کاربر:Hoosinrasooli/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۸۴: | خط ۸۴: | ||
[[رده:عالمان شیعه]] | [[رده:عالمان شیعه]] | ||
[[رده:محدثان شیعه]] | [[رده:محدثان شیعه]] | ||
اسحاق بن عيسي، (000 – حدود 345ق)محدث شيعي. كنيه او در منابع ذكر نشده است. وي ظاهراً در نيمه دوم سده سوم هجري در قم ديده به جهان گشود و در اواسط سده چهارم در همين شهر چشم از جهان فرو بست. از معاصران و همبحثان او در قم «محمد بن حسن بن وليد قمي»(م343ق) است كه با هم از «سعد بن عبدالله اشعري»(م301ق) روايت دارند. «شيخ صدوق»(م381ق) نيز كه در قم اقامت داشت از شاگردان او بوده و روايتي از او در باره همراهي علي بن ابيطالب(ع) با رسول خدا(ص) در زمان غيبتش، نقل كرده است. در باره ارزش روايات او با توجه به اينكه شرححال او در منابع رجالي نيامده، سخن قاطعي نميتوان گفت، اما شيخ صدوق در روايت مذكور، با جمله «رضي الله عنه» از او تجليل كرده است. نكتهاي كه در باره او مايه شگفتي است آن است كه شيخ صدوق در نقل روايت مذكور كه بهصورت مشترك از او و معاصرش «ابن وليد قمي»، نقل كرده، اسم او را بر نام معاصرش مقدم داشته است، و اين، گوياي آن است كه وي ميبايست از اساتيد مشهور و كثيرالحديث شيخ صدوق بوده باشد، ولي در سراسر كتابهاي صدوق، تنها همين روايت است كه از او نقل شده است. به همين دليل برخي از صاحبنظران، بر آنند كه شيخ صدوق احتمالاً اين روايت را از پدرش از سعد بن عبدالله نقل كرده نه از صاحب ترجمه. از تأليفات او گزارشي در منابع ذكر نشده است. | |||
منابع: (كمال الدين و تمام النعمه، ترجمه منصور پهلوان، ج2ص19، باب33 حديث26؛ طبقات اعلام الشيعه، ج1ص61) | |||
نسخهٔ ۱۵ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۳۶
| اسحاق بن روح بصری | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | اسحاق بن روح بصری |
| نام‌های دیگر | اسحاق بن ریاح بصری |
| اطلاعات شخصی | |
| محل تولد | عراق، بصره |
| دین | اسلام، شیعه |
| شاگردان |
|
| فعالیت‌ها | محدث شیعی |
اسحاق بن روح بصری، محدث شیعی در نیمه نخست سده چهارم هجری. وی با برخی از شاگردان کلینی معاصر بود. از لقب «بصری» برمیآید که وی اهل بصره بوده و احتمالاً تحصیلات خود را در آن‌جا آغاز نموده است. مدتی در قم اقامت داشته و در قم شاگردانی تربیت کرده است.
معرفی اجمالی
اسحاق بن روح بصری، محدث شیعی در نیمه نخست سده چهارم هجری. کنیه او در منابع ذکر نشده است. در روایتی که شیخ صدوق از او در باره ولادت امام عصر(عجل الله تعالی فرجه) آورده است، نام او را «اسحاق بن ریاح بصری» ذکر کرده و در مواردی دیگر نام پدرش «رباح» ثبت شده است. وی با برخی از شاگردان «کلینی» معاصر بود و از طرفی شاگردان خود او غالباً تا اواسط سده چهارم حیات داشتهاند، از این رو وفات او را میتوان حدود 340 هجری در نظر گرفت. از تاریخ تولد او اطلاعی در دست نیست ولی ظاهراً محل آن بصره بوده است. از زندگی و چگونگی تحصیلات او اطلاع چندانی نداریم. از لقب «بصری» برمیآید که وی اهل بصره بوده و احتمالاً تحصیلات خود را در آن‌جا آغاز نموده است.
