|
|
خط ۴۲: |
خط ۴۲: |
| مولى محمدتقى مجلسی مشهور به مجلسی اول عالم معروف شیعه در قرن یازدهم و صاحب نظر در علوم مختلف اسلامى مانند [[تفسیر]]، [[حدیث]]، [[کلام]]، [[فقه]]<ref>ر.ک:مقاله فقه</ref>، [[اصول]]، تاریخ، [[رجال]] و [[درایه]] است. او پس از وفات [[ملا محمد باقر سبزواری]] در سال ۱۰۹۰ هجری منصب شیخ الاسلامی را به عهده گرفت و در این مسند خدمات بسیاری را در زمینههای گوناگون سیاسی و اجتماعی به ایران و تشیع نمود. او به کمک جمعی از شاگردانش موسوعه بزرگ حدیثی شیعه با نام [[بحار الانوار]] را تالیف نمود. | | مولى محمدتقى مجلسی مشهور به مجلسی اول عالم معروف شیعه در قرن یازدهم و صاحب نظر در علوم مختلف اسلامى مانند [[تفسیر]]، [[حدیث]]، [[کلام]]، [[فقه]]<ref>ر.ک:مقاله فقه</ref>، [[اصول]]، تاریخ، [[رجال]] و [[درایه]] است. او پس از وفات [[ملا محمد باقر سبزواری]] در سال ۱۰۹۰ هجری منصب شیخ الاسلامی را به عهده گرفت و در این مسند خدمات بسیاری را در زمینههای گوناگون سیاسی و اجتماعی به ایران و تشیع نمود. او به کمک جمعی از شاگردانش موسوعه بزرگ حدیثی شیعه با نام [[بحار الانوار]] را تالیف نمود. |
|
| |
|
| =زندگی نامه= | | =زندگی نامه محمدتقی مجلسی= |
|
| |
|
| در سال ۱۰۳۷ هجری قمری که برابرست با عدد ابجدی جملهٔ «جامع کتاب بحارالانوار»،<ref>ریحانة الادب، محمدعلی مدرس تبریزی: ج ۵، ص ۱۹۶</ref> در شهر اصفهان متولد گردید. پدرش [[محمدتقی مجلسی]] از شاگردان [[شیخ بهایی]]<ref>ر.ک:مقاله شیخ بهایی</ref> بود و در علوم اسلامی از بزرگان روزگار خود بهشمار میرفت. پدربزرگش نیز ملاعلی مجلسی نام داشت. مادرش فرزند صدرالدین محمد عاشوری بود. | | محمدتقی مجلسی پسر [[ملا مقصودعلی نظنزی اصفهانی]]، در سال ۱۰۰۳ق در [[اصفهان]]، پایتخت [[صفویه]] <ref>روک:مقاله صفویه</ref>، متولد شد. <ref>موسوی خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۱۲۳</ref> پدرش مقصودعلی مجلسی اهل علم و ادب و ترویج [[مذهب شیعه]] بود و با تخلص [[مجلسی]] شعر میسرود. <ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، مقدمه، ص۶۵</ref> نسب محمدتقی از پدر به ابونعیم اصفهانی و از مادر به محمد بن حسن نطنزی میرسد. <ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۹، ص۱۹۲؛ موسوی خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۱۱۹</ref> |
|
| |
|
| وی دربارهٔ خودش میگوید: | | وی در سال ۱۰۳۴ق در ۳۱ سالگی به [[نجف]] <ref>ر.ک:مقاله ذنجف</ref> رفت و در ۳۳ سالگی از [[سید شرفالدین علی شولستانی]] از محدثان [[حوزه نجف]]، اجازه نقل [[حدیث]] گرفت؛ سپس به اصفهان بازگشت و در [[مسجد جامع اصفهان]] به تدریس مشغول شد. <ref>موسوی خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۱۲۳</ref> |
|
| |
|
| الحمدلله ربالعالمین که بنده در سن سه سالگی همهٔ اینها را میدانستم؛ یعنی خدا و [[نماز]] و [[بهشت]] و دوزخ. و [[نماز شب]] میکردم در [[مسجد]]<ref>ر.ک:مقاله مسجد</ref> صفا، و نماز صبح را به جماعت میکردم و اطفال را نصیحت میکردم به آیت و حدیث، به تعلیم پدرم رحمةالله علیه .<ref>سید مصلحالدین مهدوی، زندگینامه علامه مجلسی، ج۱، ص ۵۵</ref> او در زمان کوتاهی تمام علوم رسمی زمان خود را فرا گرفت.<ref> آشنایی با بحارالانوار، بزرگترین دائرةالمعارف حدیث شیعه، ص ۲۲</ref>
