۸۷٬۸۱۰
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ى' به 'ی'
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'ى' به 'ی') |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''سوره انفال''' هشتمین سوره [[قرآن مجید]] میباشد که از آیه اوّل این سوره گرفته شده است. | '''سوره انفال''' هشتمین سوره [[قرآن مجید]] میباشد که از آیه اوّل این سوره گرفته شده است. بعضی موضوعات مطرح شده در این سوره عبارتند از: انفال و غنائم، صفات مؤمنان واقعی، داستان [[جنگ بدر]]، واقعه تاریخی شب هجرت [[حضرت محمد (ص)|رسول خدا(صلی الله علیه)]] از [[مکّه]] به [[مدینه]]، حکم اسیران جنگی، احکام [[جهاد]]، حکم [[خمس]]، خرافات [[مشرکان]] و راه شناخت منافقان و مبارزه با آنان. این سوره ۷۵ آیه دارد و در مدینه نازل شده است. | ||
== انفال == | == انفال == | ||
[[انفال]] جمع نفل است به | [[انفال]] جمع نفل است به معنی غنیمت و هبه و زیادت<ref>قاموس قرآن، ج7، ص 101.</ref>. | ||
== علت نام‌گذاری == | == علت نام‌گذاری == | ||
«سوره انفال»؛ این سوره به دلیل کلمه «انفال» که در آغاز آن آمده، همچنین به دلیل بیان کردن احکام انفال و | «سوره انفال»؛ این سوره به دلیل کلمه «انفال» که در آغاز آن آمده، همچنین به دلیل بیان کردن احکام انفال و ثروت‌های عمومی، به «انفال» نام‌گذاری شده است<ref>تفسير نور، ج3، ص263</ref>. | ||
«سوره بدر»؛ این سوره «بدر» نیز نامیده شده، چون درباره جنگ بدر نازل شده است<ref>دايرة المعارف قرآن كريم، ج 5، ص 25</ref>. نقلی هم از ابن‌عباس در این مورد در بیشتر کتب تفسیر و علوم قرآنی آمده است<ref>ترجمه تفسير الميزان، ج 9، ص 7.</ref>. | «سوره بدر»؛ این سوره «بدر» نیز نامیده شده، چون درباره جنگ بدر نازل شده است<ref>دايرة المعارف قرآن كريم، ج 5، ص 25</ref>. نقلی هم از ابن‌عباس در این مورد در بیشتر کتب تفسیر و علوم قرآنی آمده است<ref>ترجمه تفسير الميزان، ج 9، ص 7.</ref>. | ||
«سوره جهاد»؛ زیرا پس از نزول این سوره پیامبر تلاوت آن را در جنگ‌ها | «سوره جهاد»؛ زیرا پس از نزول این سوره پیامبر تلاوت آن را در جنگ‌ها برای تقویت روحیه رزمندگان سنّت قرار داد. این رویّه در زمان خلفاء نیز ادامه داشته است<ref>دايرة المعارف قرآن كريم، ج 5، ص 25</ref>. | ||
«سوره انفال»؛ این سوره به دلیل کلمه «انفال» که در آغاز آن آمده، همچنین به دلیل بیان کردن احکام انفال و | «سوره انفال»؛ این سوره به دلیل کلمه «انفال» که در آغاز آن آمده، همچنین به دلیل بیان کردن احکام انفال و ثروت‌های عمومی، به «انفال» نام‌گذاری شده است<ref>تفسير نور، ج3، ص263</ref>. | ||
«سوره بدر»؛ این سوره «بدر» نیز نامیده شده، چون درباره [[جنگ بدر]] [[نزول قرآن|نازل]] شده است<ref>دايرة المعارف قرآن كريم، ج 5، ص.</ref>. نقلی هم از [[ابن‌عباس]] در این مورد در بیشتر کتب تفسیر و علوم قرآنی آمده است<ref>ترجمه تفسير الميزان، ج 9، ص 7.</ref>. | «سوره بدر»؛ این سوره «بدر» نیز نامیده شده، چون درباره [[جنگ بدر]] [[نزول قرآن|نازل]] شده است<ref>دايرة المعارف قرآن كريم، ج 5، ص.</ref>. نقلی هم از [[ابن‌عباس]] در این مورد در بیشتر کتب تفسیر و علوم قرآنی آمده است<ref>ترجمه تفسير الميزان، ج 9، ص 7.</ref>. | ||
