۸۶٬۱۰۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
(۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class="wikiInfo">[[پرونده: جبل عامل.jpg |جایگزین=جبل عامل|بندانگشتی| جبل عامل]]</div> | <div class="wikiInfo">[[پرونده: جبل عامل.jpg |جایگزین=جبل عامل|بندانگشتی| جبل عامل]]</div> | ||
'''جَبَلْ عامِلْ'''، سرزمینهای ساحلی و کوهستانی جنوب [[لبنان]]. این منطقه تقریباً از شمال به رود اَوَّلی (نام قدیم آن: فرادیس) در شمال صیدا، از جنوب به رود قَرْن (نام قدیم آن: ابوفَطْرَس یا نهرفطرس) در شمال شهر نَهاریّه (در [[فلسطین]])، از شرق تا دریاچة حوله (مشهور به [[اردن]] کوچک) و رود حاصبیا، و از غرب به دریای مدیترانه محدود میشود. | '''جَبَلْ عامِلْ'''، سرزمینهای ساحلی و کوهستانی جنوب [[لبنان]]. این منطقه تقریباً از شمال به رود اَوَّلی (نام قدیم آن: فرادیس) در شمال صیدا، از جنوب به رود قَرْن (نام قدیم آن: ابوفَطْرَس یا نهرفطرس) در شمال شهر نَهاریّه (در [[فلسطین]])، از شرق تا دریاچة حوله (مشهور به [[اردن]] کوچک) و رود حاصبیا، و از غرب به دریای مدیترانه محدود میشود. | ||
نام آن برگرفته از قبیلۀ قدیمی عامله است که در شمال غربی [[جزیرة العرب|جزیرةالعرب]] میزیستند؛ اینان در اثنای کشورگشایی [[مسلمان|مسلمانان]]، در جنوب و شرق | نام آن برگرفته از قبیلۀ قدیمی عامله است که در شمال غربی [[جزیرة العرب|جزیرةالعرب]] میزیستند؛ اینان در اثنای کشورگشایی [[مسلمان|مسلمانان]]، در جنوب و شرق بحرالمیت مقیم شدند و سپس به جلیل علیا کوچیدند و سرانجام در قرن ۵ .ق در جنوب لبنان سکونت گزیدند. جبل عامل از قدیم منطقهای [[مذهب شیعه|شیعه]] نشین بوده است و دانشمندانی چند از آنجا برخاستهاند. | ||
این منطقه سرزمین [[مذهب شیعه|شیعیان]] شمرده میشود و اهالی آن پیش از دیگر شهرهای [[لبنان]] به [[مذهب شیعه|تشیع]] گرویدهاند. در سدههای دهم و یازدهم هجری بر اثر فشار [[عثمانی|دولت عثمانی]] از یک سو و دعوت حکومت شیعی تازهتأسیس [[صفویه|صفوی]] از سوی دیگر بسیاری از علمای جبل عامل به [[جمهوری اسلامی ایران|ایران]] هجرت کردند. | این منطقه سرزمین [[مذهب شیعه|شیعیان]] شمرده میشود و اهالی آن پیش از دیگر شهرهای [[لبنان]] به [[مذهب شیعه|تشیع]] گرویدهاند. در سدههای دهم و یازدهم هجری بر اثر فشار [[عثمانی|دولت عثمانی]] از یک سو و دعوت حکومت شیعی تازهتأسیس [[صفویه|صفوی]] از سوی دیگر بسیاری از علمای جبل عامل به [[جمهوری اسلامی ایران|ایران]] هجرت کردند. | ||
در زمان [[صفویه]] جمعی از بزرگان و علمای جبل عامل به تشویق پادشاهان صفوی به ایران آمدند. [[شیخ بهایی]] که نام اصلی او [[شیخ بهایی|بهاءالدین عاملی]] است در زمرۀ معاریفی استکه خاستگاهشان جبل عامل بود. | در زمان [[صفویه]] جمعی از بزرگان و علمای جبل عامل به تشویق پادشاهان صفوی به ایران آمدند. [[شیخ بهایی]] که نام اصلی او [[شیخ بهایی|بهاءالدین عاملی]] است در زمرۀ معاریفی استکه خاستگاهشان جبل عامل بود. | ||
خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
# [[شهید اول]]؛ | # [[شهید اول]]؛ | ||
# [[شهید ثانی]]؛ | # [[شهید ثانی]]؛ | ||
# | # صاحب مدارک؛ | ||
# [[حسن صباح|حسن کامل صباح]]؛ | # [[حسن صباح|حسن کامل صباح]]؛ | ||
# [[سید حسن نصرالله]]، سیاستمدار و رهبر [[حزبالله لبنان]]. | # [[سید حسن نصرالله]]، سیاستمدار و رهبر [[حزبالله لبنان]]. | ||
== جبل عامل سرزمین شیعیان == | == جبل عامل سرزمین شیعیان == | ||
