دهریه: تفاوت میان نسخه‌ها

[[دهریه|دهریه]] نام خود را از آیه 23 سوره جاثیه گرفته اند: «وَ قالُوا ما هِیَ إِلَّا حَیاتُنَا الدُّنْیا نَمُوتُ وَ نَحْیا وَ ما یُهْلِکُنا إِلَّا الدَّهْرُ ...». بنابراین آیه؛ اصطلاح دهر بر کسانى اطلاق مى‏ شود که اعتقاد به خدا ندارند و منکر آفرینش عالم و عنایت الهى اند.آنچه را که در ادیان حقه و شرایع آسمانى از [[رستاخیز|رستاخیز]] و [[وعد]] و [[وعید|وعید]] آمده دهریه قبول ندارند.می گویند مادّه فانى نمی‌شود و آن چه را که در عالم «حادث» مى ‏شود، بر اساس قوانین طبیعى است  آن ها قایل به «قدم» و دیرینگى زمان هستند. عبدالکریم شهرستانى می گوید دهریه منکر «معقولات» هستند و جز به «محسوسات» اعتراف نمی کنند به قول جاحظ: آنان منکر شیاطین و جن و ملائکه هستند. غزّالى در «المنقذ من الضلال» بین دهریه و طبیعیون فرق گذاشته و می گوید:اینان منکر جوهریت نفس اند. [[سید جمال الدین افغانى|سید جمال الدین افغانى]] رساله ‏اى در ردّ دهریه به نام «نیچریه» نگاشته است. عبداللّه علاءالدین بغدادى دهلوى رساله ‏اى به نام «الدرة السنیة فى الرد على المادیة و اثبات النوامیس الشرعیة بالادلة العقلیة» در ردّ آن گروه نوشته است.مذهب دهریه به جهت انکار خداوند و اصالت ماده مورد ردّ علماى اهل کتاب قرار گرفته چنان که [[سعید فیومى|سعید فیومى]] از علماى یهود در ردّ ایشان کتابى به تحریر در آورده است. بعضى از دانشمندان مانند [[زکریاى رازى|زکریاى رازى]] از پیروان این مذهب بوده ‏اند و از این جهت [[ابو حاتم رازى]] کتاب «اعلام النبوه» را در ردّ او نوشته است.<ref>محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ دوم،ص 196</ref>