۱٬۷۴۱
ویرایش
Mollahashem (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Mollahashem (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
=چکیده= | =چکیده= | ||
در فرایند همگرایی اسلامی وجود رژیم صهیونیستی و سیاستهای توسعهطلبانه آن در ذیل دکترین پیرامونی این رژیم در قلب جهان اسلام، به عنوان تهدید اصلی تلقی میشود. در مقابل، تأسیس حزبالله لبنان که با انگیزۀ دفع اشغالگری صهیونیستها صورت گرفت، در پروسۀ همگرایی اسلامی نقطۀ عطف به حساب میآید. دیدگاهها، اهداف و تأثیرات این جنبش شیعی را میتوان در قالب گفتمان کلان شیعه و در چارچوب نظری جامعهشناسی «اقدام جمعی» تحلیل نمود. حزبالله با درکی عمیق از اهمیت همگرایی میان ملتها و حکومتهای اسلامی در برابر دشمنان اسلام، به ویژه رژیم صهیونیستی، دیدگاهها و نظریات روشنی را در این باره اعلان نموده و از این طریق پیامهای وحدت خواهانهاش را به گوش پیروان دین اسلام و به خصوص | در فرایند همگرایی اسلامی وجود رژیم صهیونیستی و سیاستهای توسعهطلبانه آن در ذیل دکترین پیرامونی این رژیم در قلب جهان اسلام، به عنوان تهدید اصلی تلقی میشود. در مقابل، تأسیس حزبالله لبنان که با انگیزۀ دفع اشغالگری صهیونیستها صورت گرفت، در پروسۀ همگرایی اسلامی نقطۀ عطف به حساب میآید. دیدگاهها، اهداف و تأثیرات این جنبش شیعی را میتوان در قالب گفتمان کلان شیعه و در چارچوب نظری جامعهشناسی «اقدام جمعی» تحلیل نمود. حزبالله با درکی عمیق از اهمیت همگرایی میان ملتها و حکومتهای اسلامی در برابر دشمنان اسلام، به ویژه رژیم صهیونیستی، دیدگاهها و نظریات روشنی را در این باره اعلان نموده و از این طریق پیامهای وحدت خواهانهاش را به گوش پیروان دین اسلام و به خصوص اهلسنت رسانده است. این حزب از تحقق همگرایی اسلامی سه هدف کوتاه مدت، شامل اخراج اشغالگران از لبنان و حفظ موجودیت و کسب مشروعیت؛ میان مدت، شامل حل و فصل قضیۀ دیرینۀ فلسطین و آزادی قدس شریف و بلندمدت، شامل جهانی شدن دین اسلام و تحقق اتحاد اسلامی را دنبال میکند و در این راستا از رهگذر عملکردهایش، به خصوص در برابر رژیم اسرائیل، موفق شده است طیفی از حمایتهای ملتها و دولتهای اسلامی، ـ حتی کسانی که پیشتر منتقد جدی این جنبش بودند ـ را به دست آورده و روحیۀ همبستگی میان مسلمانان را تقویت نموده و مواضع دولتهای اسلامی را به ویژه در برابر سیاستهای اسرائیل به هم نزدیک کند. ضمن آن که حزبالله در شناساندن برخی خائنان و خادمان به امت اسلامی نیز موفق عمل کرده است.<br> | ||
'''واژگان کلیدی:''' حزبالله، همگرایی اسلامی، اسرائیل ،دیدگاهها، اهداف، تأثیرات.<br> | '''واژگان کلیدی:''' حزبالله، همگرایی اسلامی، اسرائیل ،دیدگاهها، اهداف، تأثیرات.<br> | ||
خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
==1- مفاهیم== | ==1- مفاهیم== | ||
* '''1-1- حزبالله:''' از نظر لغوی به معنای حزب خدا و کنایه از مؤمنان، صالحان و عارفان است.(دهخدا، 1343ش، ج19، ص507). در واقع این اصطلاح برگرفته از قرآن کریم است که میفرماید: « وَ مَنْ یتَوَلَّ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغالِبُونَ؛ و کسانی که ولایت خدا و پیامبر او و افراد با ایمان را بپذیرند، (پیروزند، زیرا) حزب و جمعیت خدا پیروز است» (مائده/56). اما در اصطلاح، نامی است | * '''1-1- حزبالله:''' از نظر لغوی به معنای حزب خدا و کنایه از مؤمنان، صالحان و عارفان است.(دهخدا، 1343ش، ج19، ص507). در واقع این اصطلاح برگرفته از قرآن کریم است که میفرماید: « وَ مَنْ یتَوَلَّ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ الَّذِینَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغالِبُونَ؛ و کسانی که ولایت خدا و پیامبر او و افراد با ایمان را بپذیرند، (پیروزند، زیرا) حزب و جمعیت خدا پیروز است» (مائده/56). اما در اصطلاح، نامی است که گروهی از علما و اندیشمندان شیعی در جنوب لبنان بر جنبشی که تشکیل داده بودند، نهادند. در واقع نطفۀ حزبالله در سال 1982بسته شد و این هنگامی بود که رژیم صهیونیستی اولین تجاوزش را به جنوب لبنان مرتکب شده بود. حزبالله تا مدتها علیرغم ضرباتی که بر اشغالگران صهیونیستی وارد میآورد، سعی میکرد هویتش پنهان بماند. اما مخفی بودن نام اگر چه مقاومت و حزبالله را از گزند اسرائیل حفظ میکرد اما دستآوردهای سیاسی حزبالله را گروههای فلسطینی و جنبش امل مصادره میکردند. لذا برای اولین بار در سال 1985 بیانیۀ مقاومت اسلامی(نامۀ سرگشاده)، موجودیت حزبالله را اعلان کرد. (اسداللهی، 1379، ص94).<br> | ||
