کویت

از ویکی‌وحدت
کویت
Kovait.jpg
نام رایجکویت
نام کاملکُویت
پایتختشهرکویت
تعداد جمعیت۳. ۳۹۹. ۶۳۷
دین
زبانعربی

کُویت با نام رسمی دولت کویت، کشوری است در غرب آسیا. کویت با کشورهای عراق و عربستان سعودی دارای مرزهای خاکی و با ایران از راه خلیج فارس دارای مرزهای آبی است. پایتخت آن، شهر کویت می‌باشد. زبان رسمی این کشور عربی و واحد پول آن دینار کویت است. جزو کشورهای کوچک طبقه‌بندی می‌شود که طبق آخرین سرشماری، ۳٬۳۹۹٬۶۳۷ نفر جمعیت دارد و حدود ۳۵% آنها شیعه هستند. کویت در سال ۱۹۶۲م به استقلال رسید و از همان سال تا کنون، خاندان آل صباح بر آن حکومت می‌کنند. کویت یکی از چهار شیخ‌نشین‌های حاشیه جنوبی خلیج فارس و از کشورهای اسلامی است. کشوری کوچک کـه صاحب با ارزش ترین پول جهان اسـت. از قدیم هر کجا کـه آسانی بوده مثال کویت اسـت را می‌زدند.

تاریخچه

ساکنان اولیه کویت جماعتی از طوایف عتبی ساکن عربستان مرکزی بوده‌اند. در گذشته کویت محلی شبیه به اقامت‌گاه‌های معمولی عرب بوده است که به وسیله قلعه کوچکی از آن مدافعه و حفاظت می‌شده است. بعدا این محل به سرعت رو به آبادی و اهمیت نهاد و اعراب قبلی ساکن آن جا به وسیله عقد اتحادی با قبایل و طوایف مجاور موقعیت خود را بر علیه تجاوزات طایفه خالد که در آن زمان در شمال شرقی ساحل عربستان قدرت و نفوذ داشتند مستحکم ساختند.

تاریخ بنای کویت به شیخ برّاک بن غریر آل‌حمید، شیخ قبیلهٔ بنی خالد و حاکم امارت احساء می‌رسد که در اواخر سال ۱۱۱۰ هجری قلعه‌ای را با نام کوت برای ذخیرهٔ آذوقه و همچنین انبار کردن اسلحه بنا کرد که بعدها نام کویت از آن گرفته شد و سپس این شهر در عهد شیخ سعدون بن محمد آل‌حمید به خاندان آل صباح بخشیده می‌شود[۱]. بازرگانی کویت در قدیم بیشتر بدست ایرانیان به ویژه مردم فارس و خوزستان انجام می‌شد. در آغاز رشد شهر، چند صد خانوار بهبهانی نیز از هر صنف در این بندر ساکن شدند[۲].

جغرافیا

کویت دشت وسیع شنی است که در خلال آن گاهی تپه‌های کم ارتفاع وجود دارد. بیشترین ارتفاع این تپه‌ها سی‌صد متر است.

ناحیه شمالی کشور با تپه‌ای که به صورت پراکنده در آن وجود دارد، متمایز می‌شود. این تپه‌ها با نزدیک شدن به ساحل، شکل زنجیره‌ای متصل در طول ساحل شمالی به خود می‌گیرد که نام «جان الزور» بر آن اطلاق می‌شود. ارتفاع این تپه‌های زنجیره‌ای شکل به حدود ۱۴۵ متر می‌رسد و به بیابان «ام الرمم» ختم می‌شود. در اطراف کویت جزیره‌هایی وجود دارد که جزیره بوبیان از همه بزرکتر است. در شمال جزیره وربه قرار دارد و در مدخل جون الکویت جزیره فیلیکه قرار دارد.

کویت به دلیل قرار گرفتن در نهایی‌ترین نقطه شمال غربی خلیج فارس و همسایگی با سه کشور ایران، عربستان و عراق اهمیت استراتژیکی دارد بویژه این که در کنار راه باریک دریایی خور عبدالله و خور موسی واقع شده است. وجود منابع معدنی و عظیم نفتی و کشف ذخایر گاز طبیعی در کویت نیز از دیگر ویژگی‌های این کشور است. سواحل و بنادر کویت نهایی‌ترین بنادر خلیج فارس هستند که با توجه به منابع عظیم نفت در این کشور اهمیت ویژه آن بیشتر می‌شود[۳].

اقتصاد کویت

  • تولید ناخالص داخلی در این کشور ۱/۱۳۰ میلیارد دلار است. دو میلیون و ۹۳ هزار نفر نیروی کار این کشور را تشکیل می‌دهند. ۸۰ درصد نیروی کار این کشور غیر کویتی هستند.
  • نرخ بیکاری در کویت ۲/۲ درصد است. در سال ۲۰۰۷ نرخ تورم در آن پنج درصد بود.
  • صنایع این کشور شامل نفت، محصولات پتروشیمی، سیمان، کشتی‌سازی و تعمیرات آن و تبدیل آب شور به آب آشامیدنی است.
  • محصولات صادراتی این کشور شامل نفت و محصولات فرآوری شده آن و کود است که به کشورهای ژاپن، کره جنوبی، تایوان، سنگاپور، آمریکا، هلند و چین صادر می‌شود.
  • محصولات وارداتی آن شامل مواد غذایی، مصالح ساختمانی، وسایل نقلیه و البسه است که از کشورهای آمریکا، ژاپن، آلمان، چین، عربستان سعودی، ایتالیا، انگلیس، هند و کره جنوبی وارد می‌شود[۴].

زبان رسمی

زبان رسمی در کویت عربی است. که با لهجه‌های عربی فصیح، عربی خلیجی و عربی مهری –منسوب به مهر ایران– تلفظ می‌شود و از سایر زبان‌های غیر بومی می‌توان به زبان انگلیسی، هندو و اردو اشاره کرد[۵]. خط رسمی نیز در کویت عربی است.

روز ملى(عید وطنى کویت)‏

روز ملى کویت برابر با 25 فوریه مى‌باشد که کویتى‌ها به مناسبت استقلال از انگلستان در سال 1961 ‏و آزاد شدن کشورشان از عراق در10 سال پیش جشن‌هاى مفصلى دارند. در این روز کودکان لباسى از ‏پرچم کویت مى‌پوشند و به همراه بزرگترانشان با شعارهایى درباره کشور و امیرشان، این روز را ‏گرامى‌ مى‌دارند. بسیارى از مسابقات فرهنگى، ورزشى در این روز برگزار مى‌شود. ‏

کشور کویت که به موجب معاهده 1899 بصورت تحت الحمایه انگلیس درآمده بود؛ در دوران حکومت ‏‏"عبدالله سالم" در سال 1961 به کسب استقلال نایل آمد. این کشور پس از استقلال به عضویت اتحادیه ‏عرب و در سال 1962 به عنوان صدویازدهمین کشور به عضویت سازمان ملل درآمد. این کشور ‏همچنین در سازمان‌هاى اوپک، کنفرانس اسلامى، بانک جهانى، ایمکو، کشورهاى غیر متعهد، شوراى ‏همکارى خلیج فارس و بازار مشترک عربى عضویت دارد[۶].

هفت شبانه روز جشن در کویت

کشور کویت تنها کشوری است که مردم برای عید فطر هفت شبانه روز را به جشن گرفتن می‌پردازند. در این روز ‌ها تمامی مغازه ‌ها با پرچم ‌هایی مخصوص عید زینت داده می‌شوند. تمامی منازل و مغازه‌ها و حتی شرکت‌ها نیز از قبل تمیز شده‌اند و بوی عود از همه جا به مشام می‌رسد. در این روز ‌ها مردم به عید دیدنی اقوام و آشنایان می‌روند و همگی لباس‌هایی نو که برای این عید خریداری کرده‌اند، می‌پوشند[۷].

تقسیمات کشوری

کویت از لحاظ تقسیم‌بندی اداری دارای ۵ استان است که هریک از آنها توسط استانداری که از سوی امیر منصوب می‌شود، اداره می‌گردد. این پنج استان عبارتند از:

  1. استان مرکزی (العاصمه)؛
  2. استان الحولی؛
  3. استان الاحمدی؛
  4. استان الجهراء؛
  5. استان الفروانیه.

