هفته وحدت
هفته وحدت، که آغاز آن از دوازدهم ربیعالاول و پایان آن هفدهم ربیعالاول است از اول انقلاب اسلامی ایران به «هفتۀ وحدت» نامگذاری شده است، علت هم این است که روز دوازدهم ربیعالاول به روایت مشهور قال ابن إسحاق: وُلد رسول الله (صلیالله علیه وآله وسلم) یوم الاثنین، لاثنتی عشرة لیلة خلت من شهر ربیع الأوّل، عام الفیل[۱] بین برادران اهلسنت روز ولادت است؛ و روز هفدهم ربیعالاول به روایت مشهور[۲] بین شیعه روز ولادت است. بین این دو روز را به عنوان «هفتۀ وحدت» از اول انقلاب، ملت ایران و مسئولین کشور نامگذاری کردند و این را یک رمز و نماد اتحاد بین مسلمانان قرار دادند[۳]. در این مجال، هفتۀ وحدت را از منظر رهبر انقلاب اسلامی ایران، حضرت آیتالله سید علی خامنهای بررسی میکنیم:
آمادگی برای ساختن حصن محکم
جمهوری اسلامی به مسلمانان عالم گفت، بیایید از دوازدهم تا هفدهم ربیعالاول، وحدت را آزمایش کنیم. به یک روایت[۴]، - که غالباً اهلسنت این روایت را تأیید کردهاند و بعضی از شیعه هم آن را قبول دارند - روز دوازدهم ربیعالاول، روز ولادت پیامبر (صلیالله علیه وآله وسلم) است. یک روایت[۵] هم مربوط به هفدهم ربیعالاول است که غالباً شیعه و بعضی از اهل سنت، آن را تأیید کردهاند. بههرحال، بین دوازدهم تا هفدهم که ایام ولادت نبیّاکرم (صلیالله علیه وآله وسلم) است، باید به وحدت جهانی اسلام توجه بیشتری شود؛ آن حصن و حصار مستحکمی که اگر تشکیل بشود، هیچ قدرتی نمیتواند به حریم کشورها و ملتهای اسلامی دستدرازی کند[۶].
تاریخچه
قبل از اینکه نظام اسلامی تشکیل بشود، برادران ما، بزرگان نهضت، بزرگان مبارزه انقلابی در آن روز - که هنوز خبری از حکومت اسلامی و جمهوری اسلامی نبود - در جهت وحدت شیعه و سنّی تلاش میکردند. من خودم در بلوچستان تبعید بودم. از آن زمان تا حالا با علمای سنّی حنفیِ شهرهای بلوچستان - ایرانشهر و چابهار و سراوان و زاهدان - با آنهایی که بحمداللَّه زنده هستند، رفیقیم، نزدیکیم، صمیمی هستیم. من آنجا تبعیدی بودم، دستگاهها نمیخواستند بگذارند تلاشی از سوی ما انجام بگیرد؛ اما در عین حال ما گفتیم بیائید کاری کنیم که یک نشانهای از اتحاد شیعه و سنّی را در این شهر نشان بدهیم؛ که این مسئله هفته وحدت - ولادت نبی اکرم در دوازدهم ربیعالاول به روایت اهل سنت، و در هفدهم ربیعالاول به روایت شیعه - آن روز به ذهن ما رسید و در ایرانشهر آن را عمل کردیم؛ یعنی از دوازدهم تا هفدهم جشن گرفتیم[۷].
مبدع اولیه هفته وحدت
بد نیست این نکته را در اینجا بگویم که نطفه اصلی هفته وحدت - که حالا بحمداللَّه سالهاست تشکیل میشود - قبل از پیروزی انقلاب شکل گرفت. ما در سال 57 قبل از پیروزی انقلاب، با این آقای مولوی قمرالدین در ایرانشهر مذاکره کردیم که بیاییم یک عید دوطرفه داشته باشیم و از دوازدهم تا هفدهم ربیع را جشن بگیریم. مذاکرهاش در آن وقت انجام شد که اتفاقاً همان روزها هم بود که در ایرانشهر سیل آمد و جشن و همه چیز ما را برد. البته، آن سیل هم یکی از الطاف خفیّه الهی بود و ما را با وضع زندگی مردم بیشتر آشنا کرد. داخل کپرها و خانهها رفتیم و وضع زندگی مردم را از نزدیک دیدیم. قبل از آن، چند ماه در ایرانشهر بودیم؛ اما ظاهر قضیه را میدیدیم. مردم، ما را نمیشناختند و ما هم مردم را نمیشناختیم. بعد که سیل آمد، هم ما مردم را شناختیم و هم مردم قدری با ما آشنا شدند[۸].
