۸۸٬۰۱۲
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'آیت الله' به 'آیت‌الله'
جز (جایگزینی متن - 'فرا گرفت' به 'فراگرفت') |
جز (جایگزینی متن - 'آیت الله' به 'آیت‌الله') |
||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
=مخالفت با اعلام همه پرسی مصدق= | =مخالفت با اعلام همه پرسی مصدق= | ||
در مرداد ۱۳۳۲، در پی اعلام همه پرسی مصدق راجع به انحلال مجلس هفدهم، که حتی با مخالفت بسیاری از نزدیک‌ترین یاران وی و نمایندگان طرفدار نهضت ملی روبرو شد، بهبهانی و [[سید ابوالقاسم کاشانی| | در مرداد ۱۳۳۲، در پی اعلام همه پرسی مصدق راجع به انحلال مجلس هفدهم، که حتی با مخالفت بسیاری از نزدیک‌ترین یاران وی و نمایندگان طرفدار نهضت ملی روبرو شد، بهبهانی و [[سید ابوالقاسم کاشانی|آیت‌الله سیدابوالقاسم کاشانی]] اقدام مصدق را خلاف شرع و حرام دانستند<ref>کاتوزیان، ص۱۹۴، ۲۳۰ـ۲۳۱؛ مدنی، ج۱، ص۲۷۸</ref>. بهبهانی و کاشانی هرچند در مواردی در برابر مصدق موضع مشترکی داشتند، اما این موضع مشترک به منزله همسویی کامل نبود و حتی کاشانی از او انتقاد هم می‌کرده است<ref>شهربانی کشور، ج۱، ص۴۹۱ـ۴۹۲؛ کریمیان، ص۸۹؛ عاقلی، روزشمار تاریخ ایران، ج۲، ص۶۳</ref>. | ||
=نقش بهبهانی در کودتای ۲۸ مرداد= | =نقش بهبهانی در کودتای ۲۸ مرداد= | ||
| خط ۹۷: | خط ۹۷: | ||
به دنبال تصویب قانون انجمن‌های ایالتی و ولایتی در ۱۶ مهر ۱۳۴۱، که در آن شرط قسم به [[قرآن]] و [[مسلمان]] بودن از شرایط انتخاب شوندگان و انتخاب کنندگان حذف و به زنان نیز حق رأی داده شده بود، رابطه بهبهانی و حکومت تیره‌تر شد<ref>مدنی، ج۱، ص۳۷۴، ۳۷۵؛ ملکی، مقدمه کاتوزیان، ص۱۴۹</ref>. | به دنبال تصویب قانون انجمن‌های ایالتی و ولایتی در ۱۶ مهر ۱۳۴۱، که در آن شرط قسم به [[قرآن]] و [[مسلمان]] بودن از شرایط انتخاب شوندگان و انتخاب کنندگان حذف و به زنان نیز حق رأی داده شده بود، رابطه بهبهانی و حکومت تیره‌تر شد<ref>مدنی، ج۱، ص۳۷۴، ۳۷۵؛ ملکی، مقدمه کاتوزیان، ص۱۴۹</ref>. | ||
در پی تصویب این قانون، علمای [[قم]] و [[نجف]]، همچون | در پی تصویب این قانون، علمای [[قم]] و [[نجف]]، همچون آیت‌الله حکیم و [[سید ابوالقاسم خویی|آیت‌الله خویی]] با تلگراف به بهبهانی خواستار اقدام او برای لغو این قانون شدند و او نیز طی تلگرافی به شاه بر این خواسته تأکید کرد. بهبهانی برای اعتراض به این قانون مردم را به اجتماع در مسجد سیدعزیزالله در بازار تهران فراخواند. در این مراسم پس از سخنرانی خطیب مشهور تهران [[محمدتقی فلسفی]]، بهبهانی با وجود کهنسالی به منبر رفت و از نخست وزیر خواست که این قانون اصلاح شود. | ||
