۸۵٬۸۳۹
ویرایش
راهکارهای فقهی وحدت و تقریب مذاهب از دیدگاه آیت‌الله تسخیری (مقاله) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۴ مارس ۲۰۲۲، ساعت ۲۲:۴۹
، ۱۴ مارس ۲۰۲۲جایگزینی متن - 'آیت الله' به 'آیت‌الله'
جز (جایگزینی متن - 'شده اند' به 'شده‌اند') |
جز (جایگزینی متن - 'آیت الله' به 'آیت‌الله') |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''راهکارهای فقهی وحدت و تقریب مذاهب از دیدگاه | '''راهکارهای فقهی وحدت و تقریب مذاهب از دیدگاه آیت‌الله تسخیری''' عنوان مدخلی است که بیان و بررسی برخی از راهکارهای مهم فقهی و اصولی وحدت و تقریب مذاهب از نگاه مرحوم آیت‌الله تسخیری می پردازد. این مدخل برگرفته از مقاله ای با عنوان «وحدت فقهی و فقه وحدت» نوشته حجت الاسلام ابوالحسینی است که در سایت مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی منتشر شده است. | ||
=مقدمه= | =مقدمه= | ||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
== اصالت تقریب== | == اصالت تقریب== | ||
اصل وحدت اسلامی، یکی از ویژگی‌های مهم اجتهاد است که بدون آن نمی‌توان ادعای هویت نمود. اگر در استنباطات فقهی، فتوای فقیه موجب از هم گسیختن جامعه اسلامی گردد، نه تنها مورد تأیید اسلام نیست بلکه در تعارض با تأکیدات مکرر اسلام نسبت به وحدت و اخوت دینی است | اصل وحدت اسلامی، یکی از ویژگی‌های مهم اجتهاد است که بدون آن نمی‌توان ادعای هویت نمود. اگر در استنباطات فقهی، فتوای فقیه موجب از هم گسیختن جامعه اسلامی گردد، نه تنها مورد تأیید اسلام نیست بلکه در تعارض با تأکیدات مکرر اسلام نسبت به وحدت و اخوت دینی است | ||
به اعتقاد | به اعتقاد آیت‌الله تسخیری اسلام بر وحدت اصل انسانی و اسلامی تأکید ورزیده، انسان را به حضور جمعی در مسیر خدا شدن و اجتناب از گام‌های شیطان، دعوت میکند. | ||
از نظر ایشان با تأمل در برخی از موارد فقهی درمی‌یابیم که بسیاری از اختلافات، لفظی است و ناشی از اختلاف دیدگاه یا اختلاف در اصطلاحات است. این امر در برخی از مباحث اصول هویداست مانند بحث قیاس، استحسان، سد ذرایع و امثال آن. این گرایش تقریبی در برخی از کتابها مثل اصول الفقه علامه مرحوم شیخ محمدرضا مظفر و الفقه المقارن مرحوم علامه سیدمحمدتقی حکیم قابل ملاحظه است. | از نظر ایشان با تأمل در برخی از موارد فقهی درمی‌یابیم که بسیاری از اختلافات، لفظی است و ناشی از اختلاف دیدگاه یا اختلاف در اصطلاحات است. این امر در برخی از مباحث اصول هویداست مانند بحث قیاس، استحسان، سد ذرایع و امثال آن. این گرایش تقریبی در برخی از کتابها مثل اصول الفقه علامه مرحوم شیخ محمدرضا مظفر و الفقه المقارن مرحوم علامه سیدمحمدتقی حکیم قابل ملاحظه است. | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