* '''2-1- همگرایی (integration):''' به معنای با دیگران گرایش و تمایل داشتن آمده است. (عمید، 1384، ج3، ص250). اما در اصطلاح امروزی «همگرایی» فرایندی است که در آن جوامع از خواست و قدرت هدایت مستقل سیاستهای عمده و اساسی خویش چشمپوشی نموده و سعی میکنند به تصمیمهای مشترک و هماهنگ دست یابند و تصمیمگیری را به نهادهای تازهای واگذار کنند (آقابخشی- افشاریراد،1383ش، ص321). برای همگرایی در زبان انگلیسی معادل دیگری(convergence) نیز آورده شده است که به معنای تمایل به تقارب و گرایش در اندیشه و یا تفکر به سوی یک جهت آمده است. (پیشین، ص140).<br> | * '''2-1- همگرایی (integration):''' به معنای با دیگران گرایش و تمایل داشتن آمده است. (عمید، 1384، ج3، ص250). اما در اصطلاح امروزی «همگرایی» فرایندی است که در آن جوامع از خواست و قدرت هدایت مستقل سیاستهای عمده و اساسی خویش چشمپوشی نموده و سعی میکنند به تصمیمهای مشترک و هماهنگ دست یابند و تصمیمگیری را به نهادهای تازهای واگذار کنند (آقابخشی- افشاریراد،1383ش، ص321). برای همگرایی در زبان انگلیسی معادل دیگری(convergence) نیز آورده شده است که به معنای تمایل به تقارب و گرایش در اندیشه و یا تفکر به سوی یک جهت آمده است. (پیشین، ص140).<br> | ||
به طور کلی همگرایی روندی است که طی آن پدیدههای سیاسی به هم پیوسته که به طور متقابل به یکدیگر وابسته هستند میکوشند قطب خاصی را تشکیل دهند که پیشتر به تنهایی قادر به انجام آن نبودند. همگرایی سیاسی اتحاد میان بازیگران سیاسی مختلفی است که در این روند معمولاً به دنبال صلح، کسب تواناییهای لازم و دستیابی به هدفی ویژه و ارتقای موقعیت و پر رنگ نمودن هویت خود میباشند و در نهایت از این طریق میتوانند تواناییهای خود را گسترش دهند. (سیمبر،1377ش، ص304).<br> | به طور کلی همگرایی روندی است که طی آن پدیدههای سیاسی به هم پیوسته که به طور متقابل به یکدیگر وابسته هستند میکوشند قطب خاصی را تشکیل دهند که پیشتر به تنهایی قادر به انجام آن نبودند. همگرایی سیاسی اتحاد میان بازیگران سیاسی مختلفی است که در این روند معمولاً به دنبال صلح، کسب تواناییهای لازم و دستیابی به هدفی ویژه و ارتقای موقعیت و پر رنگ نمودن هویت خود میباشند و در نهایت از این طریق میتوانند تواناییهای خود را گسترش دهند. (سیمبر،1377ش، ص304).<br> | ||
خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
==2- پیشینه== | ==2- پیشینه== | ||
عملکرد درخشان حزبالله در مقابله با اسرائیل و آوازهای که از این رهگذر به دست آورده، توجه بسیاری از تحلیلگران و اندیشمندان سیاسی را به خود جلب نموده است. | عملکرد درخشان حزبالله در مقابله با اسرائیل و آوازهای که از این رهگذر به دست آورده، توجه بسیاری از تحلیلگران و اندیشمندان سیاسی را به خود جلب نموده است. تاکنون چندین کتاب ـ البته به زبان عربی ـ دربارۀ پیدایش و بالندگی این حزب نگاشته شده است. کتاب « دین و سیاست حزبالله» نوشتۀ امل سعد غریب، منبعی ارزشمند درباره مبانی فکری و اندیشهای حزبالله است. همچنین کتاب «جنبش حزبالله لبنان، گذشته و حال»، به قلم دکتر اسداللهی نیز اطلاعات با ارزشی را در اختیار پژوهشگر میگذارد. اما آنچه که ما با موضوع کنونی به دنبال آن هستیم، به صورت ویژه در این کتابها و دیگر منابع به آن پرداخته نشده است. بنابراین این نوشتار از این نظر بدیع و تازه است که به شئون و دستآوردهای جنبش حزبالله دربارۀ همگرایی اسلامی میپردازد. <br> | ||
==3- چارچوب نظری== | ==3- چارچوب نظری== | ||
خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
==4- تفرقهافکنی سیاست راهبردی و پیرامونی اسرائیل== | ==4- تفرقهافکنی سیاست راهبردی و پیرامونی اسرائیل== | ||
در کنار خوی اشغالگری و سیاستهای توسعهطلبانه که رژیم اسرائیل را از رهگذر اقدامات نظامی تا کنون پابرجا نگه داشته است، این رژیم با آگاهی از نقاط اختلاف و ضعف همبستگی جوامع اسلامی تا اندازۀ زیادی توانسته است، نابودیاش را به تأخیر بیندازد. بر اساس دکترین پیرامونی (در مقابل دکترین فراپیرامونی)، سران و رهبران رژیم صهیونیستی، از ابتدای تأسیس آن تحت پوشش شعار تبلیغاتی دفاع از امنیت و موجودیت اسرائیل و پیشگیری از هر گونه خطری که عمق استراتژیک جامعۀ صهیونیستی در فلسطین را تهدید میکند، اهداف توسعهطلبانۀ خود را به ویژه با ابزارهای اطلاعاتی و سیاسی دنبال کردهاند. این اهداف همان« استراتژی پیرامونی اسرائیل» است که از همان آغاز تأسیس این رژیم از سوی دستگاه اطلاعاتی و جاسوسی و سیاسی این رژیم مورد تعقیب بوده و در دستور کار و فعالیت رهبران و سران آن قرار داشته است.