اسکافیه

اسکافیه از فرق کلامى معتزله بغداد و پیروان ابو جعفر محمد بن عبد الله اسکافى (م 240) هجری قمری هستند.

زندگی نامه

اسکافی در اصل از سمرقند بود. وی مردی ادیب و متکلم بود و دانش و هوش سرشاری داشت وهم چنین مورد توجه و اعتماد حاکمان عباسی خصوصا شخص معتصم عباسی بود وی در ابتدا خیاط بود و خانواده اش او را از تحصیل باز مى داشتند. آشنائى اسکافى با جعفر بن حرب راه تحصیل او را فراهم ساخت . جعفر مخارج خانواده اسکافى را تامین نمود و وى را با خود برد.

عقاید

اسکافى مانند معتزله بغداد به شیعه امامیه متمایل بود و دیدگاه هائى معتدل در کلام داشت. وى خداوند تعالى را در ستم به کودکان و دیوانگان به «توانایى» وصف می کند، ولى می گوید خداوند در ستم بر خردمندان به «توانایى» وصف نمی شود و قادر بر ظلم ایشان نخواهد بود. همچنین مى‏ گوید که رواست اگر بگوییم خداوند با بندگان سخن مى ‏گوید و روا نیست که بگوئیم وى تکلم مى‏ کند و باید او را «مکلم» نامید نه «متکلم».زیرا در «متکلم» گمان شود که کلام قائم به اوست ولى در «مکلم» چنین گمانى نرود، همان طور که متحرک مقتضى قیام حرکت به آن باشد، متکلم نیز اقتضاى کلام به او دارد. ابن المرتضى نام او را در طبقه هفتم از معتزله آورده از قول ابن یزدان گوید که «اسکافى» مردى عالم و فاضل بود و هفتاد کتاب در کلام تألیف کرد و نیز از قول ابو القاسم بلخى از ابو الحسین خیاط روایت کرده که گفت اسکافى نخست خیاط بود و عمو و مادرش وى را از طلب علم بازمى ‏داشتند و او را ناچار به کسب کرده بودند، ولى جعفر بن حرب که از علماى «معتزله» بود وى را در کنف حمایت خود گرفت و به او علم آموخت و هر ماه بیست درهم براى مادرش مى ‏فرستاد. اسکافى در سال 240 هجرى در گذشت.