«سوره جهاد»؛ زیرا پس از نزول این سوره پیامبر تلاوت آن را در جنگ‌ها | «سوره جهاد»؛ زیرا پس از نزول این سوره پیامبر تلاوت آن را در جنگ‌ها برای تقویت روحیه رزمندگان سنّت قرار داد. این رویّه در زمان [[خلفای راشدین|خلفا]] نیز ادامه داشته است<ref>دايرة المعارف قرآن كريم، ج 5، ص 25.</ref>. | ||
== اهداف و آموزه‌ها == | == اهداف و آموزه‌ها == | ||
سوره انفال که در مدینه و در زمان اولین جنگ [[مسلمانان]]، | سوره انفال که در مدینه و در زمان اولین جنگ [[مسلمانان]]، یعنی بدر، نازل شده است، دارای چند هدف است: | ||
بیان مسائل و قوانین مربوط به [[جنگ]]؛ | بیان مسائل و قوانین مربوط به [[جنگ]]؛ | ||
بیان مسائل و قوانین | بیان مسائل و قوانین اقتصادی اسلام در مورد اموال عمومی که پشتوانه [[بيت المال|بیت المال]] به شمار می آید؛ | ||
بازسازی اخلاقی مسلمانان؛ | |||
سامان دادن و نظام بخشیدن به جامعه نوین مسلمانان در مدینه<ref>تفسير قرآن مهر، ج8، ص 26.</ref>. | سامان دادن و نظام بخشیدن به جامعه نوین مسلمانان در مدینه<ref>تفسير قرآن مهر، ج8، ص 26.</ref>. | ||
== محتوا و موضوعات== | == محتوا و موضوعات== | ||
در هفتادوپنج | در هفتادوپنج آیه‌ای که در سوره انفال وجود دارد مباحث بسیار مهمی مطرح شده است: | ||
نخست اشاره به بخش | نخست اشاره به بخش مهمی از مسائل مالی اسلام از جمله انفال و غنائم که پشتوانه مهمی برای بیت المال محسوب می‌گردد شده است. سپس مباحث دیگری مانند: صفات و امتیازات مؤمنان واقعی و داستان جنگ بدر، یعنی نخستین برخورد مسلحانه مسلمانان با دشمنان، و حوادث عجیب و عبرت انگیزی که در این جنگ واقع شد. | ||
و همچنین قسمت قابل | و همچنین قسمت قابل ملاحظه‌ای از احکام [[جهاد]] و وظائف [[مسلمان|مسلمانان]] در برابر حملات پی‌گیر دشمن، جریان پیامبر(صلی الله علیه) و داستان آن شب تاریخی [[هجرت]]([[ليلةالمبيت|لیلةالمبیت]])، وضع مشرکان و خرافات آنها قبل از اسلام، چگونگی ضعف و ناتوانی مسلمانان در آغاز کار و سپس تقویت آنها در پرتو اسلام، حکم [[خمس]] و چگونگی تقسیم آن، لزوم آمادگی رزمی و سیاسی و اجتماعی برای جهاد در هر زمان و مکان، برتری نیروهای معنوی مسلمانان بر دشمن علی رغم کمبود ظاهری نفرات آنها، حکم اسیران جنگی و طرز رفتار با آنها، هجرت کنندگان و آنها که هجرت نکرده‌اند، مبارزه و درگیری با منافقان و راه شناخت آنها و بالآخره یک سلسله مسائل اخلاقی و اجتماعی سازنده دیگر<ref>تفسير نمونه، ج 7، ص 77.</ref>. | ||
== فضائل، خواص و ثواب قرائت == | == فضائل، خواص و ثواب قرائت == | ||
بهره‌مندی از [[شفاعت]] پیامبر(صلی الله علیه) و دوری از نفاق؛ | بهره‌مندی از [[شفاعت]] پیامبر(صلی الله علیه) و دوری از نفاق؛ | ||
[[ | [[ابی‌بن‌كعب|ابی‌بن‌کعب]]، از پیامبر نقل کرده است که: هر کس سوره انفال و برائت را قرائت کند، [[قیامت|روز قیامت]]، من [[شفاعت|شفیع]] و گواه او خواهم بود. او از نفاق بریء است و به عدد هر منافقی در دنیا ده حسنه به او داده می‌شود و ده [[گناه]] از او برداشته می‌شود و ده درجه بر درجاتش افزوده می‌شود و عرش و حاملان آن در ایام زندگی برایش طلب رحمت می‌کنند. | ||
دوری از نفاق و بهره‌مندی از سفره‌های بهشتی؛ | دوری از نفاق و بهره‌مندی از سفره‌های بهشتی؛ | ||