سوابق علمی او نشان میدهند که وی علاوه بر کوفه، بخش عمدهای از حیات علمی خود را در بغداد سپری کرده و در آن‌جا از نایب دوم امام عصر(عجل الله تعالی فرجه) محمد بن عثمان بن سعید عمری روایاتی شنیده است. گمان میرود که وی هم‌چنین مدتی در قم اقامت داشته و در آن‌جا شاگردانی تربیت کرده است. از شاگردان قمی او «محمد بن علی ماجیلویه»، «محمد بن موسی بن متوکل» و «احمد بن محمد بن یحیی عطار» هستند. این احتمال نیز وجود دارد که شاگردان قمی او در بغداد از او حدیث شنیده باشند، زیرا اگر وی اواخر عمر در قم اقامت داشت هیچگاه «شیخ صدوق» با واسطه از او نقل حدیث نمیکرد. از او اثر تألیفی به ثبت نرسیده است.
شاگردان
محمد بن علی ماجیلویه، محمد بن موسی بن متوکل و احمد بن محمد بن یحیی عطار شاگردان قمی وی هستند.
منابع
- کمال الدین و تمام النعمه، باب میلاد قائم(عج)، حدیث6؛
- معجم احادیث المهدی، ج4ص243 حدیث1286؛
- طبقات اعلام الشیعه، ج1ص61.
| اسحاق بن موسی بن جعفر | |
|---|---|
| |
| نام کامل | اسحاق بن عباس بن اسحاق بن موسی بن جعفر |
| نام‌های دیگر | ابوعبدالله |
| اطلاعات شخصی | |
| محل تولد | کوفه |
| دین | اسلام، شیعه |
| استادان |
|
| شاگردان |
|
| فعالیت‌ها | محدث شیعی |
اسحاق بن عباس بن اسحاق بن موسی بن جعفر، محدث شیعی. وی اصالتاً عرب و از نوادگان امام هفتم شیعیان است. از اصحاب امام رضا(علیه السلام) و گزارشگر کتاب «مسائل علی بن جعفر(علیه السلام)» است. در کوفه پرورش یافت و از جمله طالبیانی است که از ناحیه آذربایجان به کوفه منتقل شد. ابن طباطبا در کتاب منتقله الطالبیه از او با عنوان «اسحاق مهلوس» یاد کرده، گفته است که وی دارای اعقابی بوده که در بغداد اقامت داشتند و به آن‌ها بنیمهلوس میگفتند.
معرفی اجمالی
اسحاق بن عباس بن اسحاق بن موسی بن جعفر، محدث شیعی. در روایتی از او با کنیه «ابوعبدالله» یاد شده که ظاهراً بین کنیه او و فرزندش خلط شده است. از تاریخ ولادت و وفات او آگاهی درستی نداریم. به گفته نجاشی «ابوالمفضل شیبانی» با این‌که از شاگردان فرزندش «احمد بن اسحاق بن عباس» است، ولی در 322 هجری در ناحیه «دیبل»(بر وزن میسر، از سواحل هند نزدیک سند) به طور مستقیم نزد او احادیثی شنیده است. بنابراین وی تا این تاریخ حیات داشته است. در برخی از نسخه‌ها به جای دیبل، «دبیل»(بر وزن دبیر، از نواحی آذربایجان، یا روستایی در رمله نزدیک فلسطین) ضبط شده است.
