پرش به محتوا

سوره انفال: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۶ دسامبر ۲۰۲۲
جز
جایگزینی متن - 'ى' به 'ی'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ى' به 'ی')
خط ۲۷: خط ۲۷:
|}
|}
</div>
</div>
'''سوره انفال''' هشتمین سوره [[قرآن مجید]] می‌‌باشد که از آیه اوّل این سوره گرفته شده است. بعضى موضوعات مطرح شده در این سوره عبارتند از: انفال و غنائم، صفات مؤمنان واقعى، داستان [[جنگ بدر]]، واقعه تاریخى شب هجرت [[حضرت محمد (ص)|رسول خدا(صلی الله علیه)]] از [[مکّه]] به [[مدینه]]، حکم اسیران جنگى، احکام [[جهاد]]، حکم [[خمس]]، خرافات [[مشرکان]] و راه شناخت منافقان و مبارزه با آنان. این سوره ۷۵ آیه دارد و در مدینه نازل شده است.
'''سوره انفال''' هشتمین سوره [[قرآن مجید]] می‌‌باشد که از آیه اوّل این سوره گرفته شده است. بعضی موضوعات مطرح شده در این سوره عبارتند از: انفال و غنائم، صفات مؤمنان واقعی، داستان [[جنگ بدر]]، واقعه تاریخی شب هجرت [[حضرت محمد (ص)|رسول خدا(صلی الله علیه)]] از [[مکّه]] به [[مدینه]]، حکم اسیران جنگی، احکام [[جهاد]]، حکم [[خمس]]، خرافات [[مشرکان]] و راه شناخت منافقان و مبارزه با آنان. این سوره ۷۵ آیه دارد و در مدینه نازل شده است.


== انفال ==
== انفال ==
[[انفال]] جمع نفل است به معنى غنیمت و هبه و زیادت<ref>قاموس قرآن، ج7، ص 101.</ref>.
[[انفال]] جمع نفل است به معنی غنیمت و هبه و زیادت<ref>قاموس قرآن، ج7، ص 101.</ref>.


== علت نام‌گذاری ==
== علت نام‌گذاری ==
«سوره انفال»؛ این سوره به دلیل کلمه «انفال» که در آغاز آن آمده، هم‌چنین به دلیل بیان کردن احکام انفال و ثروت‌هاى عمومى، به «انفال» نام‌گذارى شده است<ref>تفسير نور، ج3، ص263</ref>.
«سوره انفال»؛ این سوره به دلیل کلمه «انفال» که در آغاز آن آمده، هم‌چنین به دلیل بیان کردن احکام انفال و ثروت‌های عمومی، به «انفال» نام‌گذاری شده است<ref>تفسير نور، ج3، ص263</ref>.


«سوره بدر»؛ این سوره «بدر» نیز نامیده شده، چون درباره جنگ بدر نازل شده است<ref>دايرة المعارف قرآن كريم، ج 5، ص 25</ref>. نقلی هم از ابن‌عباس در این مورد در بیشتر کتب تفسیر و علوم قرآنی آمده است<ref>ترجمه تفسير الميزان، ج 9، ص 7.</ref>.
«سوره بدر»؛ این سوره «بدر» نیز نامیده شده، چون درباره جنگ بدر نازل شده است<ref>دايرة المعارف قرآن كريم، ج 5، ص 25</ref>. نقلی هم از ابن‌عباس در این مورد در بیشتر کتب تفسیر و علوم قرآنی آمده است<ref>ترجمه تفسير الميزان، ج 9، ص 7.</ref>.


«سوره جهاد»؛ زیرا پس از نزول این سوره پیامبر تلاوت آن را در جنگ‌ها براى تقویت روحیه رزمندگان سنّت قرار داد. این رویّه در زمان خلفاء نیز ادامه داشته است<ref>دايرة المعارف قرآن كريم، ج 5، ص 25</ref>.
«سوره جهاد»؛ زیرا پس از نزول این سوره پیامبر تلاوت آن را در جنگ‌ها برای تقویت روحیه رزمندگان سنّت قرار داد. این رویّه در زمان خلفاء نیز ادامه داشته است<ref>دايرة المعارف قرآن كريم، ج 5، ص 25</ref>.


