confirmed، مدیران
۳۳٬۷۵۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
(۵ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
== آغاز انحراف ابوالخطاب == | == آغاز انحراف ابوالخطاب == | ||
بر اساس نقل منابع، ابوالخطاب خود را به امام صادق (علیهالسلام) و یاران آن حضرت پیوند داده بود | بر اساس نقل منابع، ابوالخطاب خود را به امام صادق (علیهالسلام) و یاران آن حضرت پیوند داده بود<ref>شهرستانی، 1364، ج1، ص210</ref>. وی پیش از آشکارسازی عقاید غالیانهاش، با حضور در محضر امام صادق (علیهالسلام) تلاش میکرد اینگونه وانمود کند که امام صادق (علیهالسلام) برخی از اسرار را از یارانش مخفی میکند، اما ابوالخطاب را از این امور آگاه میسازد. [[ابن اثیر]] پس از اشاره به ابوالخطاب و سخنان غالیانه او و دیگر فریب کاران، مینویسد: آنها خود را [[مذهب شیعه|شیعه]] آل محمد دانستند تا به واسطه [[مذهب شیعه|تشیع]]، بتوانند کار خود را انجام دهند و عوام را به خود جلب و اهالی بلاد را تسخیر کنند. آنها به زهد و [[تقوا]] و [[عبادت]] هم تظاهر کردند تا مردم را فریب دهند، و حال آنکه خود مخالف آن بودند<ref>ابن اثیر، 1385ق، ج 8، ص28</ref>. | ||
معاویه بن حکیم از جدش روایت میکند: در مجلس امام صادق (علیهالسلام) بودم، ابوالخطاب هم حضور داشت. وقتی همه رفتند... ابوالخطاب از من نیز میخواست که بیرون بروم، ولی امام هر بار میفرمودند: او با من کار دارد. یک بار هم به امام نزدیک شد و به محاسن حضرت دست زد. سپس ابوالخطاب بیرون رفت. امام صادق (علیهالسلام) به من فرمودند: ابوالخطاب میخواهد بگوید که امام من را آگاه میکند اما از تو پنهان میسازد؛ او میخواهد بگوید: به من نزدیکتر است. به یارانم این گونه بگو... <ref>طوسی، 1348، ص295</ref> این روایت گویای این مطلب است که ابوالخطاب با نزدیک ساختن خویش به امام صادق | [[معاویه بن حکیم]] از جدش روایت میکند: در مجلس امام صادق (علیهالسلام) بودم، ابوالخطاب هم حضور داشت. وقتی همه رفتند... ابوالخطاب از من نیز میخواست که بیرون بروم، ولی امام هر بار میفرمودند: او با من کار دارد. یک بار هم به امام نزدیک شد و به محاسن حضرت دست زد. سپس ابوالخطاب بیرون رفت. امام صادق (علیهالسلام) به من فرمودند: ابوالخطاب میخواهد بگوید که امام من را آگاه میکند اما از تو پنهان میسازد؛ او میخواهد بگوید: به من نزدیکتر است. به یارانم این گونه بگو ...<ref>طوسی، 1348، ص295</ref>. این روایت گویای این مطلب است که ابوالخطاب با نزدیک ساختن خویش به امام صادق (علیهالسلام)، سعی داشت یاران آن حضرت را فریب دهد و خود را صاحب سرّ آن حضرت معرفی کند. | ||
بدون شک انحرافِ ابوالخطاب از زمان امام صادق (علیهالسلام) آغاز شده است. بنابراین روایتی که صفار و [[کلینی|کلینی]] درباره انحراف ابوالخطاب در زمان امام باقر (علیهالسلام) دارند نادرست است. امام باقر (علیهالسلام) در این روایت علت هلاکت ابوالخطاب را ناآگاهی از تأویل محدّث و نبی دانستهاند | بدون شک انحرافِ ابوالخطاب از زمان امام صادق (علیهالسلام) آغاز شده است. بنابراین روایتی که صفار و [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]] درباره انحراف ابوالخطاب در زمان امام باقر (علیهالسلام) دارند نادرست است. امام باقر (علیهالسلام) در این روایت علت هلاکت ابوالخطاب را ناآگاهی از تأویل محدّث و نبی دانستهاند<ref>صفار، 1404ق، ص320؛ کلینی، 1362، ج1، ص270</ref>. | ||
