حشاشین: تفاوت میان نسخه‌ها

 
(۲۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۳: خط ۳:
| تصویر = حشاشین.webp
| تصویر = حشاشین.webp
| توضیح تصویر =  
| توضیح تصویر =  
| نام = حشاشین یا اساسین
| نام = حشاشین یا اساسین
| نام رایج = حَشّاشین
| نام رایج = حَشّاشین
| تاریخ شکل گیری = ۱۰۹۰ م
| تاریخ شکل گیری = ۱۰۹۰ م
خط ۱۱: خط ۱۱:
| عقیده =  [[نزاریه|فرقه نزاریه]] از [[مذهب شیعه|شیعیان]] [[اسماعیلیه]]  
| عقیده =  [[نزاریه|فرقه نزاریه]] از [[مذهب شیعه|شیعیان]] [[اسماعیلیه]]  
}}
}}
'''حَشّاشین'''، فرقه [[اسماعیلیه]] [[نزاریه]]  بودند که به‌دست پیروان [[حسن صباح]] بنیان نهاده شد.حشاش مشتق از واژه حشیش به معنای داروساز (گیاه‌شناس) است. در قرون چهارم و پنجم خورشیدی در کشورهای اسلامی و بخصوص در ایران دارو فروشان را بنام حشاشین می‌خواندند و در بعضی از شهرهای بزرگ ایران بازاری به نام بازار حشاشین (دارو فروشان) وجود داشت.
'''حَشّاشین'''، فرقه [[اسماعیلیه]] [[نزاریه]]  بودند که به‌دست پیروان [[حسن صباح]] بنیان نهاده شد. حشاش مشتق از واژه حشیش به معنای داروساز (گیاه‌شناس) است. در قرون چهارم و پنجم خورشیدی در [[جهان اسلام|کشورهای اسلامی]] و بخصوص در ایران دارو فروشان را بنام حشاشین می‌خواندند و در بعضی از شهرهای بزرگ ایران بازاری به نام بازار حشاشین (دارو فروشان) وجود داشت.
آنها بین سال‌های ۱۰۹۰ تا ۱۲۷۵ میلادی در کوهستان‌های سرزمین [[جمهوری اسلامی ایران|ایران]] و [[شام (شامات)|شام]] زندگی می‌کردند.آنان بعد از  تاسیس فرقه با انگیزه‌های سیاسی دست به قتل‌های بسیار حساب شده‌ای انجام داده‌اند.
آنها بین سال‌های ۱۰۹۰ تا ۱۲۷۵ میلادی در کوهستان‌های سرزمین [[جمهوری اسلامی ایران|ایران]] و [[شام (شامات)|شام]] زندگی می‌کردند. آنان بعد از  تاسیس فرقه با انگیزه‌های سیاسی دست به قتل‌های بسیار حساب شده‌ای انجام داده‌اند.
واژه امروزی Assassination در انگلیسی به مفهوم ترور از روش آنها برای حذف مخالفینشان سرچشمه گرفته است. [[نزاریه|نزاریان]] در اواخر قرن یازدهم پس از بحران جانشینی در خلافت [[فاطمیان]] بین [[نزار بن المستنصر]] و برادر ناتنی وی، خلیفه [[احمد مستعلی]] شکل گرفت.
واژه امروزی Assassination در انگلیسی به مفهوم [[تروریسم|ترور]] از روش آنها برای حذف مخالفینشان سرچشمه گرفته است. [[نزاریه|نزاریان]] در اواخر قرن یازدهم پس از بحران جانشینی در خلافت [[فاطمیان]] بین [[نزار بن المستنصر]] و برادر ناتنی وی، خلیفه [[احمد مستعلی]] شکل گرفت.