«سوره انفال»؛ این سوره به دلیل کلمه «انفال» که در آغاز آن آمده، همچنین به دلیل بیان کردن احکام انفال و ثروت‌هاى عمومى، به «انفال» نام‌گذارى شده است<ref>تفسير نور، ج3، ص263</ref>.
«سوره انفال»؛ این سوره به دلیل کلمه «انفال» که در آغاز آن آمده، همچنین به دلیل بیان کردن احکام انفال و ثروت‌های عمومی، به «انفال» نام‌گذاری شده است<ref>تفسير نور، ج3، ص263</ref>.
«سوره بدر»؛ این سوره «بدر» نیز نامیده شده، چون درباره [[جنگ بدر]] [[نزول قرآن|نازل]] شده است<ref>دايرة المعارف قرآن كريم، ج 5، ص.</ref>. نقلی هم از [[ابن‌عباس]] در این مورد در بیشتر کتب تفسیر و علوم قرآنی آمده است<ref>ترجمه تفسير الميزان، ج 9، ص 7.</ref>.
«سوره بدر»؛ این سوره «بدر» نیز نامیده شده، چون درباره [[جنگ بدر]] [[نزول قرآن|نازل]] شده است<ref>دايرة المعارف قرآن كريم، ج 5، ص.</ref>. نقلی هم از [[ابن‌عباس]] در این مورد در بیشتر کتب تفسیر و علوم قرآنی آمده است<ref>ترجمه تفسير الميزان، ج 9، ص 7.</ref>.


«سوره جهاد»؛ زیرا پس از نزول این سوره پیامبر تلاوت آن را در جنگ‌ها براى تقویت روحیه رزمندگان سنّت قرار داد. این رویّه در زمان [[خلفای راشدین|خلفا]] نیز ادامه داشته است<ref>دايرة المعارف قرآن كريم، ج 5، ص 25.</ref>.
«سوره جهاد»؛ زیرا پس از نزول این سوره پیامبر تلاوت آن را در جنگ‌ها برای تقویت روحیه رزمندگان سنّت قرار داد. این رویّه در زمان [[خلفای راشدین|خلفا]] نیز ادامه داشته است<ref>دايرة المعارف قرآن كريم، ج 5، ص 25.</ref>.


== اهداف و آموزه‌ها ==
== اهداف و آموزه‌ها ==
سوره انفال که در مدینه و در زمان اولین جنگ [[مسلمانان]]، یعنى بدر، نازل شده است، داراى چند هدف است:
سوره انفال که در مدینه و در زمان اولین جنگ [[مسلمانان]]، یعنی بدر، نازل شده است، دارای چند هدف است:


بیان مسائل و قوانین مربوط به [[جنگ]]؛
بیان مسائل و قوانین مربوط به [[جنگ]]؛
بیان مسائل و قوانین اقتصادى اسلام در مورد اموال عمومى که پشتوانه [[بيت المال|بیت المال]] به شمار می‌ آید؛
بیان مسائل و قوانین اقتصادی اسلام در مورد اموال عمومی که پشتوانه [[بيت المال|بیت المال]] به شمار می‌ آید؛
بازسازى اخلاقى مسلمانان؛
بازسازی اخلاقی مسلمانان؛
سامان دادن و نظام بخشیدن به جامعه نوین مسلمانان در مدینه<ref>تفسير قرآن مهر، ج8، ص 26.</ref>.
سامان دادن و نظام بخشیدن به جامعه نوین مسلمانان در مدینه<ref>تفسير قرآن مهر، ج8، ص 26.</ref>.


== محتوا و موضوعات==  
== محتوا و موضوعات==  
در هفتادوپنج آیه‌اى که در سوره انفال وجود دارد مباحث بسیار مهمى مطرح شده است:
در هفتادوپنج آیه‌ای که در سوره انفال وجود دارد مباحث بسیار مهمی مطرح شده است:


نخست اشاره به بخش مهمى از مسائل مالى اسلام از جمله انفال و غنائم که پشتوانه مهمى براى بیت المال محسوب مى‌گردد شده است. سپس مباحث دیگرى مانند: صفات و امتیازات مؤمنان واقعى و داستان جنگ بدر، یعنى نخستین برخورد مسلحانه مسلمانان با دشمنان، و حوادث عجیب و عبرت انگیزى که در این جنگ واقع شد.
نخست اشاره به بخش مهمی از مسائل مالی اسلام از جمله انفال و غنائم که پشتوانه مهمی برای بیت المال محسوب می‌گردد شده است. سپس مباحث دیگری مانند: صفات و امتیازات مؤمنان واقعی و داستان جنگ بدر، یعنی نخستین برخورد مسلحانه مسلمانان با دشمنان، و حوادث عجیب و عبرت انگیزی که در این جنگ واقع شد.


