عبدالله محفوظ بن بيه: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌وحدت
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
عبدالله بن شیخ المهفوز بن بایه فکیه، واعظ اسلامی، رئیس شورای شریعت امارات و رئیس مجمع ترویج صلح در جوامع مسلمان و بنیاد المتوات در ابوظبی. شیخ عبدالله بن بایه پیش از استعفا در سال ۲۰۱۳ به عنوان نایب رئیس فدراسیون جهانی علمای مسلمان خدمت کرد[۲ و دانشگاه جرج تاون شیخ عبدالله بن بایه را به عنوان یکی از ۵۰ شخصیت تأثیرگذار اسلامی جهان برای سال های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۶ انتخاب کرد. او در هفتمین جلسه خود در بحرین عنوان «استاد نسل» را در جایزه جهانی جوانان برای خدمت به اقدام اسلامی انتخاب کرد.  
{{جعبه اطلاعات شخصیت
| عنوان =
| تصویر = عبد الله بن بيه.jpg
| نام = عبدالله محفوظ بن بيه
| نام‌های دیگر =
| سال تولد = ۱۹۳۵ م
| تاریخ تولد =
| محل تولد = تمبادگا، شرق موریتانی
| سال درگذشت =
| تاریخ درگذشت =
| محل درگذشت =
| استادان = {{فهرست جعبه عمودی | پدرش قاضی شیخ المحفوظ| محمد سالم بن الشین| شیخ بیه بن السالک المسومی}}
| شاگردان =
| دین = اسلام
| مذهب = اهل‌سنت
| آثار = {{فهرست جعبه افقی | أمالي الدلالات ومجالي الاختلافات| خطاب الأمن في الإسلام وثقافة التسامح والوئام}}
| فعالیت‌ها = عضو موسسه خیریه بین‌المللی اسلامی در [[کویت]]، عضو شورای فتوا و تحقیقات اروپا، عضو شورای [[مجمع جهانی فقه اسلامی]]
| وبگاه =
}}
'''عبدالله بن شیخ المحفوظ بن بَیّه''' [[فقیه]]، واعظ اسلامی، رئیس شورای شریعت [[امارات]]<ref>وام (24 يونيو 2018)، "اعتماد تشكيل مجلس الإمارات للإفتاء الشرعي"، البيان، مؤرشف من الأصل في 4 يوليو 2018، اطلع عليه بتاريخ 19 مايو 2019.</ref> و رئیس مجمع ترویج صلح در [[جوامع مسلمان]] و بنیاد الموطأ در ابوظبی است. شیخ عبدالله بن بیه پیش از استعفا در سال ۲۰۱۳ به عنوان نایب رئیس [[اتحادیه جهانی علمای مسلمان]] خدمت کرد<ref>"عبدالله بن بيّه"، الجزيرة نت، 28 ديسمبر 2021، مؤرشف من الأصل في 12 نوفمبر 2021، اطلع عليه بتاريخ 28 ديسمبر 2021. {{استشهاد ويب}}: النص "شخصيات" تم تجاهله (مساعدة)</ref>. دانشگاه جرج تاون او را به‌عنوان یکی از ۵۰ شخصیت تأثیرگذار اسلامی جهان برای سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۶ انتخاب کرد<ref> أكثر 500 شخصية إسلامية تأثيراً لعام 2009نسخة محفوظة 18 أغسطس 2013 على موقع واي باك مشين.</ref>. در جایزه جهانی جوانان برای خدمت به فعالیت‌های اسلامی در هفتمین دورۀ خود در [[بحرین]] عنوان «استاد نسل» را به دست آورد<ref>"جائزة الشباب العالمية تعلن أسماء الفائزين بالجوائز للدورة السابعة"، صحيفة الأيام، 06 يوليو 2021، مؤرشف من الأصل في 6 نوفمبر 2017، اطلع عليه بتاريخ 28 ديسمبر 2021.</ref>.  


==تولد و تحصیل==
در سال ۱۹۳۵ میلادی در تمبادگا در شرق [[موریتانی]] به دنیا آمد، در خانه اهل علم و ورع بزرگ شد و از علم پدرش قاضی شیخ المحفوظ بهره‌مند شد و علوم عربی را از محمد سالم بن الشین و [[علوم قرآنی]] را از شیخ بیه بن السالک المسومی آموخت.
او برای خواندن درس [[قضاوت]] به [[تونس]] سفر کرد و در میان قضات بورسیه مقام اول را به دست آورد.


