۸۸٬۰۰۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:شهر کربلا.jpg|بی‌قاب|چپ|بندانگشتی|]] | [[پرونده:شهر کربلا.jpg|بی‌قاب|چپ|بندانگشتی|]] | ||
'''کربلا''' شهری است که در صد کیلومتری جنوب غربی [[بغداد]] قرار دارد. در زمان حیات [[علی بن | '''کربلا''' شهری است که در صد کیلومتری جنوب غربی [[بغداد]] قرار دارد. در زمان حیات [[علی بن ابی‌طالب|علی بن ابی طالب (علیه‌السلام)]] این شهر را به نام‌های '''نینوا''' و '''شط الفرات''' نیز می‌شناختند. این شهر مرکز استان کربلا است. شهر مقدس کربلا پس از شهرهای [[مکه]]، [[مدینه منوّره|مدینه منوره]]، [[بیت‌المقدس]] و [[نجف]]، مقدس‌ترین شهر [[مذهب شیعه|شیعیان]] جهان محسوب می‌شود. واقعۀ مصیبت‌بار [[عاشورا]] در همین سرزمین رخ داده است. [[حرم حسین بن علی (سیدالشهدا)|حرم مطهر اباعبدالله الحسین (علیه‌السلام)]] و اصحاب و یارانش در کربلاست. کربلا مکانی است که در زمان‌های مختلف و مناسبت‌های گوناگون مذهبی، اقوام، [[فرق و مذاهب اسلامی|فرق و مذاهب]] مختلف را گرد هم می‌آورد از جمله مناسبت‌ها همایش [[اربعین]] است که [[مسلمان|مسلمانان]] [[جهان اسلام]] خود را به کربلا رسانده تا به [[عبادت]] و [[عزاداری]] بپردازند. | ||
== معرفی کربلا == | == معرفی کربلا == | ||
کربلا از ثروتمندترین شهرهای [[عراق]] است و منابع اصلی درآمد آن از زائرین اماکن متبرکه و کشاورزی است و بویژه محصول خرما است. این شهر از دوبخش قدیم یا بخش مذهبی و کربلای جدید تشکیل شده است. مدارس اسلامی و ساختمان‌های دولتی زیادی نیز در کربلا متمرکز شده‌اند. | کربلا از ثروتمندترین شهرهای [[عراق]] است و منابع اصلی درآمد آن از زائرین اماکن متبرکه و کشاورزی است و بویژه محصول خرما است. این شهر از دوبخش قدیم یا بخش مذهبی و کربلای جدید تشکیل شده است. مدارس اسلامی و ساختمان‌های دولتی زیادی نیز در کربلا متمرکز شده‌اند. | ||
[[حرم | [[حرم حسین بن علی (سیدالشهدا)|مرقد مطهر امام حسین (علیه السلام)]] که در برخی از منابع نیز آن را مسجدالحسین (علیه السلام) نام‌گذاری کرده‌اند، در مرکز بخش مذهبی شهر کربلا قرار دارد. | ||
در روز [[عاشورا]] بسیاری از مسلمانان و شیعیان جهت [[زیارت]] این مکان مقدس به شهر کربلا می‌آیند. بسیاری از زائران مسن نیز به کربلا می‌آیند تا آخرین سال‌ها و روزهای زندگی خود را در این شهر مقدس سپری کنند. | در روز [[عاشورا]] بسیاری از مسلمانان و شیعیان جهت [[زیارت]] این مکان مقدس به شهر کربلا می‌آیند. بسیاری از زائران مسن نیز به کربلا می‌آیند تا آخرین سال‌ها و روزهای زندگی خود را در این شهر مقدس سپری کنند. | ||
کربلا در جنوب کشور عراق و در ناحیه غربی [[رود فرات]] قرار دارد و فاصله آن تا شهر [[بغداد]] (پایتخت عراق) در برخی منابع حدود 97 کیلومتر و در برخی دیگر 108 کیلومتر ذکر شده است. این شهر تا قبل از سال 61 هجری صرفا بیابان بود و محلی برای عبور کاروان‌ها از شهرهای مختلف عراق محسوب می‌شد. بعد از [[عاشورا|واقعه عاشورا]] و نبرد کربلا نام این منقطه در اسناد تاریخی ذکر شد<ref>[https://www.findatour.co/ برگرفته شده از مقاله کربلا].</ref>. | کربلا در جنوب کشور عراق و در ناحیه غربی [[فرات|رود فرات]] قرار دارد و فاصله آن تا شهر [[بغداد]] (پایتخت عراق) در برخی منابع حدود 97 کیلومتر و در برخی دیگر 108 کیلومتر ذکر شده است. این شهر تا قبل از سال 61 هجری صرفا بیابان بود و محلی برای عبور کاروان‌ها از شهرهای مختلف عراق محسوب می‌شد. بعد از [[عاشورا|واقعه عاشورا]] و نبرد کربلا نام این منقطه در اسناد تاریخی ذکر شد<ref>[https://www.findatour.co/ برگرفته شده از مقاله کربلا].</ref>. | ||