و همچنین قسمت قابل ملاحظه‌اى از احکام [[جهاد]] و وظائف [[مسلمان|مسلمانان]] در برابر حملات پى‌گیر دشمن، جریان پیامبر(صلی الله علیه) و داستان آن شب تاریخى [[هجرت]]([[ليلةالمبيت|لیلةالمبیت‌]])، وضع مشرکان و خرافات آنها قبل از اسلام، چگونگى ضعف و ناتوانى مسلمانان در آغاز کار و سپس تقویت آنها در پرتو اسلام، حکم [[خمس]] و چگونگى تقسیم آن، لزوم آمادگى رزمى و سیاسى و اجتماعى براى جهاد در هر زمان و مکان، برترى نیروهاى معنوى مسلمانان بر دشمن على رغم کمبود ظاهرى نفرات آنها، حکم اسیران جنگى و طرز رفتار با آنها، هجرت کنندگان و آنها که هجرت نکرده‌اند، مبارزه و درگیرى با منافقان و راه شناخت آنها و بالآخره یک سلسله مسائل اخلاقى و اجتماعى سازنده دیگر<ref>تفسير نمونه، ج 7، ص 77.</ref>.
و همچنین قسمت قابل ملاحظه‌ای از احکام [[جهاد]] و وظائف [[مسلمان|مسلمانان]] در برابر حملات پی‌گیر دشمن، جریان پیامبر(صلی الله علیه) و داستان آن شب تاریخی [[هجرت]]([[ليلةالمبيت|لیلةالمبیت‌]])، وضع مشرکان و خرافات آنها قبل از اسلام، چگونگی ضعف و ناتوانی مسلمانان در آغاز کار و سپس تقویت آنها در پرتو اسلام، حکم [[خمس]] و چگونگی تقسیم آن، لزوم آمادگی رزمی و سیاسی و اجتماعی برای جهاد در هر زمان و مکان، برتری نیروهای معنوی مسلمانان بر دشمن علی رغم کمبود ظاهری نفرات آنها، حکم اسیران جنگی و طرز رفتار با آنها، هجرت کنندگان و آنها که هجرت نکرده‌اند، مبارزه و درگیری با منافقان و راه شناخت آنها و بالآخره یک سلسله مسائل اخلاقی و اجتماعی سازنده دیگر<ref>تفسير نمونه، ج 7، ص 77.</ref>.


== فضائل، خواص و ثواب قرائت ==
== فضائل، خواص و ثواب قرائت ==
بهره‌مندی از [[شفاعت]] پیامبر(صلی الله علیه) و دوری از نفاق؛
بهره‌مندی از [[شفاعت]] پیامبر(صلی الله علیه) و دوری از نفاق؛


[[ابى‌بن‌كعب|ابى‌بن‌کعب]]، از پیامبر نقل کرده است که: هر کس سوره انفال و برائت را قرائت کند، [[قیامت|روز قیامت]]، من [[شفاعت|شفیع]] و گواه او خواهم بود. او از نفاق برىء است و به عدد هر منافقى در دنیا ده حسنه به او داده می‌شود و ده [[گناه]] از او برداشته مى‌شود و ده درجه بر درجاتش افزوده می‌شود و عرش و حاملان آن در ایام زندگى برایش طلب رحمت مى‌کنند.
[[ابی‌بن‌كعب|ابی‌بن‌کعب]]، از پیامبر نقل کرده است که: هر کس سوره انفال و برائت را قرائت کند، [[قیامت|روز قیامت]]، من [[شفاعت|شفیع]] و گواه او خواهم بود. او از نفاق بریء است و به عدد هر منافقی در دنیا ده حسنه به او داده می‌شود و ده [[گناه]] از او برداشته می‌شود و ده درجه بر درجاتش افزوده می‌شود و عرش و حاملان آن در ایام زندگی برایش طلب رحمت می‌کنند.


دوری از نفاق و بهره‌مندی از سفره‌های بهشتی؛
دوری از نفاق و بهره‌مندی از سفره‌های بهشتی؛


عیاشى از [[امام جعفر صادق|امام صادق(علیه السلام)]] روایت کرده است که: هر کس سوره انفال و برائت را در هر ماه بخواند، هرگز نفاق به قلبش وارد نمى‌شود و حقاً از [[شيعه|شیعه]] [[اميرالمؤمنين|امیرالمؤمنین]] است و روز قیامت از خوان‌هاى [[بهشت]]، می‌خورد تا مردم از حساب تمام شوند.
عیاشی از [[امام جعفر صادق|امام صادق(علیه السلام)]] روایت کرده است که: هر کس سوره انفال و برائت را در هر ماه بخواند، هرگز نفاق به قلبش وارد نمی‌شود و حقاً از [[شيعه|شیعه]] [[اميرالمؤمنين|امیرالمؤمنین]] است و روز قیامت از خوان‌های [[بهشت]]، می‌خورد تا مردم از حساب تمام شوند.