صدقه جاریه انقلاب و امام
یکی از صدقات جاریه انقلاب که به برکت ذهن بیدار امام راحل رحمة الله تحقّق پیدا کرد، این بود که ایام ولادت نبیّ اکرم صلی الله علیه وآله وسلم، به عنوان ایام وحدت معرفی شد. از این جهت این مسئله جالب است که وحدت اسلامی یک آرزوست[۹].
اتحاد بر محور قرآن و سنت
حرف ما در هفته وحدت و به عنوان پیام وحدت این است که مسلمانان بیایند با هم متحد بشوند و با یکدیگر دشمنی نکنند. محور هم کتاب خدا و سنت نبیّاکرم (صلیالله علیه وآله وسلم) و شریعت اسلامی باشد. این حرف، حرف بدی نیست. این حرف، حرفی است که هر عاقل بیغرض و منصفی، آن را قبول خواهد کر[۱۰].
دوری از اختلافات
اگر ما میگوییم که شیعه و سنّی در کنار هم قرار بگیرند، یعنی شیعه، شیعه بماند؛ سنّی هم سنّی بماند. ما چه موقع به عالم تسنن گفتهایم که منظورمان از وحدت این است که شما شیعه بشوید؟! ما چنین چیزی نگفتهایم. هر کس خواست شیعه بشود، از طریق علمی و از راه مباحثات عالمانه شیعه بشود. آنها هم آزادند که بروند کار خودشان را بکنند. ما نمیگوییم شما مذهبت را عوض کن؛ ما میگوییم شیعه و سنّی باید همیشه سر عقل باشند؛ همچنان که بحمداللَّه در دوران انقلاب اسلامی، در کشور ما مشاهده شد. نگذارند دشمن از اختلافات اینها سوءاستفاده کند. برگزاری هفته وحدت، برای این است[۱۱].
تکیه بر مشترکات
در هفته وحدت دعوت جمهوری اسلامی به این نیست که شیعیان یا سنّیان از مذهب خود دست بکشند و به آن مذهب دیگر رو بیاورند؛ دعوت جمهوری اسلامی این است که مشترکات میان مذاهب اسلامی برجسته شود و دیوارهای ساخته دست دشمنان اسلام و عنادها و کینهورزیها برداشته شود؛ بیایند و در عرصه معارف اهلبیت، بشنوند و ببینند[۱۲].
گرامیداشت
لذا من توصیه میکنم هفته وحدت را - که به مناسبت میلاد نبیّ اکرم (صلیالله علیه وآله وسلم) از روز دوازدهم تا هفدهم ربیعالاول ادامه دارد - همه آحاد مردم، مخصوصاً علما و فضلا و گویندگان و دانشمندان و افراد صاحب نفوذ گرامی بدارند و این مسئله را به عنوان یک شعار جمهوری اسلامی همیشه نگه دارند[۱۳].
مایۀ یکپارچگی ملت
«هفته وحدت»، اسم مناسبی است. بحمداللَّه وحدت بین آحاد ملت ایران، بین قشرهای مردم، در هر راه و رسم و حدی که هستند و به هر کاری که مشغولند، وجود دارد. آحاد ملت ما، علیرغم توطئهها و بذر نفاق افکنیها، با هم متحدند و در یک جهت حرکت میکنند: در جهت اسلام؛ در جهت قرآن؛ در جهت حاکمیت دین؛ بدون فرقی بین شیعه و سنّی و قومیتهای مختلف (فارس و عرب و ترک و ترکمن و بلوچ و کرد و غیر اینها)؛ یک ملت یکپارچه. واقعاً ملت ایران، به برکت اسلام، یک نمونه است. بین ملتهای مسلمان، یک الگوی موفق است. خداوند از شما ملت ایران، به خاطر صادقانه پاسخ گفتنتان به دعوت دین و ندای امام بزرگوارتان راضی باشد. این را باید حفظ کنید. همین وحدت با ارزشی که به برکت آن، شما توانستهاید این همه پیروزی را به دست بیاورید، دشمنهایی در کمین دارد. باید هوشیار باشید و نگذارید اختلافات به وجود آید. در آنجایی که بهانه اختلاف هست و دشمن میتواند آنجا مستمسکی برای اختلاف درست کند، بیشتر مواظب باشید. در مسئله مذهب و اختلافات مذهبی، که قرنهای متمادی دشمنان از آن سوءاستفاده کردند، بیشتر باید مواظب باشند. هم شیعه باید مواظب باشد، هم سنّی[۱۴].