==مسئولیت‌ها==
او پس از بازگشت به موریتانی مسئولیت‌های متعددی را بر عهده گرفت. از جمله این مسئولیت‌ها عبارتند از:


=تولد و تربیت=
* رئیس اداره شریعت در وزارت دادگستری؛
او که در سال ۱۹۳۵ در تمبادگا در شرق موریتانی به دنیا آمد، در بیت علم و وارا بزرگ شد و در آنجا از معین علم پدرش قاضی شیخ المهفوز درس گرفت و علوم عربی را در مورد محمد سالم بن الشن و علوم قرآنی در مورد شیخ بایه بن السلک المعصومه گرفت و تمام علوم اسلامی را در این ممنوعیت مطالعه کرد.
* نایب رئیس وقت دادگاه تجدید‌نظر؛
* نایب رئیس وقت دیوان عالی کشور؛
* رئیس بخش شریعت دیوان عالی کشور
* کمیسر عالی امور دینی ریاست‌جمهوری؛
* وزیر امور اسلامی؛
* وزیر آموزش و پرورش پایه و امور مذهبی؛
* وزیر دادگستری و قانون‌گذاری؛
* وزیر منابع انسانی(در رتبه معاون نخست‌وزیر)؛
* وزیر ارشاد ملی و سازمان‌های حزبی اعم از وزارتخانه‌های اطلاعات، فرهنگ، جوانان، ورزش، پست، تلگراف و امور اسلامی؛
* دبیر دائمی و عضو دفتر سیاسی حزب مردم موریتانی(تنها حزب حاکم)؛
* عضو کمیته دائمی حزب مردم موریتانی از سال ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۸ میلادی.


=مسئولیت‌ها=
==کنفرانس‌ها و همایش‌ها==
سپس شیخ در مأموریتی به تونس سفر کرد تا قضات تشکیل دهد و در میان قضات بورسیه مقام اول را به دست آورد. او پس از بازگشت به موریتانی به سمت های متعددی از جمله رئیس اداره شریعت در وزارت دادگستری، نایب رئیس وقت دادگاه تجدید نظر، نایب رئیس وقت دیوان عالی کشور و رئیس بخش شریعت دیوان نقل مکان کرد.
او در بسیاری از کنفرانس‌ها شرکت کرد که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
* اولین اجلاس سران کشور‌های اسلامی در رباط؛
* اولین کنفرانس تأسیسی سازمان کنفرانس اسلامی در جده؛
* اجلاس غیر همسو در الجزایر؛
* اجلاس اعراب و [[آفریقا]] در [[قاهره]]؛
* کنفرانس فقهای [[فرانسه|فرانسوی]] زبان در لومه در دهه ۱۹۶۰؛
* نظارت بر اولین کنفرانس آفریقایی انجمن جهان اسلام در نواکچوت؛
* دورهای گفتگوی [[اسلامی]]-[[مسیحی]] در رم و مادرید به عنوان عضو انجمن جهان اسلام؛
* اجلاس اسلامی مسیحی در رم پس از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱؛
* بسیاری از سمینارهای فکری و علمی از جمله جلسات فکری در [[الجزایر]] و ارایه سخنرانی؛
* مراسم تاجگذاری خوان کارلوس پادشاه [[اسپانیا]]؛
* همراهی ملک فیصل بن عبدالعزیز در سفر به موریتانی در سال ۱۹۷۲؛
* دیدار با تعدادی از رهبران جهان از جمله پادشاهان [[عربستان سعودی]]، [[ملک فیصل]]، [[ملک خالد]] و [[ملک فهد]] در زمان ولیعهدی و تعدادی دیگر از روسای جمهور عرب و [[اروپا]].


