احمد بن ابراهیم بن معلی بن اسد عمی بصری: تفاوت میان نسخه‌ها

احمد بن ابراهيم بن معلي بن اسد عمي بصري، (000 – بعد350) ابوبشر. فقيه، محدث، مورخ و متكلم شيعي كه داراي تأليفات نيكو بوده است. ولادت و وفات او در دست نيست. وي از شاگردان ويژه «عبدالعزيز جلودي»(م332ق) بود. همچنين «ابوطالب انباري»(م356ق) از او روايات بسيار دارد، بنابراين وفات او بين سال‏هاي 332 تا 356 بوده است. زركلي در الاعلام به نقل از ابن‏نديم(فن پنجم از مقاله پنجم) سال وفات او را بعد از350هجري تعيين كرده است. نسب او به «مره بن مالك» معروف به «عم» از قبيله بني‏تميم مي‏رسد و نسبت «عمي» نيز از همين‏روي به او داده شده است. بسياري از طائفه بني‏تميم از اين قبيله جدا شدند و در ناحيه اهواز مسكن گزيدند. از اين‏رو در باره آنها گفته شده: «سيروا بني العم فالاهواز منزلكم، و بحر جود فما تعرفكم العرب»(فرستاده شدند بني تميم پس اهواز منزل شما شد، دريايي از سخاوت كه مردم عرب نشناختند شما را). وي نيز مانند پدر و عمويش اهل بصره بود اما ساكن اهواز شد. جد او «معلي بن اسد» از دوستان نزديك «صاحب زنج»(م270ق) در بصره بود. وي در بصره پرورش يافت و در آنجا نزد «عبدالعزيز جلودي بصري» همه كتاب‏هايش را فرا گرفت و در نوشتن كتابها و رواياتش سهم بسزايي داشته است، از اين‏رو نجاشي وي را از «مستمليان» اين استادش معرفي كرده است. (يعني جلودي املاء مي‏كرد و او مي‏نوشت). پس از آن به اهواز آمد و به نشر احاديث اهل‏بيت(ع) و مناقب اميرالمؤمنين(ع) پرداخت. از هم‏عصران او «جعفربن قولويه»(م368ق) و «ابوعلي صولي بصري»(م.ب353ق) هستند كه مشتركاً نزد جلودي بصري شاگردي كرده‏اند. از اساتيد او غير از جلودي، «محمدبن زكريا غلابي»(م298ق) و «محمدبن حسن عطار» هستند. وي همچنين روايات بسياري از اهل‏سنت و اخباري‏ها دارد و اين، نشان مي‏دهد كه وي نزد برخي از اساتيد سني نيز شاگردي كرده است. از شاگردان زيادي كه او تربيت كرد مي‏توان «ابوطالب انباري»(م356ق)، «محمدبن وهبان دبيلي»، «احمدبن محمدبن رميح فسوي» و «حسين بن حصين عمي» را نام برد. همچنين «هارون بن موسي تلعكبري»(م385ق) روايات او را گزارش كرده، اما با خود او ملاقات نداشته است. از تأليفات او «التاريخ الكبير و الصغير»، «مناقب اميرالمؤمنين(ع)»، «محن الانبياء و الاوصياء و الاولياء»، «اخبار صاحب الزنج»، «كتاب الفرق»، «عجائب العالم»، «اخبار السيد الحميري»، «شعر السيد الحميري»، و «مثالب القبائل» هستند. اين كتابها را «عبيدالله غضائري» به نجاشي گزارش كرده است.