وظیفۀ نخبگان
این هفته، حقیقتاً هفته وحدت است؛ این ایّام حقیقتاً ایّام اتحاد مسلمانهاست. مسئولان سیاسی، وظیفهشان سنگین است؛ مسئولان فرهنگی، نویسندگان و علما باید از طرح مسائل اختلافآفرین و تفرقهافکن بپرهیزند؛ هم سنّی و هم شیعه، همه، باید روی این نقطه اتحاد تکیه کنند. و توقع از علما و زبدگان و نخبگان سیاسی است که خطرات زمان را بفهمند، اهمیت اتحاد مسلمانان را بفهمند و توطئه دشمنان را برای شکستن این اتحاد و همدلی بفهمند. این حرف و عرض ما به ملت خودمان و به دنیای اسلام است[۱۵].
پانویس
- ↑ ابن هشام حمیرى معافرى، السیرة النبویة، ج ص 158. طبرى، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، ج 2، ص 156.
- ↑ المقنعة، ص 456؛ تهذیب الأحكام، ج 1، ص 439.
- ↑ بیانات در دیدار جمعى از مسئولان در سالروز ولادت حضرت رسول اعظم9، 25/12/1387.
- ↑ المقنعة، ج 1، ص456، تهذیب الأحکام، ج1، ص 439. ، العدد القویّة: 110/7، الدروس، ج2، ص5.
- ↑ ابن هشام حمیرى معافرى، السیرة النبویة، ج 1، ص 158. طبرى، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، ج 2، ص 156. قال ابن إسحاق: وُلد رسول الله9 یوم الاثنین، لاثنتى عشرة لیلة خلت من شهر ربیع الأوّل، عام الفیل.
- ↑ بیانات در دیدار با گروه کثیرى از آزادگان و اقشار مختلف مردم، در اولین روز از هفته وحدت، 11/7/1369.
- ↑ بیانات در دیدار گروهی از روحانیون ائمه جمعه و اساتید حوزهای اهلسنت سیستان خراسان و مازندران، 5/10/1368.
- ↑ بیانات در اجتماع مردم پاوه، 25/7/1390.
- ↑ بیانات در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام و میهمانان خارجى شرکتکننده در کنفرانس بینالمللى وحدت اسلامى، 24/5/1374.
- ↑ دبیانات در دیدار با جمع کثیرى از اقشار مختلف مردم شهرهاى شاهرود، خلخال، بیرجند، قیدار، خمسه، تیران و چالوس، روحانیون و معاونان دفاتر عقیدتى، سیاسى نیروى زمینى ارتش و جمعى از شیعیان استان سرحدّ پاکستان، 19/7/1368.
- ↑ بیانات در دیدار با گروه کثیرى از آزادگان و اقشار مختلف مردم، در اولین روز از هفته وحدت، 11/7/1369.
- ↑ بیانات در اجتماع بزرگ زائران و مجاوران حرم مطهر رضوى، 1/1/1387.
- ↑ بیانات در دیدار با جمع کثیرى از اقشار مختلف مردم شهرهاى شاهرود، خلخال، بیرجند، قیدار، خمسه، تیران و چالوس، روحانیون و معاونان دفاتر عقیدتى، سیاسى نیروى زمینى ارتش و جمعى از شیعیان استان سرحدّ پاکستان، 19/7/1368.
- ↑ بیانات در دیدار کارگزاران نظام، بهمناسبت سالروز ولادت رسول اکرم9 و امام جعفر صادق7، 24/6/1371.
- ↑ بیانات در سالروز میلاد پیامبر اعظم 9 و امام جعفر صادق7، 27/1/1385.