عبیدالله بن زیاد: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۷۸: | خط ۷۸: | ||
به خاطر داشته باش روزی که شمشیرت را از راه دور کشیدی و آن افتضاح را به بوجود آوردی، هر چند تمامی کارهای تو ضایع بود. | به خاطر داشته باش روزی که شمشیرت را از راه دور کشیدی و آن افتضاح را به بوجود آوردی، هر چند تمامی کارهای تو ضایع بود. | ||
=جنایات عبیدالله در کربلا= | |||
بزرگ‌ترین جنایات عبیدالله بن زیاد، به [[شهادت]] رساندن امام حسین (ع) و یاران ایشان و به اسارت گرفتن حرم [[رسول خدا]] است. | |||
پس از مرگ معاویه و به حکومت رسیدن فرزندش [[یزید]]، مردم [[کوفه]] از [[امام حسین (ع)]] دعوت کردند تا در میان آنان حضور یابد و رهبری قیام بر علیه [[امویان]] را به دست گیرد. امام حسین (ع) به‌منظور آگاهی و اطمینان از دعوت کوفیان [[مسلم بن عقیل]] را به کوفه فرستادند. مسلم پس از ورود به کوفه اوضاع را مساعد دید و به امام نامه نوشت و از ایشان خواست تا به کوفه بیایند. با ورود عبیدالله بن زیاد به کوفه ماجرا تغییر کرد و مسلم به شهادت رسید و این در حالی بود که امام حسین (ع) به کوفه نزدیک می‌شدند. | |||
عبیدالله برای جلوگیری از ورود امام به کوفه، تمامی راه‌های منتهی به کوفه را مسدود کرد <ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج3، ص 169</ref> و [[حر بن یزید]] را به سرپرستی سپاهی برای جلوگیری از ورود امام حسین (ع) به کوفه اعزام کرد. <ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج5، ص 394</ref> حر بن یزید سپاه امام را متوقف کرد و مدتی امام را از حرکت نگاه داشت تا این‌که سپاه دوم امویان به فرماندهی [[عمر بن سعد]] و به دستور عبیدالله بن زیاد به راه افتاد و سپاه امام حسین (ع) را در کربلا محاصره نمود. <ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج5، ص 392</ref> | |||
=هلاکت عبیدالله بن زیاد= | =هلاکت عبیدالله بن زیاد= | ||
نسخهٔ ۱۸ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۲۵
 | این مقاله هماکنون برای مدتی کوتاه تحت ویرایش عمده است. این برچسب برای جلوگیری از تعارض ویرایشی اینجا گذاشته شدهاست، لطفا تا زمانیکه این پیام نمایش داده میشود ویرایشی در این صفحه انجام ندهید. این صفحه آخرینبار در ۰۸:۲۵، ۱۸ سپتامبر ۲۰۲۱ (ساعت هماهنگ جهانی) (۳ سال پیش) تغییر یافتهاست؛ لطفا اگر در چند ساعت اخیر ویرایش نشده است، این الگو را حذف کنید. اگر شما ویرایشگری هستید که این الگو را اضافه کرده است، لطفا مطمئن شوید آن را حذف یا با در دست ساخت جایگزین میکنید. |
| نام | عبیدالله بن زیاد |
|---|---|
| نام کامل | ابو حفص عبیدالله بن زیاد بن ابیه |
| لقب | اِبنِ زیاد |
| کنیه | أباحفص |
| نام پدر | زیاد بن ابیه |
| نام مادر | مرجانه |
| اقدامات | اعزام سپاه به کربلا برای مقابله با امام حسین(ع) • توهین به سر امام حسین(ع) • سرکوب قیام توابین |
| نقش‌های برجسته | حاکم خراسان • بصره • کوفه |
| جنگ‌ها و عملیات‌ها | نبرد کربلا • نبرد مرج راهط |
| نحوه درگذشت | بدست مختارثقفی |
| درگذشت | محرم سال ۶۷ قمری |
عبیدالله ابن زیاد ابن ابیه مشهور به ابن مرجانه و ابن زیاد با نام کامل ابو حفص عبیدالله بن زیاد بن ابیه ، از کنیزی به نام مرجانه زاده شد.از این روست که برخی ابن زیاد را به طعنه به مادرش منسوب کرده و ابن مرجانه خوانده اند که اشاره به اتهام ناپاکی تولد عبیدالله دارد چرا که در برخی منابع به بد نامی و زناکار بودن مرجانه اشاره و تاکید شده است.