== دلایل شهرت کربلا == | == دلایل شهرت کربلا == | ||
* نام قدیم کربلا در برخی از اسناد نینوا، غاضریه، حائر، کربله و طف بوده است. | * نام قدیم کربلا در برخی از اسناد نینوا، غاضریه، حائر، کربله و طف بوده است. | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
در زمان حاکمیت [[صدام حسین]] در [[عراق]] سخت‌گیری‌ها بر مردم شهر کربلا شدت یافت و در این زمان غیر شیعیان مجاز به سفر به کربلا نبودند. در سال ۱۹۹۱ و در جریان قیام شیعیان علیه حکومت صدام حسین آسیب‌های فراوانی به شهر کربلا وارد شد. سرکوب قیام شیعیان عراق نقاب را از چهره بی‌رحم صدام برکشید و چهره واقعی او را برملا و بی‌رحمی و سنگدلی صدام نزد جهانیان را آشکار ساخت<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/ برگرفته شده از مقاله آشنایی با شهر مقدس کربلا]</ref>. | در زمان حاکمیت [[صدام حسین]] در [[عراق]] سخت‌گیری‌ها بر مردم شهر کربلا شدت یافت و در این زمان غیر شیعیان مجاز به سفر به کربلا نبودند. در سال ۱۹۹۱ و در جریان قیام شیعیان علیه حکومت صدام حسین آسیب‌های فراوانی به شهر کربلا وارد شد. سرکوب قیام شیعیان عراق نقاب را از چهره بی‌رحم صدام برکشید و چهره واقعی او را برملا و بی‌رحمی و سنگدلی صدام نزد جهانیان را آشکار ساخت<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/ برگرفته شده از مقاله آشنایی با شهر مقدس کربلا]</ref>. | ||
در روز [[ | در روز [[اربعین]] بسیاری از مسلمانان و شیعیان جهت زیارت این مکان و شرکت در راه‌پیمایی عظیم به شهر مقدس کربلا می‌روند. | ||
== اماکن زیارتی == | == اماکن زیارتی == | ||
وجود حرم امام حسین(علیه السلام) و حرم [[عباس بن علی|حضرت عباس (علیه السلام)]] شهر کربلا را در ردیف مهم‌ترین شهرهای زیارتی برای شیعیان قرار داده است. حرم امام حسین محل دفن امام حسین(علیه السلام)، شماری از [[بنی‌هاشم]] و یاران امام است که در واقعه کربلا به شهادت رسیدند. | وجود حرم امام حسین(علیه السلام) و حرم [[عباس بن علی|حضرت عباس (علیه السلام)]] شهر کربلا را در ردیف مهم‌ترین شهرهای زیارتی برای شیعیان قرار داده است. حرم امام حسین محل دفن امام حسین(علیه السلام)، شماری از [[بنی هاشم|بنی‌هاشم]] و یاران امام است که در واقعه کربلا به شهادت رسیدند. | ||
زیارت حرم امام حسین(علیه السلام) همواره یکی از اعمال مورد توجه شیعیان بوده است. سفارش به زیارت امام حسین (علیه السلام) در برخی از روزهای خاص نظیر عاشورا، [[اربعین]] و [[نیمه شعبان]]، موجب شده بیشترین جمعیت زائران مربوط به این ایام باشد. در [[فقه |فقه شیعه]]، حرم و تربت امام حسین (علیه السلام) احکام خاصی دارد. | زیارت حرم امام حسین (علیه السلام) همواره یکی از اعمال مورد توجه شیعیان بوده است. سفارش به زیارت امام حسین (علیه السلام) در برخی از روزهای خاص نظیر عاشورا، [[اربعین]] و [[نیمه شعبان]]، موجب شده بیشترین جمعیت زائران مربوط به این ایام باشد. در [[فقه |فقه شیعه]]، حرم و تربت امام حسین (علیه السلام) احکام خاصی دارد. | ||
