زینب بنت علی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
'''حضرت زینب''' نوه گرانقدر [[پیامبر اکرم (ص)]] و دختر [[امیرالمومنین(ع)]] و [[حضرت فاطمه الزهرا(س)]] است. ایشان بانوی خردمندی است که قدرت شگرفی در پاسداری از آرمان‌های [[قیام عاشورا]] داشت. یکی از شخصیت‌های بی‌نظیر و مؤثر در دنیای [[اسلام]] است که در روز ۵ جمادی الاول سال پنجم یا ششم هجری قمری (پس از [[صلح حدیبیه]] و دو سال بعد از ولادت [[امام حسین|امام حسین بن علی (ع)]]) در محلّه [[بنی‌هاشم|بنی‌هاشم]] شهر [[مدینه منوّره]] به دنیا آمد. نقش ویژه او در واقعه [[کربلا]] و دوران اسارت پس از آن است. صبر و پایداری آن بانو در [[واقعه عاشورا]] علی‌رغم از دست دادن عزیزترین کسانش موجب شد که به عنوان اسوه صبر جاودان شود. خطبه‌های کوبنده آن حضرت در بند اسارت در [[کوفه]] و [[شام]]، باعث پرده‌برداری از چهره ظالمانه و ننگین [[امویان|حکومت اموی]] شد. | '''حضرت زینب''' نوه گرانقدر [[پیامبر اکرم (ص)]] و دختر [[امیرالمومنین(ع)]] و [[حضرت فاطمه الزهرا(س)]] است. ایشان بانوی خردمندی است که قدرت شگرفی در پاسداری از آرمان‌های [[قیام عاشورا]] داشت. یکی از شخصیت‌های بی‌نظیر و مؤثر در دنیای [[اسلام]] است که در روز ۵ جمادی الاول سال پنجم یا ششم هجری قمری (پس از [[صلح حدیبیه]] و دو سال بعد از ولادت [[امام حسین|امام حسین بن علی (ع)]]) در محلّه [[بنی‌هاشم|بنی‌هاشم]] شهر [[مدینه منوّره]] به دنیا آمد. نقش ویژه او در واقعه [[کربلا]] و دوران اسارت پس از آن است. صبر و پایداری آن بانو در [[واقعه عاشورا]] علی‌رغم از دست دادن عزیزترین کسانش موجب شد که به عنوان اسوه صبر جاودان شود. خطبه‌های کوبنده آن حضرت در بند اسارت در [[کوفه]] و [[شام]]، باعث پرده‌برداری از چهره ظالمانه و ننگین [[امویان|حکومت اموی]] شد. | ||
=نحوه نام‌گذاری حضرت زینب | == نحوه نام‌گذاری حضرت زینب == | ||
زینب در پنجم جمادی‌الاول سال ششم هجری مطابق با ۶۲۸ <ref> قزوینی، محمد کاظم (۱۳۹۴)، زینب کبری من المهد الی الحد، قم: پیام قدس</ref> و یا بنابر قولی در پنجمین روز سال پنجم هجرت، مطابق با ۶۲۷ میلادی <ref>«زینب (س) راز ماندگاری عاشورا». کرب و بلا پایگاه تخصصی امام حسین (ع)</ref> به دنیا آمد. | زینب در پنجم جمادی‌الاول سال ششم هجری مطابق با ۶۲۸ <ref> قزوینی، محمد کاظم (۱۳۹۴)، زینب کبری من المهد الی الحد، قم: پیام قدس</ref> و یا بنابر قولی در پنجمین روز سال پنجم هجرت، مطابق با ۶۲۷ میلادی <ref>«زینب (س) راز ماندگاری عاشورا». کرب و بلا پایگاه تخصصی امام حسین (ع)</ref> به دنیا آمد. | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۸: | ||