(تقی پور،1383ش، ص283). بر اساس این استراتژی که بر پایۀ کسب اطلاعات و جاسوسی استوار است، «موساد» در سال 1959 به عنوان بخشی از وزارت خارجۀ اسرائیل تأسیس و بعدها به سازمان مستقلی تبدیل شد. این رژیم از ابتدای تأسیس در سال 1948 تا کنون در ادامۀ شعار سیاست استعمارگران پیشین مبنی بر «تفرقه بینداز و حکومت کن»، سعی زیادی نموده است تا از همبستگی و نزدیک شدن دولتها و ملتهای اسلامی به یکدیگر به هر شکل ممکن جلوگیری کند، زیرا بر اساس دکترین پیرامونی اسرائیل حفظ موجودیت و امنیت این رژیم از اوجب واجبات است. بر اساس این، «صهیونیسم برای جلوگیری از اتحاد بین مسلمانان میکوشد همیشه روابط آنها را تنزل داده و از استحکام روابط سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، نظامی و... بین ممالک اسلامی جلوگیری کند. برای نمونه به نفوذ صهیونیستها در کشورهای شمال آفریقا و دخالت در رابطۀ جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عربی | در کنار خوی اشغالگری و سیاستهای توسعهطلبانه که رژیم اسرائیل را از رهگذر اقدامات نظامی تا کنون پابرجا نگه داشته است، این رژیم با آگاهی از نقاط اختلاف و ضعف همبستگی جوامع اسلامی تا اندازۀ زیادی توانسته است، نابودیاش را به تأخیر بیندازد. بر اساس دکترین پیرامونی (در مقابل دکترین فراپیرامونی)، سران و رهبران رژیم صهیونیستی، از ابتدای تأسیس آن تحت پوشش شعار تبلیغاتی دفاع از امنیت و موجودیت اسرائیل و پیشگیری از هر گونه خطری که عمق استراتژیک جامعۀ صهیونیستی در فلسطین را تهدید میکند، اهداف توسعهطلبانۀ خود را به ویژه با ابزارهای اطلاعاتی و سیاسی دنبال کردهاند. این اهداف همان« استراتژی پیرامونی اسرائیل» است که از همان آغاز تأسیس این رژیم از سوی دستگاه اطلاعاتی و جاسوسی و سیاسی این رژیم مورد تعقیب بوده و در دستور کار و فعالیت رهبران و سران آن قرار داشته است.(تقی پور،1383ش، ص283). بر اساس این استراتژی که بر پایۀ کسب اطلاعات و جاسوسی استوار است، «موساد» در سال 1959 به عنوان بخشی از وزارت خارجۀ اسرائیل تأسیس و بعدها به سازمان مستقلی تبدیل شد. این رژیم از ابتدای تأسیس در سال 1948 تا کنون در ادامۀ شعار سیاست استعمارگران پیشین مبنی بر «تفرقه بینداز و حکومت کن»، سعی زیادی نموده است تا از همبستگی و نزدیک شدن دولتها و ملتهای اسلامی به یکدیگر به هر شکل ممکن جلوگیری کند، زیرا بر اساس دکترین پیرامونی اسرائیل حفظ موجودیت و امنیت این رژیم از اوجب واجبات است. بر اساس این، «صهیونیسم برای جلوگیری از اتحاد بین مسلمانان میکوشد همیشه روابط آنها را تنزل داده و از استحکام روابط سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، نظامی و... بین ممالک اسلامی جلوگیری کند. برای نمونه به نفوذ صهیونیستها در کشورهای شمال آفریقا و دخالت در رابطۀ جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عربی میتوان اشاره کرد. (جدیدبناب،1385ش، ص348).<br> | ||
اختلافات عقیدتی شیعه و سنی از یک سو و مسئلۀ عرب و عجم از سوی دیگر مستمسک بسیار خوبی برای اسرائیل در جهت عملیاتی کردن دکترین تفرقه افکنیاش در جهان اسلام است. بر اساس این، سرویسهای اطلاعاتی و سیاستمداران رژیم صهیونیستی با کمک حامیان غربیشان، تلاشهای بسیاری نمودهاند تا کشورهای شیعی همانند ایران، عراق و نیز حزبالله لبنان را از معادلات خاورمیانه حذف نموده و دولتها و ملتهای عربی و اهل سنت را نسبت به آنان بدبین کنند. برای نمونه «یا اکوا آرز» (ya akovares) سردبیر روزنامه دست راستی "معاریو"( ma arrive)، کشورهای حوزۀ خلیج فارس را این چنین از جمهوری اسلامی ایران میترساند:<br> | اختلافات عقیدتی شیعه و سنی از یک سو و مسئلۀ عرب و عجم از سوی دیگر مستمسک بسیار خوبی برای اسرائیل در جهت عملیاتی کردن دکترین تفرقه افکنیاش در جهان اسلام است. بر اساس این، سرویسهای اطلاعاتی و سیاستمداران رژیم صهیونیستی با کمک حامیان غربیشان، تلاشهای بسیاری نمودهاند تا کشورهای شیعی همانند ایران، عراق و نیز حزبالله لبنان را از معادلات خاورمیانه حذف نموده و دولتها و ملتهای عربی و اهل سنت را نسبت به آنان بدبین کنند. برای نمونه «یا اکوا آرز» (ya akovares) سردبیر روزنامه دست راستی "معاریو"( ma arrive)، کشورهای حوزۀ خلیج فارس را این چنین از جمهوری اسلامی ایران میترساند:<br> | ||
