ضمان در فقه اسلامی (کتاب)

الضمان فی الفقه الاسلامی دراسة مقارنة لاسبابه و مجالاته فی العقود
نام	الضمان فی الفقه الاسلامی دراسة مقارنة لاسبابه و مجالاته فی العقود
پدیدآوران	علی عبدالحکیم الصافی
زبان	عربی
سال نشر	1431 ق
ناشر	مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، معاونت فرهنگی، مرکز تحقیقات علمی
تعداد صفحه	343 ص

ضمان در فقه اسلامی کتابی است که به احکام و فروع فقهی مربوط به ضمان در فقه شیعه و اهل سنت را با رویکردی مقارنه‌ای و با هدف تقریب بین مذاهب اسلامی، مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است.

سرفصل موضوعات و بخش‌ها

نگارنده ضمن بررسی اهمیت مسأله ضمان در فقه اسلامی و مفهوم لغوی و اصطلاحی آن در فقه، به رابطه ضمان با سایر ابواب فقه و قواعد فقهی دیگر پرداخته و دیدگاه‌های قرآن کریم و سنت و فقهای فریقین را در این زمینه جویا شده است.

بخش اول

1. لوازم، اقسام، ارکان و ویژگی‌های ضمان در فقه اسلامی؛
2. اسباب ضمان در عقود اسلامی و مفهوم سبب و ادله اسباب زمان را از منظر فقهای شیعه و اهل سنت؛
3. تبیین فقهی قاعده ید، احکام اصولی و فقهی، ادله روایی قاعده ید، دلیل اجماع و دلیل عقلی مبتنی بر قاعده ید و مناقشات مختلف بر این قاعده؛
4. قاعده اتلاف مرتبط با مسأله ضمان، معنای اتلاف، اقسام آن، ادله قاعده اتلاف، حکم اتلاف در فقه شیعه اعم از حکم مباشر و مسّبب.

بخش دوم

1. موارد ضمان در عقود اسلامی؛
2. متعلقات ضمان در عقود لازم (اصلی) عقود فاسد، عقد صحیح، ضمان بعد از قبض، ضمان در عقود متضمن شرط و ضمان اعیان، ضمان در عقود تبعی، ضمان دین و ضمان اعیان مضمونه از منظر فقهای امامیه و فقهای حنفیه، شافعیه، مالکیه و حنبلیه به همراه بیان دیدگاه‌های مشترک فقهی این فقها با یکدیگر و ادله فقهی آنان در این زمینه و همچنین اختلاف نظر آنان را در این موضوع؛
3. ادله فقهای فریقین از مذاهب خمسه را در زمینه ضمان اعم از قرآن، روایات، اجماع و دلیل عقلی و ذکر مناقشات برخی از فقهای امامیه به ویژه آیت‌الله میرزا محمد حسین نائینی و آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی در مورد احکام ضمان و مشغول بودن ذمّه بایع و طرفین عقد.

مؤلف

کتاب ضمان در فقه اسلامی توسط علی عبدالحکیم الصافی با روش مقارن فقهی میان مذاهب تدوین شده است.

منابع

برگفته و تلخیص از کتابنامه انتشارات مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، معاونت فرهنگی، علیرضا شاه حسینی، چاپ سوم، صفحه 197، تهران، 1389 ش.