مدینه: تفاوت میان نسخه‌ها

و گاهى مراد از آن مدینة الرسول است که ابتدا به نام یثرب خوانده میشد و پس از هجرت رسول خدا صلى الله علیه و آله مدینه خوانده شد: «ما کانَ لِأَهْلِ الْمَدِینَةِ وَ مَنْ حَوْلَهُمْ مِنَ الْأَعْرابِ أَنْ یتَخَلَّفُوا عَنْ رَسُولِ اللَّهِ».[۱۰]  

«یقُولُونَ لَئِنْ رَجَعْنا إِلَى الْمَدِینَةِ لَیخْرِجَنَّ الْأَعَزُّ مِنْهَا الْأَذَلَّ...».[۱۱] جمع آن در قرآن فقط مدائن بکار رفته است «فَأَرْسَلَ فِرْعَوْنُ فِی الْمَدائِنِ حاشِرِینَ».[۱۲] «مدینة» چهارده بار و مدائن سه بار در قرآن مجید آمده است.[۱۳]  

مدینه اسماء بسیار دارد که صاحب کتاب «وفاء الوفاء» به نود و اندى رسانیده ولیکن اشهر اسماء همان است که در قرآن و سنت به آن اشاره کرده است:  

• «یثرب»: و یثرب اسم قدیم قبل از هجرت است. در قرآن فرموده: «وَ إِذْ قالَتْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ یا أَهْلَ یثْرِبَ...»[۱۶] زجاجى گفته که: یثرب اسم بانى آن است و او «یثرب بن قانیة بن مهلائیل بن ارم بن عبیل بن عوص بن ارم بن سام بن نوح» است. چون یکى از نوادگان حضرت نوح علیه السلام به نام «یثرب» با خاندان خود در این سرزمین ساکن شد، از آن پس این سرزمین «یثرب» نام گرفت.

• طیبه و مطیبه (در شرح قاموس مى نویسد: طیبه به فتح اول و سوم اسم مدینه پیغمبر صلى الله علیه و آله و سلم است، مثل طابه بر وزن ساعه و طیبه بر وزن سیده و مطیبه بر وزن معظمه که همه اسم مدینه مشرفه است).

محرر این تفسیر گوید: چهار اسم اخیر ناظر به این است که: مدینه شهرى است داراى خیر بسیار و أمین از آفات زیرا در شرح قاموس مى نویسد: «بلدة طیبة» یعنى شهری است داراى خیر بسیار و أمین از آفات.[۱۸]  

همگان بر این اتفاق دارند که مدینه تا پیش از هجرت، یثرب نام داشته است، چنان که در قرآن کریم به این موضوع تصریح شده است: «وَ إِذْ قَالَتْ طَائِفَةٌ مِنْهُمْ یا أَهْلَ یثْرِبَ لاَمُقَامَ لَکُمْ فَارْجِعُوا...».[۱۹] همچنین متون روایی و تاریخی گویای آن است که پیامبر صلی الله علیه و آله از ادامه بکار بردن این نام نهی فرموده است؛ در حدیثی که براء بن عازب نقل کرده آمده است: هر کس مدینه را یثرب بنامد باید از خداوند آمرزش بطلبد. آن طابه است. اما این که چرا در قرآن کریم این نام بکار رفته، در پاسخ باید گفت: آن چه در قرآن آمده نقل سخن منافقان است که از این شهر با نام یثرب یاد کردند.[۲۰]