محمد کوهستانی: تفاوت میان نسخه‌ها

حضرت '''آیت‌اللّه کوهستانی''' فقیه بزرگ، حکیم فرزانه و عارف وارسته‌ای بود که عمر سراسر نورانی اش را در مسیر تهذیب و تزکیه نفس سپری کرد، اسلام و زمان خویش را شناخت و به دیگران شناسانْد و با تأسیس حوزه علوم دینی با کمترین امکانات رفاهی، شاگردانی را تربیت کرد که هر کدام، در عرصه‌های مختلف، منشأ برکات فراوانی بودند و هستند.

آیت‌اللّه کوهستانی، در نوجوانی وارد حوزه علمیه شهرستان بهشهر شد و بیشتر تحصیلات مقدماتی خویش را در همین حوزه گذرانْد. البته در این میان، مدتی را در حوزه علمیه ساری و مدتی نیز در حوزه علمیه شهرستان بابل، در مدرسه کاظم بیک و سقا به تحصیل پرداخت.

حضرت آیت‌اللّه کوهستانی، پس از نزدیک به نُه سال اقامت در نجف اشرف و دست یابی به مراتب بالای علمی و عرفانی، آهنگ وطن کرد. ایشان با تمسک به آیه 122 سوره توبه ـ آیه نَفْر ـ پس از نزدیک به بیست سال تلاش علمی و عملی، در سال1348 قمری، به زادگاه خویش بازگشت تا قوم خویش را انذار کند.

«دامادی انسان آن روزی است که انسان را پس از شست‌شو و غسل آن هم با سدر و کافور و پوشاندن لباس سفید (کفن) روی دست می‌گیرند و از هر طرف صدا می‌زنند «لا اله الا الله» اگر آن روز خدای بزرگ به من اجازه دهد سر از تابوت بیرون می‌آورم و خطاب به مردم می‌گویم: مردم قدر «لا اله الا الله» را بدانید، ولی حیف که خدا چنین اجازه‌ای را نمی‌دهد.»<ref>[http://emamraoof.com/ برگرفته شده از مقاله زندگی‌نامه آیت‌الله حاج شیخ محمد کوهستانی]</ref>

«در حدیث آمده است: «الدنیا مَزرَعةُ الآخِرَة» «دنیا کشتزار آخرت است» هر چه در این عالم بیش‌تر باشیم، برای عالم پس از مرگ بیش‌تر کار می‌کنیم، از این رو تقاضای مرگ لازم نیست.»

البته ایشان می‌فرمودند، برای مؤمنان بشیر و مبشّرند ـ و سپس رو به طلبه‌ها کردند و فرمودند: «آیا شما دعای «رَضِیتُ بِاللَّهِ رَبّا وَ بِالْإِسْلامِ دِینا» را از حفظ‌ید و بعد از هر نماز می‌خوانید یا نه؟»

در این حال است که یکی از آن دو ملک می‌گوید: از این شخص بپرسیم! دیگری می‌گوید چه بپرسیم او که قبل از پرسش دارد می‌خواند. در نتیجه تصمیم بر سؤال می‌گیرند و می‌گویند من ربک؟ من نبیک؟

شما در آن حال سربلند کرده و به آنها می‌گویید، مگر نمی‌شنوید که من دارم می‌خوانم: «رَضِیتُ بِاللَّهِ رَبّا وَ بِالْإِسْلامِ دِینا» دیگر این چه سؤالی است که از من می‌کنید. آن دو ملک خوشحال می‌شوند و قبر تو باغی از باغ‌های بهشت می‌گردد.»

همیشه دعای من این است که:

«رَبَّنَا لَا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهَّابُ»: «پروردگارا، پس از آن که ما را هدایت کردی، دل‌هایمان را دست‌خوش انحراف مگردان و از جانب خود، رحمتی بر ما ارزانی دار که تو بخشایش‌گری.»

در مورد این که انسان باید از خداوند بخواهد که او را نجات دهد، می‌فرمود: «گدایی، گدایی را آدم باید خودش بخواهد؛ گدایی من به درد دیگران نمی‌خورد.»

ایشان در مورد تداوم ذکر و اثر آن در هنگام مرگ می‌فرمودند: «انسان باید عادت به ذکری داشته باشد که در مواقع حساس مرگ و انتقال از این عالم بتواند طبق عادت همیشگی آن ذکر را بگوید.»

درخواست دستگیری ائمه علیه‌السلام در هنگام مرگ: ایشان می‌فرمودند: «به زیارت هیچ امامی مشرف نشدم مگر آن که اولین سؤال و حاجت من از آن امام این بود که در حال احتضار و مرگ مرا یاری کنند و دستم را بگیرد.»

ایشان همچنین در باب ارزش کلمه طیبه لا اله الا الله فرمودند: «فردای قیامت مردم دوست دارند به دنیا برگردند و یک «لا اله الا الله» بگویند و بمیرند.»

حجت السلام معلمی ـ از فضلای حوزه علمیه مشهد ـ نقل کرد: زمانی که در حوزه کوهستان مشغول تحصیل بودم، روزی با دو سه نفر از طلاب جهت عیادت آقاجان که در اندرونی، به خاطر کسالت بستری بودند و نمی‌توانستند بیرون تشریف بیاورند خدمتشان شرفیاب شدیم. وی در ضمن سخنان پندآموز خویش، درباره دنیا و بی‌ارزشی آن فرمودند: «شما وضع مرا که نگاه می‌کنید شاید گمان کنید، این شیخ چیزی نمی‌فهمد و خیلی آدم ساده‌ای است و حال آن که امکانات رفاهی هر طور که بخواهم برایم آماده است، اما من نمی‌خواهم، چرا که نفس را هر طور عادت بدهید همان گونه پرورش می‌یابد اگر توانستید کنترل کنید همان جا می‌ایستد ولی اگر نفس را آزاد گذاشتید چموش می‌شود و دیگر نمی‌شود او را کنترل کرد.