سپس به عنوان کمیسر عالی امور دینی ریاست جمهوری منصوب شد و در آنجا پیشنهاد تأسیس وزارت امور اسلامی را داد که اولین وزیر این وزارتخانه بود، سپس وزیر آموزش و پرورش پایه و امور مذهبی، سپس وزیر دادگستری و قانون گذاری و حافظ حلقه ها، سپس وزیر منابع انسانی - در رتبه معاون نخست وزیر - و سپس وزیر ارشاد ملی و سازمان های حزبی که شامل وزارتخانه های اطلاعات، فرهنگ، جوانان، ورزش، پست، تلگراف و امور اسلامی، و دبیر دائمی حزب مردم موریتانی، تنها حزب حاکم بود که عضو دفتر سیاسی و کمیته دائمی یک سال پیش آن بود. ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۸.
==عضویت‌ها==
* رئیس مجمع ترویج صلح در جوامع [[مسلمان]] و بنیاد الموطأ در ابوظبی.
* رئیس موسسه و بانا غزه برای علوم عربی و اسلامی در شرق موریتانی.
* رئیس هیئت معتمدین و رئیس مرکز جهانی تجدید و عقلانیت (GCRG) در [[لندن]].
* رئیس هیئت شریعت شورای مالی اسلامی [[فرانسه]].
* نایب رئیس [[اتحادیه جهانی علمای مسلمان]] (سابقاً).
* عضو کمیسیون جهانی معجزات علمی در [[قرآن]] و [[سنت]].
* عضو شورای عالی جهانی مساجد [[انجمن جهان اسلام]].
* عضو موسسه خیریه بین‌المللی اسلامی در [[کویت]]؛
* عضو کنفرانس جهانی اسلامی [[پاکستان|کراچی]]؛
* عضو شورای فتوا و تحقیقات اروپا؛
* عضو شورای [[مجمع جهانی فقه اسلامی]]؛
* عضو شورای فقه [[هند]].
* عضو کمیته علمی جایزه شاهزاده نائف برای سال پیامبر و مطالعات اسلامی؛
* عضو کمیسیون عالی مرکز مطالعات مقاصد الشریعه؛
* عضو هیئت علمی دانشگاه ملک عبدالعزیز جده با درجه استادی؛
* عضو [[شورای حکمای مسلمان]]؛
* عضو بنیاد اندیشۀ اسلامی آل‌البیت؛
* عضو هیئت عالی مشورتی بنیاد طابه در [[ابوظبی]].


=فعالیت=
==مدال‌ها و جوایز==
او در بسیاری از کنفرانس ها شرکت کرد که مهم ترین آن ها اولین اجلاس سران کشورهای اسلامی در رباط و اولین کنفرانس تأسیسی سازمان کنفرانس اسلامی در جده بود.
* مدال ممتاز ملک عبدالعزیز؛
او در اجلاس غیر همسو در الجزایر، اجلاس اعراب و آفریقا در قاهره شرکت کرد و در دهه ۱۹۶۰ در کنفرانس فقهای فرانسوی زبان در لومه شرکت کرد و بر اولین کنفرانس آفریقایی انجمن جهان اسلام در نواکچوت نظارت داشت.
* مدال ممتاز ملک عبدالله دوم بن الحسین؛
او ماموریت هایی را با تعدادی از رهبران جهان از جمله پادشاهان عربستان سعودی، ملک فیصل، ملک خالد و ملک فهد در زمان ولیعهدی و تعدادی دیگر از روسای جمهور عرب و اروپا انجام داد و در مراسم تاجگذاری خوان کارلوس پادشاه اسپانیا شرکت کرد و در سفرش به موریتانی در سال ۱۹۷۲ ملک فیصل بن عبدالعزیز را همراهی می کرد.
* جایزه شنقیط برای شاخه مطالعات اسلامی به خاطر کتابش “حوار عن بعد”؛
او در بسیاری از سمینارهای فکری و علمی از جمله جلسات فکری در الجزایر شرکت کرد و در آن جا در مجله جلسات سخنرانی کرد.
* جایزه محمد ششم برای فکر و مطالعات اسلامی؛
او در دورهای گفتگوی اسلامی-مسیحی در رم و مادرید به عنوان عضو انجمن جهان اسلام شرکت کرد. او همچنین پس از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در رم در اجلاس به اصطلاح اسلامی مسیحی شرکت کرد.
* جایزه ملک عبدالله دوم برای علما و واعظان در اردن؛
العاهد
* گواهی ممتاز از کنفرانس اسلامی.
رئیس مجمع ترویج صلح در جوامع مسلمان و بنیاد الموات در ابوظبی.
رئیس موسسه و بانا غزه برای علوم عربی و اسلامی در شرق موریتانی.
رئیس هیئت معتمدین و رئیس مرکز جهانی تجدید و عقلانیت (GCRG) در لندن.
رئیس هیئت شریعت شورای مالی اسلامی فرانسه.
نایب رئیس فدراسیون جهانی علمای مسلمان (سابقاً).
عضو کمیسیون جهانی معجزات علمی در قرآن و سنت.
عضو شورای عالی جهانی مساجد انجمن جهان اسلام.
عضو موسسه خیریه بین المللی اسلامی در کویت.
عضو کنفرانس جهانی اسلامی کراچی.
عضو شورای اروپایی برای فتح و تحقیقات.
عضو شورای فقه OIC.
عضو شورای فقه هند.
عضو کمیته علمی جایزه شاهزاده نائف برای سال پیامبر و مطالعات اسلامی.
عضو کمیسیون عالی مرکز بررسی مقاصد شریعت.
عضو هیئت علمی دانشگاه ملک عبدالعزیز جده با درجه استادی.
عضو شورای مسلمانان سیج.
عضو بنیاد البیات برای فکر اسلامی.
عضو هیئت عالی مشورتی بنیاد طبا در ابوظبی.