«تهدید ایران برای منابع نفتی حوزۀ خلیج فارس به مراتب بیش از شرایطی است که موجب جنگ با عراق شده. ایران به مراتب بیش از عراق کشورهای عربی حاشیۀ خلیج فارس را مورد تهدید قرار داده است... باید به این کشورها بگوییم که مبلغان ایرانی به آن کشورها رخنه کردهاند و یک انقلاب آرام را رهبری میکنند. ایران تروریسم بینالمللی را تشویق کرده، تروریستها را در ایران آموزش میدهد...» (به نقل از: فصلنامه مصباح، بهار 1377،ص108). <br> | «تهدید ایران برای منابع نفتی حوزۀ خلیج فارس به مراتب بیش از شرایطی است که موجب جنگ با عراق شده. ایران به مراتب بیش از عراق کشورهای عربی حاشیۀ خلیج فارس را مورد تهدید قرار داده است... باید به این کشورها بگوییم که مبلغان ایرانی به آن کشورها رخنه کردهاند و یک انقلاب آرام را رهبری میکنند. ایران تروریسم بینالمللی را تشویق کرده، تروریستها را در ایران آموزش میدهد...» (به نقل از: فصلنامه مصباح، بهار 1377،ص108). <br> | ||
اخیراً نیز به گزارش روزنامه صهیونیستی «هاآرتص»، شیمون پرز رئیس جمهور اسرائیل در یک اظهارنظر نفاقافکنانه گفته است: | اخیراً نیز به گزارش روزنامه صهیونیستی «هاآرتص»، شیمون پرز رئیس جمهور اسرائیل در یک اظهارنظر نفاقافکنانه گفته است: «یکی از دلایلی که اسرائیل از گفتوگوهای صلح استقبال میکند این است که نمیخواهد منطقۀ اهل تسنن را ایرانیها تحت سیطرۀ خود داشته باشند. در خاورمیانه 350 میلیون مسلمان زندگی میکنند که نود درصد آنان سنی هستند! و ما باید برای نجات آنها از ایران چارهاندیشی کنیم.» (برگرفته از: پایگاه اینترنتی تابناک،30/8/1387).<br> | ||
=مبحث دوم: اهداف و دیدگاههای حزب الله در همگرایی اسلامی= | =مبحث دوم: اهداف و دیدگاههای حزب الله در همگرایی اسلامی= | ||
خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
حزبالله بر خود فرض میداند که هرگز از آموزههای الهی عدول نکند. تمسک حزبالله به یک دستور شرعی، به معنای اعتقاد به دیدگاهی تغییرناپذیر نیست، بلکه اگر در مسئلهای گزینههای مختلفی مطرح باشد آن وقت این حزب میتواند بر اساس دلایل، مصلحت و اعتباراتی دیگر که مفید در این زمینه است، در تصمیم خود بازنگری کند. (حجازی، 1385ش، ص86).<br> | حزبالله بر خود فرض میداند که هرگز از آموزههای الهی عدول نکند. تمسک حزبالله به یک دستور شرعی، به معنای اعتقاد به دیدگاهی تغییرناپذیر نیست، بلکه اگر در مسئلهای گزینههای مختلفی مطرح باشد آن وقت این حزب میتواند بر اساس دلایل، مصلحت و اعتباراتی دیگر که مفید در این زمینه است، در تصمیم خود بازنگری کند. (حجازی، 1385ش، ص86).<br> | ||
در حقیقت، نگاه و دیدگاه حزبالله لبنان را در منظومهای که خود را در آن میبیند میتوان از نامۀ سرگشادۀ این حزب که در حکم مانیفست حزبالله به شمار میآید و در سال 1985 با اعلام موجودیتش انتشار یافت، به دست آورد. در بخشی از این نامه دربارۀ اهمیت همگرایی و اتحاد میان مسلمانان چنین آمده است:<br> | در حقیقت، نگاه و دیدگاه حزبالله لبنان را در منظومهای که خود را در آن میبیند میتوان از نامۀ سرگشادۀ این حزب که در حکم مانیفست حزبالله به شمار میآید و در سال 1985 با اعلام موجودیتش انتشار یافت، به دست آورد. در بخشی از این نامه دربارۀ اهمیت همگرایی و اتحاد میان مسلمانان چنین آمده است:<br> | ||
« از فتنههای خبیث استعمارگران برای پاره کردن رشتۀ اتحاد میان خود، کاشتن تخم اختلاف و دامن زدن به تعصبات فرقهای و مذهبی میان شیعه و سنی است. بدانید که استعمار قادر شده مستقیماً در صفوف متحد شما اختلاف و دو دستگی ایجاد کند یا در میان شیعه و سنی توطئهچینی کرده یا یکی را بر ضد دیگری بشوراند...بنابراین، توصیههای الهی را دربارۀ ضرورت اتحاد مسلمین رعایت کنید و ملاک عمل خود قرار دهید، زیرا اتحاد همچون صخرهای است که توطئههای مستکبران در برابر آن متلاشی میشود و همچون پتکی است که نقشههای ظالمان را از بین میبرد. با چنگ زدن به ریسمان الهی و عمل به آیه شریفه « وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعاً وَ لا تَفَرَّقُوا» (آل عمران/103)، اجازه ندهید سیاست «تفرقهبینداز و حکومت کن» در کشورهایتان اعمال شود. همواره این آیۀ شریفه را به یاد داشته باشید: « إِنَّ الَّذِینَ فَرَّقُوا دِینَهُمْ وَ | « از فتنههای خبیث استعمارگران برای پاره کردن رشتۀ اتحاد میان خود، کاشتن تخم اختلاف و دامن زدن به تعصبات فرقهای و مذهبی میان شیعه و سنی است. بدانید که استعمار قادر شده مستقیماً در صفوف متحد شما اختلاف و دو دستگی ایجاد کند یا در میان شیعه و سنی توطئهچینی کرده یا یکی را بر ضد دیگری بشوراند...بنابراین، توصیههای الهی را دربارۀ ضرورت اتحاد مسلمین رعایت کنید و ملاک عمل خود قرار دهید، زیرا اتحاد همچون صخرهای است که توطئههای مستکبران در برابر آن متلاشی میشود و همچون پتکی است که نقشههای ظالمان را از بین میبرد. با چنگ زدن به ریسمان الهی و عمل به آیه شریفه « وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِیعاً وَ لا تَفَرَّقُوا» (آل عمران/103)، اجازه ندهید سیاست «تفرقهبینداز و حکومت کن» در کشورهایتان اعمال شود. همواره این آیۀ شریفه را به یاد داشته باشید: « إِنَّ الَّذِینَ فَرَّقُوا دِینَهُمْ وَ کانُوا شِیعاً لَسْتَ مِنْهُمْ» (انعام/159) (به نقل از: اسداللهی، 1368ش، ص208).<br> | ||
