۸۶٬۲۵۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''تصوف در [[چین]]''' تا حدودی دارای تاریخی مبهم | '''تصوف در [[چین]]''' تا حدودی دارای تاریخی مبهم بوده و پژوهش‌های در باره آن عمدتاً جدید است. | ||
=نخستین مرکز تصوف چین= | =نخستین مرکز تصوف چین= | ||
| خط ۹: | خط ۸: | ||
==سفر احمد کاسانی به کاشغر== | ==سفر احمد کاسانی به کاشغر== | ||
بر طبق روایات محلی، در ۹۴۰ یکی از خواجگانِ (ده بیدی) از سمرقند به کاشغر رفت تا در مذاکرات خان کاشغر با ازبک‌ها شرکت جوید. <ref>رنه گروسه، امپراطوری صحرانوردان، ج۱، ص۸۱۹، ترجمه عبدالحسین میکده، تهران ۱۳۶۵ ش.</ref> | بر طبق روایات محلی، در ۹۴۰ یکی از خواجگانِ (ده بیدی) از سمرقند به کاشغر رفت تا در مذاکرات خان کاشغر با ازبک‌ها شرکت جوید. <ref>رنه گروسه، امپراطوری صحرانوردان، ج۱، ص۸۱۹، ترجمه عبدالحسین میکده، تهران ۱۳۶۵ ش.</ref> | ||
وی خواجه احمد کاسانی (متوفی ۹۴۹) معروف به مخدوم اعظم | وی خواجه احمد کاسانی (متوفی ۹۴۹) معروف به مخدوم اعظم اولین شیخ ده بیدی بود که بنیان‌گذار سلسله خواجگان یا خوجه‌های ترکستان و نیای روحانی صوفیان چین محسوب می‌شود. | ||
==فرزندان کاسانی== | ==فرزندان کاسانی== | ||
مخدوم اعظم مدتی در کاشغر اقامت کرد و از هر یک از دو همسرش ــ که یکی سمرقندی و دیگری کاشغری بود ــ صاحب پسری به نام‌های خواجه اسحاق ولی و محمدامین شد. | مخدوم اعظم مدتی در کاشغر اقامت کرد و از هر یک از دو همسرش ــ که یکی سمرقندی و دیگری کاشغری بود ــ صاحب پسری به نام‌های خواجه اسحاق ولی و محمدامین شد. | ||
خواجه اسحاقِ ولی مؤسس شاخه اسحاقیه یا قره داغلیک ( سلسله سیاه‌کوهی ) و خواجه هدایت اللّه معروف به آفاق/ آپاق و نیز مشهور به «ایشانْ کلان» (حک: ۱۰۸۹ـ۱۱۰۶) نوه | خواجه اسحاقِ ولی مؤسس شاخه اسحاقیه یا قره داغلیک ( سلسله سیاه‌کوهی ) و خواجه هدایت اللّه معروف به آفاق/ آپاق و نیز مشهور به «ایشانْ کلان» (حک: ۱۰۸۹ـ۱۱۰۶) نوه محمدامین بنیان‌گذار شاخه آفاقیه یا آق داغلیک ( سلسله سفیدکوهی ) گردید. <ref>فنگ جین یوان، فرهنگ اسلامی و ایرانی در چین، ج۱، ص۹۵، ترجمه محمدجواد امیدوارنیا، تهران (بی تا).</ref><ref>رنه گروسه، امپراطوری صحرانوردان، ج۱، ص۸۱۹، ترجمه عبدالحسین میکده، تهران ۱۳۶۵ ش.</ref> | ||
==سلاسل بی جیاچانگ و مفتی== | ==سلاسل بی جیاچانگ و مفتی== | ||
دو تن از تربیت یافتگان مکتب مخدوم | دو تن از تربیت یافتگان مکتب مخدوم اعظم به نام‌های ما زونگ شنگ (۱۰۴۹ـ ۱۱۳۱/ ۱۶۳۹ـ۱۷۱۹) و ما تسوجن (۱۰۴۳ـ۱۱۳۴/۱۶۳۳ـ۱۷۲۲)، بترتیب سلسله‌های بی جیاچانگ و مفتی را بنیان نهادند. <ref>فنگ جین یوان، فرهنگ اسلامی و ایرانی در چین، ج۱، ص۹۰، ترجمه محمدجواد امیدوارنیا، تهران (بی تا).</ref> | ||
==فرقه هوا سی== | ==فرقه هوا سی== | ||
یکی دیگر از پیروان | یکی دیگر از پیروان او ما لای چی (۱۰۹۲ـ۱۱۸۰/ ۱۶۸۱ـ ۱۷۶۶) که مخدوم اعظم به او لقب ابوالفتوح داده بود فرقه هوا سی را بنیان نهاد. <ref>فنگ جین یوان، فرهنگ اسلامی و ایرانی در چین، ج۱، ص۹۵، ترجمه محمدجواد امیدوارنیا، تهران (بی تا).</ref><ref>رنه گروسه، امپراطوری صحرانوردان، ج۱، ص۸۱۹، ترجمه عبدالحسین میکده، تهران ۱۳۶۵ ش.</ref> | ||