=مدال ها و جوایز=
==تالیفات==
ملک عبدالعزیز مدال تعالی.
*«توضيح أوجه اختلاف الأقوال في مسائل من معاملات الأموال»
ملک عبدالله دوم بن الحسین دستور تعالی.
*«حوار عن بعد حول حقوق الإنسان في الإسلام»
جایزه شانگیت برای شاخه مطالعات اسلامی به خاطر کتابش «گفتگوی از راه دور».
*«خطاب الأمن في الإسلام وثقافة التسامح والوئام»
جایزه محمد ششم برای فکر و مطالعات اسلامی.
*«أمالي الدلالات ومجالي الاختلافات»
جایزه ملک عبدالله دوم برای علما و واعظان در اردن.
*«سد الذرائع وتطبيقاته في مجال المعاملات»
گواهی OIC کلاس عالی.
*«فتاوی فكرية»
*«صناعة الفتوی وفقه الأقليات»
*«مقاصد المعاملات ومراصد الواقعات»
*«مشاهد من المقاصد»
*«إثارات تجديدية في حقول الأصول»
*«أثر المصلحة في الوقف»
*«البرهان»
*«الإرهاب، التشخيص والحلول»
*«دليل المريض لما له عند الله من الأجر العريض»
*«تنبيه المراجع علی تأصيل فقه الواقع»


=تالیفات=
== پانویس ==
«توضيح أوجه اختلاف الأقوال في مسائل من معاملات الأموال»
{{پانویس}}
«حوار عن بعد حول حقوق الإنسان في الإسلام»
«خطاب الأمن في الإسلام وثقافة التسامح والوئام»
«أمالي الدلالات ومجالي الاختلافات»
«سد الذرائع وتطبيقاته في مجال المعاملات»
«فتاوى فكرية»
«صناعة الفتوى وفقه الأقليات»
«مقاصد المعاملات ومراصد الواقعات»
«مشاهد من المقاصد»
«إثارات تجديدية في حقول الأصول»
«أثر المصلحة في الوقف»
«البرهان»
«الإرهاب، التشخيص والحلول»
«دليل المريض لما له عند الله من الأجر العريض»
«تنبيه المراجع على تأصيل فقه الواقع»


=پانویس=
[[رده:عالمان]]
 
[[رده:عالمان اهل سنت]]
 
[[رده:موریتانی]]
[[رده: شخصیت های جهان اسلام]]
[[رده: شخصیت های دینی موریتانی]]
[[رده: علمای اهل سنت]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۱۶

عبدالله محفوظ بن بيه
عبد الله بن بيه.jpg
نام کاملعبدالله محفوظ بن بيه
اطلاعات شخصی
سال تولد۱۹۳۵ م، ۱۳۱۳ ش‌، ۱۳۵۳ ق
محل تولدتمبادگا، شرق موریتانی
دیناسلام، اهل‌سنت
استادان
  • پدرش قاضی شیخ المحفوظ
  • محمد سالم بن الشین
  • شیخ بیه بن السالک المسومی
آثار
  • أمالي الدلالات ومجالي الاختلافات
  • خطاب الأمن في الإسلام وثقافة التسامح والوئام
فعالیت‌هاعضو موسسه خیریه بین‌المللی اسلامی در کویت، عضو شورای فتوا و تحقیقات اروپا، عضو شورای مجمع جهانی فقه اسلامی