حزبالله در همین نامه ادعا میکند که امتی مرتبط با مسلمانان سراسر جهان است و عاملی که این ارتباط را برقرار میسازد، رشتۀ استوار ایدئولوژیک و سیاسی اسلام است و این مفهوم امت حزبالله، صرف نظر از تعهد یا عدم تعهد آنان به ولایت فقیه، همۀ مسلمانان اعم از شیعه و سنی را در بر میگیرد. همانگونه که «حسین موسوی» یکی از مقامات این جنبش چنین ادعایی دارد: <br> | حزبالله در همین نامه ادعا میکند که امتی مرتبط با مسلمانان سراسر جهان است و عاملی که این ارتباط را برقرار میسازد، رشتۀ استوار ایدئولوژیک و سیاسی اسلام است و این مفهوم امت حزبالله، صرف نظر از تعهد یا عدم تعهد آنان به ولایت فقیه، همۀ مسلمانان اعم از شیعه و سنی را در بر میگیرد. همانگونه که «حسین موسوی» یکی از مقامات این جنبش چنین ادعایی دارد: <br> | ||
«بعضی میگویند که ما یک گروه لبنانی هستیم، این طور نیست، ما جزء مسلمانان جهان هستیم و پیوندهایی با دیگر مسلمانان جهان داریم» (روزنامه کیهان، 5/5/1365، ص6). | «بعضی میگویند که ما یک گروه لبنانی هستیم، این طور نیست، ما جزء مسلمانان جهان هستیم و پیوندهایی با دیگر مسلمانان جهان داریم» (روزنامه کیهان، 5/5/1365، ص6). | ||
خط ۹۸: | خط ۹۸: | ||
اهداف میان مدت به عنوان حلقۀ اتصال اهداف کوتاه مدت و بلندمدت به شمار میرود و البته از درجۀ اهمیت کمتری نسبت به آن دو برخوردار است، اما برای دستیابی به اهداف نهایی، تحقق آن ضروری است. در مورد اهدافی که حزبالله در مسیر تحقق همگرایی و همبستگی میان دولتها و ملتهای اسلامی به دنبال آن است، حل و فصل قضیۀ دیرینۀ فلسطینیها یک هدف میانی به حساب میآید. در واقع حل معضل سرزمین مقدس فلسطین که جز با نابودی رژیم صهیونیستی امکانپذیر نیست، گامی مهم به سوی تحقق همگرایی اسلامی به حساب میآید. همانگونه که مقامات رسمی این حزب بر این مسئله تأکید میکنند. حزبالله در ابتدای تأسیس و قبل از آن که موجودیت خود را علنی کند، در نخستین بیانیهاش اعلام میکند:<br> | اهداف میان مدت به عنوان حلقۀ اتصال اهداف کوتاه مدت و بلندمدت به شمار میرود و البته از درجۀ اهمیت کمتری نسبت به آن دو برخوردار است، اما برای دستیابی به اهداف نهایی، تحقق آن ضروری است. در مورد اهدافی که حزبالله در مسیر تحقق همگرایی و همبستگی میان دولتها و ملتهای اسلامی به دنبال آن است، حل و فصل قضیۀ دیرینۀ فلسطینیها یک هدف میانی به حساب میآید. در واقع حل معضل سرزمین مقدس فلسطین که جز با نابودی رژیم صهیونیستی امکانپذیر نیست، گامی مهم به سوی تحقق همگرایی اسلامی به حساب میآید. همانگونه که مقامات رسمی این حزب بر این مسئله تأکید میکنند. حزبالله در ابتدای تأسیس و قبل از آن که موجودیت خود را علنی کند، در نخستین بیانیهاش اعلام میکند:<br> | ||
«موضوع جنوب لبنان، موضوعی اسلامی است و جهاد مؤمنان در جنوب لبنان و بقاع غربی، فقط برای بازپسگیری خاک لبنان نیست، بلکه برای [آزادسازی] قدس و حرکت به سمت قدس میباشد.(العهد، ش اول، 1404ق).<br> | «موضوع جنوب لبنان، موضوعی اسلامی است و جهاد مؤمنان در جنوب لبنان و بقاع غربی، فقط برای بازپسگیری خاک لبنان نیست، بلکه برای [آزادسازی] قدس و حرکت به سمت قدس میباشد.(العهد، ش اول، 1404ق).<br> | ||
در دهۀ هشتاد رهبران حزبالله بارها اعلام | در دهۀ هشتاد رهبران حزبالله بارها اعلام میکردند که هدفشان درجنگ صرفاً آزادسازی این منطقه(جنوب لبنان) از اشغالگری اسرائیل نیست، بلکه این جنگ مقدمهای برای آزادسازی قدس شریف است. درسال 1985 سید عباس موسوی دبیرکل وقت حزبالله، گفت: <br> | ||
«درآینده ما برای زدودن تمامی آثار اسرائیل از فلسطین اقدام خواهیم | «درآینده ما برای زدودن تمامی آثار اسرائیل از فلسطین اقدام خواهیم کرد». (اسداللهی، پیشین، ص122). <br> | ||
