پیش‌نویس:التمهید فی علوم القرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۱ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۲۷: خط ۲۷:
==محتوای کتاب==
==محتوای کتاب==


آیت الله معرفت این مجموعه ارزشمند ده جلدی التمهید را با انگیزه جمع‌آوری و تدوین آراء و نظرات شیعه در زمینه علوم قرآنی تالیف کرده است. تدارک فقدان موسوعه قرآنی شیعه، تبیین جایگاه و نقش شیعه در عرصه علوم قرآنی، گستره و عمق توجه به مباحث علوم قرآنی، اهتمام به آرای مختلف صاحب نظران، صبغه نقد و نوآوری در مباحث را می‌توان از ویژگی‌های این کتاب شمرد. هر کدام از مجلدات این کتاب تقریبا اختصاص به یک مبحث دارد.   
[[محمد هادی معرفت|آیت الله معرفت]] این مجموعه ارزشمند ده جلدی التمهید را با انگیزه جمع‌آوری و تدوین آراء و نظرات شیعه در زمینه [[علوم قرآنی]] تالیف کرده است. تدارک فقدان موسوعه قرآنی [[مذهب شیعه|شیعه]]، تبیین جایگاه و نقش شیعه در عرصه [[علوم قرآنی]]، گستره و عمق توجه به مباحث [[علوم قرآنی]]، اهتمام به آرای مختلف صاحب نظران، صبغه نقد و نوآوری در مباحث را می‌توان از ویژگی‌های این کتاب شمرد. هر کدام از مجلدات این کتاب تقریبا اختصاص به یک مبحث دارد.   


===جلد اول===
===جلد اول===


مقدمه: در بيان اهميت موضوع علوم قرآن و معرفى كتابهايى كه از قرن اول تاكنون تاليف شده است،
مقدمه: در بيان اهميت موضوع [[علوم قرآنی|علوم قرآن]] و معرفى كتابهايى كه از قرن اول تاكنون تاليف شده است،
فصل اول: وحى و قرآن كه در آن پيرامون وحى از نظر لغوى، اصطلاحى  و اقسام وحى بحث می‌نمايد،
فصل اول: [[وحی|وحى]] و [[قرآن]] كه در آن پيرامون [[وحی|وحى]] از نظر لغوى، اصطلاحى  و اقسام [[وحی|وحى]] بحث می‌نمايد،
فصل دوم: نزول قرآن شامل مباحث مربوط به ترتيب سوره‏‌ها، شناخت سوره‌‏هاى مكى و مدنى و...،
فصل دوم: [[نزول قرآن]] شامل مباحث مربوط به ترتيب سوره‏‌ها، شناخت سوره‌‏هاى مكى و مدنى و...،
فصل سوم: شناخت اسباب نزول‏،
فصل سوم: شناخت اسباب نزول‏،
فصل چهارم: تاريخ قرآن.
فصل چهارم: تاريخ قرآن.
خط ۴۰: خط ۴۰:
فصل اول: قرائت و قاريان قرآن و عوامل ايجاد اختلاف در قرائت،
فصل اول: قرائت و قاريان قرآن و عوامل ايجاد اختلاف در قرائت،
فصل دوم: بحث پيرامون مساله متواتر بودن قرائت‏‌ها، ادله قائلين به تواتر و...،
فصل دوم: بحث پيرامون مساله متواتر بودن قرائت‏‌ها، ادله قائلين به تواتر و...،
فصل سوم: شرح حديث «سبعة احرف»،
فصل سوم: شرح حديث «سبعه احرف»،
فصل چهارم: قرائت‏‌ها بين صحيح و شاذ و ملاك  قبول قرائت‏‌ها و...،
فصل چهارم: قرائت‏‌ها بين صحيح و شاذ و ملاك  قبول قرائت‏‌ها و...،
فصل پنجم: طبقات قاريان و معرفى قاريان مشهور سه قرن اول هجرت،
فصل پنجم: طبقات قاريان و معرفى قاريان مشهور سه قرن اول هجرت،
خط ۴۸: خط ۴۸:
===جلد سوم===
===جلد سوم===