مثلاً اگر امروز بگویم این فرش اتاق من از حصیر یا نمد است، باید تبدیل به قالیچه شود، فردا می‌گویم این قالیچه به درد این اتاق نمی‌خورد، چرا که بهتر از اتاق است و اتاق باید عوض شود.

اتاق را عوض کردم، آن وقت می‌گویم این قالیچه‌ها به درد این اتاق نو نمی‌خورد، باید قالی یک تخته باشد و پرده اتاق باید فلان جور باشد و همین طور که اتاق عوض می‌کردم و قالیچه را تبدیل می‌کردم، عمر شیخ محمد هم در این مسیر تمام شد.

پس همین جا نفس را کنترل می‌کنیم تا کِش پیدا نکند، شما باید متوجه باشید که اگر در زندگی نفس را کنترل نکنید گرفتار می‌شوید و تا آخر عمر باید مشغول این کارها باشید».

«لا دار للمرء بعد الموت یسکنها الا التی کان قبل الموت بانیها

فان بنیها بخیرٍ طاب مسکنها و ان بناها بشرٍ خاب ثاویها»

«برای مرد بعد از مرگشان جایی نیست که در آن جا ساکن شوند، مگر آن جایی که قبل از مرگ بنا کرده باشد.

اگر آن را با خیر و خوبی ساخته باشد جای خوبی دارد و اگر با شر ساخته باشد جای گاه پرفقر و نیازی خواهد داشت.»

یکی از شاگردان ایشان در‌این‌باره می‌گوید:

آقا جان سفارش می‌کرد که زیر بار سه چیز نروید: مال صغیر، مال میت و مال وقف و می‌فرمود: این وقف دست من نبود ابتدا در اختیار پدرم قرار داشت و تولیت آن پس از ایشان قهراً به من رسید، که ناچار شدم آن را به عهده بگیرم در غیر این صورت زیر بارش نمی‌رفتم.  

فرزند ایشان از قول پدر چنین نقل می‌کند: اگر فهم من به این اندازه بود و زمان رسول خدا صلی الله وعلیه و آله و سلم را درک می‌کردم بدون درخواست معجزه تسلیم می‌شدم. عرض کردم چرا؟ فرمود: ببین اسلام برای همه چیز حکم دارد، در ریزترین مسائل حتی برای قضای حاجت دستور داد، اصلاً معجزه نمی‌خواستم این احکام خودش معجزه است.  

حاج نصرت قاجار نقل می‌کند: روزی شخصی خدمت ایشان رسید و دست آقا را بوسید و عرض کرد: آقا از رشت خدمت شما رسیدم، خواستم شما را زیارت کنم. آقا جان پس از احوال پرسی پرسید: شما مکه مشرف شدید؟ گفت: خیر. آقا فرمود: هیچ گناهی در اسلام انسان را از دین اسلام خارج نمی‌کند، مگر کسی که استطاعت داشته باشد و مکه نرود، این است که من زیاد مایلم آقایان بدانند و متوجه خود باشند.

نخستین باری که رژیم شاه، حضرت امام را بازداشت کرده بود، عده‌ای از روحانیان، فرهنگیان و بازاریان بهشهر، خدمت آیت‌اللّه کوهستانی رسیدند و پیشنهاد کردند که در اعتراض به بازداشت حضرت امام رحمة‌الله، دستور فرمایید بازار استان مازندران تعطیل شود. ایشان فرمودند: «من موافقت می‌کنم؛ چرا که [وقتی امام] خمینی زندان است، دنیا برای ما زندان است. شما اطلاعیه تنظیم بکنید، من نیز امضا کرده و از شما حمایت می‌کنم».

هنگامی که شاه می‌خواست برای تصویب لوایح ششگانه، اقدام به برگزاری رفراندوم کند، حضرت آیت‌اللّه کوهستانی نیز چون مراجع دیگر و در رأس آنها حضرت امام خمینی رحمة‌الله، این رفراندوم را تحریم کردند.

آن شیرمرد بیداردل، یک روز پیش از رفراندوم شاه، واعظی را به تکیه حسینی فرستاد تا از طرف ایشان، از مردم بخواهد در رفراندوم شرکت نکنند. ایشان در مورد «اصلاحات ارضی» می‌فرمود: «این، اصلاح اراضی نیست؛ بلکه افساد اراضی است».

آیت‌الله [[محمد فاضل استرآبادی]] داماد آیت‌الله کوهستانی درباره سبک زندگی ایشان فرمودند: «مرحوم آیت‌اللّه کوهستانی در زهد‌ورزی شهره بود؛ حتی در منزل هیچ وقت از لباس‌های قیمتی استفاده نمی‌کرد و پیراهن، عبا، قبا، عمامه، شلوار و جوراب او، همگی از جنس کرباس بود، و فقط از پنبه‌ای که در مزرعه پدری کشت می‌شد و به ایشان ارث رسیده بود استفاده می‌کردند.

{{پانویس}}

[[رده:عالمان]]

[[رده:عالمان شیعه]]