در حقیقت، حزبالله حل و فصل قضیۀ فلسطین و آزادسازی این سرزمین از چنگال صهیونیستها را پیش از آن که یک قضیه فلسطینی بداند، یک تکلیف دینی و اسلامی میشمارد. به این ترتیب، حزبالله ملت فلسطین را با عباراتی همچون «ملت فلسطینی ما» یا «ملت ما در فلسطین» میخواند. حزبالله در پرتو ویژگیهای اسلامی فراگیر خود، اعتقاد دارد که شهر بیتالمقدس نماد دین مقدس امت اسلام است که با این توصیف، قدس یک مسئلۀ اسلامی در برابر فلسطینی بودن آن است. قدس مسئلۀ همۀ مسلمانان جهان است که در قبال آن احساس مسئولیت میکنند.(سعدغریب، پیشین، ص131).<br> | در حقیقت، حزبالله حل و فصل قضیۀ فلسطین و آزادسازی این سرزمین از چنگال صهیونیستها را پیش از آن که یک قضیه فلسطینی بداند، یک تکلیف دینی و اسلامی میشمارد. به این ترتیب، حزبالله ملت فلسطین را با عباراتی همچون «ملت فلسطینی ما» یا «ملت ما در فلسطین» میخواند. حزبالله در پرتو ویژگیهای اسلامی فراگیر خود، اعتقاد دارد که شهر بیتالمقدس نماد دین مقدس امت اسلام است که با این توصیف، قدس یک مسئلۀ اسلامی در برابر فلسطینی بودن آن است. قدس مسئلۀ همۀ مسلمانان جهان است که در قبال آن احساس مسئولیت میکنند.(سعدغریب، پیشین، ص131).<br> | ||
توجه این حزب به بازگرداندن اسرای بیشمار فلسطینی و لبنانی | توجه این حزب به بازگرداندن اسرای بیشمار فلسطینی و لبنانی که سالها دربند رژیم صهیونیستی بودهاند را میبایست در راستای دستیابی به اهداف میانمدت ترجمه و تفسیر کرد. سید حسن نصرالله، تأکید کرده است:<br> | ||
«اسرا را به | «اسرا را به هرشکل ممکن بازخواهیم گرداند و میخواهم به خانوادههای اسرا و زندانیان و کسانی که در زندانهای دشمن اسرائیلی هستند بگویم به اسرائیلیها اجازه ندهید با جنگ روانی، شایعهافکنی و دروغپردازی با اعصاب شما بازی کنند.» (ماهنامه پاسدار اسلام، ش264، آذر 1382، ص32).<br> | ||
حزبالله لبنان برای دستیابی به این هدف که تحقق آن فصلی مهم در همگرایی اسلامی خواهد گشود، به عنوان یک سازمان دینی و مردمی که واگرایی شدیدی با صهیونیستها دارد با بهرهگیری از توانایی، نفوذ، جایگاه و نقش بارز خود در صحنۀ لبنان و در تصمیمگیریهای کشوری به هر طریق ممکن تلاش میکند که سد و مانعی محکم در برابر روند ناعادلانۀ صلح که موجودیت رژیم صهیونیستی را تضمین میکند، ایجاد کند تا از تحقق و یا تسریع آن جلوگیری نماید. (سلیمانی، پیشین، ص242).<br> | حزبالله لبنان برای دستیابی به این هدف که تحقق آن فصلی مهم در همگرایی اسلامی خواهد گشود، به عنوان یک سازمان دینی و مردمی که واگرایی شدیدی با صهیونیستها دارد با بهرهگیری از توانایی، نفوذ، جایگاه و نقش بارز خود در صحنۀ لبنان و در تصمیمگیریهای کشوری به هر طریق ممکن تلاش میکند که سد و مانعی محکم در برابر روند ناعادلانۀ صلح که موجودیت رژیم صهیونیستی را تضمین میکند، ایجاد کند تا از تحقق و یا تسریع آن جلوگیری نماید. (سلیمانی، پیشین، ص242).<br> | ||
خط ۱۱۴: | خط ۱۱۴: | ||
دکتر نزار حمزه استاد دانشگاه آمریکایی بیروت تأیید میکند که حزبالله با ظهور در صحنۀ سیاسی و اجتماعی لبنان به دنبال چه هدفی بوده است:<br> | دکتر نزار حمزه استاد دانشگاه آمریکایی بیروت تأیید میکند که حزبالله با ظهور در صحنۀ سیاسی و اجتماعی لبنان به دنبال چه هدفی بوده است:<br> | ||
«حزبالله در ابتدای تأسیس خود بسیاری از نظریات راجع به یک لبنان مستقل را رد میکرد و خواهان ادغام این کشور در وطن بزرگ اسلامی بوده است» (حمزه،1372ش، ص58). | «حزبالله در ابتدای تأسیس خود بسیاری از نظریات راجع به یک لبنان مستقل را رد میکرد و خواهان ادغام این کشور در وطن بزرگ اسلامی بوده است» (حمزه،1372ش، ص58). | ||
به نظر میرسد هماکنون نشانههایی از تحقق اهداف بلندمدت و نهایی حزبالله در حال ظهور است. | به نظر میرسد هماکنون نشانههایی از تحقق اهداف بلندمدت و نهایی حزبالله در حال ظهور است. «اولویتکهن» نظریهپرداز معروف آمریکایی، پس از پایان جنگ 33 روزه که به پیروزی تاریخی حزبالله انجامید، دراینباره میگوید:<br> | ||
«اینکه مشتی جوان با اسلحه سبک و بدون پشتیبانی جهان، چهارمین ارتش مدرن جهان یعنی اسرائیل را زمینگیر میکنند نشانهای از یک پایان است. نظریۀ پایان تاریخ فرانسیس فوکویاما را باید فراموش کرد. آغاز این هزاره، آغاز سیطرۀ نظام لیبرال ـ دمکراسی آمریکا نخواهد بود. بر پیشانی این هزاره، تولد قطب قدرت اسلام نقش بسته است و سرمنشأ تمامی این حرکتهای اسلامگرایانه و آزادیخواهانه، الگوی انقلاب اسلامی ایران است.»(روزنامه قدس،18مرداد 1385،ص13) | |||
اخیراً سید حسن نصرالله به مناسبت میلاد پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) بار دیگر استراتژی و دیدگاه وحدتطلبی این حزب و نفی هر گونه فرقهگرایی مذهبی را در سطح جهان اسلام تکرار نمود:<br> | اخیراً سید حسن نصرالله به مناسبت میلاد پیامبر(صلیاللهعلیهوآله) بار دیگر استراتژی و دیدگاه وحدتطلبی این حزب و نفی هر گونه فرقهگرایی مذهبی را در سطح جهان اسلام تکرار نمود:<br> | ||