ابن مرجانه فرمانده نظامی مشهور امویان و از عوامل اصلی به شهادت رسیدن حسین بن علی و یاران باوفایش بود. در واقع عبیداللّه بن زیاد از سرداران مشهور اموی بود که در سال ۵۴ هجری از طرف معاویه به حکومت خراسان گمارده شد و در سال ۵۶ از آنجا عزل و به حکمرانی بصره منصوب گردید.
به روایتی، ابراهیم بن مالك اشتر خود در جنگ تن به تن، ابن‌زیاد را به قتل رساند. آن‌گاه سر ابن‌زیاد را نزد مختار بردند و او آن را نزد محمد بن حنفیه و حضرت علی بن حسین(ع) (امام زین العابدین"ع") و دیگر افراد بنی هاشم فرستاد.
عبیدالله بن زیاد کیست
عبیدالله با کنیۀ أباحفص [۱] ، به سال 39(ه.ق) [۲] در بصره متولد شد. [۳] زیاد پدر وی بود و مادرش مرجانه نام داشت. [۴] نام پدر زیاد، عبید بود؛ ولی معروف بود که فرزند ابوسفیان است. [۵] از همین روی، معاویه زیاد را برادر خود خواند. [۶] گفته شده که زیاد قبل از آنکه ابوسفیان او را به خود ملحق کند، زیاد بن عبید ثقفی نام داشت. [۷] یک بار نیز که معاویه از او خشمگین و عصبانی بود، گفت: به خدا سوگند زیاد را به مادرش سمیه و پدرش عبید بر می‌گردانم. [۸] از آنجا که مادر عبیدالله زنی بدکار بود، [۹] دشمنان عبیدالله در طعن وی، او را به مادرش ملحق کرده و وی را ابن مرجانه می‌نامند. [۱۰]
مادر عبیدالله بعد از مرگ شوهرش، با شیرویۀ ایرانی ازدواج کرد و عبیدالله به خاطر آنکه در خانۀ او بزرگ شد، دچار لکنت زبان گردید. اشتباه او در تلفظ کلمات به گونه‌ای بود که وقتی در یکی از جنگ‌هایش خواست به سربازانش بگوید، شمشیرهایتان را بکشید، گفت: شمشیرهایتان را باز کنید. [۱۱] از همین روی ابن‌مفرغ شاعر، در وصف این واقعه می‌گوید:
و یوم فتحت سیفک من بعید أضعت و کلّ أمرک للضیاع [۱۲]
به خاطر داشته باش روزی که شمشیرت را از راه دور کشیدی و آن افتضاح را به بوجود آوردی، هر چند تمامی کارهای تو ضایع بود.
جنایات عبیدالله در کربلا
بزرگ‌ترین جنایات عبیدالله بن زیاد، به شهادت رساندن امام حسین (ع) و یاران ایشان و به اسارت گرفتن حرم رسول خدا است.
پس از مرگ معاویه و به حکومت رسیدن فرزندش یزید، مردم کوفه از امام حسین (ع) دعوت کردند تا در میان آنان حضور یابد و رهبری قیام بر علیه امویان را به دست گیرد. امام حسین (ع) به‌منظور آگاهی و اطمینان از دعوت کوفیان مسلم بن عقیل را به کوفه فرستادند. مسلم پس از ورود به کوفه اوضاع را مساعد دید و به امام نامه نوشت و از ایشان خواست تا به کوفه بیایند. با ورود عبیدالله بن زیاد به کوفه ماجرا تغییر کرد و مسلم به شهادت رسید و این در حالی بود که امام حسین (ع) به کوفه نزدیک می‌شدند.
