سلیمانیه (زیدیه)

سليمانيه‏ پيروان سليمان بن جرير از فرق «زيديه» و همان جريريه‏ اند.ابن اثیر در اللباب فی تهذیب الانساب سُلَیمانی را به ضم سین، فتح لام و سکون یاء ضبط کرده است.

وجه انتساب

ایشان را از این جهت سلیمانیه نام نهادند که به متکلم معروف، سلیمان بن جریر رقی منسوب می باشند.

شرح حال

سلیمان بن جریر الرقی پایه گذار فرقه سلیمانیه یا جریریه است. وی را از علمای کلامی زیدیه و نیز از فقها شمرده اند. او مردم را به مکتب زیدیه می‌خوانده است. و مناظراتی با هشام بن حکم در مجلس متکلمین در محضر هارون داشته و نیز از کسانی بود که به دربار هارون عباسی خدماتی شایسته نموده است. از سابقه اعمال و اعتقادات او به دست می‌آید که او در اعتقاد زیدی بوده ولی در عمل عباسی بوده و با امامیه رابطه‌ای جز خصومت و بغض و عناد ندارشته است.

تاریخ تاسیس فرقه

ظهور این فرقه مربوط به دوره حکومت منصور دوانیقی است.

اعتقادات

پیروان این فرقه معتقد بودند که امامت بايد شواریی باشد و به محض آن كه دو تن از بزرگان امت بر آن اتفاق كنند، امامت شرعی خواهد شد. آنان امامت مفضول يعنى خلافت ابو بكر و عمر را قبول داشتند و مى‏گفتند كه مسلمانان با اين كه در بيعت امير المؤمنين على (ع) ترك اصلح كردند اما فاسق و كافر شمرده نمى‏شوند. سليمانيه از عثمان بيزارى جسته و به كفر وى گواهى مى ‏دادند. در نزد اين فرقه كسى كه با حضرت على (ع) وارد جنگ شود، كافر است از اين جهت سليمانيه، عايشه و طلحه و زبير را براى اقدام شان به جنگ با على (ع) كافر حساب می کردند. سليمان در مسأله «بداء» و «تقيه» اماميه را مورد انتقاد و طعن قرار داد و مى ‏گفت شرط نيست كه امام از نظر علم افضل امت باشد. بلکه همان قدر كه بتواند مسلمين را اداره كند كافى است و حتى لازم نيست كه مجتهد و خبير به مواقع اجتهاد باشد و از حرام و حلال سر در بياورد.

سر انجام سلیمان

سليمان بن جرير متهم به قتل ادريس بن عبد اللّه مؤسس دولت ادارسه در مغرب بود. وی در توطئه‏ اى به امر هارون الرّشيد با زهر مسموم و از دنیا رفت.