فصل اول: محكم و متشابه در قرآن، قرآن و متشابه، دليل وجود متشابه و...،
فصل اول: [[محکم و متشابه از منظر فریقین|محكم و متشابه]] در [[قرآن]]، قرآن و متشابه، دليل وجود متشابه و...،
فصل چهارم: معرفى اجمالى آراء و نظر گروههاى مختلف اسلامى پيرامون متشابهات قرآن‏،
فصل چهارم: معرفى اجمالى آراء و نظر گروههاى مختلف اسلامى پيرامون متشابهات قرآن‏،
فصل پنجم: معرفى نمونه‏‌هايى از متشابهات قرآن‏.
فصل پنجم: معرفى نمونه‏‌هايى از متشابهات قرآن‏.
خط ۵۴: خط ۵۴:
===جلد چهارم===
===جلد چهارم===


فصل اول: اعجاز در قرآن‏
فصل اول: [[اعجاز  قرآن‏|اعجاز در قرآن‏]]
فصل دوم: دلايل اعجاز
فصل دوم: دلايل اعجاز
فصل سوم: آراء و نظرات پيرامون اعجاز قرآن‏
فصل سوم: آراء و نظرات پيرامون [[اعجاز قرآن‏]]
فصل چهارم: قول به صرفه‏
فصل چهارم: قول به صرفه‏
فصل پنجم: مناقشه در قول به صرفه‏
فصل پنجم: مناقشه در قول به صرفه‏
فصل ششم: بيان شواهدى از بزرگان عرب ( مخالفين اسلام) كه اعتراف به معجزه بودن قرآن داشتند
فصل ششم: بيان شواهدى از بزرگان عرب ( مخالفين اسلام) كه اعتراف به [[معجزه]] بودن [[قرآن]] داشتند.


===جلد پنجم===
===جلد پنجم===


اين مجلد شامل يك باب است كه در آن پيرامون اعجاز بيانى و در پايان آن به عنوان خاتمه پيرامون فصاحت قرآن در كفه ترازو بحث می‌نمايد. باب اول شامل ده فصل است كه فهرست آن به شرح ذيل است:
اين مجلد شامل يك باب است كه در آن پيرامون اعجاز بيانى و در پايان آن به عنوان خاتمه پيرامون فصاحت [[قرآن]] در كفه ترازو بحث می‌نمايد. باب اول شامل ده فصل است كه فهرست آن به شرح ذيل است:
فصل اول: تعبيرات دقيق قرآنى،‏
فصل اول: تعبيرات دقيق قرآنى،‏
فصل دوم: روش و اسلوب قرآن‏،
فصل دوم: روش و اسلوب قرآن‏،
خط ۷۷: خط ۷۷:
===جلد ششم===
===جلد ششم===


اين مجلد شامل دو باب است كه در باب اول پيرامون اعجاز علمى قرآن و در باب دوم پيرامون اعجاز تشريعى قرآن بحث می‌نمايد.
اين مجلد شامل دو باب است كه در باب اول پيرامون اعجاز علمى [[قرآن]] و در باب دوم پيرامون اعجاز تشريعى [[قرآن]] بحث می‌نمايد.


===جلد هفتم===
===جلد هفتم===


کتاب شبهات و رودود، که پنج باب است.
کتاب شبهات و رودود، که پنج باب است.
باب اول: آيا براى قرآن مصادرى است،
باب اول: آيا براى [[قرآن]] مصادرى است،
باب دوم: قرآن و فرهنگ‏هاى زمان او،
باب دوم: [[قرآن]] و فرهنگ‏‌هاى زمان او،
باب سوم: آنچه كه موهم اختلاف و تناقض در قرآن است،
باب سوم: آنچه كه موهم اختلاف و تناقض در [[قرآن]] است،
باب چهارم: آيا در قرآن چيزى كه مخالف علم است وجود دارد،
باب چهارم: آيا در قرآن چيزى كه مخالف علم است وجود دارد،
باب پنجم: قصه‏‌هاى قرآنى.
باب پنجم: قصه‏‌هاى قرآنى.
خط ۹۰: خط ۹۰:
===جلد هشتم===
===جلد هشتم===


