حزب بعث: تفاوت میان نسخه‌ها

۴٬۹۹۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۱ فوریهٔ ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹۷: خط ۹۷:


این‌ وضعیت‌ ــ در حالی‌ كه‌ خط لولۀ نفت‌ این‌ كشور در [[خلیج فارس]] هم‌ بسته‌ بود ــ فشار زیادی‌ بر دولت‌ بعثی‌ عراق‌ وارد كرد، تا جایی كه ناچار شد به‌ یاران‌ قدیم‌ خود، یعنی‌ [[عربستان]] و اردن‌ روی‌ آورد <ref>بارم‌، همانجا</ref>. حملۀ اسرائیل‌ به‌ مركز اتمی‌ عراق‌ موجب‌ جلب‌نظر مثبت‌ اردن‌ و مصر و عربستان‌ نسبت‌ به‌ این‌ كشور شد. از سوی‌ دیگر سردی‌ روابط عراق‌ و شوروی‌ به‌ دلیل‌ مبهم‌ بودن‌ سیاست‌ شوروی‌ در جنگ‌ عراق‌ و ایران‌، موجب‌ بهبود روابط عراق‌ و آمریكا گردید <ref>پرتز456</ref>بعث‌ سوریه‌ هم‌ پس‌ از پایان‌ جنگ‌ عراق‌ و ایران‌ به‌ دوستی‌ با عربستان‌ و مصر متمایل‌ شد و سرانجام‌، در 1368ش‌ / 1989م‌ به‌ طرح‌ صلح‌ آمریكا پیوست‌ <ref>دیاب‌، 87 -89</ref>.  
این‌ وضعیت‌ ــ در حالی‌ كه‌ خط لولۀ نفت‌ این‌ كشور در [[خلیج فارس]] هم‌ بسته‌ بود ــ فشار زیادی‌ بر دولت‌ بعثی‌ عراق‌ وارد كرد، تا جایی كه ناچار شد به‌ یاران‌ قدیم‌ خود، یعنی‌ [[عربستان]] و اردن‌ روی‌ آورد <ref>بارم‌، همانجا</ref>. حملۀ اسرائیل‌ به‌ مركز اتمی‌ عراق‌ موجب‌ جلب‌نظر مثبت‌ اردن‌ و مصر و عربستان‌ نسبت‌ به‌ این‌ كشور شد. از سوی‌ دیگر سردی‌ روابط عراق‌ و شوروی‌ به‌ دلیل‌ مبهم‌ بودن‌ سیاست‌ شوروی‌ در جنگ‌ عراق‌ و ایران‌، موجب‌ بهبود روابط عراق‌ و آمریكا گردید <ref>پرتز456</ref>بعث‌ سوریه‌ هم‌ پس‌ از پایان‌ جنگ‌ عراق‌ و ایران‌ به‌ دوستی‌ با عربستان‌ و مصر متمایل‌ شد و سرانجام‌، در 1368ش‌ / 1989م‌ به‌ طرح‌ صلح‌ آمریكا پیوست‌ <ref>دیاب‌، 87 -89</ref>.  
=سیاست‌ داخلی‌=
احزاب‌ بعث‌ عراق‌ و سوریه‌، در بخش‌ اقتصادی‌، طرفدار ایجاد نوعی‌ سوسیالیسم‌ بودند و از این‌رو، به‌ اصلاحاتی‌ مانند تقسیم‌ قسمتی‌ از زمینهای‌ مالكان‌ بزرگ‌ میان‌ زارعان‌ فاقد زمین‌، و تعیین سقفی برای‌ مالكیت‌ اراضی‌ كشاورزی‌ و ملی‌ كردن‌ صنایع‌ دست‌ زدند <ref>هیرو،134؛ لنچوفسكی‌308</ref>. حزب‌ بعث‌ سوریه‌ با این‌همه‌، برای‌ بازگرداندن‌ سرمایه‌هایی‌ كه‌ از كشور خارج‌ شده‌ بود، تدابیری‌ اندیشید و به‌ علاوه‌، از لحاظ توسعۀ كشاورزی‌ به‌ موفقیتهای‌ چشم‌گیری‌ دست‌ یافت‌ <ref>همو، 356-354؛ منسفیلد415</ref> در بُعد سیاسی‌، حزب‌ بعث‌ عراق‌ به‌ حل‌ مسأله كردها علاقه نشان داد و در 1349ش‌ / 1970م عراق را كشوری‌ عربی ـ كردی خواند و خودمختاری <ref>كردستان عراق</ref> را پذیرفت <ref>لنچوفسكی‌، 309؛ شیمونی‌ 116</ref> در سوریه‌ نیز اسد به‌ گسترش‌ روابط با سایر كشورها پرداخت‌ و به‌ همكاری‌ وسیعی‌ به‌ ویژه‌ با جهان‌ عرب‌ مبادرت‌ كرد <ref> لنچوفسكی‌ 358-359</ref>