[[حضرت علی]] در جواب گفت: من بر پدرت سبقت نمی‌گیرم، صبر می‌کنیم تا [[پیامبر]] از سفر برگردد. چون حضرت محمد(ص) بازگشت و خبر تولد نوزاد حضرت زهرا(س) را از زبان حضرت علی (ع) شنید گفت: فرزندان حضرت فاطمه (س) فرزندان من هستند ولی [[خداوند]] دربارهٔ آنان تصمیم می‌گیرد. <ref>ناسخ التواریخ، جلد زینبیه، ص ۴۷</ref> بعد از آن [[جبرئیل]] [[نازل]] شد و پیام آورد که خداوند سلام می‌رساند و می‌گوید: نام این دختر را زینب بگذارید که این نام را در [[لوح محفوظ]] نوشته‌ام. آن‌گاه حضرت محمد(ص) زینب را گرفت و بوسید و گفت: توصیه می‌کنم که همه این دختر را احترام کنند، که او مانند [[خدیجه (س)]] است. <ref>خصائص الزینبیه، ص ۱۵</ref> | [[حضرت علی]] در جواب گفت: من بر پدرت سبقت نمی‌گیرم، صبر می‌کنیم تا [[پیامبر]] از سفر برگردد. چون حضرت محمد(ص) بازگشت و خبر تولد نوزاد حضرت زهرا(س) را از زبان حضرت علی (ع) شنید گفت: فرزندان حضرت فاطمه (س) فرزندان من هستند ولی [[خداوند]] دربارهٔ آنان تصمیم می‌گیرد. <ref>ناسخ التواریخ، جلد زینبیه، ص ۴۷</ref> بعد از آن [[جبرئیل]] [[نازل]] شد و پیام آورد که خداوند سلام می‌رساند و می‌گوید: نام این دختر را زینب بگذارید که این نام را در [[لوح محفوظ]] نوشته‌ام. آن‌گاه حضرت محمد(ص) زینب را گرفت و بوسید و گفت: توصیه می‌کنم که همه این دختر را احترام کنند، که او مانند [[خدیجه (س)]] است. <ref>خصائص الزینبیه، ص ۱۵</ref> | ||
=القاب حضرت زینب | == القاب حضرت زینب == | ||
بر اساس [[روایات]] متعدد، [[پیامبر اکرم(ص)]] نام حضرت زینب را برای دختر [[حضرت فاطمه(س)]] انتخاب کردند که این نام توسط [[جبرئیل]] از سوی خداوند به پیامبر (ص) گفته شده بود.<ref>شریف القرشی، السیده زینب، ۱۴۲۲ق، ص۳۹</ref> | بر اساس [[روایات]] متعدد، [[پیامبر اکرم(ص)]] نام حضرت زینب را برای دختر [[حضرت فاطمه(س)]] انتخاب کردند که این نام توسط [[جبرئیل]] از سوی خداوند به پیامبر (ص) گفته شده بود.<ref>شریف القرشی، السیده زینب، ۱۴۲۲ق، ص۳۹</ref> | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۷: | ||
حضرت زینب(س) را به سبب سختی‌های بسیاری که در زندگی دید، ام‌المصائب نیز لقب داده‌اند. درگذشت جدش [[پیامبر(ص)]]، بیماری و به شهادت رسیدن مادرش، شهادت پدرش [[امیرالمؤمنین(ع)]]، شهادت برادرش [[امام مجتبی(ع)]]، واقعه کربلا و به اسارت رفتن در [[کوفه]] و [[شام]] از جمله وقایع سخت و تلخ زندگی وی به شمار می‌آید. <ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۳۷</ref> | حضرت زینب(س) را به سبب سختی‌های بسیاری که در زندگی دید، ام‌المصائب نیز لقب داده‌اند. درگذشت جدش [[پیامبر(ص)]]، بیماری و به شهادت رسیدن مادرش، شهادت پدرش [[امیرالمؤمنین(ع)]]، شهادت برادرش [[امام مجتبی(ع)]]، واقعه کربلا و به اسارت رفتن در [[کوفه]] و [[شام]] از جمله وقایع سخت و تلخ زندگی وی به شمار می‌آید. <ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۳۷</ref> | ||
