اغلبیان: تفاوت میان نسخه‌ها

|-

|دوره تاریخی

|-

|پایتخت

'''اغلبیان''' که با عناوین بنو اغلب و اغالبه نیز شناخته می‌شوند (۲۹۶ - ۱۸۴ قمری / ۹۰۹ - ۸۰۰ میلادی) دودمانی از امرای عرب [[مسلمان]] ایرانی تبار از [[خراسان]] بودند که در سرزمین‌های افریقیه و صقلیه (سیسیل) فرمانروایی می‌کردند و بیش از یک قرن حکومت کردند. [[علویان]] پس از استقرار حکومت [[ادریسیان]]، در [[مغرب دور]] به تجهیز لشکری از قبایل [[بربر]] پرداخته، با این لشکر به [[مغرب میانی]] حمله برد و آن را به حکومت خود ضمیمه کرد. با پیشرفت ادریس، [[هارون الرشید]] از ترس طمع ادریس بر افریقیه و تسلط بر آن، تصمیم گرفت حکومتی مستقل در [[مغربِ نزدیک]] تشکیل داده، به کسی واگذارد که بتواند خطر [[ادریسیان]] را دفع کند. هارون برای این مسئولیت، [[ابراهیم بن اغلب]] را برگزید و او را در سال ۱۸۴ ق حاکم افریقیه گردانید. استقلال دولت اغلبی، آخرین تلاش خلافت عباسی جهت حفظ مغرب از سقوط کامل در برابر هجوم شیعه و خوارج و تا حدودی امویان اندلس بود.<ref>[https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/04/26/1778700/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D8%AA%D9%85%D8%AF%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D9%81%D8%B1%DB%8C%D9%82%DB%8C%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%BA%D9%84%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D9%86 فرهنگ و تمدن اسلامی در افریقیه در دوران اغلبیان]</ref>

پدر ابراهیم ابن الاغلب یک سردار خراسانی بود که در ارتش [[عباسیان]] خدمت می‌کرد. هارون و ابراهیم به توافق رسیدند که حکومت ابراهیم در مقابل پرداخت سالیانه معین به [[خلیفه]]، ارث خانوادگی او باشد. قیروان مرکز ولایت و حکومت ابراهیم بود. او با ساختن شهری به نام «عباسیه» آن را برای پایتخت دولت خود، معروف به دولت اغلبی‌ها برگزید.<ref>ترمانینی، عبدالسلام، رویدادهای تاریخ اسلام، ج ۱، ص ۴۴۰، شرح حال ابراهیم بن اغلب اول.</ref> در روزگار زیادة الله اول، نوه ابراهیم بن اغلب، استیلا بر جزیره سیسیل به فرماندهی فقیه بزرگ، "اسد بن فرات" به‌طور کامل صورت گرفت و به حکومت اغلبی‌ها ضمیمه شد. حکومت [[ادریسیان]] و اغلبیان تا هنگام استقرار دولت [[فاطمیان]] دوام یافت. در سال ۱۸۴ ق/۸۰۰ م [[هارون‌الرشید]] فرمانروایی ایالت افریقیه ([[تونس]] جدید) را در برابر خراج سالانه ۴۰٬۰۰۰ دینار به ابراهیم واگذار کرد. این واگذاری به دلیل دوری فاصله [[شمال آفریقا]] از [[بغداد]] با خودمختاری بسیاری همراه بود. در زمان زیادةالله اول اغلبیان، صقلیه (سیسیل) که در تصرف [[بیزانس]] بود را بدست آوردند (۲۱۷ ق/۸۲۷ م). اغالبه ناوگان بزرگی ترتیب دادند که مایه پیروزی آنها در مدیترانه مرکزی گردید. در سال ۲۵۵ ق / ۸۶۸ م [[مالت]] را هم بدست آوردند.

ابراهیم بن اغلب (۸۱۲ -۸۰۰)

زیادةالله سوم (۹۰۹-۹۰۳)

نمایی تحلیلی از فرهنگ و [[تمدن اسلامی]] که در کتاب‌های تاریخ تحلیلی [[مغرب]] و مطالعه تحلیلی فرهنگ و [[تمدن اسلامی]] در عهد اغالبه و شهرهای افریقیه آمده است، نشان می‌دهد که پدیده توسعه تمدن و فرهنگ اسلامی در عهد اغالبه چهره بخش اصلی افریقیه و [[مغرب ادنی]] را در دوره اغلبه تغییر داده است.

دولت اغالبه در زمینه‌های گوناگون فرهنگ و [[تمدن اسلامی]] بویژه در داروسازی و پزشکی و تاسیسات مخصوص ساختمانی بیمارستان، بخش قابل توجه تاریخ پزشکی در شمال آفریقا را رقم زدند.

فرهنگ قضایی مستقلی براساس [[فقه مالکی]] تأسیس کردند. در شهرسازی و تاسیسات آن دوره اغالبه الگوی مثالی شهرسازی اسلامی است. دوره اغلبه عصر توسعه و حاکمیت [[زبان عربی]] در بخشی از افریقیه است.

آنها دو نوع ویژه از تاسیسات شهری با نام ویژه "دمنه" و "فسقیه" تأسیس کردند.<ref>[https://civilica.com/doc/802859/ مقاله فرهنگ و تمدن اسلامی افریقیه در دوران اغلبیان]</ref>

با آغاز فتوحات در [[مغرب اسلامی]] و فرآیند گسترش [[اسلام]] در آن سـرزمین، زمزمه‌های فراگیـر

شدن اسلام پیش آمد. این امر در فاصله قرن دوم و سوم به اوج خود رسید و این زمانی بود کـه

گردید.<ref>[http://ensani.ir/file/download/article/20151230151215-9945-66.pdf سیر تثبیت فقه مالکی در دوره اغلبیان]، 1 عبدالواحد قادری و آذر جلیلیان</ref>

[[پرونده: مخزن آب اغلبیان.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|مخزن آب اغلبیان]]

فرمانروایان اغلبی به آبادانی کردن و ساختن بنا اشتیاق داشتند.

زیادةالله اول [[مسجد]] برزگ قیروان را ساخت و احمد مسجد بزرگ تونس را تجدید بنا نمود. افزون بر این آثار بسیار برای آبیاری و کشاورزی در مناطق جنوب افریقیه که چندان حاصل‌خیز نبود، ساخته شد.

'''منابع:'''

{{پانویس|1}}

[[رده:حکومت‌ها]]