فهرست های مجمع البیان در تفسیر قرآن (کتاب)
فهرستهای مجمع البیان در تفسیر قرآن کتابی است که توسط مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی منتشر شده است و شامل فهارس فنی و علمی کتاب ارزشمند مجمع البیان طبرسی میباشد.
اهمیت و تاریخچه تألیف
«مجمع البیان فی تفسیرالقرآن» از مهمترین و ارجمندترین تفاسیر جهان اسلام است و دانشمندان شیعه و سنی آن را یکی از تفاسیر معتبر قدیم دانستهاند. این تفسیر به نیکوترین صورت تنظیم شده و دارای سرعنوانهای مشخص میباشد. نظر به همین ویژگی است که این تفسیر بارها در کشورهای مسلمان اعم از شیعه و سنینشین چاپ و منتشر شدهاست. در سال 1958 م. دارالتقریب بین المذاهب الإسلامیة در مصر این تفسیر شریف را با تصحیح و طبع جدید زیر نظر جمعی از علمای الأزهر و استادان دیگر دانشگاههای مصر منتشر کرد. مرکز پژوهشها و مطالعات علمی وابسته به مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی به سبب این که مجمع البیان چاپ مصر را روشمند و دقیق تشخیص داد، در سال 98 - 1997 م. آن را به صورت افست دوباره در ایران به چاپ رساند و در آنجا به خوانندگان گرامی وعده داد که فهارس مختلف علمی و فنی این چاپ از مجمع البیان را به زودی منتشر کند. اثر حاضر، همان فهارس وعده داده شده است.
مصادر تألیف
تنظیم کنندگان این فهارس در کار خود به سه چاپ معتبر و رایج در میان محققان ارجاع دادهاند:
- چاپ مصر که در بالا بدان اشاره شد؛
- چاپ لبنان که در سال 1988 م. منتشر شده و سید هاشم رسولی محلاتی و سید فضلالله یزدی طباطبایی آن را تصحیح کردهاند؛
- چاپ ایران به تصحیح سید هاشم رسولی محلاتی.
سرفصلها و موضوعات
در مقدمه اثر حاضر به برخی از خطاها و اشتباهات این چاپها مذکور اشاره شده است.
جلد اول
- محورهای فهارس موجود در جلد اول عبارت است از:
- فهرست آیات مورد استشهاد؛
- فهرست احادیث قدسی؛
- فهرست اطراف احادیث و آثار نبوی(ص)؛
- فهرست اطراف احادیث ائمه(ع)؛
- فهرست اعلام انبیاء و مرسلین(ع)؛
- فهرست اعلام معصومین(ع)؛
- فهرست اعلام.
جلد دوم
محورهای فهارس موجود در جلد دوم عبارت است از:
- شواهد شعری؛
- شاعران؛
- قافیههای اشعار؛
- قافیههای ارجوزهها؛
- ادیان و مذاهب؛
- قبایل و طوایف و اقوام؛
- جماعتها و ملل و فرق،؛
- اماکن؛
- اسامی حیوانات، کتابها و سورههای قرآن.
مؤلف
'گرآوری و تدوین و تألیف این اثر به کوشش محمّد مهدی نجف و هادی عظیمی است. این اثر با اهتمام مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی به زبان عربی چاپ شده است.
منابع
برگرفته با تلخیص از کتابنامه انتشارات مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، معاونت فرهنگی، علیرضا شاه حسینی، چاپ سوم، صفحه 280، تهران، 1389 ش.