=ازدواج و همسر حضرت زینب | == ازدواج و همسر حضرت زینب == | ||
حضرت زینب (س) با [[عبداللَّه جعفر]] (پسر عموی خود) ازدواج کرد. برخی از مورخین تاریخ این ازدواج را سال هفدهم [[هجری]] می دانند. <ref>زینب کبری عقیله بنی‌هاشم ،حسن الهی، ص۷۶</ref> | حضرت زینب (س) با [[عبداللَّه جعفر]] (پسر عموی خود) ازدواج کرد. برخی از مورخین تاریخ این ازدواج را سال هفدهم [[هجری]] می دانند. <ref>زینب کبری عقیله بنی‌هاشم ،حسن الهی، ص۷۶</ref> | ||
=فرزندان حضرت زینب | == فرزندان حضرت زینب == | ||
در برخی منابع از چهار پسر به نام‌های:علی، عون، عباس، محمد و یک دختر به نام ام کلثوم به عنوان فرزندان زینب(س) و عبدالله نام برده شده است. <ref>ابن الاثیر، أسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۱۳۳</ref> | در برخی منابع از چهار پسر به نام‌های:علی، عون، عباس، محمد و یک دختر به نام ام کلثوم به عنوان فرزندان زینب(س) و عبدالله نام برده شده است. <ref>ابن الاثیر، أسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۱۳۳</ref> | ||
| خط ۵۱: | خط ۴۷: | ||
[[معاویه]] برای فرزندش یزید از ام کلثوم دختر حضرت زینب(س) خواستگاری کرد؛ ولی [[امام حسین (ع)]] او را به همسری پسر عمویش [[قاسم بن محمد بن جعفر بن ابی‌طالب]] درآورد. <ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۳۷</ref> | [[معاویه]] برای فرزندش یزید از ام کلثوم دختر حضرت زینب(س) خواستگاری کرد؛ ولی [[امام حسین (ع)]] او را به همسری پسر عمویش [[قاسم بن محمد بن جعفر بن ابی‌طالب]] درآورد. <ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۳۷</ref> | ||
=ویژگی‌ها، فضایل اخلاقی حضرت زینب | == ویژگی‌ها، فضایل اخلاقی حضرت زینب == | ||
این بانوی بزرگ، دارای قوت قلب، فصاحت زبان، شجاعت، زهد و ورع، عفاف و شهامت فوق‌العاده بود. امام حسین(ع) هنگام دیدار، به احترامش از جا بر می‌خاست. [[زینب کبری]]، از جدش [[رسول خدا(ص)]] و پدرش [[امیرالمؤمنین]] و مادرش فاطمه زهرا(س)[[حدیث]] روایت کرده است. <ref>الحسین فی طریقه الی الشهاده، ص۶۵</ref> | این بانوی بزرگ، دارای قوت قلب، فصاحت زبان، شجاعت، زهد و ورع، عفاف و شهامت فوق‌العاده بود. امام حسین(ع) هنگام دیدار، به احترامش از جا بر می‌خاست. [[زینب کبری]]، از جدش [[رسول خدا(ص)]] و پدرش [[امیرالمؤمنین]] و مادرش فاطمه زهرا(س)[[حدیث]] روایت کرده است. <ref>الحسین فی طریقه الی الشهاده، ص۶۵</ref> | ||