==قره داغلیک‌ها و آق داغلیک‌ها== | ==قره داغلیک‌ها و آق داغلیک‌ها== | ||
===مراکز فعالیت=== | ===مراکز فعالیت=== | ||
قره | قره داغلیک‌ها یارغند و یه چنگ و آق داغلیک‌ها کاشغر و آرتوش را مرکز فعالیت خود قرار دادند. <ref>فنگ جین یوان، فرهنگ اسلامی و ایرانی در چین، ج۱، ص۹۵، ترجمه محمدجواد امیدوارنیا، تهران (بی تا).</ref> | ||
===محل اتکا=== | ===محل اتکا=== | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۲: | ||
===تأثیر تفاوت‌ها=== | ===تأثیر تفاوت‌ها=== | ||
این | این تفاوت بر خلاف سلسله‌های خاورمیانه و ماوراءالنهر که هر دو شکل ذکر در کنار یکدیگر وجود داشت در ترکستان چین منشأ منازعه و کشمکش گردید تا آن‌جا که هواداران یک گروه دیگری را دیوانه خواندند <ref>رنه گروسه، امپراطوری صحرانوردان، ج۱، ص۳۳، ترجمه عبدالحسین میکده، تهران ۱۳۶۵ ش.</ref> و تمام مناسبات اقتصادی و سیاسی و خانوادگی آنان قطع شد و مناقشات خونینی در گرفت <ref>فنگ جین یوان، فرهنگ اسلامی و ایرانی در چین، ج۱، ص۹۵، ترجمه محمدجواد امیدوارنیا، تهران (بی تا).</ref> تا این‌که در حدود ۱۰۸۹ هدایت اللّه آفاق به قدرت سیاسی و حکومت کاشغر رسید و از شدت این دشمنی‌ها تا حدودی کاسته شد. | ||
===انشعابات=== | ===انشعابات=== | ||
در دوره رهبری سیاسی آفاق انشعاباتی در سلسله رخ داد و سلسله‌های | در دوره رهبری سیاسی آفاق انشعاباتی در سلسله رخ داد و سلسله‌های دیگری از جمله قادریه و سهروردیه ، از سمرقند به کاشغر و ختن وارد شد. <ref>فنگ جین یوان، فرهنگ اسلامی و ایرانی در چین، ج۱، ص۸۹، ترجمه محمدجواد امیدوارنیا، تهران (بی تا).</ref><ref>فنگ جین یوان، فرهنگ اسلامی و ایرانی در چین، ج۱، ص۹۶، ترجمه محمدجواد امیدوارنیا، تهران (بی تا).</ref> | ||
==رونق نفوذ تصوف در چین== | ==رونق نفوذ تصوف در چین== | ||
| خط ۶۶: | خط ۶۵: | ||
=سلاسل سنتی و جدید= | =سلاسل سنتی و جدید= | ||
==اختلاف سلاسل== | ==اختلاف سلاسل== | ||
در سده‌های بعد اختلاف سلسله اسحاقیه و آفاقیه در مورد ذکر از میان رفت، اما میان سلسله سنّتی (قدیمی) صوفیانه و طریقت جدیدی که به تازگی سر بر آورده بود، مناقشاتی پدید آمد. | در سده‌های بعد اختلاف سلسله اسحاقیه و آفاقیه در مورد ذکر از میان رفت، اما میان سلسله سنّتی (قدیمی) صوفیانه و طریقت جدیدی که به تازگی سر بر آورده بود، مناقشاتی پدید آمد. | ||
| خط ۱۶۵: | خط ۱۶۲: | ||
(۷) زاسکیاهیبر، «سیاست چین در آسیای مرکزی»، ترجمه اردلان مختاری، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، ش ۲۴ (زمستان ۱۳۷۷). | (۷) زاسکیاهیبر، «سیاست چین در آسیای مرکزی»، ترجمه اردلان مختاری، فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، ش ۲۴ (زمستان ۱۳۷۷). | ||
=منبع= | =منبع= | ||
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «تصوف در چین»، شماره۳۵۸۷. | دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «تصوف در چین»، شماره۳۵۸۷. | ||
[[رده: تصوف]] | [[رده: تصوف]] | ||