بنیاد اسلامی بنگلادش

بنیاد اسلامی بنگلادش یک سازمان غیر انتفاعی وابسته به وزارت دین بنگلادش برای تبلیغ اسلام و خدمات عام المنفعه است.

معرفی بنیاد اسلامی بنگلادش

بنیاد اسلامی بنگلادش یک سازمان غیر انتفاعی وابسته به وزارت دین بنگلادش برای تبلیغ اسلام و خدمات عام المنفعه است.
این بنیاد به دستور شیخ مجیب الرحمان رئیس‌جمهور وقت بنگلادش در تاریخ 22مارس سال 1975 میلادی تأسیس شد. به دستور وی مسجد بیت المکرم و آکادمی اسلامی که در مرکز شهر داکا وجود داشتند جزء اموال و ثروت بنیاد اسلامی بنگلادش گردید و دفتر بنیاد در مسجد بیت المکرم بود.
سالیان بعد دولت، زمینی در منطقه اگر گاون(دهکده آقا) شهر داکا را برای بنیاد اختصاص داد و ساختمان بلندی در آن بنا کرد و اکثر بخش‌های بنیاد به آنجا منتقل شد.
غیر از دفتر مرکزی بنیاد در داکا در 7 استان کشور و 64 شهرستان؛ دفتر دارد همچنین در شهرهای مختلف کشور 7 مرکز بری تربیت ائمه مساجد و 29 مرکز تبلیغی فعالیت دارد.

مدیران بنیاد اسلامی بنگلادش

مدیرکل و مدیران بخش‌های مختلف بنیاد، امام و خطیب مسجد بیت المکرم و مسئولین عالی‌رتبه؛ مدیریت و حسابدار بنیاد از سوی وزارت دین منصوب می‌شوند. کارمندان زیر نظر مدیرکل بنیاد استخدام می‌شوند.
در حال حاضر تعداد کارمندان بنیاد حدود 1200نفر است. کارمندان بنیاد به عنوان کارمندان رسمی دولت محسوب نمی‌شوند.
به جز مسئولین بخش‌های مدیریت و حسابداری که مستقیماً از سوی وزارت دین منصوب می‌شوند، دیگر کارمندان بنیاد مثل کارمندان سایر سازمان‌های خیریه مشمول قانون کار هستند؛ البته عملاً امتیازات آنان مشابه امتیازات کارمندان دولت است.

هزینه های بنیاد اسلامی بنگلادش

هزینه‌های بنیاد از درآمد اموال و ثروت خود (اجاره مغازه های سوپر مارکت بیت المکرم و فروش کتاب) و اعتبارات وزارت مذهب تأمین می‌شود.

مسجد بیت المکرم

مسجد بیت المکرم که در حال حاضر به عنوان مسجد ملی تلقی می‌شود یکی از بزرگ‌ترین مساجد جهان است. گفنه می‌شود این مسجد دهمین مسجد جهان است. از نظر معماری شبیه به کعبه است.

تاریخچه مسجد بیت المکرم

در سال 1959 میلادی خانواده بوانی که یکی از 22 خانواده سرمایه‌دار بزرگ در پاکستان آن زمان بود (زمانی که بنگلادش پاکستان شرقی بود) تصمیم گرفت که یک مسجد بزرگ در داکا بسازد و همچنین یک مرکز تحقیقات اسلامی تأسیس کند و برای این کار آقای عبداللطیف بوانی و برادر زاده وی آقای یحی بوانی 8،3 اکر (حدود 3،36 هکتار) زمین اختصاص دادند که ساختمان اصلی مسجد در مرکز آن است و شامل سوپر مارکت، بوستان و یک استخر نیز هست.
آنان در کنار ساختن مسجد بیت المکرم با کمک علمای اسلامی، محلی مرکزی به نام «دارالعلوم» تأسیس کردند، در سال 1960 میلادی اسم «دارالعلوم» تغییر نمود و نام آن اسلامیک آکادمی نهاده شده و به عنوان شعبه‌ای از مؤسسه مرکزی تحقیقات اسلامی که مرکزش در کراچی بود محسوب گردید.
اولین بار در 25 ژانویه سال 1963 میلادی در مسجد بیت المکرم اقامه نماز شد. ساختن مسجد به طور کامل تا سال 1968 میلادی طول کشید.

معماری مسجد بیت المکرم

ساختمان اصلی مسجد 8 طبقه است و طبقه همکف برای سوپر مارکت و طبقه‌های بالا برای مسجد اختصاص داده شده است. ظرفیت برای 30 هزار نفر نماز گزار در نظر گرفته شده بود.
مساحت سوپر مارکت از پشت مسجد به طرف جنوب تا انتهای زمین متعلق به بیت المکرم و نیز به طرف شرق از مسجد امتداد دارد و بعد به کمک عربستان سعودی مسجد به طرف شرق توسعه داده شد و در حال حاضر ظرفیت آن 40هزار نفر نمازگزار است.

تاریخچه بنیاد اسلامی بنگلادش

اسلامیک آکادمی، سازمان بزرگی نبود و کارهایش محدود به تحقیقات اسلامی بود. چون اسلامیک آکادمی وابسته به کراچی بود و گردانندگان آن در هنگام جنگ استقلال از وحدت پاکستان‌ مایت می‌کردند. به همین دلیل بعد از استقلال بنگلادش دولت آن را تعطیل کرد و ساختمانش در کنار مسجد بیت المکرم تا زمان تأسیس بنیاد اسلامی غیر فعال بود. سپس این ساختمان تخریب گردیده زمینش به سمت شمال غربی (سوپر مارکت مسجد بیت المکرم) توسعه داده شده. در سال‌های نخستین، بنیاد اسلامی فعالیت چندانی نداشت. بعداً از سال 1979 میلادی دولت ضیاءالرحمان به آن توجه ویژه‌ای داشت و در پی آن فعالیت آن رونق گرفت.