وی اصالتاً عرب و از نوادگان امام هفتم شیعیان است. پدرش «عباس بن اسحاق موسوی» از اصحاب امام رضا(علیه السلام) و گزارشگر کتاب «مسائل علی بن جعفر(علیه السلام)» است. پدرش این کتاب را توسط استادش «اسماعیل بن محمد بن اسحاق بن موسی»(از شاگردان علی بن جعفر) روایت میکند. جد او «اسحاق بن موسی(علیه السلام)» ملقب به «امیر» یا «امین» است که در 240 هجری در مدینه وفات یافت. وی ظاهراً در کوفه پرورش یافت و از جمله طالبیانی است که از ناحیه «آذربایجان» به کوفه منتقل شد و احتمالاً وی همان کسی است که ابن طباطبا در کتاب «منتقله الطالبیه» از او با عنوان «ابوالقاسم مهلوس اسحاق بن عباس» یاد کرده و وی را از جمله انتقال یافتگان طالبیه به کوفه به شمار آورده است. در عمده الطالب نیز ضمن این‌که از او با عنوان «اسحاق مهلوس» یاد کرده، گفته است که وی دارای اعقابی بوده که در بغداد اقامت داشتند و به آن‌ها بنیمهلوس میگفتند. اکنون در منابع حدیثی، روایات اندکی از او برجای مانده که غالباً مضامین اخلاقی دارند. از این روایات به دست میآید که استادان او یکی پدرش «عباس بن اسحاق بن موسی» و دیگری «اسماعیل بن محمد بن اسحاق» است که با او رابطه خویشاوندی داشته است. از شاگردان او «ابوالمفضل محمد بن عبدالله شیبانی» و «ابوعبدالله محمد بن احمد قضاعی» هستند. از او اثر تألیفی برجای نمانده است.
اساتید
عباس بن اسحاق بن موسی و اسماعیل بن محمد بن اسحاق از اساتید وی می‌باشند.
شاگردان
ابوالمفضل محمد بن عبدالله شیبانی و ابوعبدالله محمد بن احمد قضاعی از شاگردان وی هستند.
منابع
- الخصال، ص68 حدیث102؛
- رجال نجاشی، ص29شماره 60؛
- الامالی، طوسی، ص578 حدیث1195، وص618 حدیث1274؛
- مسائل علی بن جعفر، ص346 حدیث852؛
- وسایل الشیعه(آل البیت(علیه السلام)، ج1ص48 حدیث92؛
- بحار الانوار، ج69ص39 حدیث34؛
- تهذیب المقال، ج1ص423، زیر شماره 60؛
- عمده الطالب، ص231؛
- منتقله الطالبیه، صص138 و272؛
- الانساب، سمعانی، ج2ص457 ذیل دبیلی، وص523، ذیل دیبلی.
اسحاق بن عيسي، (000 – حدود 345ق)محدث شيعي. كنيه او در منابع ذكر نشده است. وي ظاهراً در نيمه دوم سده سوم هجري در قم ديده به جهان گشود و در اواسط سده چهارم در همين شهر چشم از جهان فرو بست. از معاصران و همبحثان او در قم «محمد بن حسن بن وليد قمي»(م343ق) است كه با هم از «سعد بن عبدالله اشعري»(م301ق) روايت دارند. «شيخ صدوق»(م381ق) نيز كه در قم اقامت داشت از شاگردان او بوده و روايتي از او در باره همراهي علي بن ابيطالب(ع) با رسول خدا(ص) در زمان غيبتش، نقل كرده است. در باره ارزش روايات او با توجه به اينكه شرححال او در منابع رجالي نيامده، سخن قاطعي نميتوان گفت، اما شيخ صدوق در روايت مذكور، با جمله «رضي الله عنه» از او تجليل كرده است. نكتهاي كه در باره او مايه شگفتي است آن است كه شيخ صدوق در نقل روايت مذكور كه بهصورت مشترك از او و معاصرش «ابن وليد قمي»، نقل كرده، اسم او را بر نام معاصرش مقدم داشته است، و اين، گوياي آن است كه وي ميبايست از اساتيد مشهور و كثيرالحديث شيخ صدوق بوده باشد، ولي در سراسر كتابهاي صدوق، تنها همين روايت است كه از او نقل شده است. به همين دليل برخي از صاحبنظران، بر آنند كه شيخ صدوق احتمالاً اين روايت را از پدرش از سعد بن عبدالله نقل كرده نه از صاحب ترجمه. از تأليفات او گزارشي در منابع ذكر نشده است.
منابع: (كمال الدين و تمام النعمه، ترجمه منصور پهلوان، ج2ص19، باب33 حديث26؛ طبقات اعلام الشيعه، ج1ص61)