== تشکیل اسماعیلیه ==
== تشکیل اسماعیلیه ==
پس از درگذشت [[جعفر بن محمد (صادق)|امام جعفر صادق (علیه السلام)]]، پیروان ایشان به گروه‌های مختلفی پراکنده شدند که دو گروه از آنها مذهب [[اسماعیلیه]] را تشکیل داده و از دیگر [[مذهب شیعه|شیعیان]] جدا شدند. آنها برای اثبات حقانیت خود، بر روایاتی از امام جعفر صادق(علیه السلام) استناد می‌کردند که فرزند ارشد خود را جانشین و امام بعدی معرفی می‌کرد. اما اسماعیل چند سال پیش از درگذشت پدر خود وفات کرده بود. گروهی اسماعیلیان در مواجهه با این مسئله، [[مرگ]] اسماعیل را انکار کردند و در انتظار رجعت وی به عنوان امام قائم باقی ماندند. این گروه که اسماعیلیه خالصه نام دارند، اعتقاد داشتند که امام جعفر صادق(علیه السلام) صرفا بخاطر حفظ جان اسماعیل از دست عمّال [[عباسیان|عباسی]] مرگ وی را اعلام کرده است. گروه دوم نیز مرگ اسماعیل را پذیرفتند و جانشین وی را محمد ابن اسماعیل، فرزند ارشد اسماعیل، اعلام کردند.
پس از درگذشت [[جعفر بن محمد (صادق)|امام جعفر صادق (علیه السلام)]]، پیروان ایشان به گروه‌های مختلفی پراکنده شدند که دو گروه از آنها مذهب [[اسماعیلیه]] را تشکیل داده و از دیگر [[مذهب شیعه|شیعیان]] جدا شدند. آنها برای اثبات حقانیت خود، بر روایاتی از امام جعفر صادق (علیه السلام) استناد می‌کردند که فرزند ارشد خود را جانشین و امام بعدی معرفی می‌کرد. اما اسماعیل چند سال پیش از درگذشت پدر خود وفات کرده بود. گروهی اسماعیلیان در مواجهه با این مسئله، [[مرگ]] اسماعیل را انکار کردند و در انتظار [[رجعت]] وی به عنوان امام قائم باقی ماندند. این گروه که اسماعیلیه خالصه نام دارند، اعتقاد داشتند که امام جعفر صادق (علیه السلام) صرفا بخاطر حفظ جان اسماعیل از دست عمّال [[عباسیان|عباسی]] مرگ وی را اعلام کرده است. گروه دوم نیز مرگ اسماعیل را پذیرفتند و جانشین وی را محمد ابن اسماعیل، فرزند ارشد اسماعیل، اعلام کردند.


اما مهم‌ترین گروه اسماعیلیه در قرن یازدهم میلادی شکل گرفت و [[نزاریه|اسماعیلیه نزاری]] نام دارد. نزاریه پرجمعیت‌ترین شاخه اسماعیلیه است و دومین مذهب پرجمعیت مذهب [[مذهب شیعه|تشیع]]، پس از [[مذهب شیعه|شیعه اثنی عشری]]، به حساب می‌آید. نزاریه اسماعیل را امام ششم می‌دانند و معتقدند [[امامت]] تا به امروز ادامه پیدا کرده و اکنون [[کریم آقاخان]] امام چهل و نهم آنهاست.
اما مهمترین گروه اسماعیلیه در قرن یازدهم میلادی شکل گرفت و [[نزاریه|اسماعیلیه نزاری]] نام دارد. نزاریه پرجمعیت‌ترین شاخه اسماعیلیه است و دومین مذهب پرجمعیت مذهب [[مذهب شیعه|تشیع]]، پس از [[مذهب شیعه|شیعه اثنی عشری]]، به حساب می‌آید. نزاریه اسماعیل را امام ششم می‌دانند و معتقدند [[امامت]] تا به امروز ادامه پیدا کرده و اکنون [[کریم آقاخان]] امام چهل و نهم آنهاست.