کشور کویت به شش استان زیر بخش شده‌است:

  1. استان جهرا؛
  2. استان عاصمه (پایتخت)؛
  3. استان فروانیه؛
  4. استان حولی؛
  5. استان مبارک‌الکبیر؛
  6. استان احمدی[۸].

جزایر کشور کویت

بوبیان

بوبیان بزرگ‌ترین جزیره کشور کویت است. این جزیره در شمال خاوری کویت و شمال باختری خلیج فارس قرار گرفته و با پلی به خاک اصلی کویت پیوند دارد. امروزه چندین پروژه برای ساخت بندر و فرودگاه و شهرک مسکونی در این جزیره جریان دارد.

وربه

وَربه یکی از جزیره‌های خلیج فارس متعلق به کشور کویت است. جزیرهٔ وربه در منتهی‌الیه شمالی خلیج فارس در فاصله کمی از ام القصر در عراق قرار گرفته‌است. جزیرهٔ بزرگ بوبیان در جنوب وربه، خور عبدالله در خاور آن و خور بوبیان در دو سوی آن قرار گرفته‌است. در خاور آن هم خاک اصلی کویت قرار دارد.

فیلکه

فَیلَکه (املاء دیگر: فیلکا، به انگلیسی: Failaka) یکی از جزیره‌های خلیج فارس متعلق به کشور کویت است. این جزیره در ۲۰ کیلومتری کرانه‌های کویت قرار دارد. جزیره کوچک عوهه در خاور فیلکه قرار گرفته است. به باور تاریخ‌نویسان غربی، جزیرهٔ فیلکه در زمان حمله اسکندر مقدونی به تصرف یونانیان درآمده و ایشان آن را ایکاروس نامیده‌بودند.

کبر (گیاه)

کَبَر، لگجی، لیجین، خاروک یا علف مار (نام علمی: Capparis spinosa) یکی از گیاهان است. کبر از راسته میخک‌سانان (Caryophyllales)، تیره کبریان (Capparaceae)، سرده کبرها (Capparis) است.

عوهه

عوهه یکی از جزیره‌های خلیج فارس متعلق به کشور کویت است. جزیره عوهه جزیره کوچکی است در فاصله کمی از خاور جزیرهٔ فَیلَکه.

ام‌المرادم

امّ‌المَرادِم یکی از جزیره‌های خلیج فارس متعلق به کشور کویت است.

مسکان

مَسکان یکی از جزیره‌های خلیج فارس متعلق به کشور کویت است. جزیره کوچک مسکان در شمال جزیرهٔ بزرگ‌تر فَیلَکه قرار گرفته‌است.

قاروه

قاروه کوچک‌ترین جزیره در ناحیه جنوبی کشور کویت است. فاصله آن از کرانه زور ۳۷٫۵ کیلومتر از جزیره کبر ۳۳ کیلومتر و ۷۸۹ متر و از جزیره ام‌المرادم ۱۶ کیلومتر و ۹۰ متر است. قاروه همچنین از دماغه مشعاب در عربستان سعودی ۴۰ مایل دریایی فاصله دارد. درازای این جزیره ۲۷۵ متر و پهنای آن از ۱۷۵ بیش تر نیست. نام قاروه از واژه قار به معنی قیر گرفته شده است زیرا ته‌نشین‌های نفتی در گوشه و کنار کرانه‌ها و تخته‌سنگ‌های این جزیره دیده می‌شود.

ام‌النمل

اُمّ‌النَمِل یکی از جزیره‌های خلیج فارس متعلق به کشور کویت است. این جزیره کوچک در خلیج کویت و در فاصله نزدیک از شهر کویت قرار گرفته. فاصلهٔ نزدیک‌ ترین نقطه این جزیره به کرانهٔ اصلی کویت ۶۰۰ متر است. نام ام‌النمل در عربی به معنای «مادر مورچگان» است. در این جزیره بازمانده‌هایی از دوران اسلامی و دوره برنز دیده می‌شود[۹].

بنادر مهم کویت

بندر الاحمدی

بندر الاحمدی بزرگترین بندر نفتی کویت است که دارای چهار لنگرگاه است. اسکله شمالی بندر الاحمدی می‌تواند هم برای صادرات نفت خام و هم محصولات پالایش شده مورد استفاده قرار گیرد.

بندر شعیبه

دومین بندر بزرگ کویت، شعیبه است. دارای لنگرگاه‌های ویژه کالاهای تجاری، کانتینر و لنگرگاه مخصوص محصولات نفتی است که توسط شرکت ملی نفت کویت اداره می‌گردد.

بندر شویخ

این بندر قدیمی‌ترین بندر تجاری کویت است که می‌تواند کشتی‌های مختلف با آبخور 5/7 متر را در هر زمان و با آبخور 5/9 متر را فقط در وضعیت حداکثر مد آب بپذیرد.

بندر الزور

بندر الزور (میناء المسعود) چهارمین بندر نفتی کویت است که صادرات نفت منطقه بیطرف یا مقسومه را انجام می‌دهد.

بندر دوحه

بندری کوچک است که در سال 1981 برای قایق‌ها و لنج‌های باری ساحلی که بین کشورهای منطقه خلیج فارس کالاهای سبک جابجا می‌نمودند، ساخته شد. عمق آب در آن به 3/4 متر می‌رسد.

بندر عبدالله

بندر عبدالله در سال 1954 جهت صادرات محصولات نفتی پالایشگاه میناء عبدالله بنا شد که دارای دو اسکله در عمق دو مایلی ساحل است[۱۰].

جاذبه‌های گردشگری کویت

مسجد مروارید شهر کویت

یکی از عجایب در کویت مسجد بزرگ این کشور است که به شکل بسیار مجلل طراحی و معماری شده است. این مسجد یک نمونه عالی از سبک معماری اسلامی محسوب می‌شود و به طور کلی بزرگترین مسجد شهر کویت نیز به شمار می‌آید. وسعت این مکان در حدود 46000 متر مربع اعلام شده است که رگه‌های معماری ایرانی در آن دیده می‌شود. در ماه رمضان تعداد بسیار زیادی از مسلمان وارد این مسجد می‌شوند. نامی که برای این مسجد در نظر گرفته شده است مروارید شهر کویت است حقیقت این است که طراحی این مسجد تکرار نشده است.

برج‌های کویت

برج‌های کویت از عجایب این کشور است که به نوعی توانسته در دل افراد فضایی بسیار شورانگیز ایجاد نماید. کشور کویت به مهد برج‌های زیبا مشهور است و در معماری و طراحی سرآمد این بخش به طور کلی سواحل نیلگون خلیج فارس نیز دیده می‌شود. سه برج زیبا با نماد انسان و تکنولوژی در کویت دیده می‌شود که توسط یک معمار مشهور دانمارکی طراحی شده است یکی از این برج‌ها دو گوی بر تن دارند که امروزه در این بخش یک رستوران گردان نیز ساخته و فعالیت می‌کند. به طور کلی دو برج در زمینه‌های آب و روشنایی نیز برای بازدید افراد فراهم شده است.

قصر و کاخ سیف کویت

کاخ سیف مشهور به عنوان خانه خانواده سلطنتی جاذبه شگفت‌انگیزی برای گردشگران است. کاخ سیف یک نمایش فوق‌العاده از معماری اسلامی است که آن کاشی کاری منحصر به فرد خود را دارد. آثار هنری آن ذهن بازدیدکنندگان را مشغول می‌کند. بهترین ویژگی برج ساعت آن است که توسط کاشی‌های آبی شگفت‌آور ساخته شده است و سقف‌ها از طلای خالص پوشیده شده است. اگر‌چه کاخ سیف فقط به عنوان دادگاه در رویدادهای خاص و جشن‌ها استفاده می‌شود، اما هزاران نفر از بازدیدکنندگان به قصر سیف می‌روند تا جلوه‌های این ساختمان عالی را ببینند[۱۱].

