احمد بن علی بن اعثم كوفی: تفاوت میان نسخه‌ها

احمد بن علي بن اعثم كوفي، (قبل 204 – 314ق)ابومحمد. معروف به «ابن اعثم كوفي». از مورخان چيره‏دست و مشهور شيعه كه در شعر و شاعري نيز دستي توانا داشت. تاريخ ولادت او در دست نيست اما به گفته «مستوفي هروي تايبادي»(م.حدود596ق) كه نخستين كتاب وي يعني «الفتوح» را به فارسي ترجمه نموده است، تاريخ نگارش آن كتاب را به سال 204هجري ثبت كرده است، از اين‏رو مي‏توان گفت كه وي سالها قبل از نگارش تاريخ مذكور زنده بوده و بدين ترتيب از عمر بالايي برخوردار بوده است. اما وفات او به سال 314 هجري روي داد، زيرا كتاب دوم تاريخي او، وقايع زمان مأمون(م218ق) تا زمان مقتدر(م320ق) را گزارش مي‏كند. وي با اينكه از عمر طولاني برخوردار بود اما چگونگي زندگي و شرح حال او در منابع معتبر به چشم نمي‏خورد. از اين‏رو اين احتمال بيشتر تقويت مي‏شود كه شهرت او بيشتر مربوط به دوره‏هاي بعد از وفات او مي‏باشد. آنچه در منابع موجود است اينكه وي اهل كوفه بود و در همانجا نشو و نما پيدا كرد و احتمالاً براي كسب حديث و گزارشات تاريخي، مسافرت‏هايي نيز داشته است. وي به دليل اخبار فراواني كه از تاريخ اسلام داشت ملقب به «أخباري» است. ياقوت در معجم الادباء، اطلاعات اندكي از او گزارش مي‏دهد، و اين، در حالي است كه قبل از ياقوت، كسي از شرح حال او سخني به ميان نياورده است. ياقوت در معجم‏الادباء، ضمن تصريح به تشيع او، دو بيت شعر به نام او كه بر «ابوعلي حسين بن احمد سلامي بيهقي» انشاء كرده، ثبت نموده است. علامه سيدمحسن امين، ضمن انتقاد از گفته شوشتري در مجالس‏المؤمنين كه وي را شافعي‏المذهب معرفي كرده است، شيعه‏بودن وي را قابل ترديد نمي‏داند. تأليفات او سه كتاب در زمينه تاريخ است كه دو كتاب نخست را ياقوت ديده است. يكي كتاب «الفتوح» كه تاريخ فتوحات اسلام تا ايام هارون الرشيد(م193ق) است. دوم كتاب «التاريخ» است كه شامل رويدادهاي خلافت عباسي از آغاز خلافت مأمون(م218ق) تا زمان مقتدر(م320ق) مي‏باشد. و سوم كتاب «المألوف» است. شيوه تاريخ‏نويسي او با «ابن جرير طبري»(م310ق) و ساير مورخان زمان، از دو جهت تفاوت دارد. يكي آنكه استناد او بيشتر به روايات شيعه است؛ از اين‏رو بعضي از محدثان سني‏مذهب، اخبار و گزارشات او را تضعيف كرده‏اند. و ديگر آنكه وقايع تاريخي را به صورت داستان و پيوسته باهم نوشته است.