طاهر الجزایری: تفاوت میان نسخه‌ها

<div class="wikiInfo">[[پرونده: طاهر الجزایری.jpg|جایگزین=|بندانگشتی|طاهر الجزایری]]

{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |

می‌توان اصلاحگری طاهر الجزایری را در موارد زیر خلاصه کرد:

۱- نقش بسیار پررنگ ایشان در قانع کردن پدران به ضرورت آموزش دیدن فرزندانشان در مدارس، که تأثیر بسیار زیادی در نهضت علمی سوریه داشت. این فراخوان او با واکنش برخی انسان‌های نادان و بی‌سوادی که پست‌های آموزشی را در انحصار خود و خانواده و فرزندانشان می‌دیدند روبرو شد.

۶- شیخ طاهر الجزایری تا آخر عمرش به تربیت و آموزش دانش‌آموزان ادامه داد. وی با وجود اینکه بعدها از کار اخراج شد و از دمشق گریخت، اما از ارائه راهنمایی‌های لازم برای بهتر شدن سیستم آموزشی در دمشق دریغ نمی‌کرد و بعدها که شاگرد او استاد محمد کرد علی وزیر معارف سوریه شد نامه‌نگاری میان آنها متوقف نشد و کرد علی همیشه از استاد خود راهنمایی می‌خواست. او در کتابش «گنج‌های پدران» درباره پیشنهاد طاهر الجزایری در رابطه با آموزش صنایع به دانش‌آموزان ابتدایی، و آغاز این پروژه در یک مدرسه، و نصایح ایشان در مورد توجه به رفتارهای دانش‌آموزان و عدم اکتفا به آموزش آنان توضیح داده است.

۱- پس از اینکه طاهر الجزایری از یک سو بی‌توجهی ناظران بر کتابخانه‌های وقفی در مساجد و مدارس و از سوی دیگر بی‌رغبتی و بی‌میلی مردم دمشق به گنجینه‌های علمی کتابخانه‌های خانگی را مشاهده کرد تصمیم گرفت بهمراه برخی از دوستانش به نزد مدحت پاشا والی وقت دمشق برود تا از او بخواهند کتابخانه‌ای عمومی برای جمع‌آوری کتاب‌های خطی نادر در یک مکان راه‌اندازی کند. در سال ۱۲۹۶ هجری قمری برابر با ۱۸۸۰ میلادی این امر محقق شد و کتابخانه ظاهریه بعنوان نخستین کتابخانه عمومی در تاریخ معاصر دمشق در مدرسه ظاهریه راه‌اندازی شد. بعدها این کتابخانه مبدل به یکی از مهمترین کتابخانه‌های جهان اسلام شد که دربردارنده نسخه‌های خطی بسیار نفیس و گرانبها بود و شیخ ابوالفتح خطیب یکی از اعیان دمشق و پدر محب الدین خطیب صاحب کتابخانه و چاپخانه سلفیت بعنوان مسئول این کتابخانه انتخاب شد.

۵- استاد کرد علی در کتاب «گنجینه‌های پدران» درباره نامه‌ای از سوی شیخ طاهر الجزایری سخن می‌گوید که در آن به ایشان پیشنهاد کرده بود یک کتابخانه عمومی در شهر آستانه راه‌اندازی کند و کتاب‌های خطی نادر را از کتابخانه‌های عمومی مساجد و مدارس جمع‌آوری کرده و در آن قرار دهد، سپس فهرستی از آن تهیه نموده و در اختیار همه کتابخانه‌ها قرار دهد، بدینصورت هم مساجد و مدارس خالی از کتاب نمی‌مانند و هم عموم مردم که نیازی به این کتاب‌ها ندارند زیان نمی‌بینند و هم از این کتاب‌های گرانبها بخوبی محافظت می‌شود.

از مهمترین نتایج فعالیت‌های شیخ طاهر الجزایری تربیت نسلی بود که بعدها پرچمدار نهضت بیداری اسلامی و مایه تحول در جامعه شدند، مانند: محمد سعید البانی، محمد کرد علی، محب الدین خطیب و…که خود نشانگر موفقیت شیوه‌های دعوی او و اثری است که در میان جوانان بر جای گذاشته بود.

در رابطه با راهنمایی معلمان در نحوه برخورد با شاگردانشان نقل شده است که ایشان گفتند: «اگر کسی نزد شما آمد که می‌خواست در سه روز علم نحو را فراگیرد نگویید این محال است، بلکه به او نحو بیاموزید چه بسا مشغول شدن او به نحو در این سه روز، آنرا نزدش محبوب کند».

گفتیم که شیخ طاهر الجزایری برای بهبود سطح آموزشی مدارس شام بسیاری از کتاب‌های درسی آن‌دوره را خود به رشته تحریر در آورد.

=سفر به مصر=

پس از این فشارها، شیخ طاهر الجزایری تصمیم گرفت به مصر نزد شاگردان و دوستانش مانند: محب الدین خطیب، محمد کرد علی، رفیق العظم، محمود الجزایری، حقی العظم، رشید رضا که بر منهج و روش او بودند برود و در آنجا برخی کتاب‌هایش را به‌رشته تحریر در آورد و مقالاتی در مجله «الموید» به چاپ ساند. در مصر از پذیرش هدایا و پست‌های دولتی خودداری می‌کرد و همچون زمانی که در دمشق از مناصب حکومتی کنار گذاشته شد، از فروش برخی کتاب‌هایش و نسخه‌های خطی ارتزاق می‌کرد. مجرد بودن، تأثیر فراوانی بر قناعت و پارسایی او داشت. او کتاب‌هایش را تنها به کسانی که ارزش آنرا می‌دانستند یعنی علما و پژوهشگران و کتابخانه‌های عمومی با قیمتی ارزان می‌فروخت درحالیکه خاورشناسان و تاجران نسخه خطی حاضر بودند کتاب‌های وی و نسخه‌های خطی‌اش را به بهای گزاف خریداری کنند، و این خود نشان از اخلاص وی برای امتش بود که نمی‌خواست این کتاب‌ها از جهان عرب و جهان اسلام خارج شود.

طاهر الجزایری علاقه ویژه‌ای به مسافرت داشت. ایشان با پای پیاده به بسیاری از شهرها و روستاهای [[سوریه]] سفر کرد و پیاده‌روی را بسیار دوست می‌داشت، همچنین سفرهایی به [[لبنان]]، [[فلسطین]]، [[مصر]]، [[حجاز]]، [[ترکیه]]، و [[فرانسه]] داشتند و در سفرهای خود در جستجوی کتاب و نسخه‌های خطی و دیدار با علما و فرهنگیان بر می‌آمدند.<ref>[https://binesh.cc/archive/1761 نام آوران اصلاح معاصر]، طاهر جزایری، مرکز مطالعات اسلامی بینش</ref>

– الشیخ طاهر الجزائری، رائد التَّجدید الدِّینی فی بلاد الشَّام فی العصر الحدیث، تألیف: حازم زکریا محیی الدِّین، سال چاپ: ۲۰۰۱ م.

– کنوز الأجداد، تألیف: محمد کرد علی، چاپ انتشارات: أضواء السلف، سال چاپ: ۲۰۱۰ م.

– علماء الشام فی القرن العشرین، تألیف: محمد حامد الناصر، چاپ انتشارات: دار المعالی، سال چاپ: ۲۰۰۳ م.

{{پانویس|2}}