۲۲٬۱۳۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۹: | خط ۹: | ||
== ویژگیها == | == ویژگیها == | ||
تفاوت ''مقتل'' با ''مرثیه عاشورایی'' آن است که مرثیهها بهطور کلی به شهادت امام سوم شیعیان نظر دارد و ابیاتش از چند بیت تا صد بیت متغیر است، اما «مقاتل» یا «مقتل» به صورت جزئیتر حادثهٔ کربلا را مد نظر دارد. در مقتل، وقایع تاریخی طرح نمیشود، چون خواننده از قبل با موضوع آشناست، پس مقتل بدون مقدمه به سراغ وقایع حزنانگیز عاشورا میرود. مقتل برآمده از احساسات درونی نگارنده است، گویی خود او در صحنه نبرد شرکت داشته. قالب اکثر مقاتلِ منظوم، [[مثنوی]] است، چون به نگارنده مجال بیشتری میدهد تا واقعۀ کربلا را به تصویر بکشد. از نمونههای آن میتوان به '''«زبدة الاسرار»''' از صفی | تفاوت ''مقتل'' با ''مرثیه عاشورایی'' آن است که مرثیهها بهطور کلی به شهادت امام سوم شیعیان نظر دارد و ابیاتش از چند بیت تا صد بیت متغیر است، اما «مقاتل» یا «مقتل» به صورت جزئیتر حادثهٔ کربلا را مد نظر دارد. در مقتل، وقایع تاریخی طرح نمیشود، چون خواننده از قبل با موضوع آشناست، پس مقتل بدون مقدمه به سراغ وقایع حزنانگیز عاشورا میرود. مقتل برآمده از احساسات درونی نگارنده است، گویی خود او در صحنه نبرد شرکت داشته. قالب اکثر مقاتلِ منظوم، [[مثنوی]] است، چون به نگارنده مجال بیشتری میدهد تا واقعۀ کربلا را به تصویر بکشد. از نمونههای آن میتوان به '''«زبدة الاسرار»''' از ''صفی علیشاه''، '''«روضة الاسرار»''' اثر ''شمس الشعراء سروش اصفهانی''، '''«گنجینه الاسرار»''' اثر ''عمان سامانی''، مثنوی '''«بیت الاحزان»''' اثر ''صابر همدانی'' و مثنوی '''«گنج نهفته»''' اثر شیخ ''عبدالسلام تربتی'' اشاره کرد<ref>«نگاهی به «سوگ»، «مرثیه»، «نوحه» و «مقاتل» در ایران/ توصیف وقایع جانسوز کربلا با واژگان از گذشته تاکنون».</ref>.<br> | ||
== پیشینۀ مقتلنگاری == | == پیشینۀ مقتلنگاری == |