احمد بن مهران

احمد بن مهران
نام کامل	احمد بن مهران
اطلاعات شخصی
سال تولد	230 ق، ۲۲۴ ش‌، ۸۴۵ م
سال درگذشت	305 ق، ۲۹۶ ش‌، ۹۱۷ م
دین	اسلام، شیعه
استادان	عبدالعظیم بن عبدالله حسنی
شاگردان	محمد بن یعقوب کلینی محمد بن احمد مکتب
فعالیت‌ها	فقیه، محدث شیعی

احمد بن مهران، (حدود 230 – حدود 305ق) فقیه و محدث شیعی است. از اساتید او عبدالعظیم بن عبدالله حسنی است. زندگی و تحصیلات او بیشتر در قم و ری سپری شد. شاگردان چندی تربیت نمود که در میان آنها بزرگانی چون محمد بن یعقوب کلینی (م329ق) و محمد بن احمد مکتب به چشم می‏‍‎‌خورند.

معرفی اجمالی

احمد بن مهران، فقیه و شیعی است. کنیه او در منابع نیامده است. تاریخ تولد و وفات او به‏ خوبی روشن نیست، اما از معاصران او علی بن ابراهیم بن هاشم قمی (م.ب307ق) است که با هم نزد محمد بن علی(شاگرد ابوبصیر) روایاتی شنیده‏‌اند. هم‌چنین دیگر معاصر او احمد بن ادریس قمی (م306ق) است که احتمالاً در قم با یکدیگر هم‌‏صحبت بوده‌‏اند. بنابراین وفات او تقریباً در دهه نخست قرن چهارم اتفاق افتاده است. از اساتید او «عبدالعظیم بن عبدالله حسنی» است که اندکی پیش از 250 هجری وفات یافته است، بنابراین وی هنگام شاگردی نزد عبدالعظیم، از سن کافی برخوردار بوده و شاید بتوان تولد او را تقریباً در 230 هجری تخمین زد.

زندگی و تحصیلات او بیشتر در قم و ری سپری شد و روایات او از عبدالعظیم حسنی نیز مربوط به زمانی است که عبدالعظیم تازه وارد ری شده بود. وی پس از اینکه در علوم حدیث تبحر یافت شاگردان چندی تربیت نمود که در میان آنها بزرگانی چون «محمد بن یعقوب کلینی» (م329ق) و «محمد بن احمد مکتب» به چشم می‏‍‎‌خورند. درباره ارزش روایات او اگرچه ابن غضائری (م411ق) بدون ذکر هیچ دلیلی، احادیث او را بی‌‏اعتبار و ضعیف دانسته است، اما بسیاری از صاحب‌نظران، سخن ابن‌‏غضائری را نادیده گرفته و بر ارزش روایات او تأکید نموده‌‏اند. شیخ کلینی که از شاگردان پرآوازه اوست، در کتاب کافی احادیث فراوانی از او نقل کرده و بارها رحمت خدا را برای او طلب نموده است و این خود شاهدی بر شخصیت والای او و اهمیت روایات اوست؛ چنان‌که شاگردی صاحب شرح ‏حال نزد عبدالعظیم حسنی نیز می‏‌تواند شاهدی دیگر بر اعتبار و اهمیت روایات او بوده باشد. از اساتید و شاگردان دیگر او اطلاعی در دست نیست چنان‌که از آثار تألیفی او نیز گزارشی نرسیده است.

استادان

عبدالعظیم بن عبدالله حسنی از اساتید مشهور وی می‌باشد.

شاگردان

از شگردان مشهور ومعروف وی:

• محمد بن یعقوب کلینی؛
• محمد بن احمد مکتب می‌باشند.

منابع

1. الکافی، ج1ص478 حدیث4؛
2. شرح اصول کافی، ج7ص213؛
3. خلاصه الاقوال، ص324 شماره 22؛
4. التحصین، سیدبن طاوس، ص576 باب 28؛
5. تنقیح المقال(حجری)، ج1ص98 شماره 565؛
6. جامع الرواه، ج1ص73؛
7. طرائف المقال، ج1ص204 شماره 1194؛
8. سماء المقال، کلباسی، ج1صص62 و63.