مرکز علمی کویت

این مرکز علمی که برای آموزش کودکان ساخته شده است، می‌تواند ساعات خوشی را برای کودکان و خانواده ‌های آنها رقم بزند، در این مرکز سینما، یک مرکز بزرگ یاد گیری کودکان، ویک لنج است که کودکان با آن به سواری میپردازند[۱۲].

موزه رجب طارق کویت

این مجموعه شگفت‌انگیز که دارای اشیایی از اسلام قدیم، نسخ خطی کتاب‌ها، جواهرات، پارچه، سرامیک و … است، که در طی سال‎ها جمع‌آوری شده است، این موزه یکی ازکامل‌ترین موزه ‌ها درمورد تاریخ اسلام است[۱۳].

باغ وحش

باغ وحش کویت یک باغ وحش استثنایی با انواع و اقسام گونه ‌های نادر حیوانی است که تعداد حیوانات در این بخش به 1606 می‌رسد. در این باغ وحش انواع پرنده‌های کمیاب و حیوانات درنده دیده می‌شود و به طور کلی یک محیط بسیار امن برای آشنایی با کودکان نیز به شمار می‌آید. این منطقه برای نگهداری حیوان بسیار عالی است. بخش‌های فرهنگی این مکان دیدنی و جذاب است.

پارک آکوا

پارک آکوا یکی از معروف‌ترین پارک‌های تفریحی در دنیا است که در مجاورت برج‌های کویت قرار گرفته است و وسعت بیش از 60 هزار متر مربع دارد. این پارک کوچک آبی به طور کلی محل مناسبی برای تفریح خانوادگی محسوب می‌شود و استخرهای مناسبی نیز برای شنا در آن دیده می‌شود این منطقه برای کودکان بسیار جذاب و دیدنی است.

مرکز فرهنگی آمریکا

در سفر به کویت سری به مرکز فرهنگی آمریکا بزنید. در این مکان زیبا مجموعه‌ای از آثار هنری خاص و هنرمندانه از فرهنگ ‌های مختلف دیده می‌شود. مهمترین جاذبه‌های این مکان بیمارستان‌های آن است. به طور کلی این مکان در ابتدا یک بیمارستان بوده و امروزه یک ساختمان رویایی بسیار زیبا محسوب می‌شود که تغییر کاربری دارد و معماری زیبای آن در ذهن‌ها نقش می‌بندد. این مکان دارای فضای بازی، سالن تئاتر و کتابخانه بزرگ است.

موزه طارق رجب

یک کلکسیون شخصی با ارزش است که می‌تواند یکی از مکان‌های عجیب در کویت محسوب شود اینطور که ارزیابی‌ها نشان می‌دهد در این کلکسیون به طور کلی نقاشی‌ها و عکسبرداری‌های زیادی صورت نمی‌گیرد و موزه به دو بخش سرامیکی و فلزی تقسیم شده است. یک بخش نیز مربوط به آلات موسیقی و لباس‌های سنتی است بازدید از این منطقه بسیار دلچسب خواهد بود.

سیاره جادویی کویت

سیاره جادویی کویت یکی از بخش‌های مهم در این کشور محسوب می‌شود که در آن انواع اقسام تفریحات هیجان انگیز دیده می‌شود. سیاره جادویی بهترین مکان برای اسکیت و شنا محسوب می‌شود. هر یک از شهرهای کشور کویت دارای دیدنی‌های مخصوص به خود هستند به عنوان مثال بازدید از خانه آینه یک شاهکار بی‌نظیر در ذهن شما تداعی می‌کند[۱۴].

تاریخ سیاسی کویت

کویت مدت‌های مدیدی جزو ایران بوده و در سال دوازدهم هجری قمری در این ناحیه نبردی میان نیروهای خالد بن ولید (سردار اسلام) و قوای ساسانی روی داد که موجب شکست ساسانیان شد و کویت به قلمرو حکومت اسلامی ضمیمه گشت. پرتقالی ‌ها در قرن شانزدهم تاسیساتی در آن به وجود آوردند. مدتی، عثمانی‌ها بر آن حکومت می‌کردند و به مدت ۶۲ سال در سلطه انگلستان بود و در سال ۱۹۶۱م عراق مدعی مالکیت کویت شد اما انگلستان مانع لشکرکشی عراق به این کشور شد و سرانجام در سال ۱۹۶۳ عراق کویت را به رسمیت شناخت و کویت به عضویت سازمان ملل درآمد.

در سال ۱۹۷۳م در جنگ اعراب و اسرائیل در ناحیه سوئز در جنگ «یوم کیپور» کویتی ‌ها شرکت کردند و برای مدتی در تحریم نفتی علیه غرب، کویت شرکت داشت. کویت در سال ۱۹۸۱م در جنگ عراق علیه ایران، کمک‌های زیادی به رژیم متجاوز عراق نمود.

کویت در یازدهم مرداد ماه ۱۳۶۹ش، مطابق با اوت ۱۹۹۰م مورد تجاوز عراق واقع شد و عراق ضمن تصرف کویت، صدمات فراوان مالی و جانی به این کشور وارد نمود. شورای امنیت سازمان ملل این تجاوز را محکوم کرد و کشورهای متحد (آمریکا، انگلستان، فرانسه، ایتالیا و...) برای حمایت از کویت به جنگ با عراق برخاسته و در ۲۷ دی ماه ۱۳۶۹ پس از ۱۶۷ روز که از اشغال کویت می‌گذشت نیروهای چند ملیتی که در خاک عربستان بسر می‌بردند به سرکردگی آمریکا، حملات موشکی و هواپیمائی خود را به شهرها و مناطق مسکونی، اقتصادی و تجاری عراق آغاز کردند و موفق شدند در تاریخ چهارشنبه هشتم اسفند ۱۳۶۹ش (مطابق با ۲۷ فوریه ۱۹۹۱م) عراق را مجبور به تخلیه کویت و قبول قطعنامه ‌های شورای امنیت کنند.

دلایل زیادی در دست است که آمریکا از اشغال کویت توسط عراق اطلاع داشته و در واقع این دامی بوده که برای عراق تدارک دیده است. کلودشسون نماینده حزب حاکم سوسیالیست در پارلمان اروپا طی مصاحبه‌ای با روزنامه لوکتیدین دو پاری چاپ پاریس اظهار داشت: آمریکائی ‌ها به خوبی از مقاصد صدام حسین مبنی بر اشغال کویت آگاه بودند ولی هیچ اقدامی برای جلوگیری از آن بعمل نیاوردند. وی افزوده بود که جنگ خلیج فارس دامی از سوی آمریکا برای صدام حسین بوده است [۱۵].

کویت و میانجی‌گری در مسائل منطقه‌ای

مفهوم میانجی‌گری از جمله مفاهیم سیاسی است که در زمینه حل و فصل اختلافات و منازعات افراد، گروه‌ها و کشورها مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. معنی لغوی واژه میانجی‌گری (Mediation) وساطت بین دو یا چند طرف است. از نظر اصطلاحی یکی از شیوه ‌های سیاسی- دیپلماتیک حل و فصل مسالمت‌آمیز اختلافات است که در آن طرف ثالث که معمولاً یک کشور، یک سازمان بین‌المللی و یا یک شخصیت معروف بین‌المللی است به منظور پایان دادن و یا کاهش مناقشه بین دو طرف درگیر اعم از دو کشور یا بین دولت مرکزی با گروه‌های مخالف آن مداخله می‌کند و به طور دوستانه موضوعات مورد مذاکره بین آنها را پیشنهاد می‌کند[۱۶].

در مجموع، میانجی‏‌گری هم از لحاظ میانجی و هم از لحاظ اصحاب دعوی امری اختیاری است. این ویژگی شامل تمامی اجزای این بنیان حقوقی می‌شود[۱۷].

با توجه به مفهوم میانجی‌گری و آنچه در بررسی ‌های یک سال گذشته از کویت دیده می‌شود اقدامات این کشور حرکتی در راستای تثبیت نقش میانجی‌گری در منطقه است. این کشور به عنوان یکی از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در تلاش است تا با بازی کردن نقش میانجی بی‌طرف بحران‌های منطقه را به نوعی حل و فصل نماید. ما در این نوشتار سعی داریم تا با بررسی توان‌مندی ‌های کویت، اهداف و نتایج میانجی‌گری این کشور را بررسی نماییم[۱۸].

