احمد بن حسن مكتب

احمد بن حسن مكتب
نام کامل	احمد بن حسن مكتب
نام‌های دیگر	مكتب
اطلاعات شخصی
محل درگذشت	عراق، بغداد
دین	اسلام، شیعه
استادان	ابن همام اسكافی
شاگردان	شیخ صدوق
فعالیت‌ها	فقیه، محدث شیعی

احمد بن حسن مكتب، فقیه و محدث شیعی. نام او در برخی منابع حسن بن احمد مكتب آمده است. چند روز قبل از وفات نایب چهارم امام عصر (عجل الله فرجه الشریف) ابوالحسن علی بن محمد سمری در 329هجری بر بالینش حضور داشت، و اصل توقیعی را كه امام عصر درباره مرگ ابوالحسن سمری نوشته بود مشاهده كرد و سپس نسخه‌ه‏ای از آن تهیه نمود و مضمون توقیع را به رؤیت شیعیان آن حضرت رساند. از او اثر تألیفی گزارش نشده است.

معرفی اجمالی

احمد بن حسن مكتب، ابومحمد. فقیه و محدث شیعی. نام او در برخی منابع «حسن بن احمد مكتب» آمده است. لقب «مكتب»(بر وزن مصدق) شاید از آن‏‌روی به او داده شده است كه دارای خطی خوش و در امر نویسندگی مهارت داشته است. از تاریخ ولادت او اطلاعی نداریم اما وفات او بعد از 336هجری در بغداد روی داد زیرا وی شاگرد «ابوعلی بن همام اسكافی بغدادی»(م336ق) بوده است. وی چند روز قبل از وفات نایب چهارم امام عصر(عجل الله فرجه الشریف) ابوالحسن علی بن محمد سمری در 329هجری بر بالینش حضور داشت، و اصل توقیعی را كه امام عصر درباره مرگ ابوالحسن سمری نوشته بود مشاهده كرد و سپس نسخه‌ه‏ای از آن تهیه نمود و مضمون توقیع را به رؤیت شیعیان آن حضرت رساند.

شرح‏ حال او در منابع نیامده است، اما وی بی‏‌گمان در بغداد اقامت داشت و بخش عمده‏‌ای از تحصیلات خود را در آن‌جا گذرانده است. قرائن حاكی از آن است كه وی و استادش ابن همام اسكافی، با هم مدتی نزد «ابوالحسن سمری» شاگردی نموده و از او حدیث شنیده‌‏اند زیرا هر دو از سمری روایت دارند. پس از آن نزد ابن‏‌همام اسكافی كه از نظر سنی و علمی از او كامل‏‌تر بود بهره‏‌ها برد و بزودی در فقه و حدیث به حد كمال رسید. ظاهراً وی بعد از وفات این استادش در 336هجری، نزدیک به دو دهه دیگر حیات داشته است زیرا «شیخ صدوق» از شاگردان او بوده و در سال 354هجری كه در بغداد به ‏سر می‏‌برده، از وی حدیث شنیده است. از او اثر تألیفی گزارش نشده است.

استادان

معروف‌ترین و مشهورترین استادش ابوعلی بن همام اسكافی بغدادی بوده.

شاگردان

شیخ صدوق از شاگردانش بوده و در سال 354هجری كه در بغداد به ‏سر می‏‌برده، از وی حدیث شنیده است.

منابع

• الخرائج و الجرائح، راوندی، ج 3 صص 1128 حدیث 46؛
• الغیبه، شیخ طوسی، ص 395 حدیث 365؛
• كمال الدین و تمام النعمه، ترجمه منصور پهلوان، ج 2 ص 287 حدیث 44، وص 294 حدیث 45؛
• معجم رجال الحدیث، ج 13 ص 182 شماره 8508.