره ، ۱۹۷۶؛همو، ۱۹۸۴، ش ۱۴.</ref>. احتمالاً همسر جبّائی خوزستانی بوده و با توجه به این که جبّائی ۴۲ ساله بوده که پسرش به دنیا آمده ، می توان گفت که او پس از بازگشت از بغداد به خوزستان ، ازدواج کرده است. اظهار صَفَدی<ref>ج ۴، ص ۷۴.</ref> را مبنی بر این که جبّائی همسر مادر ابوالحسن اشعری بوده، هیچ منبع دیگری تأیید نکرده است و اساساً این مطلب صحیح نیست <ref>گوئین ، ۱۹۸۲، ص ۱۳.</ref>.
+یکی از آثار جبّائی شامل پاسخهای او به پرسشهای دخترش است<ref>ژیماره ، ۱۹۷۶؛همو، ۱۹۸۴، ش ۱۴.</ref>. احتمالاً همسر جبّائی خوزستانی بوده و با توجه به این که جبّائی ۴۲ ساله بوده که پسرش به دنیا آمده ، می توان گفت که او پس از بازگشت از [[بغداد]] به [[خوزستان]]، ازدواج کرده است. اظهار صَفَدی<ref>ج ۴، ص ۷۴.</ref> را مبنی بر این که جبّائی همسر مادر ابوالحسن اشعری بوده، هیچ منبع دیگری تأیید نکرده است و اساساً این مطلب صحیح نیست <ref>گوئین ، ۱۹۸۲، ص ۱۳.</ref>.
 جبّائی تألیفات متعددی داشته که هیچ یک از آنها باقی نمانده است . گفته اند که او ۰۰۰ ، ۱۵۰ برگ ، یعنی سیصد هزار صفحه ، را تماماً املا کرده است<ref>رجوع کنید به قاضی عبدالجباربن احمد، ص ۲۸۹ـ۲۹۰؛ابن مرتضی، ص ۸۲.</ref>. بنا به نوشته مَلَطی (متوفی ۳۷۷؛ص ۴۰)، چهل هزار برگ آن با مباحث کلامی مرتبط است .
 گفته اند که در فهرست ابن ندیم عنوان هفتاد کتاب از جبّائی ذکر شده بوده ، ولی آن بخش باقی نمانده است<ref>رجوع کنید به ابن حَجَر عَسقَلانی ، ج ۷، ص ۳۲۴؛فوک ، ص ۳۱۷، ۳۱۹؛ژیماره ، ۱۹۷۶، ص ۲۷۷.</ref>. در کتابهای طبقات معتزلیان نیز اطلاعی در باره مکتوبات جبّائی نیامده است. بیشترین اطلاعات در باره تألیفات او در ارجاعات فراوان اما پراکنده به آثار او، در کتابهای متأخر، به ویژه نوشته های معتزلیان ، یافت می شود. از این ارجاعات پیداست که آثار جبّائی بر سه نوع اصلی بوده است<ref>شماره های داخل پرانتز، به فهرست آثاری که دانیل ژیماره در ۱۹۷۶ و ۱۹۸۴ تهیه کرده است ، اشاره دارد.</ref>.
+=مخالفت با جبائیه=
+گفتنی است که برخی از متکلمان امامیه ردیه‌هایی بر ابوعلی جبایی نوشته اند که از آن جمله میتوان به ابوسهل اسماعیل بن علی (م. 311ق.)<ref> طوسی؛ الفهرست، تحقیق عبدالعزیز طباطبایی ، قم، مکتبة الطباطبایی؛ 1422ق. 49.</ref>، ابوجعفر محمد بن عبدالرحمان بن قبه رازی (م. قبل از 319ق.)<ref>نجاشی؛ کتاب الرجال، تحقیق ، شبیری زنجانی، قم، موسسة النشر الاسلامی، 1414ق. 375.</ref> و [[ابومحمد حسن بن موسی نوبختی]] (م . 3269ق.)<ref> پیشین: 375.</ref> اشاره کرد. در این باره باید گفت که روشن نیست ردیه‌های این بزرگان [[شیعه]] بر چه نظریه یا اثری از ابوعلی جبایی وارد شده است. با این حال به ظن قوی میتوان گفت که پیرامون مسائل [[امامت]] بوده هم چنان که خود ابوعلی جبائی تنها اختلاف معتزله و [[شیعیان]] (در دوران خود را) مسئله امامت میداند<ref>قزوینی، عبدالحلیل؛ تحقیق محدث ارموی، تهران، بی تا، 1358، 493.</ref>.
+از ابوعلی در مباحث مختلف کلامی آرا و عقایدی بر جای مانده که بسیاری از ملل و نحل نگاران، آنها را مورد اشاره قرار دادهاند. در اینجا نظرات وی در حوزه کلام دقیق و کلام جلیل به صورت اجمالی معرفی خواهد شد. پیش از آن باید به این نکته اشاره کرد که منظور از کلام دقیق یا همان لطیف الکلام در علم کلام به آموزه هایی گفته میشود که بیشتر در حوزه انسان شناسی و جهان شناسی به بحث میپردازد و منظور از کلام جلیل در علم کلام به آموزه‌هایی گفته میشود که به نحوی به خداوند متعال مربوط شود.
 =درگذشت=