احزاب سیاسی

می توان گفت که در میان کشورهای عربی خلیج فارس، مردم کویت از آگاهی و رشد سیاسی و مذهبی بیشتری نسبت به سایر ملت‌ها برخوردارند. آزادی نسبی مطبوعات، گوناگونی آن ‌و وجود مجلس، در رشد ابن آگاهی مؤثر بوده‌اند. پس از آزادسازی کویت شش گروه سیاسی مخالفت دولت توانستند در انتخابات دور هفتم مجلس حضور پیدا کنند که از این شش گروه، چهار گروه را، گروه‌هایی با گرایشات اسلامی تشکیل می‌دادند.

فعالیت احزاب سیاسی، هفت گروه سیاسی نه چندان منسجم، از سنی، شیعی، مدعیان مردم سالاری، آزاد‌منش و چپ‌گرا، در صحنه سیاسی کویت وجود دارند. به طور کلی احزاب و گروه‌های سیاسی علنی و پنهان به دو دسته اسلام‌گرایان است و لیبرال‌ها بین 10 تا 15 کرسی را در اختیار دارند.

اسلامیون خواستار روشن شدن حدود معاملات بانکی و رعایت شئونات اسلامی در کشور و ادارات می‌باشند، در حالیکه لیبرال‌ها بازگشت به اسلام را تناقض آزادی فردی و انتخاب می‌دانند. احزاب و گروه‌های سیاسی موجود عبارتند از:

الحرکة الدستوریة اسلامیة(جنبش مشروطة اسلامی) – میانه رو

قبل از اشغال کویت توسط عراق این گروه تحت نام “جمعیه الصلاح الجتماع” به صورت یک پدیدة اجتماعی و فرهنگی مشغول فعالیت بود. بعد از اشغالکویت به نام “ حرکه المربطون” تغییر نام داد و بعد از آزادی این کشور، به نام “الحرکة الدستوریة اسلامیه”، تغییر یافت. اعتقاد اینگروه بر این است که در زیر سایه یک حکومت ملی اسلامی فراگیر، که همة گروه‌های مردم در آن مشارکت داشته باشند.

این گروه اعتقاد به خشونت سیاسی نداشته و همچنین فکر ایجاد یک حکومت اسلامی نیز در سر ندارد. این جنبش به طور رسمی فعالیت خود را از روز 30/3/1991م بعد از آزادی کویت علنی کرد. شیخ جاسم مهلهل، رهبر جنبش و دکتر اسماعیل شطی، از اعضا مهم این جنبش می‌باشد که هم اکنون عضو مجلس ملی کویت است.

المجتمع الاسلامی الشعبی(جمعیت اسلامی مردمی)

این گروه در دوران اشغال کویت نقش اجتماعی برجسته‌ای را ایفا نمود. در رأس مسئولین و دست‌اندر‌کاران آن “احمد باقر” و “جاسم العون” قرار دارند، البته اعضای دیگر گروه به صورت محرمانه عضویت دارند و تا کنون رهبران اصلی و اعضای هیئت مؤسس آن شناخته نشده‌اند و اعتقاد به ایجاد حکومت اسلامی، از راه‌های شرعی و قانونی و اتخاذ شیوه خشونت در برگزاری حکومت اسلامی از جمله اصول آنان است.

همچنین معتقدند که با اصلاح تک تک افراد، جامعه نیز اصلاح می‌گردد. گروه فوق با وراثت در حکومت، مخالف بوده و خواهان دور شدن افراد خاندان هیئت حاکمه، از پست‌های وزارت می‌باشد. و در مورد دادن شناسنامه به کویتی‌های بدون، بطور قاطع مخالف است.

الائتلاف السلامی الوطنی(حزب مؤتلفه اسلامی ملی) – شیعه

اکثر اعضای این گروه را کسانی تشکیل می‌دهند که از شرق عربستان، به این کشور مهاجرت نموده‌اند این گروه خواستار اجرای قانون اساسی سال 1962م بوده که در آن حقوق و آزادی مردم کویت رعایت می‌شودو تمام مردم در برابر قانون، از حقوق و آزادی مساوی برخوردار هستند.

گروه فوق هر نوع ارتباط با کشورهای استعمارگر را رد می‌کند ولی ارتباط با سایر کشورها بویژه شیعیان جهان را تأئید و همچنین خواستار اعطای شناسنامه به کویتی‌های “بدون” برابر مقررات و ضوابط می‌باشد. همچنین نظرات خود را از طریق جراید داخلی اعلام می‌دارد و با گروه‌های دیگر در حمایت از قانون اساسی هم صدا می‌شود.

التکتل النیابی (طرفداران نظام پارلمانی) لیبرال و طرفدار نظام حاکم

این گروه که سه سال بعد از انحلال مجلس نمایندگان، با تبلیغات گسترده و وسیع در بین مردم، خواستار اعاده و تشکیل مجلس در کویت شد، دارای مشخصات ذیل می‌باشد:

طیف وسیعی از جریانات سیاسی، دینی، مذهبی و قومی را دربر می‌گیرد.

تشکیلات سازمانی نامشخص و ایدئولوژی و برنامه دینی نیز ندارد.

دارای پایگاه مردمی نسبتاً وسیعی می‌باشد.

از قانون اساسی سال 1962م حمایت می‌کند.

از ارتباطات سیاسی با خارج از کویت امتناع می‌ورزد.

دادن شناسنامه به کویتی‌های بدون (شناسنامه) را به شدت رد‌ می‌کند.

به موروثی بودن حکومت اهمیت می‌دهد.

احمد السعدون؛ پدر روحانی و رهبر این گروه می‌باشد.

التجمع الدستوری(مجمع قانون اساسی) – طرفدار قانون اساسی و لیبرال

مانند اغلب گروه‌های سیاسی، بعد از آزادی کویت در صحنه ظاهر گردید و به شدت خواستار لغو وراثت از حکومت شد و در حال حاضر، ایجاد حکومت مردمی را در سر دارد. این گروه صلاح نمی‌داند در مجلس ملی، اعضائی از خاندان حاکم، حضور داشته باشند. نظر آنها در مورد دادن شناسنامه به کویتی‌های “بدون” این است که؛ برای برقراری یک نظام دموراتیک و خالی از تبعیض باید به تمامی کویتی‌ها شناسنامه یکسان داده شود.

المنبر الدیمقراطی الکویتی(تربیون دموکراتیک) چپ‌گرا

این تربیون که عموم نیروهای سیاسی ملی و چپ‌گرا را در بر می‌گیرد، شامل بعضی از افراد سیاسی فعال جامعه نیز می‌باشند. در زمینه گرد همایی و ایجاد این تریبون، می‌توان از “جنبشملی گرایان عرب”نام برد که دهة پنجاه در کویت تأسیس گردیده و سهم بسزایی در این رابطه داشته است.

این تریبون درسال 1992م اولین کنگره خود را تشکیل داد و نظرات خود را از طریق روزنامة “صوا الشعب”انتشار داد، که در حال حاضر از طریق مجله “ الطلیعه”، این عمل را انجام می‌دهد. گروه فوق فقط با احزاب دینی مخالفت می‌ورزد ولی با سایر گروه‌های سیاسی حول محورهای دموکراتیک و ملی، اشتراک نظر دارد. همچنین با تعدد احزاب سیاسی و دادن آزادی‌های فردی و ایجاد حکومت بر مبنای قانون موافق است[۱۹].

وحدت شیعه وسنی در کویت

شیعیان و اهل‌سنت کویت، جدا از برخی رفتارهای موردی از سوی برخی جریان‌های افراطی تکفیری، تعامل خوبی با یکدیگر دارند و بدون تحریک یکدیگر و با آزادی به ترویج دیدگاه ‌ها و عقاید خود مشغول اند. بسیاری از اهل‌سنت در مساجد یا حسینیه‌های شیعیان حضور می‌یابند و در مناسبت ‌های مختلف، به ویژه در عزاداری‌های امام حسین (علیه السلام)، شرکت می‌کنند. در صحنه فعالیت‌های اجتماعی ـ سیاسی هم همکاری‌های خوبی بین جریان‌های شیعه و سنی وجود داشته است. همکاری اهل سنت هواخواه اخوان‌المسلمین با اسلام‌گرایان شیعی، همراهی‌های نمایندگان شیعی مجلس با گروه‌ها و جریان‌های داخل مجلس، نمونه‌ای از این دست اند.

