پیش‌نویس:التمهید فی علوم القرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
==محتوای کتاب== | ==محتوای کتاب== | ||
مجموعه ارزشمند ده جلدی التمهید پیرامون مسائل مختلف علوم قرآنی، تفسیر و معرفی تفاسیر و مفسّران نوشته شده است و هر کدام از مجلدات این کتاب تقریبا اختصاص به یک مبحث دارد.جلد اول: مقدمه: در بيان اهميت موضوع علوم قرآن و معرفى كتابهايى كه از قرن اول تاكنون تاليف شده است، | مجموعه ارزشمند ده جلدی التمهید پیرامون مسائل مختلف علوم قرآنی، تفسیر و معرفی تفاسیر و مفسّران نوشته شده است و هر کدام از مجلدات این کتاب تقریبا اختصاص به یک مبحث دارد. | ||
جلد اول: مقدمه: در بيان اهميت موضوع علوم قرآن و معرفى كتابهايى كه از قرن اول تاكنون تاليف شده است، | |||
فصل اول: وحى و قرآن كه در آن پيرامون وحى از نظر لغوى، اصطلاحى و اقسام وحى بحث می‌نمايد، | فصل اول: وحى و قرآن كه در آن پيرامون وحى از نظر لغوى، اصطلاحى و اقسام وحى بحث می‌نمايد، | ||
فصل دوم: نزول قرآن شامل مباحث مربوط به ترتيب سورهها، شناخت سورههاى مكى و مدنى و...، | فصل دوم: نزول قرآن شامل مباحث مربوط به ترتيب سورهها، شناخت سورههاى مكى و مدنى و...، | ||
نسخهٔ ۱۶ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۲۳:۲۵
 | این هم‌اکنون برای مدتی کوتاه تحت ویرایش عمده است. این برچسب برای جلوگیری از تعارض ویرایشی اینجا گذاشته شده‌است، لطفا تا زمانیکه این پیام نمایش داده می‌شود ویرایشی در این صفحه انجام ندهید. این صفحه آخرین‌بار در ۲۳:۲۵، ۱۶ مارس ۲۰۲۴ (ساعت هماهنگ جهانی) (۷ ماه پیش) تغییر یافته‌است؛(الگو:پاکسازی) لطفا اگر در چند ساعت اخیر ویرایش نشده است، این الگو را حذف کنید. اگر شما ویرایشگری هستید که این الگو را اضافه کرده است، لطفا مطمئن شوید آن را حذف یا با {{در دست ساخت}} جایگزین می‌کنید. |
| التمهید فی علوم القرآن | |
|---|---|
| نام | التمهید فی علوم القرآن |
| پدیدآوران | محمد هادی معرفت |
| زبان | عربی |
| زبان اصلی | عربی |
| ترجمه | فارسی |
| تعداد صفحه | 10 |
التمهید فی علوم القرآن
مؤلف
آيت الله محمد هادى معرفت در سال (1309 ش) در خانواده روحانى در شهر كربلا متولد شد. پدرش شيخ على از خطباى مشهور كربلا بود. ایشان در پنج سالگى به مكتب رفت و پس از فراگیری خواندن و نوشت، مقدمات را نزد استاد حاج شيخ على اكبر نائينى و پدرش. ادبيات و منطق را از محضر اساتیدی همچون سيد سعيد تنكابنى، آيت الله سيد محمد شيرازى و شيخ محمد حسين مازندرانى و دروس فقه و اصول را نزد شيخ محمد كلباسى، شيخ محمد خطيب و سيد حسن حاج آغا ميرقزوينى تلمّذ نمود و در كنار تحصيل، به تدريس و تحقيق مباحث ادبى و علمى نیز اشتغال داشت. پس از مدتى با همكارى گروهى از فضلاى حوزه همچون سيد محمد شيرازى، سيد عبدالرضا شهرستانى و شيخ محمد باقر محمودى، ماهنامههايى