شمر بن ذی الجوشن: تفاوت میان نسخه‌ها

شمر در [[جنگ صفین]] حاضر بود و در شمار لشکریان امام (علیه‌السلام) شجاعت‌‌های بسیاری از خود نشان داد. او در این جنگ به دلیل درگیری با [[ادهم‌بن محرز باهلی]]، به‌ سختی مجروح شد، به گونه‌‌ای که ادهم با شمشیر استخوان پیشانی وی را شکافت. شمر نیز به عنوان انتقام، نیزه‌‌ای به او زد و او را از اسب به زیر افکند. با این حال ادهم با کمک شامیان از مرگ رهایی یافت. پس از جنگ صفین، ادهم در محلی به نام «اُذرج» با دوستانش از دلاوری‌‌ها و شجاعت‌‌هایی سخن می‌‌گفت که در [[صفین]] انجام داده بود. وی از دوستان خود پرسید: آیا شما شمربن ذی‌‌الجوشن را می‌‌شناسید؟ آنان پاسخ گفتند: آری، او را می‌‌شناسیم. ادهم گفت: آیا به‌ تازگی، با او دیدار داشته و اثر ضربه‌‌ شمشیر را بر چهره‌ او دیده‌‌اید؟ «عبدالله‌بن کبار نهدی» و «سعیدبن حازم سلونی» در پاسخ گفتند: آری، ما زخمی را که بر پیشانی اوست دیده‌‌ایم. ادهم با افتخار گفت: به خدا [[قسم|سوگند]]! آن ضربه مهلک را من در نبرد صفین بر او وارد آوردم و زخم را بر صورتش نقش کردم<ref>سفینه البحار، ماده شمر؛ تاریخ الطبری، ج 5، ص 28؛ الکامل، ج 2، ص 377؛ شرح نهج‌البلاغه ابن ابی‏ الحدید، ج 5، ص 213.</ref>.

پایان جنگ صفین، آغاز انحراف گروهی به ظاهر [[مسلمان]] به نام [[خوارج]] بود. هسته‌‌های نخستین این گروه منحرف که به [[خوارج |خوارج نهروان]] و [[مارقین]] معروف بودند، در زمان پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) برچیده شد، ولی در زمان امیرالمؤمنین، علی (علیه‌السلام) با شعار «لا حکم الا لله» به مرحله‌ ظهور رسید. نام بعضی از سران و افرادی که از اعضای این جنبش بودند در مصادر تاریخی به ثبت رسیده است، ولی در هیچ‌یک از این مصادر، نام شمربن ذی‌الجوشن در شمار این افراد دیده نشده است. تنها [[شیخ احمد یاسین|شیخ یاسین]] در کتاب ارزشمند «صلح الحسن (علیه‌السلام)» چنین نگاشته است: سرکردگان خوارج در کوفه عبارت بودند از: عبدالله‌بن وهب الراسبی، شیث‌بن ربعی، عبدالله‌بن الکواء، الاشعث‌بن قیس و شمربن ذی‌الجوشن<ref>صلح الحسن، صص 60 و 70.</ref>.

شمر به تیراندازان دستور داد تا بدن امام حسین (علیه‌السلام) را هدف قرار دهند<ref> الارشاد، شیخ مفید، ج 2، ص 111 ـ 112.</ref> سپس با فرمان او، همه به سوی امام (علیه‌السلام) حمله بردند و کسانی از جمله [[سنان‌بن انس]] و [[زرعه‌بن شریک]] ضربه‌های نهایی را بر امام (علیه‌السلام) وارد کردند<ref>انساب الاشراف بلاذری، ج 2، ص 500؛ تاریخ طبری، ج 5، ص 453؛ مفید، ج 2، ص 112.</ref>. درباره کسی که سر امام حسین (علیه‌السلام) را از تن جدا کرد، روایات گوناگونی وجود دارد، در برخی روایات گفته شده است که شمر بر سینه امام (علیه‌السلام) نشست و سر او را از قفا جدا کرد<ref>خوارزمی، مقتل الحسین، ج 2، ص 41 ـ 42؛ مفید، الارشاد، ج 2 ص 112؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج 2، ص 500 ـ 501؛ تاریخ طبری، ج 5، ص 453.</ref>.

پس از بازگشت [[اهل بیت (علیهم السلام)|اهل‌بیت (علیه‌السلام)]] به [[مدینه]]، شمر نیز با پایان یافتن مأموریتش به کوفه بازگشت. گفته شده است که او [[نماز]] می‌خواند و از [[خداوند]] طلب بخشش می‌کرد و در توجیه شرکت در شهادت امام حسین (علیه‌السلام) می‌گفت که از امرای خود فرمان‌برداری کرده است<ref> تاریخ مدینه دمشق، ابن عساکر، ج 23، ص 189؛ ذهبی، میزان الاعتدال، ج 2، ص 280.</ref>.

== درگذشت ==

در پی قیام [[مختار ثقفی]] در سال ۶۶ه.ق، شمر در جنگ علیه او شرکت کرد اما مختار وی و دیگر امرای اموی را در جنگ جَبّانه السَبیع (از محله‌های کوفه) شکست داد<ref>انساب الاشراف بلاذری، ج 6، ص 58 ـ 59؛ طبری، ج 6، ص 18، 29.</ref> و شمر از کوفه گریخت. مختار جمعی را به همراه غلام خود ([[زربی]]) در پی او فرستاد. شمر غلام مختار را کشت<ref> انساب الاشراف بلاذری، ج 6، ص 65؛ تاریخ طبری، ج 6، ص 52.</ref> و به قریه‌ای به نام ساتیدَما گریخت و از آن‌جا به قریه‌ای به نام کلتانیه (بین شوش و روستای صَیمره) رفت<ref>تاریخ طبری، ج 6، ص 52</ref> و نامه‌ای برای [[مصعب‌بن زبیر]] فرستاد که آماده جنگ با مختار بود. اما برخی از سپاهیان مختار، شمر را محاصره کردند و درحالی‌که یارانش گریخته بودند، او را کشتند و سرش را نزد مختار فرستادند و بدنش را پیش سگان انداختند<ref> انساب الاشراف بلاذری، ج 6، ص 65 ـ 66</ref>، مختار نیز سر شمر را برای محمد بن حنفیه فرستاد<ref> الاخبار الطوال، دینوری، ص 305.</ref>.

== منابع ==

# [http://pajoohe.ir/%D9%82%D8%A7%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%D8%B97%D8%B4%D9%85%D8%B1-%D8%A8%D9%86-%D8%B0%DB%8C-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D9%88%D8%B4%D9%86__a-44551.aspx برگرفته از سایت قاتلان امام حسین (علیه‌السلام) (شمر بن ذی الجوشن) - پژوهشکده باقرالعلومhttp://pajoohe.ir]  

#  

[[رده:تاریخ اسلام]]

[[رده:عاملان واقعه عاشورا]]