عیاشی از [[امام جعفر صادق|امام صادق(علیه السلام)]] روایت کرده است که: هر کس سوره انفال و برائت را در هر ماه بخواند، هرگز نفاق به قلبش وارد نمی‌شود و حقاً از [[شيعه|شیعه]] [[اميرالمؤمنين|امیرالمؤمنین]] است و روز قیامت از خوان‌های [[بهشت]]، می‌خورد تا مردم از حساب تمام شوند. | |||
قطع بینی‌ها و اشتمال بر آیه خمس؛ | قطع بینی‌ها و اشتمال بر آیه خمس؛ | ||
[[محمدبن‌مسلم]] از [[امام باقر(علیه السلام)]] نقل کرده است که: در سوره انفال قطع | [[محمدبن‌مسلم]] از [[امام باقر(علیه السلام)]] نقل کرده است که: در سوره انفال قطع بینی‌هاست (زیرا مشتمل بر آیه خمس است)<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 10، ص 154.</ref>. | ||
== محل و زمان نزول == | == محل و زمان نزول == | ||
سوره انفال، بقول ابن عباس و قتاده، بجز هفت آیه آن که در مکه نازل شده است، | سوره انفال، بقول ابن عباس و قتاده، بجز هفت آیه آن که در مکه نازل شده است، مدنی است. آیات مدنی آن از آیه «وَ إِذْ یَمْکُرُ بِکَ الَّذِینَ کَفَرُوا ...» شروع می‌شود. و حسن و عکرمه گویند: تمام سوره در جنگ بدر نازل شده است<ref>همان</ref>. | ||
زمان نزول سوره انفال نوزده ماه پس از هجرت و بعد از جنگ بدر بوده است<ref>دايرة المعارف قرآن كريم، ج 5، ص 25</ref>. | زمان نزول سوره انفال نوزده ماه پس از هجرت و بعد از جنگ بدر بوده است<ref>دايرة المعارف قرآن كريم، ج 5، ص 25</ref>. | ||
== ویژگی == | == ویژگی == | ||
سوره انفال یکی از هفت سوره طولانی قرآن (سبع طوال) میباشد. اقوال در سبع طوال هم مختلف است به گفته بعضی سوره‌های بقره، آل عمران، نساء، مائدة، انعام، اعراف و أنفال به همراه توبه را سبع طوال می‌گویند ولی برخی دیگر هفتمی را یونس می‌دانند و معتقدند که انفال و توبه جزو آنها نیست (این قول سعید بن جبیر میباشد)<ref>المحرر الوجيز | سوره انفال یکی از هفت سوره طولانی قرآن (سبع طوال) میباشد. اقوال در سبع طوال هم مختلف است به گفته بعضی سوره‌های بقره، آل عمران، نساء، مائدة، انعام، اعراف و أنفال به همراه توبه را سبع طوال می‌گویند ولی برخی دیگر هفتمی را یونس می‌دانند و معتقدند که انفال و توبه جزو آنها نیست (این قول سعید بن جبیر میباشد)<ref>المحرر الوجيز فی تفسير الكتاب العزيز، ج 3، ص 373، مفاتيح الأسرار و مصابيح الأبرار، ج 1، ص 30، جامع البيان فی تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref> | ||
روایت از رسول خدا(صلی الله علیه) نقل شده که فرمود: [[خداوند]] هفت سوره طوال را به | روایت از رسول خدا(صلی الله علیه) نقل شده که فرمود: [[خداوند]] هفت سوره طوال را به جای [[تورات]] و سوره‌های مئین را به جای [[انجيل|انجیل]] و سوره‌های مثانی را به جای [[زبور]] به من داد و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشید<ref>جامع البيان فی تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>. | ||
در سوره انفال از قوانین و احکام | در سوره انفال از قوانین و احکام عملی اسلام بیش تر از عقاید و مبانی نظری اسلامی سخن به میان آمده است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 8، ص 26</ref>. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||