عبدالله بن شیخ المحفوظ بن بَیّه فقیه، واعظ اسلامی، رئیس شورای شریعت امارات[۱] و رئیس مجمع ترویج صلح در جوامع مسلمان و بنیاد الموطأ در ابوظبی است. شیخ عبدالله بن بیه پیش از استعفا در سال ۲۰۱۳ به عنوان نایب رئیس اتحادیه جهانی علمای مسلمان خدمت کرد[۲]. دانشگاه جرج تاون او را به‌عنوان یکی از ۵۰ شخصیت تأثیرگذار اسلامی جهان برای سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۶ انتخاب کرد[۳]. در جایزه جهانی جوانان برای خدمت به فعالیت‌های اسلامی در هفتمین دورۀ خود در بحرین عنوان «استاد نسل» را به دست آورد[۴].

تولد و تحصیل

در سال ۱۹۳۵ میلادی در تمبادگا در شرق موریتانی به دنیا آمد، در خانه اهل علم و ورع بزرگ شد و از علم پدرش قاضی شیخ المحفوظ بهره‌مند شد و علوم عربی را از محمد سالم بن الشین و علوم قرآنی را از شیخ بیه بن السالک المسومی آموخت. او برای خواندن درس قضاوت به تونس سفر کرد و در میان قضات بورسیه مقام اول را به دست آورد.

مسئولیت‌ها

او پس از بازگشت به موریتانی مسئولیت‌های متعددی را بر عهده گرفت. از جمله این مسئولیت‌ها عبارتند از:

  • رئیس اداره شریعت در وزارت دادگستری؛
  • نایب رئیس وقت دادگاه تجدید‌نظر؛
  • نایب رئیس وقت دیوان عالی کشور؛
  • رئیس بخش شریعت دیوان عالی کشور
  • کمیسر عالی امور دینی ریاست‌جمهوری؛
  • وزیر امور اسلامی؛
  • وزیر آموزش و پرورش پایه و امور مذهبی؛
  • وزیر دادگستری و قانون‌گذاری؛
  • وزیر منابع انسانی(در رتبه معاون نخست‌وزیر)؛
  • وزیر ارشاد ملی و سازمان‌های حزبی اعم از وزارتخانه‌های اطلاعات، فرهنگ، جوانان، ورزش، پست، تلگراف و امور اسلامی؛
  • دبیر دائمی و عضو دفتر سیاسی حزب مردم موریتانی(تنها حزب حاکم)؛
  • عضو کمیته دائمی حزب مردم موریتانی از سال ۱۹۷۰ تا ۱۹۷۸ میلادی.

کنفرانس‌ها و همایش‌ها

او در بسیاری از کنفرانس‌ها شرکت کرد که مهم‌ترین آنها عبارتند از:

  • اولین اجلاس سران کشور‌های اسلامی در رباط؛
  • اولین کنفرانس تأسیسی سازمان کنفرانس اسلامی در جده؛
  • اجلاس غیر همسو در الجزایر؛
  • اجلاس اعراب و آفریقا در قاهره؛
  • کنفرانس فقهای فرانسوی زبان در لومه در دهه ۱۹۶۰؛
  • نظارت بر اولین کنفرانس آفریقایی انجمن جهان اسلام در نواکچوت؛
  • دورهای گفتگوی اسلامی-مسیحی در رم و مادرید به عنوان عضو انجمن جهان اسلام؛
  • اجلاس اسلامی مسیحی در رم پس از ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱؛
  • بسیاری از سمینارهای فکری و علمی از جمله جلسات فکری در الجزایر و ارایه سخنرانی؛
  • مراسم تاجگذاری خوان کارلوس پادشاه اسپانیا؛
  • همراهی ملک فیصل بن عبدالعزیز در سفر به موریتانی در سال ۱۹۷۲؛
  • دیدار با تعدادی از رهبران جهان از جمله پادشاهان عربستان سعودی، ملک فیصل، ملک خالد و ملک فهد در زمان ولیعهدی و تعدادی دیگر از روسای جمهور عرب و اروپا.

