۲۱٬۷۴۷
ویرایش
خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
== د. حوزههای جغرافیایی جریان سلفی == | == د. حوزههای جغرافیایی جریان سلفی == | ||
سلفیگری در دوران معاصر، در وجه نظری و منابع فکری و مالی، بیشتر با جریان وهابی در [[عربستان سعودی]] و گروههای فعال اسلامی، اجتماعی و سیاسی در [[مصر]] | سلفیگری در دوران معاصر، در وجه نظری و منابع فکری و مالی، بیشتر با جریان وهابی در [[عربستان سعودی]] و گروههای فعال اسلامی، اجتماعی و سیاسی در [[مصر]] مانند [[اخوانالمسلمین]] گره خورده است؛ اما برای مطالعه جریان [[سلفی]] معاصر و تبارهای فکری و حوزههای گسترش جغرافیایی آن، باید از پدیده امروزی سلفی و نمادهای بیرونی آن مانند [[القاعده]] فراتر رفت و با رویکردی تاریخی آنها را واکاوید تا از تعمیمهای ناکارآمد پرهیز کرد و تصویری درست از سلفیگری موضوع بحث و تبارهای فکری آن بهدست داد. سه حوزه جغرافیایی پیدایش و گسترش اندیشه سلفی عبارتند از: | ||
=== سلفیه در عربستان === | === سلفیه در عربستان === | ||
جریان غالب سلفی معاصر، سلفیان [[وهابی]] هستند که در نهادهای رسمی دینی [[عربستان]] مانند هیئت علمای کبار، نفوذ دارند. در باب تسمیه [[وهابیان]] به [[سلفی]]، تشکیکهایی شده است؛ اما نظر به مصادر و منابع اندیشه [[وهابی]] و شباهتها و اشتراکهای آن با جریانهای سلفی معاصر، چنین امری از حقیقت، دور نیست. در کنار آن، از جریانهای سلفی زیدی و نیز مصادر و رجال غیر وهابی اندیشه سلفی در شبهجزیره، مانند ''محمد بن علی شوکانی''، نباید غافل بود. بدینترتیب، در بررسی جریانهای سلفی معاصر، گرایشهای سلفی در کل شبهجزیره (مانند جامیه و سروریه) نیز از جایگاهی مهم بهرهمندند. | جریان غالب سلفی معاصر، سلفیان [[وهابی]] هستند که در نهادهای رسمی دینی [[عربستان]] مانند هیئت علمای کبار، نفوذ دارند. در باب تسمیه [[وهابیان]] به [[سلفی]]، تشکیکهایی شده است؛ اما نظر به مصادر و منابع اندیشه [[وهابی]] و شباهتها و اشتراکهای آن با جریانهای سلفی معاصر، چنین امری از حقیقت، دور نیست. در کنار آن، از جریانهای سلفی زیدی و نیز مصادر و رجال غیر وهابی اندیشه سلفی در شبهجزیره، مانند ''محمد بن علی شوکانی''، نباید غافل بود. بدینترتیب، در بررسی جریانهای سلفی معاصر، گرایشهای سلفی در کل شبهجزیره (مانند جامیه و سروریه) نیز از جایگاهی مهم بهرهمندند. | ||
=== سلفیه در | === سلفیه در هندوستان === | ||
''شاه ولیالله دهلوی''، تحت تأثیر آرای [[ابن تیمیه]]، رساله التوحید خود را نگاشت. تفکر سلفی در [[هند]]، در برابر تفکر [[صوفی]] و تشیع غالی در درون و ضد کمپانی هند شرقی در برون پدید آمد؛ تاجاییکه شاه عبدالعزیز دهلوی (فرزند شاه ولیالله)، [[هند]] را سرزمین کفار و دارالحرب اعلام کرد. تأسیس سلسله مدارس علمیه [[دیوبند]] (پس از 1283 ه. ق)، در گسترش اندیشه [[سلفی]] (متمایل به وهابی) در شرق و جنوب آسیا و شبهقاره ( | ''شاه ولیالله دهلوی''، تحت تأثیر آرای [[ابن تیمیه]]، رساله التوحید خود را نگاشت. تفکر سلفی در [[هند]]، در برابر تفکر [[صوفی]] و تشیع غالی در درون و ضد کمپانی هند شرقی در برون پدید آمد؛ تاجاییکه شاه عبدالعزیز دهلوی (فرزند شاه ولیالله)، [[هند]] را سرزمین کفار و دارالحرب اعلام کرد. تأسیس سلسله مدارس علمیه [[دیوبند]] (پس از 1283 ه. ق)، در گسترش اندیشه [[سلفی]] (متمایل به وهابی) در شرق و جنوب آسیا و شبهقاره (از جمله در [[افغانستان]] و شرق [[ایران]])، مؤثر بوده است. به سبب وجود گرایشهای صوفیانه در [[دیوبندیه]]، انتقادهایی ازسوی علمای [[وهابی]] سعودی بر [[دیوبندیه]] وارد شده است. | ||
=== سلفیه در شمال آفریقا === | === سلفیه در شمال آفریقا === |