حرم امام حسین (علیه السلام)، بارها از سوی مخالفان شیعه از جمله خلفای [[عباسیان|عباسی]] و [[وهابیت|وهابیان]] تخریب شد. یکی از نخستین تخریب‌های حرم امام حسین (علیه السلام) در زمان [[متوکل]] و آخرین آن در سال ۱۴۱۱ق توسط حکومت [[حزب بعث |بعث عراق]] در جریان [[انتفاضه شعبانیه]] صورت گرفت. | حرم امام حسین (علیه السلام)، بارها از سوی مخالفان شیعه از جمله خلفای [[عباسیان|عباسی]] و [[وهابیت|وهابیان]] تخریب شد. یکی از نخستین تخریب‌های حرم امام حسین (علیه السلام) در زمان [[متوکل]] و آخرین آن در سال ۱۴۱۱ق توسط حکومت [[حزب بعث |بعث عراق]] در جریان [[انتفاضه شعبانیه]] صورت گرفت. | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
حرم حضرت عباس (علیه السلام) نیز در ۳۷۸ متری شمال شرقی حرم امام حسین (علیه السلام) قرار دارد. زائران کربلا علاوه بر زیارت امام حسین (علیه السلام)، حرم حضرت عباس (علیه السلام) را نیز زیارت می‌کنند. شیعیان در روز [[تاسوعا]] در حرم حضرت عباس عزاداری می‌کنند. در تقویم عزاداری شیعه روز [[تاسوعا]] منتسب به ابوالفضل‌العباس (علیه السلام) است. | حرم حضرت عباس (علیه السلام) نیز در ۳۷۸ متری شمال شرقی حرم امام حسین (علیه السلام) قرار دارد. زائران کربلا علاوه بر زیارت امام حسین (علیه السلام)، حرم حضرت عباس (علیه السلام) را نیز زیارت می‌کنند. شیعیان در روز [[تاسوعا]] در حرم حضرت عباس عزاداری می‌کنند. در تقویم عزاداری شیعه روز [[تاسوعا]] منتسب به ابوالفضل‌العباس (علیه السلام) است. | ||
شهر کربلا علاوه بر وجود حرم امام حسین (علیه السلام) و حضرت عباس (علیه السلام) اماکن زیارتی دیگر دارد که بیشتر آن به واقعه کربلا مربوط می‌شود. [[خیمه‌گاه]]، [[تل زینبیه]] و مرقد [[حر بن یزید ریاحی]] از آن جمله است. در نزدیکی حرم امام حسین (علیه السلام) دو مقام [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق (علیه السلام)]] و مقام [[حجت بن | شهر کربلا علاوه بر وجود حرم امام حسین (علیه السلام) و حضرت عباس (علیه السلام) اماکن زیارتی دیگر دارد که بیشتر آن به واقعه کربلا مربوط می‌شود. [[خیمه‌گاه]]، [[تل زینبیه]] و مرقد [[حر بن یزید ریاحی]] از آن جمله است. در نزدیکی حرم امام حسین (علیه السلام) دو مقام [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق (علیه السلام)]] و مقام [[حجت بن الحسن (مهدی)|امام زمان]] وجود دارد که در فرهنگ شیعه دارای احترام و زیارت‌گاه آنان است. | ||
== احزاب و تشکلات سیاسی و اجتماعی == | == احزاب و تشکلات سیاسی و اجتماعی == | ||
شهر کربلا در دو سده اخیر به دلیل اقامت [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]] شیعه و رونق | شهر کربلا در دو سده اخیر به دلیل اقامت [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]] شیعه و رونق حوزه علمیه کربلا نقش مهمی در تحولات سیاسی و اجتماعی عراق ایفا کرد. فعالیت تشکیلات سیاسی اجتماعی در کربلا با تحولات سیاسی عراق و گاه ایران همراه بود. واکنش علمای ساکن در نجف و کربلا در قبال [[جنبش مشروطه ایران]] از آن جمله است. ماجرای مشروطه همان‌گونه که علما و حوزه نجف را متلاطم کرد بر کربلا نیز تأثیر گذاشت با این تفاوت که کربلایی‌ها موضع منفی نسبت به مشروطه داشتند. | ||