| | به گفته [[سید محمدباقر خوانساری]]، نویسنده [[کتاب روضات الجنات]]، محمدتقی مجلسی نخستین کسی بود که پس از ظهور [[حکومت صفویه]]، حدیث شیعه را نشر داد <ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۹، ص۱۹۳؛ موسوی خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۱۱۸</ref> و پس از [[شیخ بهایی]] <ref>ر.ک:مقاله شیخ بهایی</ref> و [[میرداماد]]، در اصفهان [[نماز جمعه]] اقامه میکرد. <ref>موسوی خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۱۲۲</ref> همچنین به گفته وی، [[محمدباقر مجلسی]] <ref>ر.ک:مقاله محمدباقر مجلسی</ref> [[کرامات]] بسیاری از پدرش نقل کرده است. <ref>موسوی خوانساری، روضات الجنات، ۱۳۹۰ش، ج۲، ص۱۲۱</ref> |
| | |
| با وجود اینکه پدرش در [[علوم عقلی]] تبحر داشت، ولی بر اثر تغییر جهتی که در پدرش حاصل شده بود و بیشتر متمایل به [[علوم نقلی]] و بهخصوص شرح و تفسیر احادیث گردیده بود، تنها علوم نقلی را از پدرش فرا گرفت و علوم عقلی را نزد حسین خوانساری استفاده کرد. مجلسی در برخورد با [[اصولیون]] و [[اخباریون]] راهی میانه برگزید. وی در پاسخ پرسشکنندگان خود نوشت که «مسلک فقیر در این باب بین و وسط» است.<ref> مجلسی، محمدباقر، اجوبه، در مروری بر آثار عارفان اسلام، ج 3، ص 283</ref>
| |
| | |
| وی مانند دیگر فقهای سلف معتقد بود حکومت در صورت رعایت عدالت و رأفت، مشروعست و در صورت دور شدن از عدالت، مقبولیّت آن مخدوش میشود.<ref>مجلسی، محمدباقر، عینالحیوة، قائم، تهران، بینا، ص 499-488</ref> مجلسی میگفت: «حاکمان باید شیعه بوده و به شرایع [[مذهب تشیع]] پایبند باشند و چون صفویه مروّج مذهب شیعه میباشد، قابل تقدیرست.» <ref> سید حسن قریشی کرین، نشریه درسهایی از مکتب اسلام، مهر 1386، سال 47، شماره 7</ref>
| |
| | |
| او در عین همکاری با حاکمان، از نصیحت آنها غفلت نورزید<ref>نوایی، عبدالحسین، شاهتهماسب صفوی، ارغوان، تهران، ص 514-513</ref> و در «عین الحیاة» فصلی را به احوال سلاطین و معاشرت نمودن با ایشان و عدل و جودشان اختصاص داد و ظلم ظالمان را مطرح کرده و شاهان و درباریان را از بادهگساری، کبوتربازی و فساد و خصوصاً لواط که در دربار صفوی بسیار رایج بوده برحذر داشته است.<ref>نوایی، عبدالحسین، شاهتهماسب صفوی، ارغوان، تهران، ص 514-513</ref>
| |
| | |
| وی در سیزده سالگی از ملاصدرا، اجازهٔ روایت گرفت.<ref> مهدوی، سید مصلحالدین، زندگینامه علامه مجلسی، ج ۱، ص ۴۲۶</ref> و سپس در حضور استادانی چون [[علامه حسنعلی شوشتری]]، [[امیرمحمد مؤمن استرآبادی]]، میرزای جزایری، [[شیخ حرعاملی]]، [[ملا محسن استرآبادی]]، [[ملا محسن فیض کاشانی]]، [[ملا صالح مازندرانی]]، تحصیل کرد. نَقلست که وی در اندک زمانی بر دانشهای صرف و نحو، لغت و معانی و بیان، ریاضی، تاریخ، فلسفه، حدیث و درایه، رجال، فقه و اصول و کلام احاطه کامل پیدا کرد.
| |
|
| |
|
| =خاندان علامه مجلسی= | | =خاندان علامه مجلسی= |