عبیدالله برای جلوگیری از ورود امام به کوفه، تمامی راه‌های منتهی به کوفه را مسدود کرد [۱۳] و حر بن یزید را به سرپرستی سپاهی برای جلوگیری از ورود امام حسین (ع) به کوفه اعزام کرد. [۱۴] حر بن یزید سپاه امام را متوقف کرد و مدتی امام را از حرکت نگاه داشت تا این‌که سپاه دوم امویان به فرماندهی عمر بن سعد و به دستور عبیدالله بن زیاد به راه افتاد و سپاه امام حسین (ع) را در کربلا محاصره نمود. [۱۵]
هلاکت عبیدالله بن زیاد
با شکست یزید بن انس از عبیدالله بن زیاد، مختار، ابراهیم بن اشتر را به همراه سپاهی متشکل از بهترین فرماندهان و سربازانش روانۀ جنگ با عبیدالله نمود. درنهایت سپاه ابراهیم توانست با رشادت و از جان گذشتگی، سپاه ابن زیاد را شکست دهد. [۱۶]
سر عبیدالله نزد مختار
به دستور ابراهیم بن اشتر سر عبیدالله بن زیاد را از تنش جدا کردند و جسدش را به آتش کشیدند. [۱۷] پس از آن ابراهیم سرِ عبیدالله را به نزد مختار فرستاد و مختار نیز آن را به سوی امام سجاد (ع) و محمد بن حنفیه و سایر بنی‌هاشم ارسال کرد. [۱۸]
پانویس
- ↑ خیر الدین الزرکلى، الأعلام قاموس تراجم لأشهر الرجال و النساء من العرب و المستعربین و المستشرقین،بیروت، دار العلم للملایین، ط الثامنة، 1989،ج3،ص325و ابن العماد شهاب الدین ابو الفلاح عبد الحی بن احمد العکری الحنبلی الدمشقی، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب،تحقیق الأرناؤوط، دمشق - بیروت، دار ابن کثیر، ط الأولى، 1406/1986،ج4،ص 262و عبد الرحمن بن خلدون، مقدمه ابن خلدون،ترجمه محمد پروین گنابادى، تهران، انتشارات علمى و فرهنگى،چ هشتم، 1375ش.،ج3،ص199 و عز الدین أبو الحسن على بن ابى الکرم المعروف بابن الأثیر ،الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر - دار بیروت، 1385/1965.ج19،ص129 أبو الفداء اسماعیل بن عمر بن کثیر الدمشقى البدایة و النهایة،بیروت، دار الفکر، 1407/ 1986، ج11،190و238
- ↑ ابن عذاری المراکشی،البیان المغرب فی أخبار الأندلس و المغرب، تحقیق و مراجعة ج. س. کولان و إ. لیوی پرونسال، بیروت، بی‌نا، 1983 م ج 2،ص 117 – 118
- ↑ أبو عبدالله محمد بن عبدالله بن أبی بکر القضاعی المعروف ابن الأبار، الحلة السیراء، تحقیق حسین مؤنس، قاهره، الشرکة العربیة للطباعة و النشر، 1963 م ،ج 1، ص 159
- ↑ عبد الرحمن بن خلدون، مقدمه ابن خلدون،ترجمه محمد پروین گنابادى، تهران، انتشارات علمى و فرهنگى،چ هشتم، 1375ش.،ج3،ص201
- ↑ بدالله ناصری طاهری،تاریخ مغرب اسلامی،قم :حوزه و دانشگاه،1385،ص142
- ↑ ابن عذاری المراکشی،البیان المغرب فی أخبار الأندلس و المغرب، تحقیق و مراجعة ج. س. کولان و إ. لیوی پرونسال، بیروت، بی‌نا، 1983 م ج2،ص240
- ↑ محمد عبدالله عنان،تاریخ دولت اسلامی در اندلس،ترجمه عبدالمحمد آیتی ،تهران:کیهان،1366،ج1،ص413-409
- ↑ محمد عبدالله عنان،تاریخ دولت اسلامی در اندلس،ترجمه عبدالمحمد آیتی ،تهران:کیهان،1366،ج1 ،ص،423-420
- ↑ محمد عبدالله عنان،تاریخ دولت اسلامی در اندلس،ترجمه عبدالمحمد آیتی ،تهران:کیهان،1366،ج1،ص413-409 ،ج1،ص424-436229
- ↑ بن الخطیب، لسان الدین محمد. الاحاطة فى أخبار غرناطة، به کوشش محمد عبداللّه عنان، قاهره: 1394 ق/ 1974 م. ج 2،ص 39
- ↑ شمس الدین محمد بن احمد الذهبى،تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، تحقیق عمر عبد السلام تدمرى، بیروت،دار الکتاب العربى،ط الثانیة،1413/1993.ج24،ص47
- ↑ شمس الدین محمد بن احمد الذهبى،تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، تحقیق عمر عبد السلام تدمرى، بیروت،دار الکتاب العربى،ط الثانیة،ج24،ص47/1993.47
- ↑ بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج3، ص 169
- ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج5، ص 394
- ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج5، ص 392
- ↑ بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج 6، ص 424 425
- ↑ بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج 6، ص 426
- ↑ هاشمی‌بصری، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج 5، ص 74