«من امیدوارم در روز میلاد پیامبر از برخی ادعاهایی که میتواند باعث اختلاف میان شیعه و سنی شود دوری کنیم. امروز بازی کردن با مسایل بزرگ امت اسلام برای کسی میسر نیست، زیرا مسلمانان و رهبران و روحانیون در مسایل اساسی با یکدیگر متحد شده و در کنار هم میایستند. در اینجا به عنوان آخرین بهانه که مدتی است تبلیغ میشود، به این روی میآورند که شیعیان قصد دارند اهل سنت را به کیش خود درآورند و برای این مدعا هم ماجرا و دلیل میآورند». (روزنامه جمهوری اسلامی،24/3/1387،ص8).<br> | «من امیدوارم در روز میلاد پیامبر از برخی ادعاهایی که میتواند باعث اختلاف میان شیعه و سنی شود دوری کنیم. امروز بازی کردن با مسایل بزرگ امت اسلام برای کسی میسر نیست، زیرا مسلمانان و رهبران و روحانیون در مسایل اساسی با یکدیگر متحد شده و در کنار هم میایستند. در اینجا به عنوان آخرین بهانه که مدتی است تبلیغ میشود، به این روی میآورند که شیعیان قصد دارند اهل سنت را به کیش خود درآورند و برای این مدعا هم ماجرا و دلیل میآورند». (روزنامه جمهوری اسلامی،24/3/1387،ص8).<br> | ||
خط ۱۵۲: | خط ۱۵۲: | ||
در جریان جنگ نابرابر سال 2006، حزبالله لبنان 33 روز به صورت اعجاب برانگیزی در برابر رژیم صهیونیستی مقاومت نمود و دلاوریهای بسیاری از خود نشان داد. این جنگ در اثبات حقانیت حزبالله و اسطوره شدن شخصیت سید حسن نصرالله بسیار مؤثر واقع شد. در طول جنگ و پس از آن حمایتهای مردمی و دولتی بسیاری از جانب کشورهای اسلامی از حزبالله لبنان صورت گرفت. در حقیقت، تمام دولتهای عربی و اسلامی میدانستند که شکست حزبالله در این جنگ، فضاهای بسیاری را به روی اشغالگری صهیونیستها میگشاید. از این رو این دولتها بیصبرانه منتظر نتیجۀ جنگ بودند که در عین ناباوری آنان، با پیروزی حزبالله به آتشبس منجر شد. از اینجا بود که از جانب برخی دولتهای عربی که قبلاً نسبت به اهداف و مقاصد حزبالله ظنین بودند، از این جنبش حمایتهای بسیاری صورت گرفت، از جمله حکومت عربستان به مؤسسات دینی و مفتیهای این کشور هشدار داد که از صدور فتوا علیه حزبالله پرهیز کنند. همچنین، کشورهای مصر، سوریه، اردن، فلسطین و اتحادیه عرب به طور رسمی از حزبالله و مقاومت اسلامی حمایت کردند. (یاسین، 2006م/74).<br> | در جریان جنگ نابرابر سال 2006، حزبالله لبنان 33 روز به صورت اعجاب برانگیزی در برابر رژیم صهیونیستی مقاومت نمود و دلاوریهای بسیاری از خود نشان داد. این جنگ در اثبات حقانیت حزبالله و اسطوره شدن شخصیت سید حسن نصرالله بسیار مؤثر واقع شد. در طول جنگ و پس از آن حمایتهای مردمی و دولتی بسیاری از جانب کشورهای اسلامی از حزبالله لبنان صورت گرفت. در حقیقت، تمام دولتهای عربی و اسلامی میدانستند که شکست حزبالله در این جنگ، فضاهای بسیاری را به روی اشغالگری صهیونیستها میگشاید. از این رو این دولتها بیصبرانه منتظر نتیجۀ جنگ بودند که در عین ناباوری آنان، با پیروزی حزبالله به آتشبس منجر شد. از اینجا بود که از جانب برخی دولتهای عربی که قبلاً نسبت به اهداف و مقاصد حزبالله ظنین بودند، از این جنبش حمایتهای بسیاری صورت گرفت، از جمله حکومت عربستان به مؤسسات دینی و مفتیهای این کشور هشدار داد که از صدور فتوا علیه حزبالله پرهیز کنند. همچنین، کشورهای مصر، سوریه، اردن، فلسطین و اتحادیه عرب به طور رسمی از حزبالله و مقاومت اسلامی حمایت کردند. (یاسین، 2006م/74).<br> | ||
جمهوری اسلامی ایران که با جنبش حزبالله پیوندی ناگسستنی در مبانی اعتقادی و اهداف سیاسی دارد، در کسب توفیقات حزبالله در همگرایی دولتها نقش انکارناپذیری داشته است. پیروزی حزبالله در جنگ 33 روزه آن قدر برای ایران اهمیت داشت که مقام معظم رهبری در پیامی به سید حسن نصرالله و مقاومت اسلامی در 25 مرداد 1385، تصریح نمودند: | جمهوری اسلامی ایران که با جنبش حزبالله پیوندی ناگسستنی در مبانی اعتقادی و اهداف سیاسی دارد، در کسب توفیقات حزبالله در همگرایی دولتها نقش انکارناپذیری داشته است. پیروزی حزبالله در جنگ 33 روزه آن قدر برای ایران اهمیت داشت که مقام معظم رهبری در پیامی به سید حسن نصرالله و مقاومت اسلامی در 25 مرداد 1385، تصریح نمودند: | ||
«آنچه اتفاق افتاد، حجتی از سوی خداوند بر همه دولتها و ملتهای اسلامی و به ویژه در منطقه خاورمیانه ست. شما بار دیگر مصداق این کلمه نورانی قرآن شدید: «قَدْ | «آنچه اتفاق افتاد، حجتی از سوی خداوند بر همه دولتها و ملتهای اسلامی و به ویژه در منطقه خاورمیانه ست. شما بار دیگر مصداق این کلمه نورانی قرآن شدید: «قَدْ کانَ لَکمْ آیۀ في فِئَتَینِ الْتَقَتا فِئَۀ تُقاتِلُ فِي سَبِیلِ اللَّهِ وَ أُخْرى کافِرَۀ یرَوْنَهُمْ مِثْلَیهِمْ رَأْی الْعَینِ وَ اللَّهُ یؤَیدُ بِنَصْرِهِ مَنْ یشاءُ إِنَّ فِي ذلِک لَعِبْرَۀ لأُِولِی الأَْبْصارِ».<br> | ||