عضویت‌ها

  • رئیس مجمع ترویج صلح در جوامع مسلمان و بنیاد الموطأ در ابوظبی.
  • رئیس موسسه و بانا غزه برای علوم عربی و اسلامی در شرق موریتانی.
  • رئیس هیئت معتمدین و رئیس مرکز جهانی تجدید و عقلانیت (GCRG) در لندن.
  • رئیس هیئت شریعت شورای مالی اسلامی فرانسه.
  • نایب رئیس اتحادیه جهانی علمای مسلمان (سابقاً).
  • عضو کمیسیون جهانی معجزات علمی در قرآن و سنت.
  • عضو شورای عالی جهانی مساجد انجمن جهان اسلام.
  • عضو موسسه خیریه بین‌المللی اسلامی در کویت؛
  • عضو کنفرانس جهانی اسلامی کراچی؛
  • عضو شورای فتوا و تحقیقات اروپا؛
  • عضو شورای مجمع جهانی فقه اسلامی؛
  • عضو شورای فقه هند.
  • عضو کمیته علمی جایزه شاهزاده نائف برای سال پیامبر و مطالعات اسلامی؛
  • عضو کمیسیون عالی مرکز مطالعات مقاصد الشریعه؛
  • عضو هیئت علمی دانشگاه ملک عبدالعزیز جده با درجه استادی؛
  • عضو شورای حکمای مسلمان؛
  • عضو بنیاد اندیشۀ اسلامی آل‌البیت؛
  • عضو هیئت عالی مشورتی بنیاد طابه در ابوظبی.

مدال‌ها و جوایز

  • مدال ممتاز ملک عبدالعزیز؛
  • مدال ممتاز ملک عبدالله دوم بن الحسین؛
  • جایزه شنقیط برای شاخه مطالعات اسلامی به خاطر کتابش “حوار عن بعد”؛
  • جایزه محمد ششم برای فکر و مطالعات اسلامی؛
  • جایزه ملک عبدالله دوم برای علما و واعظان در اردن؛
  • گواهی ممتاز از کنفرانس اسلامی.

تالیفات

  • «توضيح أوجه اختلاف الأقوال في مسائل من معاملات الأموال»
  • «حوار عن بعد حول حقوق الإنسان في الإسلام»
  • «خطاب الأمن في الإسلام وثقافة التسامح والوئام»
  • «أمالي الدلالات ومجالي الاختلافات»
  • «سد الذرائع وتطبيقاته في مجال المعاملات»
  • «فتاوی فكرية»
  • «صناعة الفتوی وفقه الأقليات»
  • «مقاصد المعاملات ومراصد الواقعات»
  • «مشاهد من المقاصد»
  • «إثارات تجديدية في حقول الأصول»
  • «أثر المصلحة في الوقف»
  • «البرهان»
  • «الإرهاب، التشخيص والحلول»
  • «دليل المريض لما له عند الله من الأجر العريض»
  • «تنبيه المراجع علی تأصيل فقه الواقع»

پانویس

  1. وام (24 يونيو 2018)، "اعتماد تشكيل مجلس الإمارات للإفتاء الشرعي"، البيان، مؤرشف من الأصل في 4 يوليو 2018، اطلع عليه بتاريخ 19 مايو 2019.
  2. "عبدالله بن بيّه"، الجزيرة نت، 28 ديسمبر 2021، مؤرشف من الأصل في 12 نوفمبر 2021، اطلع عليه بتاريخ 28 ديسمبر 2021. الگو:استشهاد ويب: النص "شخصيات" تم تجاهله (مساعدة)
  3. أكثر 500 شخصية إسلامية تأثيراً لعام 2009نسخة محفوظة 18 أغسطس 2013 على موقع واي باك مشين.
  4. "جائزة الشباب العالمية تعلن أسماء الفائزين بالجوائز للدورة السابعة"، صحيفة الأيام، 06 يوليو 2021، مؤرشف من الأصل في 6 نوفمبر 2017، اطلع عليه بتاريخ 28 ديسمبر 2021.