== رهبر فعلی اسماعیلیه نزاری ==
== رهبر فعلی اسماعیلیه نزاری ==
[[پرونده:کریم آقاخان.jpg|بی‌قاب|چپ]]
[[پرونده:کریم آقاخان.jpg|بی‌قاب|چپ]]
کریم آقاخان، یا شاه کریم الحسینی یا آقاخان چهارم، (زادهٔ ۱۳ دسامبر ۱۹۳۶) که توسط پیروان اسماعیلی‌اش با عنوان مذهبی مولانا و امام شناخته می‌شود. وی رهبر زمان نزاریه شیعیان اسماعیلی (شعبهٔ نزاریه) است که پیروان آن بالغ بر ۱۵ میلیون نفر یعنی حدود ۱۰٪ درصد از مجموع [[مذهب شیعه|شیعیان]] جهان را تشکیل می‌دهند. آقاخان چهل و نهمین امام شیعیان اسماعیلیه است. او از فرزندان [[علی بن ابی‌طالب|علی‌بن‌ابی‌طالب (علیه‌السّلام)]] و [[فاطمه بنت محمد (زهرا)|فاطمه (سلام‌الله علیها)]] محسوب می‌شود. به اعتقاد [[نزاریه]] وی پس از پدربزرگش آقاخان سوم، در سن ۲۰ سالگی و در ۱۱ ژوئیهٔ ۱۹۵۷ میلادی، به رهبری رسیده‌ است. وی دانش‌آموختهٔ [[دانشگاه هاروارد]] در رشتۀ [[تاریخ اسلام]] است.
[[کریم آقاخان]]، یا شاه کریم الحسینی یا آقاخان چهارم، (زادهٔ ۱۳ دسامبر ۱۹۳۶) که توسط پیروان اسماعیلی‌اش با عنوان مذهبی مولانا و امام شناخته می‌شود. وی رهبر زمان نزاریه شیعیان اسماعیلی (شعبهٔ نزاریه) است که پیروان آن بالغ بر ۱۵ میلیون نفر یعنی حدود ۱۰٪ درصد از مجموع [[مذهب شیعه|شیعیان]] جهان را تشکیل می‌دهند. آقاخان چهل و نهمین امام شیعیان اسماعیلیه است. او از فرزندان [[علی بن ابی‌طالب|علی‌بن‌ابی‌طالب (علیه‌السّلام)]] و [[فاطمه بنت محمد (زهرا)|فاطمه (سلام‌الله علیها)]] محسوب می‌شود. به اعتقاد [[نزاریه]] وی پس از پدربزرگش آقاخان سوم، در سن ۲۰ سالگی و در ۱۱ ژوئیهٔ ۱۹۵۷ میلادی، به رهبری رسیده‌ است. وی دانش‌آموختهٔ [[دانشگاه هاروارد]] در رشتۀ [[تاریخ اسلام]] است.


== نقش حسن صباح ==
== نقش حسن صباح ==
خط ۳۵: خط ۳۵:


== اعتقادات حشاشین ==
== اعتقادات حشاشین ==
حشاشین پیروان مذهب اسماعیلیه بودند. این مذهب در قرن هشتم میلادی پدید آمد و پیروان آن اسماعیل، فرزند [[جعفر بن محمد (صادق)|امام جعفر صادق(علیه السلام)]] را به عنوان آخرین امام اسلام می‌دانند. به همین دلیل به آن‌ها '''شیعه هفت امامی''' نیز گفته می‌شود. در اواخر قرن یازدهم پس از پدید آمدن اختلافاتی بر سر خلافت نزار و مستعلی، خود اسماعیلیان نیز به دو شاخه تقسیم شدند.
حشاشین پیروان مذهب اسماعیلیه بودند. این مذهب در قرن هشتم میلادی پدید آمد و پیروان آن اسماعیل، فرزند [[جعفر بن محمد (صادق)|امام جعفر صادق (علیه السلام)]] را به عنوان آخرین امام اسلام می‌دانند. به همین دلیل به آن‌ها '''شیعه هفت امامی''' نیز گفته می‌شود.  
 
در اواخر قرن یازدهم پس از پدید آمدن اختلافاتی بر سر خلافت نزار و مستعلی، خود اسماعیلیان نیز به دو شاخه تقسیم شدند.
* آن دسته از اسماعیلیان که عقیده داشتند نزار باید خلیفه بعدی باشد شاخه نزاریه؛
# آن دسته از اسماعیلیان که عقیده داشتند نزار باید خلیفه بعدی باشد شاخه نزاریه؛  
* آن دسته که عقیده داشتند مستعلی خلیفه باشد شاخه مستعلیه را تشکیل دادند.  
# آن دسته که عقیده داشتند مستعلی [[خلیفه]] باشد شاخه [[مستعلیه (مستعلویه)|مستعلیه]] را تشکیل دادند.  
پیروان [[نزاریه]] به نسبت شاخه دیگر فعالیت‌های نظامی بیشتری داشتند و آن‌ها بودند که در ادامه به عنوان فرقه حشاشین شناخته شدند.
پیروان [[نزاریه]] به نسبت شاخه دیگر فعالیت‌های نظامی بیشتری داشتند و آنها بودند که در ادامه به عنوان فرقه حشاشین شناخته شدند.