کتاب صیانه القرآن من التحریف، که یک مقدمه و ده قصل است. فصل اول: تحریف در لغت و اصطلاح، فصل دوم: خلاصه دلایل بطلان شبهه تحریف، فصل سوم: بیان کلام بزرگان شیعه (پیرامون عدم تحریف قرآن)، فصل چهارم: گواهی بزرگان اهل سنت به پیراستگی شیعه از قول به تحریف، فصل پنجم: تحریف در کتب عهدین فصل، ششم: تحریف در نزد فرقه حشویه، فصل هفتم: تحریف در نزد اخباریون، فصل هشتم: پندارهای صاحب کتاب فصل الخطاب (حاجی نوری)، فصل نهم: کتابهایی که حاجی نوری به آنها اعتماد نموده، فصل دهم: روایاتی که حاجی نوری در کتاب خود ذکر نموده است.
کتاب صیانه القرآن من التحریف، که یک مقدمه و ده قصل است. فصل اول: [[تحریف قرآن از منظر فریقین (مقاله)|تحریف]] در لغت و اصطلاح، فصل دوم: خلاصه دلایل بطلان شبهه [[تحریف قرآن از منظر فریقین (مقاله)|تحریف]]، فصل سوم: بیان کلام بزرگان شیعه (پیرامون عدم تحریف قرآن)، فصل چهارم: گواهی بزرگان اهل سنت به پیراستگی شیعه از قول به [[تحریف قرآن از منظر فریقین (مقاله)|تحریف]]، فصل پنجم: تحریف در کتب عهدین فصل، ششم: تحریف در نزد [[ حشویه|فرقه حشویه]]، فصل هفتم: [[تحریف قرآن از منظر فریقین (مقاله)|تحریف]] در نزد اخباریون، فصل هشتم: پندارهای صاحب کتاب فصل الخطاب (حاجی نوری)، فصل نهم: کتابهایی که حاجی نوری به آنها اعتماد نموده، فصل دهم: روایاتی که حاجی نوری در کتاب خود ذکر نموده است.


===جلد نهم و دهم===
===جلد نهم و دهم===


کتاب التفسیر و المفسرون فی ثوبه، که در دفاع از اصول و مبانی تفسیر در تشیع، و در پاسخ به کتاب محمدحسین ذهبی، از علمای دانشگاه الازهر مصر با عنوان التفسیر و المفسرون نوشته شده، شامل دو جلد است كه فهرست مطالب آن به شرح ذيل است‏
کتاب التفسیر و المفسرون فی ثوبه، که در دفاع از اصول و مبانی [[تفسیر]] در [[مذهب شیعه|تشیع]]، و در پاسخ به کتاب محمدحسین ذهبی، از علمای [[دانشگاه الازهر]] مصر با عنوان التفسیر و المفسرون نوشته شده، شامل دو جلد است كه فهرست مطالب آن به شرح ذيل است‏
جلد اول: شامل هفت فصل كه عبارتند از:
جلد اول: شامل هفت فصل كه عبارتند از:
فصل اول: تفسير،تعريف تفسير، دليل نياز به تفسير و...،
فصل اول: [[تفسیر|تفسير]]، تعريف تفسير، دليل نياز به تفسير و...،
فصل دوم: ترجمه قرآن، تعريف ترجمه، شرائط ترجمه و...،
فصل دوم: ترجمه قرآن، تعريف ترجمه، شرائط ترجمه و...،
فصل سوم: پيدايش تفسير،
فصل سوم: پيدايش [[تفسیر|تفسير]]،
فصل چهارم: تفسير در دوران صحابه‏،
فصل چهارم: [[تفسیر|تفسير]] در دوران [[صحابه]]‏،
فصل پنجم: تفسير در عصر تابعين‏،
فصل پنجم: [[تفسیر|تفسير]] در عصر تابعين‏،
فصل ششم: مفسران نامى و مشهور، پس از تابعين‏،
فصل ششم: مفسران نامى و مشهور، پس از تابعين‏،
فصل هفتم: نقش اهل بيت عليهم السلام در تفسير،
فصل هفتم: نقش [[اهل بیت|اهل بيت عليهم السلام]] در [[تفسیر|تفسير]]،
جلد دوم: فصل اول: تفسير در عصر تدوين‏،
جلد دوم: فصل اول: [[تفسیر|تفسير]] در عصر تدوين‏،
فصل دوم: تفسير نقلى‏،
فصل دوم: [[تفسیر]]‏،
فصل سوم: معروفترين تفاسير نقلى‏،
فصل سوم: معروفترين تفاسير نقلى‏،
فصل چهارم: تفسير اجتهادى‏،
فصل چهارم: [[تفسیر|تفسير]] اجتهادى‏،
فصل پنجم: تفاسير كوتاه‏،
فصل پنجم: تفاسير كوتاه‏،
فصل دهم: مهمترين تفاسير عرفانى.
فصل دهم: مهمترين تفاسير عرفانى.
خط ۱۱۲: خط ۱۱۲:
==ترجمه، خلاصه و نرم‌افزار==
==ترجمه، خلاصه و نرم‌افزار==