'''سیاست‌ خارجی‌''':
مسألۀ مبارزه‌ با استعمار و به‌ ویژه‌ مسألۀ [[فلسطین‌]] خطوط كلی‌ سیاست‌ احزاب‌ بعث‌ را تعیین‌ می‌كرد <ref>رزاز، 77</ref>؛ به‌ همین‌ دلیل‌، دول‌ قدرتمند اروپا و [[شوروی‌]] را استعمارگر و عامل‌ تقسیم‌ فلسطین‌ می‌شمرد <ref>نک‌ : ابراش‌، 108، 113؛ رزاز، 83</ref>. با این‌همه‌، بعث‌ عراق‌ كه‌ تا 1359ش‌ / 1980م‌، چپ‌گرایی‌ می‌كرد، به‌ انعقاد پیمانهای‌ نظامی‌ و اقتصادی‌ با شوروی‌ مبادرت‌ كرد و حتی‌ به‌ پیمان‌ اقتصادی‌ بلوك‌ شرق‌ پیوست‌ <ref>شیمونی‌، 229</ref>؛ اما بعداً به غرب متمایل شد و در 1363ش‌ / 1984م‌ با آمریكا نیز رابطه‌ برقرار كرد. دولت‌ بعث‌ سوریه‌ با شوروی‌ ارتباط نزدیك‌ داشت‌ و از پشتیبانی‌ این‌ دولت‌ در جنگ‌ با اسرائیل‌ برخوردار بود <ref>لاكور، 90-88؛ لنچوفسكی‌ 350-351</ref> روابط بعث‌ سوریه‌ با آمریكا نیز پس‌ از حمله عراق‌ به‌ كویت‌، نزدیك‌تر شد و دولت‌ بعث‌ سوریه‌ در نیروهای‌ بین‌المللی‌ برضد عراق‌ مشاركت‌ جست‌ <ref>كیلانی‌، 18</ref>.
از آنجا كه‌ یكی‌ از اهداف‌ حزب‌ بعث‌ توسعه ارتباط میان‌ كشورهای‌ عربی‌ و بلكه ایجاد وحدتی سراسری در تمام سرزمینهای‌ عربی‌ بود، حزب‌ بعث‌ نزدیكی‌ با [[جمال عبدالناصر]] را پی‌ گرفت‌ و در بهمن‌ 1336 / فوریۀ 1958 مصر و سوریۀ بعثی‌ متحد شدند و اندكی‌ بعد عراق‌ هم‌ خواستار پیوستن‌ به‌ جمهوری‌ متحده عربی‌ شد <ref>جرجس‌،125,90؛پرتز،415</ref>، ولی‌ وقایع‌ بعدی‌ این‌ اتفاق‌ را به‌ هم‌ ریخت‌ و تلاشهای‌ سوریه‌، عراق‌ و مصر برای‌ تجدید اتحاد به‌ جایی نرسید <ref>جرجس‌،169-163</ref>؛ به‌ویژه‌ كه‌ عراق‌ از 1354ش‌ / 1975م‌ می‌كوشید رهبری‌ جهان‌ عرب‌ را در دست‌ گیرد <ref>منسفیلد، 431</ref>؛ بعضی‌ از ناظران‌ معتقدند كه‌ حمله عراق‌ به‌ ایران‌ یكی‌ از روشهای‌ تحقق‌ این‌ هدف‌ بود <ref>پرتز، 455 </ref>كه‌ البته‌ با شكست‌ روبه‌رو شد. پس‌ از جنگ‌ ایران‌ و عراق‌ حزب‌ بعث‌ سوریه‌ كه‌ با بعث‌ عراق‌ اختلافهای‌ بنیادین‌ داشت‌، به‌ دلیل‌ تمایل‌ به‌ همكاری‌ با كشورهای‌ عربی‌، كوشید به‌ رفع‌ اختلاف‌ با عراق‌ بپردازد، ولی‌ حمله عراق‌ به‌ كویت‌، موجب‌ روی‌گردانی‌ سوریه‌ از این‌ دولت‌ گردید <ref>دیاب‌، 87 - 88؛ پرادس‌، 59</ref>.


=پانویس=
=پانویس=
{{پانویس|2}}
{{پانویس|4}}


[[رده:تاریخ خاورمیانه]]
[[رده:تاریخ خاورمیانه]]
[[رده:احزاب‌ ملی‌گرای عرب]]
[[رده:احزاب‌ ملی‌گرای عرب]]
[[رده:مکاتب وایدئولوژی‌های سیاسی]]
[[رده:مکاتب وایدئولوژی‌های سیاسی]]
confirmed، مدیران
۳۳٬۸۵۲

ویرایش