بخش‌های مختلف بنیاد

بخش‌های مختلف بنیاد اسلامی شامل بخش‌های مدیریت، حسابداری، کتابخانه مرکزی، انتشارات، دائره‌المعارف اسلامی، ترجمه، تحقیقات، تربیت ائمه مساجد، تأسیس کتابخانه‌های اسلامی در مساجد، آموزش عمومی کودکان و بزرگسالان در مساجد و رفاه اجتماعی است.

بخش منشورات

بنیاد اسلامی تا به حال بیش از پانصد عنوان کتاب منتشر کرده است. بیشترین کتاب‌ها ترجمه است که شامل کتب احادیث، تفاسیر قدیمی، تاریخ، سیره، فقه، عقاید، زندگی‌نامه متفکران اسلامی و ... است. برخی موضوعات کتب منتشره شامل تاریخ اسلام، اقتصاد اسلامی، سیر تاریخ مسلمانان در بنگلادش، میراث فرهنگی مسلمانان بنگلادش، کتب اسلامی برای کودکان و نوجوانان و ... است. در سال‌های اخیر کتاب‌های مختلف در مورد جنگ استقلال بنگلادش و در ستایش شیخ مجیب الرحمان نیز منتشر شده است.
در مورد انتخاب کار ترجمه، بخش مربوط در بنیاد اسلامی تصمیم می‌گیرد و کار را برای ترجمه به افراد بر اساس حق الزحمه واگذار می‌کند و به ندرت پیش می‌آید که کسی از طرف خود برای ترجمه، کتابی پیشنهاد کند وبنیاد اسلامی آن را قبول کند. کارهای اساسی را افراد خودشان انجام می‌دهند و برای انتشار آن به بنیاد اسلامی پیشنهاد می‌کنند و اگر بنیاد پسندید آن را منتشر می‌کند. پژوهش‌های بنیادی از طرف بنیاد به چشم نمی‌خورد و آنچه که به عنوان تحقیق انجام داده می‌شود غالباً تقلیدی است.
بخش دائره المعارف اسلامی بنیاد اسلامی، بیش از یک دهه پیش یک «دائره المعارف اسلامی» به زبان بنگالی 28 جلدی تدوین کرد. در حال حاضر این بخش مشغول به تدوین «دائره المعارف اسلامی نوجوانان» است.
بنیاد اسلامی یک ماهنامه برای کودکان و نوجوانان منتشر می‌کند. همه کتب و مجله‌های در چاپخانه اختصاصی متعلق به بنیاد چاپ می‌شوند.

بخش رفاه اجتماعی

بخش‌های رفاه اجتماعی بنیاد اسلامی از مردم زکات دریافت می‌کند، گر‌چه افراد کمی زکات خود را به بنیاد اسلامی می‌دهند. بعضی‌ها برای جلب رضایت دولت قسمتی از زکات خود را به آن پرداخت می‌کنند. زیر نظر این بخش یک سازمان خیریه برای ائمه و مؤذن‌های مساجد تأسیس شده تا به نیازمندان کمک کند. زیر نظر این بخش تا به نیازمندان کمک کند. زیر نظر این بخش برنامه‌ای نیز برای آموزش خیاطی به زنان نیازمند و اعطای چرخ خیاطی و سایر ابزار خیاطی اجرا می‌شود.
البته فعالیت این بخش چندان فرانگیر و گسترده نیست. همچنین در این بخش، یک بیمارستان برای درمان کودکان بی سرپرست (رایگان) در شهر تونگی نزدیک داکا وجود دارد.

بخش تربیت ائمه مساجد

بخش تربیت ائمه مساجد بنیاد اسلامی به ائمه و موذن‌های مساجد در کنار ارتقاء معلومات اسلامی در امور مختلف اجتماعی و حرفه ای نیز آموزش می‌دهد که شامل مسائل بهداشتی؛ کمک‌های اولیه، علوم تجربی، آموزش رایانه، محیط زیست، درختکاری و ... است.
براساس برنامه آموزش عمومی کودکان و بزرگسالان در مساجد، به بعضی از ائمه مساجد شهریه ماهانه داده می‌شود تا آنان کودکان و بزرگسالان را آموزش اسلامی‌دهند.
در گذشته شخصیت‌های برجسته مسلمان عهده دار مقام مدیر کل بنیاد اسلامی می‌شدند. در دوره پاکستان، مرحوم ابوالهشام برای چندین سال مدیر اسلامیک آکادمی بود که یک اندیشمند مسلمان بود.
بعد، آقای شمس العالم سالیان دراز مدیرکل بنیاد اسلامی بود که وی نیز یک اندیشمند برجسته بود. ولی در طول بیش از یک دهه اخیر سلایق سیاسی بر انتخاب مدیرکل سایه افکنده و افرادی منصوب شده‌اند که صلاحیت این جایگاه را نداشته‌اند و در نتیجه نسبت به عملکرد آنان اعتراضات عمومی شکل گرفته است. به عنوان مثال در دوره مدیرکل پیشین (شمیم افضل) این موضوع رخ داد و یک جنجال بزرگ شکل گرفت.

دبیرکل بنیاد اسلامی بنگلادش

دبیرکل فعلی بنیاد که اخیرا منصوب شده، آقای انیس محمود است.