با این حال، در کویت برخی تحرکات و اقدام‌ها در پی آن هستند که اختلاف‌ها و تنش‌های مذهبی را تشدید و منافع استعماری کشورهای غربی را محقق سازند. درایت حکومت کویت در جلوگیری و مقابله با هرگونه اختلافات سیاسی، اجتماعی و مذهبی قابل تقدیر است که باید مورد حمایت همه کشورهای منطقه باشد[۲۰].

تشیع در کویت

شیعیان کویت عمدتا از دیگر کشورها به این سرزمین آمده و در آن ساکن شده‌اند. عمده شیعیان کویت اصلیتی ایرانی، عراقی، عربستانی و بحرینی دارند. شیعیان ایرانی‌الاصل که در اصطلاح عجم کویتی نامیده می‌شوند عموما از سواحل جنوبی ایران و استان‌های بوشهر، فارس، خوزستان به این کشور آمده‌اند. اغلب شیعیان عراقی از مناطق جنوبی عراق، بصره، نجف و کربلا هستند. شیعیان عربستان از منطقه شرقیه و از احساء هستند. گروهی از شیعیان بحرینی نیز به کویت آمده‌اند که به بحارنه و قلالیف مشهورند. این مهاجرت‌ها به دلایل مختلف و از جمله بهبود اوضاع اقتصادی و کارهای تجاری صورت گرفته است[۲۱].

زمینه ‌های پیدایش وتاثیر فرهنگ شیعه بر کشور کویت

شیعیان تقریبا در همه جای کویت پراکنده اند. در بسیاری مناطق تفکیک آنان از اهل سنت دشوار است. حدود نیمی از جمعیت کویت، مهاجر و غیر کویتی و بدون تابعیت رسمی اند. نیمی از شیعیان نیز مهاجرند.

عمده آن چه که امروزه شیعیان اصیل کویتی به شمار می‌روند از عربستان (حساوی‌ها)، بحرین (بحارنه) و ایران (عجم‌ها) به آن جا رفته‌اند و هم اکنون حدود ۵۴۰۰۰ ایرانی در کویت اقامت دارند (کویت، ۱۳۹۰: ۳۴). به طور کلی توزیع جمعیتی ساکنان کویت نشان می‌دهد که شیعیان به طور کلی خواهان اقامت در مناطق و محلات شیعه نشین هستند به طوری که در این مناطق اکثریت را تشکیل می‌دهند و از معروف‌ترین مناطق پرتراکم شیعیان تا قبل از پیدا شدن نفت منطقه شرق و بنید القار می‌باشد.

بعد از فعالیت‌هایی که دولت برای استفاده از نفت و درآمدهای حاصل از آن به عمل آورد بیشتر شیعیان به مناطق جدیدی چون؛ قادسیه، منصوریه، دعیه، دسمه، رمیثیه، سالمیه، حولی و جابریه منتقل شدند. مشخصه این مناطق گسترش مساجد مختص شیعیان و حسینیه‌ها است، به طوری که تعداد مساجد شیعیان به بیش از ۲۸ مسجد و ۶۰ حسینیه می‌رسد. باید توجه داشت حسینیه برای شیعیان اهمیت و ارزش زیادی دارد چرا که این مکان شبیه یک باشگاه اجتماعی، مدرسه وکتابخانه است که از آن برای احیای مناسبت‌های مذهبی مثل خاطره روز عاشورا در ماه محرم استفاده می‌شود، هم چنین حسینیه نقش مهمی در جنبش ‌های سیاسی و فرهنگی مثل آنچه که در سال ۱۹۳۸ در کویت اتفاق افتاد و شیعیان اجتماعات اعتراض آمیزی را علیه مجلس قانون‌گذاری در داخل حسینیه برگزار کردند، دارد.

علاوه بر آن حسینیه نقش مهمی در اجتماع شیعیان در سازمان‌های سیاسی دارد، همان گونه که از آغاز دهه ۵۰ در بحرین اتفاق افتاد و حسینیه به عنوان مرکز آغاز حرکت راه پیمایی و تحریک بسیج مخالفان سیاسی در برابر حکومت بود (المدیرس، ۱۹۹۹: ۹ – ۸). با این اوصاف باید اذعان نمود که فرهنگ کویت ریشه در فرهنگ عربی و اسلامی‌ دارد. در عین حال این کشور تاثیرات زیادی را هم از فرهنگ ایرانی پذیرفته است.

از یک سو قبل از اسلام این کشور جزیی از خاک ایران بوده و در هنگام شکل گیری به حالت امروزین هم بسیاری از خانواده ‌های ایرانی در این کشور ساکن بوده‌اند (مانند خانواده بهبهانی). سنت‌های عربی و به خصوص آداب اسلامی، فرهنگ و هویت ساکنین کویت را به شدت تحت تاثیر قرار داده و بسیاری از اعیاد و رسوم آن ‌ها برگرفته از همین سنت‌های اسلامی است که از دیرباز در این کشور اجرا شده‌اند. از جمله این اعیاد می‌توان به جشن رمضان و عید قربان اشاره نمود[۲۲].

جایگاه مسجد و حسینه و دیوانیه

وجود بیش از 30 مسجد حسینیه رسمی (و ده ‌ها حسینیه غیر رسمی دیگر) و صدها دیوانیه، بستر مناسبی برای فعالیت ‌های فرهنگی و تبلیغی فراهم کرده است و حضور مردم در این اماکن نیز فراوان و گسترده است. دیوانیه، سالنی بزرگ جهت پذیرایی و استقبال از میهمانان است که در منازل بسیاری از کویتی ‌ها وجود دارد.

علاقه کویتی ‌ها به شب نشینی و دورهم نشینی از سویی و وجود دیوانیه ‌ها از سوی دیگر، نقش ویژه و متمایزی برای دیوانیه ‌ها رقم زده که در بسیاری از مناسبات کشور کویت، اعم از مناسبات فرهنگی، سیاسی، تبلیغی و اجتماعی، نقش ایفا می‌کند. در برخی از دیوانیه ‌های شیعیان کویت، به صورت ثابت و مستمر در طول سال، جلسات مذهبی و ذکر مصائب و معارف اهل بیت برگزار می‌شود. بعضی از دیوانیه ‌ها مخصوص دانشگاهیان است و جایگاه و اهمیت بیشتری دارند[۲۳].

حسینیه ‌های معروف کویت

  1. حسینیه جعفریه (تأسیس 1825م.)/
  2. حسینیه سید عمران (سال تأسیس 1839 م.)
  3. حسینیه معرفی (سال تأسیس 1905 م.)
  4. حسینیه آل یاسین (سال تأسیس )
  5. حسینیه الجدیده یا حسینیه خزعلیه (سال تأسیس 1913 م.)1909 م.)
  6. حسینیه کاظمین (البکای) (سال تأسیس 1915 م.)
  7. حسینیه احمد عاشور (سال تأسیس 1924 م.)
  8. حسینیه اشکنانی ‌ها
  9. حسینیه ملازهره ظاهر(مخصوص خانم ‌ها)
  10. حسینیه ملازهره ظاهر (مخصوص خانم ‌ها)[۲۴].