== علم و سخنوری == | === علم و سخنوری === | ||
سخنان و [[خطبه]]<nowiki/>های زینت(س) را در کوفه و همچنین در دربار [[یزید]]، که همراه با استدلال به [[آیات قرآن]] بود، بیانگر دانش او دانسته‌اند. <ref>کحّاله، أعلام النساء، ۲۰۰۸، ج۲، ص۹۲-۹۷</ref> | سخنان و [[خطبه]]<nowiki/>های زینت(س) را در کوفه و همچنین در دربار [[یزید]]، که همراه با استدلال به [[آیات قرآن]] بود، بیانگر دانش او دانسته‌اند. <ref>کحّاله، أعلام النساء، ۲۰۰۸، ج۲، ص۹۲-۹۷</ref> | ||
== مقام وصایت و نیابت == | === مقام وصایت و نیابت === | ||
مقام وصایت و نیابت، از امتیازات و خصلت‌های ویژه حضرت زینب (س) است، در پرتو این مقام بلند معنوی و انسانی حضرت زینب(س) عهده دار کم سابقه‌ترین مأموریت، برای یک زن در طول تاریخ گردیده است. به هر حال مقام و استعداد و دانایی زینب که وی را <big>عقیله بنی‌هاشم</big> نیز نامیده‌اند، از مقام و استعداد افراد عادی بسیار برتر است. | مقام وصایت و نیابت، از امتیازات و خصلت‌های ویژه حضرت زینب (س) است، در پرتو این مقام بلند معنوی و انسانی حضرت زینب(س) عهده دار کم سابقه‌ترین مأموریت، برای یک زن در طول تاریخ گردیده است. به هر حال مقام و استعداد و دانایی زینب که وی را <big>عقیله بنی‌هاشم</big> نیز نامیده‌اند، از مقام و استعداد افراد عادی بسیار برتر است. | ||
== عبادت == | === عبادت === | ||
حضرت زینب(س) شب‌ها به [[عبادت]] می‌پرداخت و در دوران زندگی، هیچ‌گاه [[تهجّد]] را ترک نکرد. آنچنان به عبادت اشتغال ورزید که ملقّب به <big>عابده آل علی</big> شد. <ref>جعفر النقدی، زینب الکبری بنت الامام، ص۶۱</ref> | حضرت زینب(س) شب‌ها به [[عبادت]] می‌پرداخت و در دوران زندگی، هیچ‌گاه [[تهجّد]] را ترک نکرد. آنچنان به عبادت اشتغال ورزید که ملقّب به <big>عابده آل علی</big> شد. <ref>جعفر النقدی، زینب الکبری بنت الامام، ص۶۱</ref> | ||
== صبر و استقامت == | === صبر و استقامت === | ||
حضرت زینب را تجسم و نماد <big>صبر جمیل</big> نامیده‌اند. مقاومت در راه پاسداری از حریم دین، کنترل نفس خود در برابر ناملایمات و ضعف نشان ندادن در مقابل دشمن و عدم شکوه در حضور مردم را از جمله ویژگی‌های صبر زینب(س) نام برده‌اند. <ref>حضرت زینب(س)، نماد صبر جمیل»، خبرگزاری حوزه</ref> | حضرت زینب را تجسم و نماد <big>صبر جمیل</big> نامیده‌اند. مقاومت در راه پاسداری از حریم دین، کنترل نفس خود در برابر ناملایمات و ضعف نشان ندادن در مقابل دشمن و عدم شکوه در حضور مردم را از جمله ویژگی‌های صبر زینب(س) نام برده‌اند. <ref>حضرت زینب(س)، نماد صبر جمیل»، خبرگزاری حوزه</ref> | ||
