۸۵٬۸۳۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'جلال الدین' به 'جلال‌الدین'
جز (جایگزینی متن - 'مى گفت' به 'مىگفت') |
جز (جایگزینی متن - 'جلال الدین' به 'جلال‌الدین') |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{پانویس رنگی}} | {{پانویس رنگی}} | ||
'''توحید الهیه''' یا آیین اکبریه مذهب منسوب به ابوالفتح | '''توحید الهیه''' یا آیین اکبریه مذهب منسوب به ابوالفتح جلال‌الدین محمد اکبر سومین پادشاه [[سلسله گورکانیان|گورکانى]] [[هند]] است. | ||
</div> | </div> | ||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
==شرح حال موسس== | ==شرح حال موسس== | ||
جلال‌الدین محمد اکبر در سال 1542 میلادى در «امرکت» از بلاد سند متولد شد و در 14 فوریه سال 1556 میلادى در پنجاب تاجگذارى کرد و در 16 اکتبر سال 1605 میلادى درگذشت و تخت سلطنت را به پسرش جهانگیر داد. وی فرزند همایون پسر بابر و مادرش مادرش حمیده بیگم از نوادگان شیخ احمد جام ژنده پیل بود و مدت نیم قرن بر سراسر [[هند]] حکومت کرد و سیاست و دلیرى را با تفکر و متانت در هم آمیخت. | |||
وی در عمر دراز خود توفیق سوادآموزى نیافت و خواندن و نوشتن نمىدانست، ولى ذهنى وقاد و هوشى فراوان داشت. وى قوانین ظالمانه را از هندوان و طبقه اى که نجس (پاریا) خوانده مى شدند برداشت و نخستین کسى بود که پیش از [[گاندى]] آن طبقه را با طبقه دیگر برابر کرد. وى با این که مسلمان و مسلمان زاده بود اما با زنى راجهپوتى از هندوان ازدواج کرد و عجیب تر این که قرص خورشید را قبله گاه همه پیروان خود قرار داد. | وی در عمر دراز خود توفیق سوادآموزى نیافت و خواندن و نوشتن نمىدانست، ولى ذهنى وقاد و هوشى فراوان داشت. وى قوانین ظالمانه را از هندوان و طبقه اى که نجس (پاریا) خوانده مى شدند برداشت و نخستین کسى بود که پیش از [[گاندى]] آن طبقه را با طبقه دیگر برابر کرد. وى با این که مسلمان و مسلمان زاده بود اما با زنى راجهپوتى از هندوان ازدواج کرد و عجیب تر این که قرص خورشید را قبله گاه همه پیروان خود قرار داد. | ||
او دومین پادشاهى است که پس از آمون هوتپ چهارم (1375- 1358 قبل از میلاد مسیح) از فراعنه شهر «تب» در مصر باستان از میان هزاران خدایان گوناگون تنها قرص خورشید را که آتون نام داشت به خدایى برگزید و خود را به نام اخناتون یعنى دوستدار آتون (خورشید) ملقب کرد. | او دومین پادشاهى است که پس از آمون هوتپ چهارم (1375- 1358 قبل از میلاد مسیح) از فراعنه شهر «تب» در مصر باستان از میان هزاران خدایان گوناگون تنها قرص خورشید را که آتون نام داشت به خدایى برگزید و خود را به نام اخناتون یعنى دوستدار آتون (خورشید) ملقب کرد. | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
موسس فرقه قانون «جزیه» را از هندوان برداشت و هندوان و مسلمانان را از این لحاظ برابر دانست. | موسس فرقه قانون «جزیه» را از هندوان برداشت و هندوان و مسلمانان را از این لحاظ برابر دانست. | ||
آزار حیوانات و کشتن گاو را نیز بر اساس مذهب برهمنان هند ممنوع کرد. سپس مقرر کرد که جمعى از دانشمندان به ترجمه کتب علمى و فلسفى هند بپردازند، از این جهت کتاب مهابهاراتا و رامیانه و کتبى دیگر به فارسى برگردانده شد. | آزار حیوانات و کشتن گاو را نیز بر اساس مذهب برهمنان هند ممنوع کرد. سپس مقرر کرد که جمعى از دانشمندان به ترجمه کتب علمى و فلسفى هند بپردازند، از این جهت کتاب مهابهاراتا و رامیانه و کتبى دیگر به فارسى برگردانده شد. | ||
اکبر پس از اعلام مذهب خویش، در دربار خود تشریفاتى قایل شده بود بدین گونه که به مناسبت نام وى که | اکبر پس از اعلام مذهب خویش، در دربار خود تشریفاتى قایل شده بود بدین گونه که به مناسبت نام وى که جلال‌الدین محمد اکبر بود و مذهب وى که (العیاذ بالله) او را هم طراز حق تعالى قرار مى داد و طرف داران این مذهب در حضور پادشاه به جاى سلام مىگفتند: «الله اکبر» و دیگران پاسخ مى دادند جل جلاله! | ||
ابوالفضل علامى از دانشمندان آن روزگار و مؤلف «آیین اکبرى» پا را از این حد فراتر گذاشت و گفت: | ابوالفضل علامى از دانشمندان آن روزگار و مؤلف «آیین اکبرى» پا را از این حد فراتر گذاشت و گفت: | ||
شاه دین اکبر محمد آن که از جاه و جلال گر نبودى کفر، مىگفتم خداى دیگری است.<ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 126 | شاه دین اکبر محمد آن که از جاه و جلال گر نبودى کفر، مىگفتم خداى دیگری است.<ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 126 | ||
با ویرایش محدود.</ref> | با ویرایش محدود.</ref> | ||
بخش نامه و دستور العملى را که محمد | بخش نامه و دستور العملى را که محمد جلال‌الدین اکبر امر به اشاعه آن مذهب در هند کرد در کتاب «دبستان المذاهب» آمده است.<ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ اول، ص 127 با ویرایش محدود.</ref> | ||
==سر انجام آیین توحیدیه و موسس== | ==سر انجام آیین توحیدیه و موسس== | ||