فرقه‌های شیعه در کویت

  1. شیخیه: نسبتش به شیخ احمد بن زید الدین احسایی می‌رسد که دیدگاه خاصی در مورد اهل‌بیت دارد، آنها معتقدند که خدا اهل‌بیت را مورد فیض قرار داده و به آنها اجازه داده که روزیِ مردم را توزیع کنند، اما امروزه این اعتقاد دیگر رایج نیست. در دوره اخیر میرزا حسن احقاقی رهبری این گروه را بر عهده داشت و به اعتبار او، به آنها جماعت میرزا اطلاق می‌شود. مرکز تجمع این گروه مسجد امام صادق(علیه السلام) در مرکز پایتخت است که در تیرماه ۱۳۹۴ ش. انفجاری تروریستی در آن رخ داد[۲۵]. بیشترین مقلدان شیعه آنها کسانی هستند که از احساء به کویت مهاجرت کرده‌اند و معروف‌ترین خانواده‌های این جماعت؛ أریش، خریبط، الشواف، والوزان هستند. جماعت میرزا و رهبری مذهبی آن به دلیل اتخاذ مواضع بی‌طرفانه در قبال رویداد‌های سیاسی منطقه‌ای و بین‌المللی مورد انتقاد دیگر مدارس شیعه کویت قرار گرفته است.
  2. اخباریه: آنها بحرینی و از مقلدان میرزا ابراهیم جمال‌الدین هستند که پیشوای شیعیان بحرینی به شمار می‌رود. مهم‌ترین خانواده‌های وابسته به این جماعت خانواده‌های؛ قلاف، خیاط، مکی، جمعه، حاجی حامد می‌باشند.
  3. أصولیه: این مکتب معتقد است که حدیث نبوی باید موضوع مطالعه و بررسی باشد و نباید بر آن ایراد واشکال گرفت، این مکتب علاوه بر شیعیان کویت در بین شیعیان عراق، ایران و لبنان نیز رواج دارد.
  4. خوئیه: که بقیه شیعیان کویتی ایرانی تبار را شامل می‌شود. آنها از سید ابوالقاسم خویی که در نجف زندگی می‌کرد تقلید می‌کنند. مساجد زین‌العابدین، مقامس و نقی از مراکز تجمع این گروه در کویت به شمار می‌رود. مهم‌ترین خانواده‌های منتسب به این جماعت خانواده‌های؛ موسوی، قبازر، دشتی، اشکانی، بهمن، بهبهانی، و معرفی هستند[۲۶].

حوزه علمیه

فعالیت حوزه‌های علمیه کویت بسیار کمتر از حد انتظار و نیاز و محدود به یک حوزه علمیه فعال (با حضور 30 طلبه تمام وقت و چند دوره اعداد المبلغین با 4 یا 5 ساعت کلاس در هفته) و برخی دوره‌های فرهنگی کوتاه مدت یک یا دو هفته‌ای می‌شود. برخی شخصیت‌های حوزوی هم به صورت پراکنده به فعالیت‌های موردی در این زمینه می‌پردازند.

بدیهی است این حجم از فعالیت به هیچ وجه نمی‌تواند پاسخگوی نیاز جامعه امروز و فردای شیعیان بوده و عدم توجه و ساماندهی و هدایت امر می‌تواند نتایج ناگواری را به همراه داشته باشد. در سال‌های اخیر، حضور طلاب کویتی در کشورهای دیگر، مثل ایران و عراق، کمرنگ تر از قبل شده است. پیش از این ما در حوزه ‌هاى علمیه نجف اشرف وپس از محدودیت ‌هاى سیاسى آن در دوران صدام، این حوزه علمیه قم بود که پذیراى تعداد قابل توجهى از طلاب کویتى بود که متاسفانه رو به کاهش گزارده است. وبدون تردید کاهش اندیشمندان روحانى کویت در این کشور مى‌تواند تأثیر سوئى را بر آینده شیعیان این کشور داشته باشد[۲۷].

تحصیلات در کویت

کویتی ‌ها اصولاً اهمیت چندانی برای تحصیل فرزندانشان قائل نیستند؛ البته در طبقات مختلف متفاوت است، که از این لحاظ به سه دسته تقسیم می‌شوند:

دسته اول

خانواده ‌هایی هستند که ازنظر تحصیلان درسطح بالایی قرار دارند وبیشتر فارغ‌التحصیلان خارج از کشورند و در سطح بالای فرهنگی قرار دارند. این افراد به تحصیلات فرزندانشان اهمیت می‌دهند و دختران و پسران در این خانواده ‌ها به یک نسبت از امکانات تحصیلی برخوردار هستند.

دسته دوم

گروهی هستند که اصلیتشان از عربستان و ایران است، در میان این طبقه هم تحصیلات اهمیت دارد اما، تحصیل فرزندان دختر در این خانواده ‌ها اهمیت چندانی ندارند و معمولاً میزان ترک تحصیل دختران و ازدواج آنها در این طبقه اجتماعی بالاست.

دسته سوم

بدون تحصیلات هستند. این گروه از مردم کویت، ‌به تحصیل اهمیتی نمی‌دهند و بیشتر دختر بچه‌هایی که به مدرسه نمی ‌روند و در سنین پایین ازدواج می‌کنند از میان این طبقه می‌باشند، که فرزندان این گروه معمولاً به چوپانی روی می‌آورند. در کویت مانند سایر کشورها فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها، وضعیت چندان مناسبی ازنظر شغلی ندارند. برطبق آماردولت تا سال 2000م. ازمیان حدود 200000 فارغ‌التحصیل از دانشگاه این کشور، فقط برای حدود 10000 نفرشان شغل موجود می‌باشد. و 190000نفر بقیه لاجرم بیکار می‌مانند[۲۸].

تحصیلات جمعیت کویت

کویت بالاترین میزان باسوادی را در میان کشورهای عربی دارد و نظام تحصیلی آن به 4 بخش تقسیم می‌شود:

  • مهدکودک و پیش دبستانی (2 سال)، ابتدایی (5 سال)؛
  • دوره متوسطه اولیه (4 سال)؛
  • دوره متوسط ثانویه (3 سال).
  • لازم به ذکر است از 4 تا 16 سالگی یعنی تا بخش متوسطه، تحصیلات برای تمامی افراد اجباری است و همچنین تمامی دوره‌های تحصیلی که شامل دوره آموزش عالی نیز می‌شود

برای تبعه‌های کویت رایگان می‌باشد. خارجی‌هایی که برای کار به کوی می‌روند بعضا تمایل دارند در دانشگاه ‌های کویت نیز تحصیل کنند تا میزان درآمد بیشتری داشته باشند و میزان شهریه‌ای که باید پرداخت کنند با توجه به رشته تحصیلی و مقطع آنها (کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری) متفاوت است و بین 100KWD (دینار کویت) تا 300KWD (دینار کویت) یعنی بین 330$ تا 995$ (دلار آمریکا) می‌باشد.

تنها دانشگاه کویت که رنکینگ زیر 1000 در QS دارد دانشگاه کویت است که از نظر طبقه بندی QS رنکینگ 801 دارد ولی به عقیده U. S. News & World Report Ranking رتبه آن در سال 2020 در واقع 1082 بوده است. از دیگر دانشگاه‌های این کشور می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:

دانشگاه علوم و تکنولوژی خلیج فارس (Gulf University for Science and Technology)؛

کالج استرالیایی کویت (Australlian College og Kuwait)؛

دانشگاه آمریکایی کویت (American University of Kuwait)؛

مدرسه مدیریت کویت (Maastricht School of management Kuwait)[۲۹].

نظام آموزشى

در سال 1965 نظام آموزشى اجبارى بین مقطع ‌هاى سنى 6 تا 14 سال در کویت برقرار شده ‏است. تحصیلات در کویت به زبان عربى است و در تمام مراحل رایگان مى‌باشد. ‏

آموزش و پرورش در کویت به بخش‌هاى اساسى زیر تقسیم مى‌شود: ‏

الف) مهد کودک به مدت دو سال کودکان از سن 4 و 5 سال را براى ورود به مقطع ابتدایى در سن 6 ‏سالگى آماده مى‌کند. ‏

ب) آموزش عمومى‌ شامل: ‏

  1. مرحله ابتدایى
  2. مرحله متوسطه‏
  3. ‏مرحله دبیرستان‏

‏ مدت تحصیل هر یک از مراحل 4 سال مى‌باشد. ‏

ج) آموزش کیفى که موارد زیر را دربر مى‌گیرد: ‏

  1. آموزشگاه دینى: دو مرحله متوسطه و دبیرستان را شامل مى‌شود. فارغ‌التحصیلان مى‌توانند به ‏دانشکده الهیات (شریعت، حقوق، ادبیات، امور تربیتى)، بازرگانى، تکنولوژى ودانشکده مطالعات تجارتى ‏راه یابند. این آموزشگاه بورسیه خارجى از 40 کشور اسلامى قاره‌هاى آسیا، آفریقا و اروپا را نیز مى‌‏پذیرد. فارغ‌التحصیلان کویتى در دانشکده ‌هاى نظامى و پلیس نیز مى‌توانند ادامه تحصیل دهند. ‏
  2. ‏مدارس ویژه معلولان که مراحل سه گانه آموزشى را دربر مى‌گیرد. ‏
  3. ‏آموزش بزرگسالان و مبارزه با بیسوادى که مرحله مبارزه با بیسوادى و دو مرحله متوسطه و ‏دبیرستان را شامل مى‌شود.