از آنجا که دولت به این اعتراض‌ها توجهی نکرد، بهبهانی و سه نفر از مجتهدان، تصمیم گرفتند در مسجد حاج سیدعزیزالله، تحصن و مردم را به حضور در مسجد دعوت کنند. زمانی که بی‌اعتنایی دولت شدت یافت، بهبهانی که حدود نود سال داشت، وصیت کرد که اگر در این میان از دنیا رفت، جنازه او را تا این قانون لغو نشده در مسجد گذاشته، دفن نکنند. سرانجام، نخست وزیر در تلگرافی به علمای قم و تهران لغو تصویب نامه را اعلام کرد و با قبول خواسته‌های مراجع، اجتماعات بعدی نیز لغو شد<ref>مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ج۱، ص۲۷، ۳۳، ۵۲؛ دوانی، ج۲، ص۴۲، ۴۴، ۴۶، ۵۰، ۷۲ـ۷۳، ۱۳۷، ۱۴۸ـ۱۴۹، ۱۵۱، ۱۵۳ـ۱۵۴؛ هفت هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی، ج۱، ص۱۰۴، ۱۰۶ـ۱۰۷</ref>. | از آنجا که دولت به این اعتراض‌ها توجهی نکرد، بهبهانی و سه نفر از مجتهدان، تصمیم گرفتند در مسجد حاج سیدعزیزالله، تحصن و مردم را به حضور در مسجد دعوت کنند. زمانی که بی‌اعتنایی دولت شدت یافت، بهبهانی که حدود نود سال داشت، وصیت کرد که اگر در این میان از دنیا رفت، جنازه او را تا این قانون لغو نشده در مسجد گذاشته، دفن نکنند. سرانجام، نخست وزیر در تلگرافی به علمای قم و تهران لغو تصویب نامه را اعلام کرد و با قبول خواسته‌های مراجع، اجتماعات بعدی نیز لغو شد<ref>مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ج۱، ص۲۷، ۳۳، ۵۲؛ دوانی، ج۲، ص۴۲، ۴۴، ۴۶، ۵۰، ۷۲ـ۷۳، ۱۳۷، ۱۴۸ـ۱۴۹، ۱۵۱، ۱۵۳ـ۱۵۴؛ هفت هزار روز تاریخ ایران و انقلاب اسلامی، ج۱، ص۱۰۴، ۱۰۶ـ۱۰۷</ref>. | ||
| خط ۱۰۳: | خط ۱۰۳: | ||
==انقلاب سفید== | ==انقلاب سفید== | ||
در همه پرسی اصول شش گانه انقلاب سفید، | در همه پرسی اصول شش گانه انقلاب سفید، آیت‌الله خویی در تلگرافی به بهبهانی، انقلاب سفید را مورد اعتراض قرار داد<ref>مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ج۱، ص۶۰؛ دوانی، ج۳، ص۲۰۶ـ۲۰۷</ref> و بهبهانی نیز طی نامه‌ای به عَلَم، نخست وزیر وقت، صریحاً دولت را از تقسیم املاک موقوفه و دخالت در امور این املاک بازداشت. | ||
==تحریم همه پرسی== | ==تحریم همه پرسی== | ||
هنگامی که [[امام خمینی]] همه پرسی شاه را برای انقلاب سفید تحریم کرد، | هنگامی که [[امام خمینی]] همه پرسی شاه را برای انقلاب سفید تحریم کرد، آیت‌الله بهبهانی در کنار [[آیت‌الله سیداحمد خوانساری]] به تحریم همه پرسی فتوا داد. در دوم بهمن ۱۳۴۱، محمدتقی فلسفی در منزل بهبهانی، در مخالفت با همه پرسی سخنرانی کرد. این اجتماع در نهایت به زدوخورد با پلیس منجر شد و به دنبال آن بهبهانی تحت نظر قرار گرفت و از خروج او از منزل جلوگیری شد. بدین ترتیب، این بار بهبهانی به طور مستقیم رودرروی دربار قرار گرفت<ref>طلوعی، بازیگران عصر پهلوی، ج۱، ص۴۶۰؛ عاقلی، روز شمار تاریخ ایران، ج۲، ص۱۴۸؛ دوانی، ج۳، ص۲۰۸</ref>. | ||
==فاجعۀ مدرسۀ فیضیه== | ==فاجعۀ مدرسۀ فیضیه== | ||
هنگامی که [[خمینی کبیر| | هنگامی که [[خمینی کبیر|آیت‌الله خمینی]] و مراجع تقلید، نوروز ۱۳۴۲ را عزای ملی اعلام کردند، بهبهانی نیز با صدور اعلامیه‌ای با ایشان همراه شد و در واقعه [[مدرسه فیضیه|فیضیه]] نیز جنایت رژیم شاه را به شدت محکوم کرد<ref>طلوعی، داستان انقلاب، ص۲۰۵ـ۲۰۶؛ دوانی، ج۴، ص۱۲۱ـ ۱۲۳</ref>. | ||
==قضیۀ پانزده خرداد== | ==قضیۀ پانزده خرداد== | ||