احمد بن عباس نجاشی صیرفی

احمد بن عباس نجاشی صیرفی
نام کامل	احمد بن عباس نجاشی صیرفی
نام‌های دیگر	ابن طیالسی، صیرفی
اطلاعات شخصی
محل تولد	کوفه
محل درگذشت	بغداد
دین	اسلام، شیعه
استادان	هشام بن حكم
شاگردان	شیخ تلعكبری ابراهیم بن هاشم
فعالیت‌ها	محدث شیعی

احمد بن عباس نجاشی صیرفی، معروف به «ابن طیالسی» محدث شیعه. فرزند او «علی بن احمد بن عباس» از شاگردان شیخ صدوق بوده است و نوه او «احمد بن علی بن احمد بن عباس» معروف به ابوالعباس نجاشی از پیشوایان امامیه و صاحب کتاب رجال است.

زندگی‌نامه

احمد بن عباس نجاشی صیرفی، معروف به «ابن طیالسی». محدث شیعی. وی تقریباً در اواخر سده سوم و احتمالاً در کوفه به دنیا آمد و در نیمه دوم سده چهارم (پیش از 385ق) در بغداد وفات یافته است. نسب او به ابو سمال سمعان بن هبیره می‏‌رسد که خاندانی بزرگ در کوفه و از دیرباز معروف به تشیع بودند. وی در بغداد سکونت داشت و منزل او در محله «درب البقر» قرار داشت و چنان‌که مامقانی گفته، از لقب «صیرفی» بر می‌‏آید که به کار صرافی دراهم اشتغال داشته است. شهرت او به «ابن طیالسی» شاید از آن جهت است که «طیلسان» واژه‏ای عجمی و برگردانیده «تالشان» است و برای این‌که وی را در مقام تحقیر و سرزنش، از اصالت عربی دور سازند با این اسم از او یاد می‏‌کرده‌‏اند. این احتمال نیز وجود دارد که وی در تجارت نوعی پارچه به نام «طیلسان» دست داشته است که این احتمال با شغل صرافی او بیشتر تناسب دارد.

فرزند او علی بن احمد بن عباس (م. ح415ق) از شاگردان شیخ صدوق بوده است و نوه او «احمد بن علی بن احمد بن عباس» معروف به ابوالعباس نجاشی از پیشوایان امامیه و صاحب کتاب رجال است. وی در بغداد از جمله اساتیدی بود که دیگران برای استماع حدیث نزد او جلوس می‌‏نمودند. تلعکبری در 335هجری از او حدیث شنیده و اجازه نقل احادیثش را از وی دریافت کرده است. این گزارش حاکی از آن است که وی در ایام میان‌‏سالی به این درجه از علم رسیده بود. چنان‌که اجازه تلعکبری از او نیز می‏‌تواند دلیل بر صحت اخبار و احادیث او بوده باشد. وی از جمله کسانی است که متن کامل دعاهای صحیفه سجادیه را روایت کرده است. در منابع رجالی گزارش دقیقی درباره اساتید و شاگردان او ذکر نشده است. به گفته مامقانی از شاگردان او جز تلعکبری، می‏‌توان «ابراهیم بن هاشم» را نام برد. هم‌چنین در همین منبع «هشام بن حکم» از استادان او معرفی شده است. نوه او نجاشی نیز به دلیل این‌که وی دارای اثر تألیفی نبوده است، شرح‏ حال او را در رجال خود نیاورده است.

استادان

مامقانی هشام بن حکم را استاد او معرفی کرده است.

شاگردان

مامقانی از تلعکبری و ابراهیم بن هاشم را بعنوان شاگردان او نام برده است.

منابع

• تنقیح المقال(حجری)، ج1ص64 شماره 381؛
• دائره المعارف تشیع، ج1ص138؛
• رجال طوسی، ص412 شماره 5964؛
• طبقات اعلام الشیعه، ج1ص28؛
• الفوائد الرجالیه، سیدبحر العلوم، ج2ص32؛
• معجم رجال الحدیث، ج1ص140 شماره615؛
• نقد الرجال تفرشی، ج1ص128 شماره 246.