جریان سلفی در اندونزی (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

سازمان محمدیه با گرایش نزدیک به وهابیت در سال ۱۹۱۲م توسط محمد دحلان که فارغ التحصیل مکه بود تأسیس شد. او سخت تحت تأثیر افکار محمد بن عبدالوهاب قرار داشت. محمدیه در آغاز پیدایش هدف خود را مبارزه با بدعتها و خرافات مى‌دانست و این همان چیزی بود که وهابیت داعیه آن را داشت. در طول قرن بیستم جمعیت محمدیه با کمک های داخلی و خارجی گسترش فراوانی یافته و در بخش‌های گوناگون فعالیت قابل توجهی از خود نشان داده است.

فعالیت دیگر اینان ترجمه، چاپ و نشر کتابهای منطبق با دیدگاه وهابی با قیمتی ارزان در دو دهه ۱۹۸۰م/۱4۰۰ ق/۱۳۰۹ش و ۱۹۹۰م/۱4۱۰ ق/۱۳6۹ش بود. در این میان از نقش تاثیرگذار رژیم سوهارتو در اواخر عمر حکومت در گسترش وهابیتی که خطری برای رژیم نداشته باشد و نیز دانش آموختگان اندونزیایی که از سعودی فارغ التحصیل شده بودند نباید نادیده گرفت.

یکی دیگر از موسسات سلفی در اندونزی مدرسه صفوان است که در سال ۱4۱۲ق/۱۹۹۲م/۱۳۷۱ش توسط تعدادی از افرادی که فارغ التحصیل از منطقه خاورمیانه بودند تأسیس شد، این موسسه نیز اهتمام عمده اش به آموزش و تبلیغ با رویکردی سلفی است. اگر چه رویکرد این گروه بیشتر اخوانی (اخوان المسلمین مصر) است تا وهابی، ولی گرایش های وهابی در افکار آنان را نمی‌توان انکار کرد و نشانه‌های آن را در نوشته های فراوان آنان می‌توان دید و شاید بتوان گفت اندیشه های موجود در وب سایت ایشان (www . alsofwan . or . id)، دیدگاه های کلامی مبتنی بر اندیشه های وهابی ارائه می¬دهد، ولی در روش‌های تبلیغ و دعوت، متکی بر اخوان المسلمین هستند. به نظر می‌رسد این گروه بر اساس اندیشه اخوان المسلمین حرکت کرده و تشابه برخی عقاید میان وهابی ها و اخوانی ها مثل توسل و شفاعت برخی از نویسندگان را به اشتباه بیندازد که باید از این اشتباه پرهیز کرد.

اگرچه موسسه حرمین به طور رسمی نمایندگی و شعبه ای در اندونزی ندارد، ولی چندین موسسه هم چون مدرسه اسلامی المناهل که از حمایت مالی آنان برخوردارند؛ نمایندگان غیر رسمی آنان محسوب می‌شوند. اگرچه تا سال ۱4۲۵ق/۲۰۰4م/۱۳۸۳ش نامی از مدرسه المناهل در میان نبود، ولی در این سال سازمان ملل متحد لیستی از موسسات مرتبط با فعالیت‌های تروریستی را منتشر کرد که یکی از این موسسات همین المناهل بود و به همین دلیل فعالیت این موسسه به اتفاق موسسه حرمین ممنوع اعلام شد. در اینجا شاید مناسب باشد ذکری هم از مدرسه اسلامی حرمین به میان آید. مسئولیت این مؤسسه را هدایت نور وحید بر عهده دارد. وی فارغ التحصیل از کشور عربستان سعودی است و اخیرا به عنوان رئیس یکی از دو مجلس کشور اندونزی برگزیده شد. در سال ۱4۲5ق/۲۰۰4م/۱۳۸۳ش سازمان ملل متحد مدعی شد که این مدرسه به عنوان شعبه موسسه سعودی حرمین، با شبکه های تروریستی مرتبط است، ولی هدایت نور وحید هرگونه ارتباطی را با موسسه سعودی تکذیب کرد و البته پس از آن سازمان ملل از ادعای خود دست کشید. لازم به ذکر است اخیرا تحولاتی در حزب مترقی عدالت به رهبری هدایت نور وحید رخ داده و از بنیادگرایی نزدیک به وهابیت به سوی اخوان المسلمین پیدا کرده است و نیز به تعامل با دیگر جریانات موجود در اندونزی پرداخته است.