تحت عنوان « اجوبة المسائل الدينية» منتشر کردند كه در آن به پرسش‌های دينى مردم پاسخ داده می‌شد. در سال (1340 ش) پس از فوت پدرش، براى تكميل تحصيلات خود با هدف شركت در جلسات درسى و استفاده از محضر فرهيختگان علم، فقاهت، فلسفه و حکمت متعالیه آن دوران همچون سيد محسن حكيم، آيت الله سيد ابو القاسم خوئى و امام خمينى (ره)، به نجف اشرف مهاجرت نمود. در همین سال‌ها با انگيزه پرداختن به مسائل قرآنى در كنار فقه و اصول، تحقيقات خود را به موضوع علوم قرآنى سوق داده و پس از مدتى توانست كتاب ارزشمند التمهيد را در شش جلد و نيز كتاب التفسير و المفسرون را در دو جلد تاليف نمايد. در سال (1351 ش) كه حكومت بعث عراق دستور مهاجرت ايرانيان را صادر نمود، به اتفاق خانواده رهسپار ايران شد و در حوزه علميه قم به فعاليتهاى علمى خود همچون تدريس و تأليف ادامه داد كه محصول آن تأليف كتاب ارزشمند « صيانة القرآن من التحريف»، ترجمه كتاب « التفسير و المفسرون»، تدريس در مراكز حوزوى و دانشگاهى و تأليف كتابى به نام « التفسير الجامع الاثرى» بود. ایشان در سال (1386 ش) در شهر مقدس قم به ملكوت اعلى پيوست.
ساختار کتاب
این مجموعه علوم قرآنی، ابتداء در شش جلد منتشر شد و سپس با نظر مؤلف با افزدون سه کتاب دیگر به آن، شبهات و ردود، صیانة القرآن من التحریف و التفسیر و المفسرون در دو جلد، مجلدات آن به ده جلد رسید كه موضوعات مجلدات آن به شرح ذيل است: جلد اول: وحی و نزول قرآن و اسباب نزول، جلد دوم: قرائت و قاریان قرآن، جلد سوم: محکم و متشابه، جلد چهارم: اعجاز قرآن، جلد پنجم: اعجاز بیانی، جلد ششم: اعجاز علمی و تشریعی، جلد هفتم: شبهات و رودود (پاسخ به شبهات قرآنی)، جلد هشتم: عدم تحریف قرآن و جلد نهم و دهم با عنوان تفسیر و مفسران.
محتوای کتاب
مجموعه ارزشمند ده جلدی التمهید پیرامون مسائل مختلف علوم قرآنی، تفسیر و معرفی تفاسیر و مفسّران نوشته شده است و هر کدام از مجلدات این کتاب تقریبا اختصاص به یک مبحث دارد.
جلد اول: مقدمه: در بيان اهميت موضوع علوم قرآن و معرفى كتابهايى كه از قرن اول تاكنون تاليف شده است، فصل اول: وحى و قرآن كه در آن پيرامون وحى از نظر لغوى، اصطلاحى و اقسام وحى بحث می‌نمايد، فصل دوم: نزول قرآن شامل مباحث مربوط به ترتيب سورهها، شناخت سورههاى مكى و مدنى و...، فصل سوم: شناخت اسباب نزول، فصل چهارم: تاريخ قرآن.
جلد دوم: فصل اول: قرائت و قاريان قرآن و عوامل ايجاد اختلاف در قرائت، فصل دوم: بحث پيرامون مساله متواتر بودن قرائتها، ادله قائلين به تواتر و...، فصل سوم: شرح حديث «سبعة احرف»، فصل چهارم: قرائتها بين صحيح و شاذ و ملاك قبول قرائتها و...، فصل پنجم: طبقات قاريان و معرفى قاريان مشهور سه قرن اول هجرت، فصل ششم: ناسخ و منسوخ در قرآن شامل تعريف نسخ، اقسام آن و...، فصل هفتم: ذكر آياتى كه منسوخ بودن آنها به دليل قطعى ثبت شده است.