در سال 1960 هیأتى براى مطالعه و اجراى طرح تأسیس دانشگاه کویت تشکیل شد که با اقدامات و ‏تلاش‌هاى این هیأت، دانشگاه کویت در 1966 افتتاح گردید. دانشکده‌هاى این دانشگاه عبارتند از: ‏

  1. دانشکده حقوق و شریعت اسلامى
  2. دانشکده بازرگانى، اقتصاد و علوم سیاسى
  3. دانشکده علوم
  4. ‏‏دانشکده ادبیات
  5. دانشکده بهیارى‏
  6. دانشکده فنى و نفت‏
  7. دانشکده پزشکى و پیراپزشکى‏

در کشور کویت تعداد 554 مدرسه دولتى و 98 مدرسه خصوصى شامل 65 مدرسه عربى 33 مدرسه ‏خارجى وجود دارد. مدرسه ایرانى یکى از مدارس خارجى محسوب مى‌شود که توضیح آن به تفصیل ‏خواهد آمد. ‏

تعداد دانشجویان دانشگاه‌هاى کویت 14993 نفر که 13682 نفر کویتى و 1311 نفر غیرکویتى هستند. ‏اعضاى هیأت علمى دانشگاه792 نفر که 389 نفر کویتى و 403 نفر غیرکویتى مى‌باشند[۳۰].

علل تنوع فرهنگی و دلایل تأثیر‌گذار بر فرهنگ در کویت

تسلط انگلستان در گذشته بر این سرزمین و وارد نمودن ریشه‌هایی از فرهنگ کشورهای دیگر به این کشور.

  1. مهاجرت گروه‌های زیادی از ایرانیان با فرهنگ و آداب و رسوم ایرانی- شیعی.
  2. هجوم نیروی کار مهاجر از هندوستان که آیین هندو داشته و سعی آنان در اشاعه فرهنگ خود در این سرزمین با اشکال مختلف از جمله: رفتار ‌های اجتماعی، برنامه‌های هنری، چاپ کتاب، روزنامه، اشاعه جادوگری مواجه بوده است.
  3. پیدایش نفت و ثروت‌های آن که باعث ایجاد نوعی نظام سرمایه‌داری و فرهنگ رفاه طلبی در بین مردم کویت شده است.
  4. پیدایش و گسترش گروه‌های اسلامی و ملی‌گرا که در فرهنگ اجتماعی- مذهبی مردم کویت تاثیر بجا نهاده است.
  5. برنامه‌ریزی دول استکباری که کوشش فراوانی در جهت تغییر فرهنگ اجتماعی مردم کویت داشته و دارند.
  6. دستگاه‌های تبلیغاتی، رسانه‌های گروهی، وسایل ارتباط جمعی از جمله وجود ماهواره‌های غربی، آسیایی و … امکان دسترسی مستقیم به شبکه جهانی اینترنت نیز ازجمله علل تأثیر‌گذار بر فرهنگ مردم کویت می‌باشد[۳۱].

رسانه‌های عمومی

روزنامه‌ ‌ها

الرأی العام

این روزنامه به زبان عربی در 16 صفحه به چاپ می‌رسد. “ الرأی العام” تا حدود زیادی منعکس کننده نظرات دولت است و در افکار عمومی، نسبتاً تأثیر دارد. در سال 1994 م به خاطر اختلاف نظر صاحبان سهام آن، در مورد پاره‌ای از مسائل حقوقی، صنفی، مالی و فنی این روزنامه دستخوش مشکلاتی شد و در نتیجه انتشار آن موقتاً تعطیل شد. اما پس از چندی در دو نسخه مستقل و با همان نام منتشر شد.

السیاسه

انتشار این روزنامه از تاریخ 3/6/1965 م به زبان عربی آغاز شده که تیراژ آن 70 هزار نسخه در روز بوده و دارای دفاتر نمایندگی دائمی در عمان، اردن، ریاض و قاهره می‌باشد که نسخه‌های آن نیز، ‌ به اغلب کشورهای عربی ارسال می‌گردد. مدیر این روزنامه “ احمدجارالله” و سردبیران آن “ سلیمان عبدالعزیز” و “قاسم افیونی” هستند.

الانباء

این روزنامه با تیراژ 65 هزار نسخه در روز، به زبان عربی چاپ و منتشر می‌شود که تا حدودی منعکس کنندة‌ نظرات مقامات رسمی کشور بوده و نفوذ دولت در آن زیاد است. این روزنامه نسبتاً در افکار عمومی تأثیر دارد و مدیر آن “فیصل المزروق” می‌باشد.

القبس

این روزنامه با تیراژی حدود 70هزار نسخه ازسوی مؤسسه مطبوعاتی القبس، به زبان عربی منتشر می‌شود. علاوه بر کشورهای عربی، در برخی از کشورهای اروپایی نیز توزیع می‌گردد. این روزنامه از جراید خبرساز کویت بوده و بخاطر تماس با مدیران ادارات و ارگانهای دولتی اخبار محلی را نیز منتشر می‌کند و از نفوذ خوبی در افکار عمومی برخوردار است. مدیر این روزنامه “عبدالعزیز صفر” می‌باشد و سردبیران آن “جاسم احمد” و “رؤف شحوری”هستند.

کویت تایمز

با تیراژی حدود 7000 نسخه در روز، به زبان انگلیسی منتشر می‌شود که مورد استفاده اکثر خارجیان مقیم کویت قرار می‌گیرد. اخبار این روزنامه معمولاً رسمی است. مدیر آن “احمدجارالله” و سردبیر آن “یوسف علیان” می‌باشد.

عرب تایمز

با 6000 نسخه در روز دومین روزنامه انگلیسی زبان کویت است. این نشریه سابقاً به صورت هفتگی چاپ می‌شد و در حال حاضر “ عبدالعزیز مساعیه” مدیریت آن را به عهده دارد.

الوطن

با تیراژ 65 تا 75 هزار نسخه در روز، به زبان عربی منتشر می‌شود. این روزنامه بصورت شرکت سهامی اداره می‌شود که تحلیل‌گران مختلف، استادان دانشگاه، برخی نمایندگان مجلس و کارمندان عالی‌رتبه دولت، به مناسبت‌های گوناگون، در این روزنامه مقاله می‌نویسند. مدیریت این روزنامه را خلیفه علی الخلیفة الصباح از شخصیت‌های خاندان حاکم و معاون وی ولید جاسم الجاسم برعهده دارند. این نشریه نسبت به دیگر روزنامه‌ها از استقلال نسبی برخوردار است و مورد توجه افکار عمومی به ویژه دانشجویان و روشنفکران قرار دارد.

دیگر نشریات عبارتند: طلیعه، اخواء الکویت، الکویت، رساله، النهضه، صوت الخلیج و المجتمع[۳۲].

