پرش به محتوا

ابراهيم بن اسحاق بن فضل بن ابی سهل نوبختی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
|-
|-
|القاب و سایر نام‌ها
|القاب و سایر نام‌ها
|ابن‌نوبخت • ابراهیم ابواسحاق • ابراهیم بن نوبخت • ابراهیم نوبخت • ابو اسحاق نوبخت • ابراهیم بن اسحاق  
|ابن‌نوبخت • ابراهیم ابواسحاق • ابراهیم بن نوبخت • ابراهیم نوبخت • ابو اسحاق نوبخت • ابراهیم بن اسحاق
|-
|-
|زاده
|زاده
خط ۱۹: خط ۱۹:
|الاستیفاء فی الامامه • التنبیه فی الامامه • الرد علی الغلاة • ابطال القیاس • الیاقوت فی علم الکلام و...
|الاستیفاء فی الامامه • التنبیه فی الامامه • الرد علی الغلاة • ابطال القیاس • الیاقوت فی علم الکلام و...
|-
|-
|[[دین]] و [[مذهب]]
|[[دین]] و [[مذهب]]
|[[اسلام]] • [[تشیع]]
|[[اسلام]] • [[تشیع]]
|-
|-
خط ۳۰: خط ۳۰:
=معرفی اجمالی=
=معرفی اجمالی=


ابراهیم بن اسحاق بن فضل بن ابی سهل نوبختی، (قبل240ق – قبل311ق) ابواسحاق. از متكلمان نیمه نخست سده چهارم هجری و مؤلف [[كتاب فص الیاقوت]] از كتاب‏های پایه در [[علم كلام]]. شواهد موجود نشان میدهد كه وی در [[بغداد]] تولد یافت و در همانجا تحصیل نمود و محل وفات او نیز در بغداد بوده است، زیرا بغداد مركز علم و دانش بود و پدربزرگش «فضل» و پس از آن پدرش «اسحاق» كلیددار [[دار الحكمه رشیدیه]] در بغداد بودند. همچنین میتوان حدس زد كه وی چند سالی پیش از 240هجری تولد یافته است، زیرا برادرش «علی بن اسحاق» تا عصر امام هادی یعنی تا سال 254هجری حیات داشته است، و وی در آن زمان، فردی بالغ و رشید بوده است.  
ابراهیم بن اسحاق بن فضل بن ابی سهل نوبختی، (قبل240ق – قبل311ق) ابواسحاق. از متکلمان نیمه نخست سده چهارم هجری و مؤلف [[كتاب فص الیاقوت|کتاب فص الیاقوت]] از کتاب‏های پایه در [[علم كلام|علم کلام]]. شواهد موجود نشان می‌دهد که وی در [[بغداد]] تولد یافت و در همانجا تحصیل نمود و محل وفات او نیز در بغداد بوده است، زیرا بغداد مرکز علم و دانش بود و پدربزرگش «فضل» و پس از آن پدرش «اسحاق» کلیددار [[دار الحكمه رشیدیه|دار‌الحکمه رشیدیه]] در بغداد بودند. همچنین می‌توان حدس زد که وی چند سالی پیش از 240هجری تولد یافته است، زیرا برادرش «علی بن اسحاق» تا عصر امام هادی یعنی تا سال 254هجری حیات داشته است، و وی در آن زمان، فردی بالغ و رشید بوده است.  


=القاب و نامها=
=القاب و نامها=


در برخی از منابع، از او با نام «اسماعیل نوبختی» یاد شده است. [[علامه تهرانی]] ضمن انتقاد از این اشتباه، نام او را «ابراهیم نوبختی» معرفی می‏كند. [[علامه حلی]] نیز در شرح كتاب یاقوت، از او با نام «ابراهیم» یاد می‏كند.
در برخی از منابع از او با نام «اسماعیل نوبختی» یاد شده است. [[علامه تهرانی]] ضمن انتقاد از این اشتباه، نام او را «ابراهیم نوبختی» معرفی می‏‌کند. [[علامه حلی]] نیز در شرح کتاب یاقوت، از او با نام «ابراهیم» یاد می‌‏کند.