او در [[روز عاشورا]]، هنگام دیدن پیکر خونین برادرش چنین گفت:«بار خدایا! این قربانی و کشته در راه خودت را از ما ([[خاندان پیامبر]]) بپذیر.» <ref>فیض الاسلام، خاتون دوسرا، ۱۳۶۶ش، ص۱۸۵</ref> | او در [[روز عاشورا]]، هنگام دیدن پیکر خونین برادرش چنین گفت:«بار خدایا! این قربانی و کشته در راه خودت را از ما ([[خاندان پیامبر]]) بپذیر.» <ref>فیض الاسلام، خاتون دوسرا، ۱۳۶۶ش، ص۱۸۵</ref> | ||
== تعلیم و تفسیر قرآن == | === تعلیم و تفسیر قرآن === | ||
حضرت زینب (س) فرزند پیامبر، که قلب او محل [[نزول]] [[وحی]] و قرآن و فرزند [[علی (ع)]] از مفسرین قرآن است؛ بنابراین جای تعجبی ندارد که ایشان نیز معلم و [[مفسر قرآن]] بودند. بر اساس روایت متعدد حضرت زینب(س) در کوفه برای زنان قرآن را تفسیر می‌کردند. <ref>محلاتی، ریاحین الشریعه، ۱۳۴۹ش، ج۳، ص۵۷</ref> | حضرت زینب (س) فرزند پیامبر، که قلب او محل [[نزول]] [[وحی]] و قرآن و فرزند [[علی (ع)]] از مفسرین قرآن است؛ بنابراین جای تعجبی ندارد که ایشان نیز معلم و [[مفسر قرآن]] بودند. بر اساس روایت متعدد حضرت زینب(س) در کوفه برای زنان قرآن را تفسیر می‌کردند. <ref>محلاتی، ریاحین الشریعه، ۱۳۴۹ش، ج۳، ص۵۷</ref> | ||
== نقش حضرت زینب در کربلا == | |||
وقتی امام حسین(ع) پس از امتناع از [[بیعت]] با یزید، از [[مدینه]] به قصد [[مکه]] خارج شد، زینب نیز با دو تن از فرزندانش به نام‌های محمد و عون، همراه برادر گشت. در طول نهضت عاشورا، نقش فداکاری‌های عظیم زینب، بسیار بود. | وقتی امام حسین(ع) پس از امتناع از [[بیعت]] با یزید، از [[مدینه]] به قصد [[مکه]] خارج شد، زینب نیز با دو تن از فرزندانش به نام‌های محمد و عون، همراه برادر گشت. در طول نهضت عاشورا، نقش فداکاری‌های عظیم زینب، بسیار بود. | ||
| خط ۹۰: | خط ۸۰: | ||
حضرت زینب (س) از [[امام زین‌العابدین (ع)]] مراقبت کرد و بدلیل مریضی ایشان، ریاست [[قافله اسرا]] را برعهده داشت و در کاخ یزید هم با خطبه‌ای از خود و برادر مقتولش [[حسین بن علی]] دفاع کرد. | حضرت زینب (س) از [[امام زین‌العابدین (ع)]] مراقبت کرد و بدلیل مریضی ایشان، ریاست [[قافله اسرا]] را برعهده داشت و در کاخ یزید هم با خطبه‌ای از خود و برادر مقتولش [[حسین بن علی]] دفاع کرد. | ||
=وفات حضرت زینب | == وفات حضرت زینب == | ||
[[حضرت زینب کبری (س)]] پس از تحمل آلام، محنت‌ها و مصائب گوناگون در سن ۵۶ سالگی دیده از جهان فرو بستند. | [[حضرت زینب کبری (س)]] پس از تحمل آلام، محنت‌ها و مصائب گوناگون در سن ۵۶ سالگی دیده از جهان فرو بستند. | ||
نسخهٔ ۲۲ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۳۰
| زینب بنت علی | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | حضرت زینب |