جلد سوم: فصل اول: محكم و متشابه در قرآن، قرآن و متشابه، دليل وجود متشابه و...، فصل چهارم: معرفى اجمالى آراء و نظر گروههاى مختلف اسلامى پيرامون متشابهات قرآن، فصل پنجم: معرفى نمونههايى از متشابهات قرآن.
جلد چهارم: فصل اول: اعجاز در قرآن فصل دوم: دلايل اعجاز فصل سوم: آراء و نظرات پيرامون اعجاز قرآن فصل چهارم: قول به صرفه فصل پنجم: مناقشه در قول به صرفه فصل ششم: بيان شواهدى از بزرگان عرب ( مخالفين اسلام) كه اعتراف به معجزه بودن قرآن داشتند
جلد پنجم: اين مجلد شامل يك باب است كه در آن پيرامون اعجاز بيانى و در پايان آن به عنوان خاتمه پيرامون فصاحت قرآن در كفه ترازو بحث می‌نمايد. باب اول شامل 10 فصل است كه فهرست آن به شرح ذيل است: فصل اول: تعبيرات دقيق قرآنى فصل دوم: روش و اسلوب قرآن فصل سوم: روان بودن عبارات فصل چهارم: هماهنگى در نظم و آهنگ فصل پنجم: هماهنگى در حروف فصل ششم: هماهنگى بين مطالب فصل هفتم: تشبيهات قرآن فصل هشتم: استعارات قرآنى فصل نهم: كنايات قرآنى فصل دهم: ظرافتهاى موجود در كلام خدا
جلد ششم: اين مجلد شامل دو باب است كه در باب اول پيرامون اعجاز علمى قرآن و در باب دوم پيرامون اعجاز تشريعى قرآن بحث می‌نمايد.
جلد هفتم، کتاب شبهات و رودود، که پنج باب است. باب اول: آيا براى قرآن مصادرى است، باب دوم: قرآن و فرهنگهاى زمان او، باب سوم: آنچه كه موهم اختلاف و تناقض در قرآن است، باب چهارم: آيا در قرآن چيزى كه مخالف علم است وجود دارد، باب پنجم: قصههاى قرآنى.
جلد هشتم، کتاب صیانه القرآن من التحریف، که یک مقدمه و ده قصل است. فصل اول: تحریف در لغت و اصطلاح، فصل دوم: خلاصه دلایل بطلان شبهه تحریف، فصل سوم: بیان کلام بزرگان شیعه (پیرامون عدم تحریف قرآن)، فصل چهارم: گواهی بزرگان اهل سنت به پیراستگی شیعه از قول به تحریف، فصل پنجم: تحریف در کتب عهدین فصل، ششم: تحریف در نزد فرقه حشویه، فصل هفتم: تحریف در نزد اخباریون، فصل هشتم: پندارهای صاحب کتاب فصل الخطاب (حاجی نوری)، فصل نهم: کتابهایی که حاجی نوری به آنها اعتماد نموده، فصل دهم: روایاتی که حاجی نوری در کتاب خود ذکر نموده است.
جلد نهم و دهم، کتاب التفسیر و المفسرون، که شامل دو جلد است كه فهرست مطالب آن به شرح ذيل است جلد اول: شاملهفت فصل كه عبارتند از: فصل اول: تفسير،تعريف تفسير، دليل نياز به تفسير و...، فصل دوم: ترجمه قرآن، تعريف ترجمه، شرائط ترجمه و...، فصل سوم: پيدايش تفسير، فصل چهارم: تفسير در دوران صحابه، فصل پنجم: تفسير در عصر تابعين، فصل ششم: مفسران نامى و مشهور، پس از تابعين، فصل هفتم: نقش اهل بيت عليهم السلام در تفسير، جلد دوم: فصل اول: تفسير در عصر تدوين، فصل دوم: تفسير نقلى، فصل سوم: معروفترين تفاسير نقلى، فصل چهارم: تفسير اجتهادى، فصل پنجم: تفاسير كوتاه، فصل دهم: مهمترين تفاسير عرفانى،