قطع بینی‌ها و اشتمال بر آیه خمس؛
قطع بینی‌ها و اشتمال بر آیه خمس؛


[[محمدبن‌مسلم]] از [[امام باقر(علیه السلام)]] نقل کرده است که: در سوره انفال قطع بینى‌هاست (زیرا مشتمل بر آیه خمس است)<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 10، ص 154.</ref>.  
[[محمدبن‌مسلم]] از [[امام باقر(علیه السلام)]] نقل کرده است که: در سوره انفال قطع بینی‌هاست (زیرا مشتمل بر آیه خمس است)<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج 10، ص 154.</ref>.  


== محل و زمان نزول ==
== محل و زمان نزول ==
سوره انفال، بقول ابن عباس و قتاده، بجز هفت آیه آن که در مکه نازل شده است، مدنى است. آیات مدنى آن از آیه «وَ إِذْ یَمْکُرُ بِکَ الَّذِینَ کَفَرُوا ...» شروع مى‌شود. و حسن و عکرمه گویند: تمام سوره در جنگ بدر نازل شده است<ref>همان</ref>.
سوره انفال، بقول ابن عباس و قتاده، بجز هفت آیه آن که در مکه نازل شده است، مدنی است. آیات مدنی آن از آیه «وَ إِذْ یَمْکُرُ بِکَ الَّذِینَ کَفَرُوا ...» شروع می‌شود. و حسن و عکرمه گویند: تمام سوره در جنگ بدر نازل شده است<ref>همان</ref>.


زمان نزول سوره انفال نوزده ماه پس از هجرت و بعد از جنگ بدر بوده است<ref>دايرة المعارف قرآن كريم، ج 5، ص 25</ref>.
زمان نزول سوره انفال نوزده ماه پس از هجرت و بعد از جنگ بدر بوده است<ref>دايرة المعارف قرآن كريم، ج 5، ص 25</ref>.


== ویژگی ==
== ویژگی ==
سوره انفال یکی از هفت سوره طولانی قرآن (سبع طوال) می‌باشد. اقوال در سبع طوال هم مختلف است به گفته بعضی سوره‌های بقره، آل عمران، نساء، مائدة، انعام، اعراف و أنفال به همراه توبه را سبع طوال می‌گویند ولی برخی دیگر هفتمی را یونس می‌دانند و معتقدند که انفال و توبه جزو آنها نیست (این قول سعید بن جبیر می‌باشد)<ref>المحرر الوجيز فى تفسير الكتاب العزيز، ج 3، ص 373، مفاتيح الأسرار و مصابيح الأبرار، ج 1، ص 30، جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>
سوره انفال یکی از هفت سوره طولانی قرآن (سبع طوال) می‌باشد. اقوال در سبع طوال هم مختلف است به گفته بعضی سوره‌های بقره، آل عمران، نساء، مائدة، انعام، اعراف و أنفال به همراه توبه را سبع طوال می‌گویند ولی برخی دیگر هفتمی را یونس می‌دانند و معتقدند که انفال و توبه جزو آنها نیست (این قول سعید بن جبیر می‌باشد)<ref>المحرر الوجيز فی تفسير الكتاب العزيز، ج 3، ص 373، مفاتيح الأسرار و مصابيح الأبرار، ج 1، ص 30، جامع البيان فی تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>


روایت از رسول خدا(صلی الله علیه) نقل شده که فرمود: [[خداوند]] هفت سوره طوال را به جاى [[تورات]] و سوره‌هاى مئین را به جاى [[انجيل|انجیل]] و سوره‌هاى مثانى را به جاى [[زبور]] به من داد و پروردگارم مرا با دادن سوره‌هاى مفصّل فزونى بخشید<ref>جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.
روایت از رسول خدا(صلی الله علیه) نقل شده که فرمود: [[خداوند]] هفت سوره طوال را به جای [[تورات]] و سوره‌های مئین را به جای [[انجيل|انجیل]] و سوره‌های مثانی را به جای [[زبور]] به من داد و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشید<ref>جامع البيان فی تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.


در سوره انفال از قوانین و احکام عملى اسلام بیش تر از عقاید و مبانى نظرى اسلامى سخن به میان آمده است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 8، ص 26</ref>.
در سوره انفال از قوانین و احکام عملی اسلام بیش تر از عقاید و مبانی نظری اسلامی سخن به میان آمده است<ref>تفسير قرآن مهر، ج 8، ص 26</ref>.


== پانویس ==
== پانویس ==
Writers، confirmed، مدیران
۸۷٬۸۱۰

ویرایش