| نام‌های دیگر | عقیله بنی‌هاشم، عالمه غیر معلمه، کامله، فاضله عارفه، موثّقه، عابده آل علی، معصومه صغری، امینه اللّه، نائبه الزهرا، نائبه الحسین، عقیله النساء، شریکه الشهداء، بلیغه، فصیحه و شریکه الحسین |
| اطلاعات شخصی | |
| روز تولد | پنجم جمادی‌الاول |
| محل تولد | عقیله بنی‌هاشم، عالمه غیر معلمه، کامله، فاضله عارفه، موثّقه، عابده آل علی، معصومه صغری، امینه اللّه، نائبه الزهرا، نائبه الحسین، عقیله النساء، شریکه الشهداء، بلیغه، فصیحه و شریکه الحسین |
| روز درگذشت | ۱۵ رجب |
| محل درگذشت | سوریه |
| دین | اسلام، شیعه |
حضرت زینب نوه گرانقدر پیامبر اکرم (ص) و دختر امیرالمومنین(ع) و حضرت فاطمه الزهرا(س) است. ایشان بانوی خردمندی است که قدرت شگرفی در پاسداری از آرمان‌های قیام عاشورا داشت. یکی از شخصیت‌های بی‌نظیر و مؤثر در دنیای اسلام است که در روز ۵ جمادی الاول سال پنجم یا ششم هجری قمری (پس از صلح حدیبیه و دو سال بعد از ولادت امام حسین بن علی (ع)) در محلّه بنی‌هاشم شهر مدینه منوّره به دنیا آمد. نقش ویژه او در واقعه کربلا و دوران اسارت پس از آن است. صبر و پایداری آن بانو در واقعه عاشورا علی‌رغم از دست دادن عزیزترین کسانش موجب شد که به عنوان اسوه صبر جاودان شود. خطبه‌های کوبنده آن حضرت در بند اسارت در کوفه و شام، باعث پرده‌برداری از چهره ظالمانه و ننگین حکومت اموی شد.
نحوه نام‌گذاری حضرت زینب
زینب در پنجم جمادی‌الاول سال ششم هجری مطابق با ۶۲۸ [۱] و یا بنابر قولی در پنجمین روز سال پنجم هجرت، مطابق با ۶۲۷ میلادی [۲] به دنیا آمد.
طبق روایات شیعه، هنگام تولد زینب، چون حضرت محمد (ص) در سفر بود، حضرت فاطمه (س) از همسرش حضرت علی (ع) درخواست کرد که نامی برای فرزندشان انتخاب کند.
حضرت علی در جواب گفت: من بر پدرت سبقت نمی‌گیرم، صبر می‌کنیم تا پیامبر از سفر برگردد. چون حضرت محمد(ص) بازگشت و خبر تولد نوزاد حضرت زهرا(س) را از زبان حضرت علی (ع) شنید گفت: فرزندان حضرت فاطمه (س) فرزندان من هستند ولی خداوند دربارهٔ آنان تصمیم می‌گیرد. [۳] بعد از آن جبرئیل نازل شد و پیام آورد که خداوند سلام می‌رساند و می‌گوید: نام این دختر را زینب بگذارید که این نام را در لوح محفوظ نوشته‌ام. آن‌گاه حضرت محمد(ص) زینب را گرفت و بوسید و گفت: توصیه می‌کنم که همه این دختر را احترام کنند، که او مانند خدیجه (س) است. [۴]
القاب حضرت زینب
بر اساس روایات متعدد، پیامبر اکرم(ص) نام حضرت زینب را برای دختر حضرت فاطمه(س) انتخاب کردند که این نام توسط جبرئیل از سوی خداوند به پیامبر (ص) گفته شده بود.[۵]
نام مبارک آن حضرت، " زینب " در لغت به معنای درخت نیکو منظر و خوشبو و یا به معنای «زین أب» یعنی افتخار و زینت پدر است . کنیه گرامیشان، ام الحسن و ام کلثوم است.