==3-شناساندن خائنان و خادمان به امت اسلامی== | ==3-شناساندن خائنان و خادمان به امت اسلامی== | ||
حزبالله با در پیش گرفتن سیاست معقولی که از یک سو بر سعه صدر و از سوی دیگر بر عزت اسلامی استوار بود موفق شد موجی از احترام ملتها را نسبت به خود و نیز دیدگاه برخی کشورهای اسلامی مانند عربستان و مصر را نسبت به اهداف و برنامههایش جلب کند، اما این کشورها در مناسبات بینالمللی و سیاست خارجی به شدت به غرب وابسته هستند و در بسیاری از رویدادهای بینالمللی به ویژه مسائل خاورمیانه طبق اهداف کشورهای غربی و برخلاف مصالح مسلمانان عمل میکنند. این مسئلهای بود که جنبش حزبالله پیوسته نسبت به آن هشدار میداد. بحران سیاسی و طولانی لبنان در سال 2008 و تهاجم رژیم صهیونیستی به غزه در ابتدای سال 2009 یک بار دیگر به خوبی هویت واقعی برخی از سران جهان عرب همانند حسنی مبارک رییس جمهوری مصر، ملک عبدالله پادشاه عربستان و عبدالله دوم پادشاه اردن را نشان داد. کشورهای متبوع این عده در دو سال اخیر با دخالت مستمر در امور داخلی لبنان در ایجاد شکاف میان گروههای لبنانی نقش منفی بازی کردهاند. دخالت آشکار دو کشور عربی مصر و عربستان در امور داخلی لبنان و جانبداری از گروه موسوم به 14 مارس که طی چهار سال گذشته دولت را در اختیار داشته است، ثابت میکند که برخی حمایتها و تأییدات گذشته این دو کشور از حزبالله صرفاً جنبه تبلیغاتی و سیاسی داشته و این دو کشور تحت تأثیر کشورهای قدرتمند غربی از به کارگیری سیاست مستقل در جریانهای سیاسی خاورمیانه ناتوان میباشند. اخیراً رژیم حاکم بر مصر در مورد حزبالله جنجال منطقهای به وجود آورد و ادعا نمود که چند جاسوس حزبالله را در این کشور دستگیر کرده است و حزبالله نیز با رد این اتهامات رژیم مصر را متهم کرد که با راه انداختن این هیاهو در نظر دارد نقش بسیار منفی خود را در حمایت از تهاجم صهیونیستها در جریان حمله به غزه پوشانده و افکار عمومی جهان اسلام را که علیه آنان است منحرف نماید.<br> | |||
در انتخابات پارلمانی اخیر لبنان جریان گروه طرفدار غرب موسوم به 14 مارس با حمایتهای مالی کشورهای یاد شده باز هم اکثریت پارلمانی و دولت را در اختیار گرفت. پیامهای مسرتآمیز و توأم با نفاق سران دولتهای مصر، عربستان و اردن به سران گروه 14 مارس نشان داد که این کشورها همچنان سیاست ماجراجویانه و طایفهگری خود را در لبنان دنبال خواهند کرد. (روزنامه خراسان، 19/3/1388، ص16). اینها | در انتخابات پارلمانی اخیر لبنان جریان گروه طرفدار غرب موسوم به 14 مارس با حمایتهای مالی کشورهای یاد شده باز هم اکثریت پارلمانی و دولت را در اختیار گرفت. پیامهای مسرتآمیز و توأم با نفاق سران دولتهای مصر، عربستان و اردن به سران گروه 14 مارس نشان داد که این کشورها همچنان سیاست ماجراجویانه و طایفهگری خود را در لبنان دنبال خواهند کرد. (روزنامه خراسان، 19/3/1388، ص16). اینها نمونهای از موفقیتهای حزبالله در شناساندن دولتهای خائنِ به سرنوشت امت اسلامی است، به طوری که هماکنون رژیمهای کشورهای پرادعای عربی مانند مصر، اردن و عربستان به شدت مورد نفرت مسلمانان جهان قرار دارند و این در حالی است که هر روزه بر محبوبیت جنبش حزبالله و دبیرکل آن سید حسن نصرالله بیش از پیش افزوده میشود. همچنین، حزبالله در شناساندن نقش مثبت برخی از کشورهای اسلامی مانند جمهوری اسلامی ایران، سوریه و دولت کنونی ترکیه در مسائل داخلی لبنان، تهاجم صهیونیستها به غزه و همگام شدن این کشورها با افکار عمومی مسلمانان، نقش بارزی ایفا نموده است. سید حسن نصرالله اخیراً از نقش مثبت برخی از کشورهای اسلامی چنین یاد کرده است: <br> | ||
«از نظر ما هر کشوری در جهان بدون توجه به فرهنگ و مذهب و کیش آن اگر قصد حمایت از ما اعراب و آرمانهایمان را داشته باشد، ما باید در کنار او بایستیم. امروز ایران، سوریه و ترکیه جدید در این موقعیت هستند و تعداد این کشورها بیشتر نیز خواهد شد. ما به عنوان ملتها و دولتهای عربی باید از آنها حمایت کرده و به آنها کمک کنیم نه اینکه آنها را متهم کرده و در برابر آنها بایستیم.» (روزنامه جمهوری اسلامی، 24/12/1387، ص8).<br> | «از نظر ما هر کشوری در جهان بدون توجه به فرهنگ و مذهب و کیش آن اگر قصد حمایت از ما اعراب و آرمانهایمان را داشته باشد، ما باید در کنار او بایستیم. امروز ایران، سوریه و ترکیه جدید در این موقعیت هستند و تعداد این کشورها بیشتر نیز خواهد شد. ما به عنوان ملتها و دولتهای عربی باید از آنها حمایت کرده و به آنها کمک کنیم نه اینکه آنها را متهم کرده و در برابر آنها بایستیم.» (روزنامه جمهوری اسلامی، 24/12/1387، ص8).<br> | ||
ویرایش