== ابوالخطاب و اسماعیلیه == | == ابوالخطاب و اسماعیلیه == | ||
هر چند برخی از نویسندگان، [[اسماعیلیه]] را همان خطابیه | هر چند برخی از نویسندگان، [[اسماعیلیه]] را همان خطابیه دانستهاند<ref>نوبختی، 1404ق، ص 69؛ اشعری قمی، 1360، ص 81</ref>، اما برخی از محققان احتمال پیوستگی شدید ابوالخطاب و اسماعیل بن جعفر صادق (علیهالسلام) و تأثیرگذاری ابوالخطاب بر اسماعیل را انکار کردهاند<ref>موسوی بجنوردی، 1372، ج5، ص435</ref>. برخی دیگر از منابع به ارتباط فرقه اسماعیلیه با [[عبدالله بن میمون]]، معروف به [[قداح]] سخن گفتهاند. به گفته [[ابن ندیم]]، وی که مؤسس فرقه اسماعیلیه خوانده شده، به همراه پدرش از پیروان ابوالخطاب بودند<ref>ابن ندیم، 1350، ص264</ref>. هرچند بر اساس نقل [[کشی]]، امام باقر (علیهالسلام) از وی تجلیل کرده است<ref>طوسی، 1348، ص246</ref>. اما برخی از پژوهشگران به نقش فعال وی در نشر افکار خطابیه اشاره دارند و او را حلقه وصل بین خطابیه و اسماعیلیه شمرده<ref>سبحانی، بی تا، ج 8، ص54</ref>. و اصولاً ریشههای اسماعیلیه را مربوط به خطابیه دانسته و از نقش میمون بن دیصان و پسرش عبدالله بن میمون و شاگردش مشهور به دندان سخن گفتهاند<ref>همان، ج8، ص55</ref>. | ||
== قتل ابوالخطاب == | == قتل ابوالخطاب == | ||
سرانجام، ابوالخطاب در دوره [[منصور عباسی|منصور خلیفه عباسی]](132ـ158) و در سال 138 هجری <ref>طوسی، 1348، ص296</ref> احتمالاً برای ترویج عقاید خویش و یا تحقق بخشیدن به اهداف سیاسی اش، تصمیم به قیام گرفت. او با 70 نفر از یارانش، در مسجد کوفه قیام خویش را علنی کرد و به دستور منصور، توسط عیسی بن موسی، عامل ابوجعفر منصور عباسی، دستگیر شد و در کناسه کوفه به دار آویخته شد | سرانجام، ابوالخطاب در دوره [[منصور عباسی|منصور خلیفه عباسی]](132ـ158) و در سال 138 هجری<ref>طوسی، 1348، ص296</ref>. احتمالاً برای ترویج عقاید خویش و یا تحقق بخشیدن به اهداف سیاسی اش، تصمیم به قیام گرفت. او با 70 نفر از یارانش، در [[مسجد کوفه]] قیام خویش را علنی کرد و به دستور منصور، توسط عیسی بن موسی، عامل ابوجعفر منصور عباسی، دستگیر شد و در کناسه [[کوفه]] به دار آویخته شد<ref>نوبختی، 1404ق، ص70</ref>. گفته شده است: عیسی بن موسی گروهی از یارانش را برای دستگیر کردن وی به [[مسجد]] (کوفه) فرستاد. [[جنگ]] شدیدی بین پیروان ابوالخطاب و نیروهای عیسی بن موسی رخ داد. یاران ابوالخطاب در این درگیری، به جای سلاح، از نی بهره میبردند. ابوالخطاب به آنان گفته بود: نیهای شما، کار نیزهها و سایر سلاحها را خواهد کرد و سلاحهای ایشان در شما اثرگذار نخواهد بود! وقتی 30 نفر از آنان کشته شدند و خلاف ادعای ابوالخطاب ثابت شد، یاران باقی مانده ابوالخطاب به وی اعتراض کردند و او در جواب گفت: اگر درباره شما [[بداء]] شده است، [[گناه]] من چیست<ref>اشعری قمی، 1360، ص81ـ82؛ نوبختی، 1404ق، ص70</ref>؟ این بیان نشانه عقیده فریب کارانه ابوالخطاب به بداء است. | ||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[محمد بن یعقوب کلینی ]] | |||
* [[کافر]] | |||
* [[مسجد]] | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
خط ۵۲: | خط ۵۷: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
[http://tarikh.nashriyat.ir/node/697 برگرفته از سایت | * [http://tarikh.nashriyat.ir/node/697 برگرفته از سایت tarikh.nashriyat.ir] | ||
[[رده:شخصیتها]] | [[رده:شخصیتها]] | ||
[[رده:ادیان و آیینها]] |