=آثار=
=آثار=


* [[یاقوت]] یگانه نوشته‌‏ای است كه از او بر جای مانده است. این كتاب قدیمی‏ ترین كتاب كلامی است كه از امامیه در دست است و تنها كتاب مستقلی است كه از [[خاندان نوبختی]] به جای مانده است. (كتاب «فرق نوبختی» به صورت مستقل نیست). نخستین كسی كه این كتاب را شرح نمود [[ابن ابی الحدید]](م656ق) بود كه البته شرح وی از بین رفته است. پس از او شرح جامعی به دست [[علامه حلی]](م726ق) به نام [[انوار الملكوت فی شرح الیاقوت]] انجام گرفته است. در اینكه وی از [[متكلمان امامیه]] بود هیچ تردیدی وجود ندارد به همین دلیل علامه حلی، از او با تعبیراتی نظیر <big>شیخنا الاقدم</big> و <big>امامنا الاعظم</big> یاد می‏كند، هر چند اذعان می‏كند كه وی در برخی موارد، تفكرات [[اعتزالی]] نیز داشته است.
*کتاب [[یاقوت]] یگانه نوشته‌‏ای است که از او بر جای مانده است. این کتاب قدیمی‏‌ترین کتاب کلامی است که از امامیه در دست است و تنها کتاب مستقلی است که از [[خاندان نوبختی]] به جای مانده است. (کتاب «فرق نوبختی» به صورت مستقل نیست). نخستین کسی که این کتاب را شرح نمود [[ابن ابی الحدید]](م656ق) بود که البته شرح وی از بین رفته است. پس از او شرح جامعی به دست [[علامه حلی]](م726ق) به نام [[انوار الملكوت فی شرح الیاقوت|انوار الملکوت فی شرح الیاقوت]] انجام گرفته است. در اینکه وی از [[متكلمان امامیه|متکلمان امامیه]] بود هیچ تردیدی وجود ندارد به همین دلیل علامه حلی، از او با تعبیراتی نظیر <big>شیخنا الاقدم</big> و <big>امامنا الاعظم</big> یاد می‏‌کند، هر چند اذعان می‌‏کند که وی در برخی موارد، تفکرات [[اعتزالی]] نیز داشته است.
*  
*
* [[كتاب الابتهاج]] است كه وی در این كتاب، لذت عقلیه را در [[خداوند]] اثبات می‏كند.
*[[كتاب الابتهاج|کتاب الابتهاج]] است که وی در این کتاب، لذت عقلیه را در [[خداوند]] اثبات می‌‏کند.
*  
*
 
=درگذشت=
=درگذشت=


وفات او به گواه اینكه برادرزاده‌‏اش [[اسماعیل بن علی بن اسحاق نوبختی]] (صاحب كتاب [[ابطال القیاس]]) در سال 311هجری وفات كرده است، ممكن است اندكی پیش از سال مذكور رخ داده باشد. از سرگذشت و سرنوشت او هیچ اخباری گزارش نشده است.
وفات او به گواه اینکه برادرزاده‌‏اش [[اسماعیل بن علی بن اسحاق نوبختی]] (صاحب کتاب [[ابطال القیاس]]) در سال 311هجری وفات کرده است، ممکن است اندکی پیش از سال مذکور رخ داده باشد. از سرگذشت و سرنوشت او هیچ اخباری گزارش نشده است.


=منابع=
=منابع=


# اعیان الشیعه(قطع بزرگ)، ج2صص93، 110 و111؛  
#اعیان الشیعه(قطع بزرگ)، ج2صص93، 110 و111؛
# خاندان نوبختی، صص166 تا 180؛  
#خاندان نوبختی، صص166 تا 180؛
# دائره المعارف تشیع، ج7ص61؛ ا؛
#دائره المعارف تشیع، ج7ص61؛ ا؛
# لذریعه الی تصانیف الشیعه، ج1صص62 و69، و ج10ص184، و ج16ص100، و ج25ص271.
#لذریعه الی تصانیف الشیعه، ج1صص62 و69، و ج10ص184، و ج16ص100، و ج25ص271.
#  
#  
[[رده:عالمان شیعه]]
 
[[رده:متکلمان شیعه]]
 
 
[[رده: عالمان]]
[[رده: عالمان شیعه]]
Writers، confirmed، مدیران
۸۷٬۵۶۷

ویرایش