‏‏رادیو و تلویزیون

رادیو کویت از سال 1951 فعالیت خود را آغاز نمود و قبل از اشغال این کشور از سوى رژیم عراق ‏با 4 فرستنده برنامه‌هاى خود را به زبان‌هاى عربى، انگلیسى، فرانسه و فارسى پخش مىکرده که پس ‏از آزادى کویت پخش برنامه‌هاى فارسى قطع شد و لیکن هم اکنون این بخش نیز مشغول فعالیت مى‌‏باشد. ‏

پیش از نوامبر 1961 یکى از تجار کویت صاحب امتیاز تلویزیون این کشور بود؛ ولى از آن زمان به ‏بعد تلویزیون در اختیار دولت قرار گرفت. تلویزیون کویت با استفاده از ماهواره اى که بر فراز ‏اقیانوس هند قرار دارد بسیارى از برنامه‌هاى جهانى از جمله سفرهاى فضایى و مسابقات ورزشى ‏بین المللى را مستقیما پخش مى‌کند. در کویت فرستنده رادیویى یا تلویزیونى خصوصى وجود ندارد. ‏در حال حاضر تلویزیون کویت با 3 کانال(عربى، انگلیسى، گزارش‌هاى ورزشى) فعالیت مى‌کند. ‏کادر رادیو تلویزیون بر خلاف کادر مطبوعات تقریبا صد در صد کویتى است در حالیکه کادر ‏مطبوعات نسبت کویتى‌ها و غیرکویتى ‌ها تقریبا مساوى است که اشراف و اعمال نظر با کویتى‌هاست. ‏

خبرگزاری‌ها و شبکه خارجی

کویت دارای یک سازمان خبری به نام سازمان خبرگزاری کویت بوده که نام اختصاری آن کونا می‌باشد. این خبرگزاری در سال 1976 م تأسیس گردیده و تا قبل از اشغال کویت دارای 25 نمایندگی در سراسر جهان بود، که این رقم در حال حاضر کاهش یافته است. “کونا”‌ از بودجه قابل توجهی بهره‌مند است و دومین خبرگزاری معتبر و مهم پس از خبرگزاری مصر در منطقه عربی خاورمیانه و خلیج فارس است.

خبرگزاری‌هایی که در کویت نمایندگی دارند عبارتند از:

خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا)، عربستان، قطر، بحرین، روسیه، رویترز (انگلیس)، عراق، لیبی، سوریه و....

شبکه‌ها‌ی تلفزیونی نیز هستند که در این کشور فعالیت می‌کنند که عبارتند از: واحد مرکزی خبر (جمهوری اسلامی ایران)، شبکه دبی، ابوظبی، الجزیره، العربیه، سی ان ان، بی بی سی، العالم، المنار، سى ان بی سی (آمریکا)، چین، الاخباریه (عربستان) و...[۳۳].

جمعیت ایرانی و شرکت‌های ایرانی در کویت

جمعیت ایرانی زیادی در کشور کویت مشغول به ثبت شرکت هستند و بیشترین بخش‌هایی که دیده می‌شود در زمینه مواد غذایی و بهداشتی است که به طوریکه وارد روال‌های تجاری و اقتصادی شده است و ایرانیان زیادی در کشور کویت مشغول به فعالیت‌های تجاری هستند. نرخ مالیات شرکت در کشور کویت در ابتدا 15 درصد بوده است که در بالاترین وضعیت خود به 55 درصد رسیده است.
نرخ مالیات بر درآمد شخصی در کشور کویت 0. 00 درصد اعلام شده است. وضعیت برای نرخ تأمین اجتماعی در کشور کویت نیز در حدود 22 درصد اعلام شده است اینطور که شواهد نشان می‌دهد نرخ تأمین اجتماعی برای کارکنان در کشور کویت نیز در حدود 5 الی 10 درصد اعلام شده است شایان ذکر است که نرخ امنیت اجتماعی برای شرکت در ابتدا در حدود 10. 50 درصد بوده است که امروزه به 11. 50 درصد رسیده است که رقم قابل توجهی است.
سیستم‌های مالیاتی در کشور کویت در سال‌های اخیر تغییرات زیادی داشته‌اند و ارزش‌های فعلی در این کشور نیز بر اساس رویدادهای جدید دسته‌بندی شده‌اند اینطور که ارزیابی‌ها نشان می‌دهد جمعیت ایرانی که وارد کشور کویت شده است 23 درصد بیشتر از ده سال گذشته هستند مشخص است که پیش‌بینی‌های مالی در زمینه نرخ ارزش‌های فعلی به طور جدی دنبال می‌شود اینطور که شواهد نشان می‌دهد وضعیت ثبت شرکت در کشور کویت از نظر مالیاتی به صورت کنترل شده پیش می‌رود و دولت در این کشور ثابت قدم است[۳۴].

پانویس

  1. سایت رسمی دیوان امیری کویت http://www.da.gov.kw/ara/picsandevents/riseofkuwait.php؛ Kuwait: a Beacon of Humanity؛ Kuwait Information</History of Kuwait:: Rulers of Kuwait؛ !-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->؛ کتاب The reign of Mubarak al-Sabah ص
  2. سلطانی، سلطان‌علی، بیست و هشت گفتار در باب فرهنگ و مردم ایران، تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۸۱خ. ، ص۱۶۳-۱۶۴. جواهری، ۱۹۶۱: ۱۷
  3. موسوی، ۱۳۸۵: ۲۱- ۲۰؛ سنان، ۱۹۵۶: ۱۳۶-۱۳۵
  4. آشنایی با کویت - همشهری آنلاین
    • www.hamshahrionline.ir › news › آش...
  5. ژئوپلیتیک منطقه خلیج فارس با تاکید بر شیعیان، ۱۳۸۷: ۵۱
  6. نگاهی به ایرانیان مقیم كویت - سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی icro.ir › ...
  7. آداب و رسوم کشورهای مختلف در عید فطر - خبرگزاری برنا www.borna.news › قرآن و معارف
  8. «نگاهی به تاریخچه "کویت"
  9. نگاهی به تاریخچه "كویت"+ تصاویر - باشگاه خبرنگاران جوان www.yjc.ir › بین‌الملل › بین‌الملل
  10. نگاهی به کشور کویت www.armansaman.com
  11. آشنایی با کشور کویت + تصاویر - بیتوته www.beytoote.com › iran › pastime
  12. آشنایی با کشور کویت + تصاویر - بیتوته www.beytoote.com › iran › pastime
  13. آشنایی با کشور کویت + تصاویر - بیتوته www.beytoote.com › iran › pastime
  14. کویت ‌: اطلاعات کلی درباره کشور کویت | موسسه گوتوتی‌آر go2tr.com › kuwait
  15. کویت - دانشنامه‌ی اسلامی wiki.ahlolbait.com › کویت
  16. محمود واعظی، «مبانی نظری میانجیگری در مناقشات بین‌المللی»، فصلنامه دانشکده حقوق و علوم سیاسی، سال اول، شماره ۲، مهر ۱۳۸۴٫، ص ۱۹
  17. محمد صفدری، حقوق بین الملل عمومی، تهران، تهران، انتشارات دانشگاه تهران ۱۳۴۲، ج ۳،ص ۶۲۵
  18. کویت و میانجی‌گری در مسائل منطقه‌ای | اندیشکده راهبردی تبیین tabyincenter.ir › کویت-و-میانجی‌گر...
  19. نگاهی به تاریخچه و ساختار كویت - سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی icro.ir › ...
  20. شیعیان در کویت - خبرآنلاین www.khabaronline.ir › news › شیعی...
  21. میر رضوی و لفورکی، ۱۳۸۳: ۳۵۰
  22. بررسی نقش و جایگاه فرهنگی شیعیان در کشور کویت – الشیعه farsi.al-shia.org › بررسی-نقش-و-جای...
  23. شیعیان در کویت - خبرآنلاین www.khabaronline.ir › news › شیعی...
  24. حسینیه های کویت
    1. hawzah.net › Magazine › View › حس...
  25. مشرق نیوز
  26. المدیرس، ۱۹۹۹: ۸ – ۷
  27. شیعیان در کویت - خبرآنلاین www.khabaronline.ir › news › شیعی...
  28. نگاهی به تاریخچه و ساختار كویت - سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی icro.ir › ...
  29. جمعیت کویت - سفیران سروش سعادت emigrationplus.com › جمعیت-کویت
  30. نگاهی به ایرانیان مقیم كویت - سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی icro.ir › ...
  31. بررسی نقش و جایگاه فرهنگی شیعیان در کشور کویت – الشیعه
    1. farsi.al-shia.org › بررسی-نقش-و-جای...
  32. نگاهی به تاریخچه و ساختار كویت - سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی icro.ir › ...
  33. نگاهی به تاریخچه و ساختار كویت - سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی icro.ir › ...
  34. کویت ‌: اطلاعات کلی درباره کشور کویت | موسسه گوتوتی‌آر go2tr.com › kuwait