احمد بن حسن بن عبدویه رازی: تفاوت میان نسخه‌ها

احمد بن حسن بن عبدویه رازی، (حدود282 – 360ق) ابوعلی قطان. فقیه و محدث شیعی. وی حدود 282هجری در ری زاده شد زیرا در سال 302هجری از استادش «ابویزید محمد بن یحیی مروزی» در ری حدیث شنید، بنابراین در آن زمان از سن كافی(حدود 20 سال) برخوردار بود. تاریخ وفات او به درستی روشن نیست ولی از آنجا كه وی استاد «شیخ صدوق»(م381ق) بود می‏‌توان وفات او را حدود 360هجری در نظر گرفت. وی اصالتاً ایرانی و اهل ری است. لقب او در منابع به صورت «قطان» و «عطار» آمده ولی لقب نخست صحیح است. وی در ری پرورش یافت و چنانكه از لقب «قطان» بر می‌‏آید، به كار پنبه‏ زنی اشتغال داشته و از این راه كسب درآمد می‌‏كرده است. شاید زمانی كه وی به فراگیری معارف اهل‌‏بیت‌علیه السلام روی آورد این شغل را همچنان حفظ كرده بود و به همین سبب در منابع حدیثی از او با لقب «ابوعلی قطان» یاد می‏‌شود. شیخ صدوق ضمن اینكه از او با عنوان «سالخورده» یاد می‏كند وی را «بزرگ اصحاب حدیث» در ناحیه ری معرفی می‏كند. قرائن حاكی از آن است كه وی بیشتر عمر خود را در ری اقامت داشته و با هم‌‏بحثان خود نظیر «محمد بن احمد سنانی»، «حسین بن ابراهیم بن هشام مؤدب» و «علی بن عبدالله وراق» مشغول تحصیل بوده است، وی ظاهراً سفری نیز به بغداد داشته و نزد «احمد بن محمد بن ابی رجال بغدادی» شاگردی نموده است. برخی از صاحب نظران معاصر(خویی، ج2ص93) احتمال سنی‏ بودن وی را بعید ندانسته است، ولی این مطلب با روایاتی كه او در باره جانشینی علی‌علیه السلام بعد از پیامبرصلی الله علیه وآله وسلم و عدد امامان دوازده‏گانه شیعه نقل كرده، هماهنگ نیست و هر گاه چنین بود هیچگاه شیخ صدوق وی را «بزرگ اصحاب حدیث» معرفی نمی‌‏نمود و بعد از ذكر نام او «رضی الله» نمی‌‏گفت. وی در طول حیات علمی خود استادان زیادی دیده و از بسیاری از آنها حدیث شنیده است. از جمله اساتید او «احمد بن محمد بن زكریا قطان»، «عبدالرحمان بن محمد حسینی»، «محمد بن سعید بن ابی شحمه»(م.ب285ق)، «ابوسعید حسن بن علی سكری»، «ابوعلی محمد بن علی بن اسماعیل سكری»، «عبدالرحمان بن ابی حاتم» و «احمد بن محمد بن عبیده نیشابوری» هستند. از شاگردان او «محمد بن بابویه قمی» معروف به شیخ صدوق است كه احادیث او را حفظ كرده و به آیندگان انتقال داده است. در منابع اشاره‏ای به آثار تألیفی او نشده است.