برای ایشان، القاب فراوانی نقل شده است، همانند عقیله بنی‌هاشم، عالِمه غیر معلَّمه، عارفه، موثّقه، فاضله، کامله، عابده آل علی، معصومه صغری، امینةاللّه، نائبةالزهرا، نائبةالحسین، عقیله النساء، شریکه الشهداء، بلیغه، فصیحه و شریکةالحسین. [۶]
حضرت زینب(س) را به سبب سختی‌های بسیاری که در زندگی دید، ام‌المصائب نیز لقب داده‌اند. درگذشت جدش پیامبر(ص)، بیماری و به شهادت رسیدن مادرش، شهادت پدرش امیرالمؤمنین(ع)، شهادت برادرش امام مجتبی(ع)، واقعه کربلا و به اسارت رفتن در کوفه و شام از جمله وقایع سخت و تلخ زندگی وی به شمار می‌آید. [۷]
ازدواج و همسر حضرت زینب
حضرت زینب (س) با عبداللَّه جعفر (پسر عموی خود) ازدواج کرد. برخی از مورخین تاریخ این ازدواج را سال هفدهم هجری می دانند. [۸]
فرزندان حضرت زینب
در برخی منابع از چهار پسر به نام‌های:علی، عون، عباس، محمد و یک دختر به نام ام کلثوم به عنوان فرزندان زینب(س) و عبدالله نام برده شده است. [۹]
عون و محمد در واقعه کربلا به شهادت رسیدند. [۱۰]
معاویه برای فرزندش یزید از ام کلثوم دختر حضرت زینب(س) خواستگاری کرد؛ ولی امام حسین (ع) او را به همسری پسر عمویش قاسم بن محمد بن جعفر بن ابی‌طالب درآورد. [۱۱]
ویژگی‌ها، فضایل اخلاقی حضرت زینب
این بانوی بزرگ، دارای قوت قلب، فصاحت زبان، شجاعت، زهد و ورع، عفاف و شهامت فوق‌العاده بود. امام حسین(ع) هنگام دیدار، به احترامش از جا بر می‌خاست. زینب کبری، از جدش رسول خدا(ص) و پدرش امیرالمؤمنین و مادرش فاطمه زهرا(س)حدیث روایت کرده است. [۱۲]
علم و سخنوری
سخنان و خطبه‌های زینت(س) را در کوفه و همچنین در دربار یزید، که همراه با استدلال به آیات قرآن بود، بیانگر دانش او دانسته‌اند. [۱۳]
مقام وصایت و نیابت
مقام وصایت و نیابت، از امتیازات و خصلت‌های ویژه حضرت زینب (س) است، در پرتو این مقام بلند معنوی و انسانی حضرت زینب(س) عهده دار کم سابقه‌ترین مأموریت، برای یک زن در طول تاریخ گردیده است. به هر حال مقام و استعداد و دانایی زینب که وی را عقیله بنی‌هاشم نیز نامیده‌اند، از مقام و استعداد افراد عادی بسیار برتر است.
عبادت
حضرت زینب(س) شب‌ها به عبادت می‌پرداخت و در دوران زندگی، هیچ‌گاه تهجّد را ترک نکرد. آنچنان به عبادت اشتغال ورزید که ملقّب به عابده آل علی شد. [۱۴]
صبر و استقامت
حضرت زینب را تجسم و نماد صبر جمیل نامیده‌اند. مقاومت در راه پاسداری از حریم دین، کنترل نفس خود در برابر ناملایمات و ضعف نشان ندادن در مقابل دشمن و عدم شکوه در حضور مردم را از جمله ویژگی‌های صبر زینب(س) نام برده‌اند. [۱۵]
او در روز عاشورا، هنگام دیدن پیکر خونین برادرش چنین گفت:«بار خدایا! این قربانی و کشته در راه خودت را از ما (خاندان پیامبر) بپذیر.» [۱۶]
تعلیم و تفسیر قرآن
حضرت زینب (س) فرزند پیامبر، که قلب او محل نزول وحی و قرآن و فرزند علی (ع) از مفسرین قرآن است؛ بنابراین جای تعجبی ندارد که ایشان نیز معلم و مفسر قرآن بودند. بر اساس روایت متعدد حضرت زینب(س) در کوفه برای زنان قرآن را تفسیر می‌کردند. [۱۷]
نقش حضرت زینب در کربلا
وقتی امام حسین(ع) پس از امتناع از بیعت با یزید، از مدینه به قصد مکه خارج شد، زینب نیز با دو تن از فرزندانش به نام‌های محمد و عون، همراه برادر گشت. در طول نهضت عاشورا، نقش فداکاری‌های عظیم زینب، بسیار بود.