منظور از مرجعیت علمی نقطه مشترکی است که مورد اتفاق مسلمانان و پایان دهنده اختلافات آنها، مخصوصا در عرصه های فقهی و اعتقادی باشد. این مرجعیت، حقایق قرآن و سنت را بگونه ای بازگو میکند که مانع از برخورد بین مسلمانان میشود. دنیای اسلام همچنانکه مقام معظم رهبری فرموده اند، میتواند برمحور دو نقطه مربوط به اهل بیت، اتفاق و اتحاد داشته باشد؛ یکی محبت است که یک امر عاطفی و عقیدتی است و مسلمانان به محبت اهل بیت امر شده‌اند و همه آن را قبول کرده اند.این نقطه میتواند نقطه تمرکز عواطف و احساسات همه مسلمین باشد. | منظور از مرجعیت علمی نقطه مشترکی است که مورد اتفاق مسلمانان و پایان دهنده اختلافات آنها، مخصوصا در عرصه های فقهی و اعتقادی باشد. این مرجعیت، حقایق قرآن و سنت را بگونه ای بازگو میکند که مانع از برخورد بین مسلمانان میشود. دنیای اسلام همچنانکه مقام معظم رهبری فرموده اند، میتواند برمحور دو نقطه مربوط به اهل بیت، اتفاق و اتحاد داشته باشد؛ یکی محبت است که یک امر عاطفی و عقیدتی است و مسلمانان به محبت اهل بیت امر شده‌اند و همه آن را قبول کرده اند.این نقطه میتواند نقطه تمرکز عواطف و احساسات همه مسلمین باشد. | ||
نقطه دوم، آموزش دین و تعلم معارف و احکام الاهی به مثابه عدل قرآن و به موجب حدیث ثقلین است که باز این حدیث را شیعه و سنی و فرق مختلف اسلامی‌روایت کرده اند. مرحوم آیت‌الله تسخیری با استناد به 5 آیه از قرآن مجید: آیات ذکر، راسخان در علم، دارنده علم کتاب، تطهیر و اجر رسالت،و ده روایت از سنت نبوی شریف که مورد قبول علمای اهل سنت هم هست و از منابع روایی آنها نقل شده است: حدیث کساء، حدث ثقلین، حدیث رفع اختلاف، علی اولین سلمان، امان امت، حدیث سفینه نوح، علی داناترین فرد امت، علی داناترین مردم به کتاب و سنت، درخت نبوت و جانشینان دوازده گانه پیامبر، در صدد اثبات مرجعیت علمی‌اهل بیت برای تمام فرق و مذاهب اسلامی‌هستند.<ref>ر.ک:وحدت اسلامی بر پایه مرجعیت علمی اهل بیت علیهم السلام نوشته | نقطه دوم، آموزش دین و تعلم معارف و احکام الاهی به مثابه عدل قرآن و به موجب حدیث ثقلین است که باز این حدیث را شیعه و سنی و فرق مختلف اسلامی‌روایت کرده اند. مرحوم آیت‌الله تسخیری با استناد به 5 آیه از قرآن مجید: آیات ذکر، راسخان در علم، دارنده علم کتاب، تطهیر و اجر رسالت،و ده روایت از سنت نبوی شریف که مورد قبول علمای اهل سنت هم هست و از منابع روایی آنها نقل شده است: حدیث کساء، حدث ثقلین، حدیث رفع اختلاف، علی اولین سلمان، امان امت، حدیث سفینه نوح، علی داناترین فرد امت، علی داناترین مردم به کتاب و سنت، درخت نبوت و جانشینان دوازده گانه پیامبر، در صدد اثبات مرجعیت علمی‌اهل بیت برای تمام فرق و مذاهب اسلامی‌هستند.<ref>ر.ک:وحدت اسلامی بر پایه مرجعیت علمی اهل بیت علیهم السلام نوشته آیت‌الله تسخیری</ref> | ||
==گفتگو== | ==گفتگو== | ||
مطابق اندیشه تقریبگرایان همچون مرحوم تسخیری، گفتگو مقدمه تقریب و تقریب مقدمه وحدت است. گرچه همواره نقطه ثقل اصرار در مباحث اعتقادی و سیاسی و...، بر وحدت است، ولی رسیدن به آن جز از مسیر گفتگو و تقریب نمی گذرد. میتوان با معادل یابی سلبی، معنایی روشنتر به مسئله بخشید و نزاع و جدال را در برابر گفتگو، دوری و عداوت را در برابر تقریب و تفرقه و ستیز را در برابر وحدت نهاد. | مطابق اندیشه تقریبگرایان همچون مرحوم تسخیری، گفتگو مقدمه تقریب و تقریب مقدمه وحدت است. گرچه همواره نقطه ثقل اصرار در مباحث اعتقادی و سیاسی و...، بر وحدت است، ولی رسیدن به آن جز از مسیر گفتگو و تقریب نمی گذرد. میتوان با معادل یابی سلبی، معنایی روشنتر به مسئله بخشید و نزاع و جدال را در برابر گفتگو، دوری و عداوت را در برابر تقریب و تفرقه و ستیز را در برابر وحدت نهاد. | ||