کربلا در سده بیستم و به طور خاص در دوره اشغال عراق توسط [[بریتانیا]] نیز شاهد شکل‌گیری احزاب و جریان‌های متعدد یا تأسیس شاخه‌ای از احزاب فعال عراق بود. مرجعیت شیعه در کربلا و حوزه علمیه این شهر همکاری‌های سیاسی، فکری و فرهنگی با برخی از جریان‌های فعال در کربلا داشتند. | کربلا در سده بیستم و به طور خاص در دوره اشغال عراق توسط [[بریتانیا]] نیز شاهد شکل‌گیری احزاب و جریان‌های متعدد یا تأسیس شاخه‌ای از احزاب فعال عراق بود. مرجعیت شیعه در کربلا و حوزه علمیه این شهر همکاری‌های سیاسی، فکری و فرهنگی با برخی از جریان‌های فعال در کربلا داشتند. | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
با تشکیل گروهک‌های مختلف [[کمونیسم|کمونیستی]]، در سایه استقلال عراق شاخه‌ای از احزاب کمونیستی نظیر «حزب الشیوعی» در شهرهای کربلا و نجف فعالیت و طیف وسیعی از جوانان را به خود جذب می‌کردند. حوزه و مرجعیت در نجف و کربلا برای مقابله با تهدید گسترش کمونیسم برای اسلام به فکر ایجاد تشکیلاتی افتادند. | با تشکیل گروهک‌های مختلف [[کمونیسم|کمونیستی]]، در سایه استقلال عراق شاخه‌ای از احزاب کمونیستی نظیر «حزب الشیوعی» در شهرهای کربلا و نجف فعالیت و طیف وسیعی از جوانان را به خود جذب می‌کردند. حوزه و مرجعیت در نجف و کربلا برای مقابله با تهدید گسترش کمونیسم برای اسلام به فکر ایجاد تشکیلاتی افتادند. | ||
این تشکیلات با نام [[حزب الدعوه الاسلامی|حزبُ الدّعوَةِ الاسلامیة]] در ۱۹۵۶م تأسیس شد. یکی از نخستین نشست‌های حزب الدعوه در کربلا برگزار شد. شماری از رهبران سیاسی این حزب نظیر [[ابراهیم جعفری]] و [[نوری مالکی]] از اهالی کربلا بودند. پس از [[حزب الدعوه]] نیز در ۱۹۶۲م سازمان عمل اسلامی وابسته به [[خاندان شیرازی]] در کربلا تأسیس شد. | این تشکیلات با نام [[حزب الدعوه الاسلامی|حزبُ الدّعوَةِ الاسلامیة]] در ۱۹۵۶م تأسیس شد. یکی از نخستین نشست‌های حزب الدعوه در کربلا برگزار شد. شماری از رهبران سیاسی این حزب نظیر [[ابراهیم جعفری]] و [[نوری مالکی]] از اهالی کربلا بودند. پس از [[حزب الدعوه الاسلامی|حزب الدعوه]] نیز در ۱۹۶۲م سازمان عمل اسلامی وابسته به [[خاندان شیرازی]] در کربلا تأسیس شد. | ||
در دوران حکومت بعث به ریاست [[صدام حسین]] نیز برخی از علما و روحانیون شیعی عراقی مجلس اعلای اسلامی عراق را تأسیس کردند. پس از سقوط حکومت صدام جریان‌های شیعی متعددی در عراق شکل گرفت که بسیاری از آنها شاخه‌ای در کربلا ایجاد کردند و به فعالیت‌های سیاسی فرهنگی مشغول شدند. از جمله این تشکیلات می‌توان به [[سازمان بدر]] عراق و [[جریان صدر]] اشاره کرد<ref>[https://fa.wikishia.net/ برگرفته شده از مقاله کربلا]</ref>. | در دوران حکومت بعث به ریاست [[صدام حسین]] نیز برخی از علما و روحانیون شیعی عراقی مجلس اعلای اسلامی عراق را تأسیس کردند. پس از سقوط حکومت صدام جریان‌های شیعی متعددی در عراق شکل گرفت که بسیاری از آنها شاخه‌ای در کربلا ایجاد کردند و به فعالیت‌های سیاسی فرهنگی مشغول شدند. از جمله این تشکیلات می‌توان به [[سازمان بدر]] عراق و [[جریان صدر]] اشاره کرد<ref>[https://fa.wikishia.net/ برگرفته شده از مقاله کربلا]</ref>. | ||
