معتزله: تفاوت میان نسخه‌ها

۸۱۱ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱ مهٔ ۲۰۲۱
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۴: خط ۲۴:


معتزله مثل امامیه صفات خدا را عین ذات او می دانند و صفات زاید بر ذات را انکار می کنند این موضوعی بود که بیش از هر چیز دیگر مورد تاکید این مذهب بوده است به همین دلیل گاهی از آنان به عنوان نفی کنندگان صفات یا قایلان به نیابت ذات از صفات نام برده می شود با این حال به نظر می آید که معتزله منکر صفات کمال از خداوند نیستند.<ref>ر.ک، شیخ مفید، اوایل المقالات، ۱۳۷۲ش، ص۵۲</ref> و <ref>ر. ک. شهرستانی، ملل و نحل، ۱۳۷۵ق، ج۱، ص۴۴</ref>  
معتزله مثل امامیه صفات خدا را عین ذات او می دانند و صفات زاید بر ذات را انکار می کنند این موضوعی بود که بیش از هر چیز دیگر مورد تاکید این مذهب بوده است به همین دلیل گاهی از آنان به عنوان نفی کنندگان صفات یا قایلان به نیابت ذات از صفات نام برده می شود با این حال به نظر می آید که معتزله منکر صفات کمال از خداوند نیستند.<ref>ر.ک، شیخ مفید، اوایل المقالات، ۱۳۷۲ش، ص۵۲</ref> و <ref>ر. ک. شهرستانی، ملل و نحل، ۱۳۷۵ق، ج۱، ص۴۴</ref>  


'''وعد و وعید'''
'''وعد و وعید'''
خط ۳۲: خط ۳۱:
'''منزلة بین المنزلتین'''
'''منزلة بین المنزلتین'''


منزلتی میان دو منزلت (به عربی منزلة بین المنزلتین) نخستین اصل مذهب معتزله است که توسط پیشوای آن یعنی واصل بن عطا مطرح شد. زمینه بحث این است که آیا کسی که مرتکب گناه کبیره می‌شود، مؤمن است یا کافر. معتزله معتقدند کسی که گناه کبیره‌ای انجام دهد، نه مؤمن نامیده می‌شود، نه کافر. چنین شخصی اگر بدون توبه از دنیا برود، عذاب او قطعی و جاودانه خواهد بود؛ اما نه به شدتی که کافر عذاب می‌کشد.<ref>قاضی عبدالجبار، شرح الأصول الخمسة، ۱۴۲۲ق، ص۴۷۱-۴۷۲.</ref>شیخ مفید معتقد است هر کس در این مسئله با معتزله هم عقیده باشد معتزلی خواهد بود هر چند در مسائل دیگر با اکثرشان اختلاف نظر داشته باشد.<ref>مفید، اوائل المقالات،۱۳۷۲ش، ص۴۵</ref>
منزلة بین المنزلتین یا به فارسی منزلتی میان دو منزلت، از نخستین اصولی است که توسط پیشوای آن یعنی واصل بن عطا مطرح شد.با این زمینه که مرتکبان گناهان کبیره به عقیده مرجئه از ایمان خارج نمی شود و به عقیده خوارج این شخص کافر است و اما معتزلیان معتقدند که این شخص نه مومن است و نه کافر و اگر بدون توبه از دنیا برود عذابی حتمی و جاودانه خواهد داشت اما نه به شدت عذابی که شامل حال کافران می شود<ref>قاضی عبدالجبار، شرح الأصول الخمسة، ۱۴۲۲ق، ص۴۷۱-۴۷۲.</ref> بنا بر عقیده شیخ مفید، هر کس در این مسئله با معتزله هم رای باشد، معتزلی خواهد بود هر چند در مباحث دیگر با اکثرشان اختلاف نظر داشته باشد.<ref>مفید، اوائل المقالات،۱۳۷۲ش، ص۴۵</ref>


'''امر به معروف و نهی از منکر'''
'''امر به معروف و نهی از منکر'''


امر به معروف و نهی از منکر یکی از احکام ضروری اسلام است و هیچ یک از مذاهب اسلامی منکر آن نیستند و جزء ویژگی‌های اختصاصی هیچ مذهبی محسوب نمی‌شود. ولی معتزله با اصل قرار دادن آن خواسته‌اند اهتمام خود را نسبت به آن نشان دهند. به گفته زمخشری، عقیده معتزله این است که امر به معروف و نهی از منکر از واجبات کفایی و مشروط به شرایط ویژه‌ای است و شدیدترین مرتبه آن (جنگ) از شئون حکومت و وظایف رهبری اسلامی است.<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، صص۳۹۸-۳۹۶</ref>
از جمله احکام ضروری اسلام امر به معروف و نهی از منکر است و می شود گفت همه مذاهب اسلامی بر وجود این اصل توافق دارند به گونه ای که نمی توان آن را از ویژگی های یک مذهب خاص دانست ولی معتزلیان با محور قرار دادن این اصل بر اهمیت آن تاکید دارند. زمخشری می گوید عقیده معتزله این است که امر به معروف و نهی از منکر واجب کفایی اما مشروط به شرایط خاصی است که شدیدترین آن مرحله جنگ می باشد که این مرحله از شئونات حکومت اسلامی و از وظایف رهبری اسلامی است.
 
مر به معروف و نهی از منکر از جمله احکام  از احکام ضروری اسلام است و هیچ یک از مذاهب اسلامی منکر آن نیستند و جزء ویژگی‌های اختصاصی هیچ مذهبی محسوب نمی‌شود. ولی معتزله با اصل قرار دادن آن خواسته‌اند اهتمام خود را نسبت به آن نشان دهند. به گفته زمخشری، عقیده معتزله این است که امر به معروف و نهی از منکر از واجبات کفایی و مشروط به شرایط ویژه‌ای است و شدیدترین مرتبه آن (جنگ) از شئون حکومت و وظایف رهبری اسلامی است.<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، صص۳۹۸-۳۹۶</ref>




confirmed
۵٬۷۴۷

ویرایش