* کتاب التمهید فی علوم القرآن توسط انتشارات تمهید در ده جلد به زبان فارسی ترجمه شده و نیز انتشارات سازمان تبلیغات اسلامی بخش‌هایی از آن را با عنوان آموزش علوم قرآنی با ترجمه ابو محمد وکیلی منتشر کرده است. برخی از جلدهای این کتاب نیز به‌شکل مجزا از جمله: جلد هفتم، شبهات و رود با عنوان نقد شبهات پیرامون قرآن کریم، جلد هشتم، صیانه القرآن من التحریف با نام تحریف‌ناپذیری قرآن، جلد نهم و دهم، التفسیر و المفسرون فی ثوبه القَشیب با عنوان تفسیر و مفسران ترجمه و توسط انتشارات تمهید چاپ شده است.
* کتاب التمهید فی علوم القرآن توسط انتشارات تمهید در ده جلد به زبان فارسی ترجمه شده و نیز انتشارات [[سازمان تبلیغات اسلامی]] بخش‌هایی از آن را با عنوان آموزش علوم قرآنی با ترجمه ابو محمد وکیلی منتشر کرده است. برخی از جلدهای این کتاب نیز به‌شکل مجزا از جمله: جلد هفتم، شبهات و رود با عنوان نقد شبهات پیرامون قرآن کریم، جلد هشتم، صیانه القرآن من التحریف با نام تحریف‌ناپذیری قرآن، جلد نهم و دهم، التفسیر و المفسرون فی ثوبه القَشیب با عنوان تفسیر و مفسران ترجمه و توسط انتشارات تمهید چاپ شده است.


* خلاصه التمهید نیز با عنوان تلخیص التمهید در دو جلد به زبان عربی و نیز فارسی توسط انتشارات تمهید، و مباحث علوم قرآنی آن، یعنی شش جلد اول آن با عناوینی همچون علوم قرآنی و آموزش علوم قرآنی در یک جلد توسط همین انتشارات و مباحث تاریخ قرآن آن، با اقتباس از دو جلد اول آن توسط انتشارت سمت با هدف تدریس در رشته علوم قرآن و حدیث، چاپ شده است.
* خلاصه التمهید نیز با عنوان تلخیص التمهید در دو جلد به زبان عربی و نیز فارسی توسط انتشارات تمهید، و مباحث [[علوم قرآنی]] آن، یعنی شش جلد اول آن با عناوینی همچون علوم قرآنی و آموزش علوم قرآنی در یک جلد توسط همین انتشارات و مباحث تاریخ قرآن آن، با اقتباس از دو جلد اول آن توسط انتشارت سمت با هدف تدریس در رشته علوم قرآن و حدیث، چاپ شده است.


* نرم‌افزار دیجیتال التمهید فی علوم القرآن توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم انتشار یافته است. همچنین مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور، نرو افزار دیجیتالی را با عنوان مجموعه آثار آیت‌الله محمدهادی معرفت منتشر کرده که شامل متن 30 عنوان کتاب از آثار حضرت آیت‌الله محمدهادی معرفت به زبان فارسی و عربی از جمله التمهید فی علوم قرآن و ترجمه‌ها و خلاصه‌های آن است.
* نرم‌افزار دیجیتال التمهید فی علوم القرآن توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم انتشار یافته است. همچنین مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور، نرو افزار دیجیتالی را با عنوان مجموعه آثار [[محمد هادی معرفت|آیت‌الله محمدهادی معرفت]] منتشر کرده که شامل متن 30 عنوان کتاب از آثار حضرت آیت‌الله محمدهادی معرفت به زبان فارسی و عربی از جمله التمهید فی علوم قرآن و ترجمه‌ها و خلاصه‌های آن است.


==منابع==
==منابع==
confirmed
۱٬۵۵۲

ویرایش