هشامیه

هشاميه‏ از فرق «معتزله» و پيروان هشام بن عمرو فوطى بودند.

شرح حال موسس

موسس این فرقه مطابق با عنوان فرقه شخصی به نام هشام بن عمر فوطی است. او یکی از متکلمان برجسته معتزله است که در قرن سوم هجری قمری زندگی می کرد. هشام درباره «قدر» تعصب بسیاری داشت و در این موضوع از یاران خود پیشی گرفت و به سبب آرای مخالفش، از جمع ایشان فاصله گرفت.

ثمره عقاید افراطی این شخصیت معتزلی، جواز قتل مخالفین بود. هشام سر انجام در سال 226 هجری قمری درگذشت.

عقاید

هشام معتقد بود که امامت وقتی می تواند مستقر شود که جامعه در حالت آرامش و امنیت باشد بنا بر این در زمان اختلاف و آشوب نمی توان در باره استقرار امامت فکر کرد. وی همچنین معتقد بود که قتل یا ترور اشخاص مخالف و نیز سرقت و تصاحب اموال شان جایز است چون آن ها کافر هستند. ا وی معتقد است که گفتن جمله حسبنا الله و نعم الوكيل جایز نیست، زیرا که لازمه وکیل آن است که موکلی بر سر راهش باشد. او مردم را از گفتن بسيارى از چيزها كه در قرآن آمده منع می کرد.همچنين می گفت که مردم نبايد بگويند كه خدا دل هاى مؤمن را فراهم مى ‏آورد و فاسقان را گمراه مى‏ کند. او می گفت که هيچ يك از عرض ها دلالت بر وجود خداى متعال نمی کند، زیرا دلایل وجود خداوند بايد محسوس باشد، ولى عرض ها به دلايل نظرى معلوم مى ‏شوند، زيرا هر دليلى از آن ها نياز به دليل ديگرى دارد.درباره امامت مى‏ گفت که اگر مسلمانان بر يك سخن فراهم آيند و نيازمند به امامى گردند كه کار آن ها را تدبیر کند، اگر سركشى كنند و امام خود را بكشند، ديگر آن بيعت بر امامت كسى درست نيست. او قائلان به مخلوق بودن بهشت و دوزخ را كافر مى‏دانست. او كشتن عثمان را به چيرگى و زور انكار مى‏كرد و می گفت گروهى اندك بى‏آن كه وى را محاصره کنند او را كشتند.