جبل عامل به دلایل گوناگون سرزمین مقدّس به شمار میرود، از جمله به سبب وجود مزارات بسیاری از پیامبران، اولیا و بزرگانی چون [[یوشع بن نون]] وصی [[حضرت موسی]] و [[حزقیل پیامبر]]<ref> محسن امین، ۱۴۰۳ ب، ص ۱۷۸ـ۱۸۰</ref>؛ تردد [[حضرت عیسی]] در بخشهای مختلف آن<ref>انجیل یوحنا، ۴: ۴۳ـ۴۷؛ انجیل متی، ۲۸: ۱۰، ۱۶</ref>؛ و روایتی از [[ | جبل عامل به دلایل گوناگون سرزمین مقدّس به شمار میرود، از جمله به سبب وجود مزارات بسیاری از پیامبران، اولیا و بزرگانی چون [[یوشع بن نون]] وصی [[حضرت موسی]] و [[حزقیل پیامبر]]<ref> محسن امین، ۱۴۰۳ ب، ص ۱۷۸ـ۱۸۰</ref>؛ تردد [[حضرت عیسی]] در بخشهای مختلف آن<ref>انجیل یوحنا، ۴: ۴۳ـ۴۷؛ انجیل متی، ۲۸: ۱۰، ۱۶</ref>؛ و روایتی از [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)]] که الجلیل را جزو کوههای مقدّس شمرده است<ref> ابن شداد، ج ۲، قسم ۲، ص ۳۷؛ نیز رجوع کنید بهآل سلیمان، ص ۴۲ـ۴۳</ref>. | ||
جبل عامل سرزمین شیعیان شمرده میشود و اهالی آن پیش از دیگر شهرها به تشیع گرویدند و این به زمان [[تبعید]] [[ابوذر غفاری]] (جُندب بن جُناده) به [[شام]] در سال ۲۴، در دوران خلافت [[عثمان بن عفان]] (حک: ۲۳ـ ۳۵)، باز میگردد. وقتی ابوذر به [[دمشق]] رسید، [[معاویة بن ابی سفیان|معاویه]] (حک: ۴۱ـ۶۰) که مخالفان خود را به منطقه ساحلی [[شام]] یا جبل عامل تبعید میکرد، او را مانند دیگر مخالفان به این منطقه فرستاد. ابوذر در این سرزمین به معرفی و بیان دیدگاههایش درباره خلافت و مقام [[ | جبل عامل سرزمین شیعیان شمرده میشود و اهالی آن پیش از دیگر شهرها به تشیع گرویدند و این به زمان [[تبعید]] [[ابوذر غفاری]] (جُندب بن جُناده) به [[شام (شامات)|شام]] در سال ۲۴، در دوران خلافت [[عثمان بن عفان]](حک: ۲۳ـ ۳۵)، باز میگردد. وقتی [[ابوذر غفاری|ابوذر]] به [[دمشق]] رسید، [[معاویة بن ابی سفیان|معاویه]] (حک: ۴۱ـ۶۰) که مخالفان خود را به منطقه ساحلی [[شام (شامات)|شام]] یا جبل عامل [[تبعید]] میکرد، او را مانند دیگر مخالفان به این منطقه فرستاد. ابوذر در این سرزمین به معرفی و بیان دیدگاههایش درباره خلافت و مقام [[علی بن ابی طالب|امام علی (علیه السلام)]] پرداخت و همین امر باعث شد [[معاویه]] او را مجدداً به [[مدینه]] باز گرداند<ref>طبری، ج ۴، ص ۲۸۳؛ حرّعاملی، قسم ۱، ص ۱۳</ref>. برخی معتقدند که هنوز هم در دو روستای صَرفند و میس الجبل جایگاههایی که ابوذر آراء و مطالب خود را بیان کرده است، وجود دارد و مردم آنها را [[زیارت]] میکنند<ref>بنوّت، ص ۳۲ـ۳۳؛ محسن امین، ۱۴۰۳ ب، ص ۸۳ ـ ۸۵ </ref>. | ||
ظاهراً از قرن چهارم به بعد، تعداد شیعیان در شام و جبل عامل افزایش یافت<ref>مقدسی، ص ۱۷۹؛ ناصرخسرو، ص ۲۴؛ محمدکاظم مکی، ص ۶۲</ref> شیعیان جبل عامل در سدههای ششم ـ هشتم به [[رافضه]] معروف شدند<ref>دمشقی، ص ۲۷۹؛ ابن بطوطه، ج ۱، ص ۷۹؛ قلقشندی، ت ج ۴، ص ۱۵۳ـ ۱۵۴ </ref>. در اواخر قرن یازدهم، به شیعیان این منطقه اختصاصاً مَتاوِله میگفتند که برخی این کلمه را برگرفته از عبارت «مُتْ وَلیاً لِعلی» (با ولایت علی بمیر) میدانند که به تدریج به صورت متولی و سپس متوالی در آمد<ref>حسن امین، ۱۴۰۳ ب، ص ۶۷ـ ۶۸؛ محمدکاظم مکی، ص ۶۴ـ۶۶؛ فقیه، ص ۳۱؛ نیز رجوع کنید به د. اسلام، چاپ دوم</ref>. | ظاهراً از قرن چهارم به بعد، تعداد شیعیان در شام و جبل عامل افزایش یافت<ref>مقدسی، ص ۱۷۹؛ ناصرخسرو، ص ۲۴؛ محمدکاظم مکی، ص ۶۲</ref> شیعیان جبل عامل در سدههای ششم ـ هشتم به [[رافضه]] معروف شدند<ref>دمشقی، ص ۲۷۹؛ ابن بطوطه، ج ۱، ص ۷۹؛ قلقشندی، ت ج ۴، ص ۱۵۳ـ ۱۵۴ </ref>. در اواخر قرن یازدهم، به شیعیان این منطقه اختصاصاً مَتاوِله میگفتند که برخی این کلمه را برگرفته از عبارت «مُتْ وَلیاً لِعلی» (با ولایت علی بمیر) میدانند که به تدریج به صورت متولی و سپس متوالی در آمد<ref>حسن امین، ۱۴۰۳ ب، ص ۶۷ـ ۶۸؛ محمدکاظم مکی، ص ۶۴ـ۶۶؛ فقیه، ص ۳۱؛ نیز رجوع کنید به د. اسلام، چاپ دوم</ref>. | ||
خط ۶۱: | خط ۵۹: | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:شهرها]] | [[رده:شهرها]] | ||
[[رده:شهرهای اسلامی]] | |||
[[رده:لبنان]] | [[رده:لبنان]] |