== قلمرو حکومت ==
== قلمرو حکومت ==
خط ۵۶: خط ۵۶:
منگوقاآن خاقان [[مغول|حکومت مغول]] برادر کوچکترش [[هولاکو خان]] را برای حمله به ایران انتخاب کرد. او پس از اشغال ایران با تصرف قلعه‌های حشاشین از جمله الموت در سال 1256 آن‌ها را شکست داد. حشاشین به دلیل اینکه پیشتر جغتای یکی از فرمانده‌های ارشد مغول‌ها در زمان خاقان پیشین یعنی گیوک خان را کشته بودند به یکی از اهداف آن‌ها هنگام حمله به ایران تبدیل شده بودند. علاوه بر این گفته می‌شود حشاشین سعی کردند منگوقاآن را نیز به قتل برسانند ولی موفق نشدند.
منگوقاآن خاقان [[مغول|حکومت مغول]] برادر کوچکترش [[هولاکو خان]] را برای حمله به ایران انتخاب کرد. او پس از اشغال ایران با تصرف قلعه‌های حشاشین از جمله الموت در سال 1256 آن‌ها را شکست داد. حشاشین به دلیل اینکه پیشتر جغتای یکی از فرمانده‌های ارشد مغول‌ها در زمان خاقان پیشین یعنی گیوک خان را کشته بودند به یکی از اهداف آن‌ها هنگام حمله به ایران تبدیل شده بودند. علاوه بر این گفته می‌شود حشاشین سعی کردند منگوقاآن را نیز به قتل برسانند ولی موفق نشدند.


مغول‌ها به لطف تجهیزات نظامی پیشرفته خود از جمله‌ منجنیق‌های آتش زا که می‌توانستند اهداف را از فاصله دور با دقت و قدرت زیادی مورد هدف قرار دهند موفق شدند قلعه‌ها را اشغال کنند. آن‌ها برای آن که بتوانند به قلعه‌های فرقه حشاشین که در ارتفاع بسیار بالا قرار داشتند حمله کنند منجنیق‌ها را در قطعات کوچکتر به ارتفاعات بالاتر حمل می‌کردند و در آنجا دوباره آن‌ها را سرهم می‌کردند.
مغول‌ها به لطف تجهیزات نظامی پیشرفته خود از جمله‌ منجنیق‌های آتش‌زا که می‌توانستند اهداف را از فاصله دور با دقت و قدرت زیادی مورد هدف قرار دهند موفق شدند قلعه‌ها را اشغال کنند. آن‌ها برای آن که بتوانند به قلعه‌های فرقه حشاشین که در ارتفاع بسیار بالا قرار داشتند حمله کنند منجنیق‌ها را در قطعات کوچکتر به ارتفاعات بالاتر حمل می‌کردند و در آنجا دوباره آن‌ها را سرهم می‌کردند.


البته حشاشین نیز پشت دیوارها مخفی نشدند و با منجنیق‌های خودشان و همچنین تیر و کمان از خود دفاع می‌کردند و توانستند تلفات زیادی به سپاه هولاکو وارد کنند. اما در انتها پس از اسارت رهبر حشاشین یعنی رکن‌الدین خورشاه همه چیز تمام شد. حشاشین باقی مانده در قلعه‌ها از جمله زنان و کودکان قتل عام شدند و آن‌هایی که جان سالم به در بردند نیز به اسارت و بردگی درآمدند. پس از سقوط حشاشین نسل نزاریه‌ای‌های ساکن [[جمهوری اسلامی ایران|ایران]] به طور کامل از بین رفت. با این حال همچنان چندین قلعه در [[سوریه]] پابرجا باقی ماندند ولی آن‌ها نیز پس از حمله بیبرس سلطان ممالیک بحری از بین رفتند. تا سال 1270 بسیاری استحکامات و قلعه‌های حشاشین به تصرف ممالیک بحری در آمدند.
البته حشاشین نیز پشت دیوارها مخفی نشدند و با منجنیق‌های خودشان و همچنین تیر و کمان از خود دفاع می‌کردند و توانستند تلفات زیادی به سپاه هولاکو وارد کنند. اما در انتها پس از اسارت رهبر حشاشین یعنی رکن‌الدین خورشاه همه چیز تمام شد. حشاشین باقی مانده در قلعه‌ها از جمله زنان و کودکان قتل عام شدند و آن‌هایی که جان سالم به در بردند نیز به اسارت و بردگی درآمدند. پس از سقوط حشاشین نسل نزاریه‌ای‌های ساکن [[جمهوری اسلامی ایران|ایران]] به طور کامل از بین رفت. با این حال همچنان چندین قلعه در [[سوریه]] پابرجا باقی ماندند ولی آن‌ها نیز پس از حمله بیبرس سلطان ممالیک بحری از بین رفتند. تا سال 1270 بسیاری استحکامات و قلعه‌های حشاشین به تصرف ممالیک بحری در آمدند.
خط ۷۵: خط ۷۵:


== منابع ==
== منابع ==
* [http://32news.blogfa.com/post/247 حشاشین  یا اساسین چه کسانی بودند؟] تاریخ درج مطلب بیست و سوم فروردین ۱۳۸۹        
* [http://32news.blogfa.com/post/247 حشاشین  یا اساسین چه کسانی بودند؟] تاریخ درج مطلب: 23 فروردین ۱۳۸۹ ش، مشاهدۀ مطلب: 1403/2/29 ش.
                ش، اخذ شده در تاریخ 1403/2/29 ش.
* [https://www.plaza.ir/139909/204433/order-of-assassins/ حشاشین چه کسانی بودند؟ تاریخچه مخوف ترین گروه تروریستی دنیا] ، تاریخ درج مطلب: 8 آذر 1399 ش، مشاهدۀ مطلب: 1403/2/29 ش.
* [https://www.plaza.ir/139909/204433/order-of-assassins/ حشاشین چه کسانی بودند؟ تاریخچه مخوف ترین گروه تروریستی دنیا] plaza.ir، تاریخ درج مطلب  8 آذر 1399 ،اخذ شده در تاریخ 1403/2/29.
* [https://estelam.net/blog/%D8%AD%D8%B4%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86-%DA%86%D9%87-%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%86%D8%AF-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D9%85 حشاشین چه کسانی بودند؟ تاریخچه مخوف ترین گروه تروریستی دنیا] تاریخ درج مطلب: بی‌تا، مشاهدۀ مطلب: 1403/2/29 ش.
* [https://estelam.net/blog/%D8%AD%D8%B4%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86-%DA%86%D9%87-%DA%A9%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%86%D8%AF-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D9%85 حشاشین چه کسانی بودند؟ تاریخچه مخوف ترین گروه تروریستی دنیا]estelam.net ،اخذ شده در تاریخ 1403/2/29.
* [https://urd.ac.ir/fa/77548/%D8%AD%D8%B4%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%AA%D8%A7-%D8%AE%DB%8C%D8%A7%D9%84/ حشاشین از واقعیت تا خیال] تاریخ درج مطلب: 21فروردین ۱۴۰۳ ش، مشاهدۀ مطلب: 1403/2/29 ش.
* [https://urd.ac.ir/fa/77548/%D8%AD%D8%B4%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%AA%D8%A7-%D8%AE%DB%8C%D8%A7%D9%84/ حشاشین از واقعیت تا خیال]21فروردین ۱۴۰۳، اخذ شده در تاریخ 1403/2/29.
* [https://www.rouydad24.ir/fa/news/365594/%D8%B3%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D8%B4%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86-%DA%86%D9%82%D8%AF%D8%B1-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%7C-%D9%87%D9%85%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B2%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB% سریال حشاشین چقدر واقعی است؟ | همه چیز‌هایی که باید درباره واقعیت تاریخی حسن صباح و گروه اسماعیلیه بدانید] تاریخ درج مطلب: يکشنبه ۰۶ خرداد ۱۴۰۳ ش، مشاهدۀ مطلب: 1403/2/29 ش.
* [https://www.rouydad24.ir/fa/news/365594/%D8%B3%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%84-%D8%AD%D8%B4%D8%A7%D8%B4%DB%8C%D9%86-%DA%86%D9%82%D8%AF%D8%B1-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%7C-%D9%87%D9%85%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B2%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB% سریال حشاشین چقدر واقعی است؟ | همه چیز‌هایی که باید درباره واقعیت تاریخی حسن صباح و گروه اسماعیلیه بدانید]rouydad24.ir ،تاریخ درج مطلب يکشنبه ۰۶ خرداد ۱۴۰۳ ، اخذ شده در تاریخ 1403/2/29.
* [https://vatanemrooz.ir/newspaper/page/4037/1/282543/0 گفت‌وگوی «وطن امروز» با دکتر مهدی فرمانیان در نقد و بررسی سریال «حشاشین» تخیل به جای تاریخ] تاریخ درج مطلب: ۲۴ ارديبهشت 1403 ش، اخذ شده در تاریخ 1403/2/29 ش.
* [https://vatanemrooz.ir/newspaper/page/4037/1/282543/0 گفت‌وگوی «وطن امروز» با دکتر مهدی فرمانیان در نقد و بررسی سریال «حشاشین» تخیل به جای تاریخ]vatanemrooz.ir ، ۱۴۰۳ دوشنبه ۲۴ ارديبهشت، اخذ شده در تاریخ 1403/2/29.
 


{{فرق و مذاهب}}
{{فرق و مذاهب}}


[[رده:فرق و مذاهب]]
[[رده:فرق و مذاهب]]