== حوزه‌ها و مراکز علمی == | == حوزه‌ها و مراکز علمی == | ||
پیشینه [[علوم اسلامی|علوم دینی اسلامی]] در کربلا به قرن‌های نخستین قمری با حضور | پیشینه [[علوم اسلامی|علوم دینی اسلامی]] در کربلا به قرن‌های نخستین قمری با حضور اصحاب برخی امامان معصوم (علیه السلام) و راویان شیعه برمی‌گردد. آنان در این دوره به تربیت شاگرد در کربلا اشتغال داشتند. [[عبدالله بن جعفر حمیری]] از نزدیکان به [[علی بن محمد (هادی)|امام هادی (علیه السلام)]] و [[حسن بن علی (عسکری)|امام حسن عسکری (علیه السلام)]]، شاگردان متعددی را در این شهر تربیت کرده است. پس از دوره غیبت فقهایی نظیر [[نجاشی]]، [[سید بن طاووس|سیدبن طاووس]]، [[شهید اول]] و [[ابن‌فهد حلی]] در این شهر کسب علم کردند. | ||
در قرن نهم هجری، حوزه علمیه در کربلا شکل گرفت که از نخستین بزرگان این حوزه، [[سید عزالدین حسین بن مساعد حائری]] و [[فیض الله برمکی بغدادی]] بودند. در حوزه علمیه کربلا دو مکتب اخباری و اصولی فعالیت داشتند اما [[مکتب اخباری]] طرفداران زیادی نداشت. با ظهور [[صفویه]] مکتب اخباری توسط [[محمدامین استرآبادی]] احیا شد. پس از سقوط صفویان، آزار و اذیت‌های افغان‌های [[اهل سنت و جماعت|سنی‌مذهب]] و فشارهای [[نادرشاه]]، علمای ایرانی را مجبور به مهاجرت به عراق به ویژه کربلا کرد. در این دوره مکتب اخباری در کربلا به اوج خود رسیده بود و شمار زیادی از علمای ایرانی مرام اخباری داشتند. با این همه مکتب اخباری به دلایلی رو به افول نهاد. | در قرن نهم هجری، حوزه علمیه در کربلا شکل گرفت که از نخستین بزرگان این حوزه، [[سید عزالدین حسین بن مساعد حائری]] و [[فیض الله برمکی بغدادی]] بودند. در حوزه علمیه کربلا دو مکتب اخباری و اصولی فعالیت داشتند اما [[اخباریه|مکتب اخباری]] طرفداران زیادی نداشت. با ظهور [[صفویه]] مکتب اخباری توسط [[محمدامین استرآبادی]] احیا شد. پس از سقوط صفویان، آزار و اذیت‌های افغان‌های [[اهل سنت و جماعت|سنی‌مذهب]] و فشارهای [[نادرشاه]]، علمای ایرانی را مجبور به مهاجرت به عراق به ویژه کربلا کرد. در این دوره مکتب اخباری در کربلا به اوج خود رسیده بود و شمار زیادی از علمای ایرانی مرام اخباری داشتند. با این همه مکتب اخباری به دلایلی رو به افول نهاد. | ||
حوزه کربلا در سده سیزدهم هجری به دلیل مهاجرت علمای ایران به نجف یا بازگشت به ایران دیگر رونق سابق خود را نداشت تا آنکه [[محمدتقی شیرازی]] از [[سامرا]] به [[کاظمین]] و در نهایت به کربلا مهاجرت کرد. رهبری وی در مبارزه با اشغالگری بریتانیا در عراق و شرکت برخی از روحانیان و طلاب حوزه علمیه کربلا در جنبش فراگیر ضد بریتانیا، جان تازه‌ای به حوزه علمیه کربلا بخشید. | حوزه کربلا در سده سیزدهم هجری به دلیل مهاجرت علمای ایران به نجف یا بازگشت به ایران دیگر رونق سابق خود را نداشت تا آنکه [[محمدتقی شیرازی]] از [[سامرا]] به [[کاظمین]] و در نهایت به کربلا مهاجرت کرد. رهبری وی در مبارزه با اشغالگری بریتانیا در عراق و شرکت برخی از روحانیان و طلاب حوزه علمیه کربلا در جنبش فراگیر ضد بریتانیا، جان تازه‌ای به حوزه علمیه کربلا بخشید. | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
<references /> | |||
[[رده:شهر‌ها]] | |||
[[رده:شهرهای اسلامی]] | [[رده:شهرهای اسلامی]] | ||
[[رده:عراق]] | |||