کشفیه (شیخیه)

کشفیه (از شیخیه) پیروان سید کاظم بن سید قاسم حسینى رشتى گیلانى حائرى (1212- 1259) دانشمند مشهور فرقه «شیخیه» بودند که معروف به کشفى بود. وى شاگرد شیخ زین الدین احمد احسائى موسس فرقه شیخیه و نایب او بود.

تاریخچه

پس از شیخ احمد احسائى، شاگرد او سید کاظم رشتی (در گذشته در 1259 ه) جانشین او شد. اجداد سید کاظم از اشراف سادات حسینى مدینه بودند و دو نسل بود که ایرانى شده بودند. جدّش سید احمد به علّت شیوع طاعون از مدینه گریخت و به رشت رفت. وى در اصطلاح شیخیه ملقب به «سید نبیل» است. سید در جوانى به یزد رفت و در آن شهر به شیخ احمد احسائى پیوست و سپس رهسپار کربلا شد و تا پایان عمر در آن شهر به تدریس و ترویج مکتب شیخیه مشغول بود و بالغ بر یکصد و پنجاه جلد کتاب و رساله نوشت که غالبا رمز گونه و غیر مفهوم است. او در کربلا مورد توجه علماى عصر خود گردید. محمود آلوسى مفتى بغداد صاحب «مقامات آلوسیه» درباره سید کاظم می گوید که اگر سید در زمانى مى ‏زیست که ممکن بود نبى مرسل و پیغمبرى مبعوث شده باشد، من اولین کسی بودم که به او ایمان می آوردم، زیرا شرایط لازم به اخلاق و علم کثیر و عمل به سجایاى معنوى در شخص او موجود بود. بعضى نوشته‏ اند نحیب پاشا حاکم عثمانى که در زمان سید مسئول قتل و غارت کربلا بود، سید را دعوت کرد تا از وى دیدن نماید و ظاهرا مراتب احترام را به جاى آورد، ولى به او قهوه‏ اى مسموم خوراند و سید در ذی حجه سال 1259 ه درگذشت و در جوار قبر امام حسین (ع) مدفون شد. مهم‌ترین کتاب سید کاظم «شرح القصیده» است که در شرح قصیده لامیه پاشا عبدالباقى افندى عمرى موصلى والى عراق در دوره عثمانى نوشته است. دلیل سرودن آن قصیده به مناسبت ارسال روپوش براى مرقد امام موسى بن جعفر (ع) از طرف سلطان محمود خان ثانى پادشاه عثمانى مى‏ باشد. این روپوش، قطعه ای از پوشش هاى ضریح مطهر حضرت رسول (ص) بود که سلطان مذکور به عنوان تحفه براى ضریح حضرت موسى بن جعفر (ع) فرستاد.

وجه تسمیه

سید کاظم رشتی، جانشین شیخ احمد در وجه تسمیه شیخیه به «کشفیه» می‌نویسد: «مراد از شیخی یا کشفی، اصحاب شیخ بزرگوار الشیخ احمد بن زین‌العابدین احسایی می‌باشند و منسوبین به آن به کشفیه موسوم اند، چرا که خداوند سبحان، حجاب جهل و کوری در دین را از بصیرت‌ها و چشم‌های ایشان برداشته و ظلمت شک و ریب را از قلوب و ضمایر آن ها برطرف کرده است.»

نام برخی از آثار

کتاب هاى بسیارى از سید کاظم رشتی باقى مانده است که عبارتند از: «لوامع الحسینیه»، «حجة البالغه»، «حجة الدامغه»، «مقالات العارفین»، «اسرار الشهادة»، «کتاب اسرار العباده»، شرح دعاى المسماة و شرح القصیده و شرح الزیاره.

جانشین سید کاظم

جانشین وى سید احمد پسرش بود که در روز دوشنبه هفدهم جمادى الاولى سال‏ 1295 هجری قمری، به ضرب خنجر مردى شریر در باب السدره کربلا به قتل رسید.