او در واقعه عاشورا مصیبت از دست دادن عزیزترین کسانش یعنی برادران، فرزندان و فرزندان برادر را متحمل شد اما همه این مصیبت‌ها را تحمل نمود و در پاسخ سوال طعن‌آمیز ابن زیاد که پرسید:کار خدا را با برادر و اهل بیت خود چگونه یافتی؟
حضرت زینب(س)فرمود:
و ما رأیتُ الاّ جمیلاً...؛ من جز خیر و زیبایی چیزی ندیدم ... [۱۸]
روایت است که او با دست خود لباس جنگ بر تن دو فرزندش پوشانید و هر دو را در رکاب امام حسین (ع) به محل شهادت فرستاد. همچنین پس از شهادت فرزندان به سوگ آنان ننشست؛ چرا که این دو قربانی را برای آن مرد بزرگ بسیار کوچک می‌دید و نگران آن بود که با اشک او در دل مولایش امام حسین (ع) شرم یا اندوهی راه یابد.
حضرت زینب (س) از امام زین‌العابدین (ع) مراقبت کرد و بدلیل مریضی ایشان، ریاست قافله اسرا را برعهده داشت و در کاخ یزید هم با خطبه‌ای از خود و برادر مقتولش حسین بن علی دفاع کرد.
وفات حضرت زینب
حضرت زینب کبری (س) پس از تحمل آلام، محنت‌ها و مصائب گوناگون در سن ۵۶ سالگی دیده از جهان فرو بستند.
در تاریخ وفات حضرت زینب کبری (س) اختلاف نظر وجود دارد، اما مشهور این است که آن حضرت در ۱۵ رجب سال ۶۲ هجری روز یکشنبه وفات کرده است. [۱۹]
برخی نیز درگذشتش را ۱۴ رجب دانسته‌اند. [۲۰]
پانویس
- ↑ قزوینی، محمد کاظم (۱۳۹۴)، زینب کبری من المهد الی الحد، قم: پیام قدس
- ↑ «زینب (س) راز ماندگاری عاشورا». کرب و بلا پایگاه تخصصی امام حسین (ع)
- ↑ ناسخ التواریخ، جلد زینبیه، ص ۴۷
- ↑ خصائص الزینبیه، ص ۱۵
- ↑ شریف القرشی، السیده زینب، ۱۴۲۲ق، ص۳۹
- ↑ جزائری، الخصائص الزینبیه، ۱۴۲۵ق، ص۵۲-۵۳
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۳۷
- ↑ زینب کبری عقیله بنی‌هاشم ،حسن الهی، ص۷۶
- ↑ ابن الاثیر، أسد الغابه، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۱۳۳
- ↑ مفید، الارشاد، ۱۳۷۲ش، ج۲، ص۱۲۵
- ↑ امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۳۷
- ↑ الحسین فی طریقه الی الشهاده، ص۶۵
- ↑ کحّاله، أعلام النساء، ۲۰۰۸، ج۲، ص۹۲-۹۷
- ↑ جعفر النقدی، زینب الکبری بنت الامام، ص۶۱
- ↑ حضرت زینب(س)، نماد صبر جمیل»، خبرگزاری حوزه
- ↑ فیض الاسلام، خاتون دوسرا، ۱۳۶۶ش، ص۱۸۵
- ↑ محلاتی، ریاحین الشریعه، ۱۳۴۹ش، ج۳، ص۵۷
- ↑ غم نامه کربلا، ترجمه محمد محمدی اشتهاردی، ص ۱۸۱
- ↑ زینب الکبری من المهد الی اللحد، ص۵۹۱
- ↑ قرشی، السیده زینب، ص۲۹۸