نسخهٔ ‏۱۲ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۵:۲۵

نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است.

یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید.
آخرین مرتبه این صفحه در تاریخ زیر تغییر یافته است: ۱۵:۲۵، ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۲؛

سوره مریم

نام	سوره مریم
شماره سوره	۱۹
ترتیب نزول	۴۴
جزء	۱۶
مکی/مدنی	مکی
تعداد آیات	۹۸
تعداد کلمات	۹۷۲
تعداد حروف	۳۹۳۵

سوره مریم نوزدهمین سوره و از سوره‌های مکی قرآن است که در جزء شانزدهم قرآن جای دارد. این سوره به‌دلیل نقل داستان حضرت مریم به نام «مریم» نام‌گذاری شده است. پیام اصلی این سوره بشارت و انذار است که در قالب داستان‌هایی از پیامبران از جمله داستان حضرت زکریا، حضرت یحیی، حضرت ابراهیم، حضرت موسی و حضرت عیسی بیان شده است. بررسی مسائل مربوط به قیامت و چگونگی رستاخیز، نفی فرزند از خداوند و بیان مسئله شفاعت از موضوعات محوری این سوره است.

آیه ۹۶ سوره مریم با نام آیه ود از آیات مشهور این سوره است. مداومت بر خواندن سوره مریم را باعث بی‌نیازی انسان از جان، مال و فرزند دانسته‌اند.

مریم

مریم دختر عمران، مادر عیسى، زنی‌كه قرآن به پاكى او شهادت داده است، نامش سى‌وچهار بار در قرآن کریم ذکر شده است^[۱].

مفهوم کلی سوره

وحدانیت خدا؛
رستاخیز باورى؛
سرگذشت پیامبران الهى و مریم^[۲].

اسامی سوره

مریم،
کهیعص^[۳].

علت نام‌گذاری

«سوره مریم»؛ نام‌گذارى آن به نام مریم از آن جهت است كه در آیات 16- 35 این سوره داستان مریم دختر عمران و مادر عیسى و تولد عیسى مطرح شده است.
«سوره کهیعص»؛ این نام سوره از حروف مقطعه اولین آیۀ آن گرفته شده است^[۴].

تعداد آیات و کلمات و حروف

سوره مریم نودوهشت آیه دارد^[۵].
سوره مریم هفتصدوشصت‌ودو كلمه دارد^[۶]. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است)
سوره مریم سه هزاروهشتصدودو حرف دارد^[۷]. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است)

اهداف و آموزه‌ها

اهداف کلی سوره مریم عبارتند از:

توجه به پاكى خدا و اثبات وحدانیت او؛
توجه دادن مردم به رستاخیز؛
بیان برخى داستان هاى پیامبران در راستاى دو هدف فوق^[۸].

محتوا و موضوعات

سوره مریم از نظر محتوا داراى چندین بخش مهم است:

مهمترین بخش این سوره را قسمتى از سرگذشت زكریا و مریم و مسیح و یحیى و ابراهیم قهرمان توحید و فرزندش اسماعیل و ادریس و بعضى دیگر از پیامبران بزرگ الهى، تشكیل مى دهد كه داراى نكات تربیتى خاصى است؛
قسمت دیگرى از این سوره كه بعد از بخش نخست مهمترین بخش را تشكیل مى دهد مسائل مربوط به قیامت و چگونگى رستاخیز و سرنوشت مجرمان و پاداش پرهیزكاران و مانند آنست؛
بخش دیگر مواعظ و نصائحى است كه در واقع مكمل بخشهاى گذشته مى باشد؛
بالآخره آخرین بخش، اشارات مربوط به قرآن و نفى فرزند از خداوند و مساله شفاعت است كه مجموعا برنامه تربیتى مؤثرى را براى سوق نفوس انسانى به ایمان و پاكى و تقوا تشكیل مى دهد^[۹].

ویژگی

سوره مریم از سور مثانی می باشد مثانی سوره هایی هستند که بعد از سور مئین قرار گرفته اند و زیر صد آیه دارند مانند اینکه سور مئین مبادی باشند و توالی آن مثانی آن فرض شده اند^[۱۰].

سوره های مثانی عبارتند از: احزاب و حجّ و قصص و نمل و نور و انفال و مریم و عنکبوت و روم و یس و فرقان و حجر و رعد و سبأ و فاطر و إبراهیم و ص و محمد و لقمان و زمر^[۱۱].

همچنین بنابر یکی از دو قول سوره مریم جزو سور مئین (صد آیه ای ها) است ابن قتیبه می گوید سور مئین سوره هایی هستند که بعد از سور طوال آمده اند علت نامگذاری این سوره ها به مئین نزدیک بودن تعداد آیه های این سوره ها به عدد صد می باشد^[۱۲]. گفته شده این سوره ها عبارتند از «بنی إسرائیل، كهف، مریم، طه، أنبیاء ، حج و مؤمنون»^[۱۳]. برخی دیگر نیز سور مئین را سوره های «توبه، نحل، هود، یوسف، کهف، بنی اسرائیل، انبیاء، طه، مؤمنون، شعراء و صافات» ذکر کرده اند^[۱۴]. روایتى است كه از رسول خدا نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى تورات و سوره هاى مئین را به جاى انجیل و سوره هاى مثانى را به جاى زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى مفصّل فزونى بخشید^[۱۵].

بخارى از ابن مسعود روایت كرده كه دربارۀ سوره‌هاى: بنى اسرائیل، كهف، مریم، طه، و الانبیاء گفت: «این سوره‌ها از سوره‌هاى كهن اول است، و از دیرینه‌ها هستند» سپس به همین ترتیب آنها را ذكر كرد^[۱۶].

آیۀ پنجاه‌وهشتم سوره مریم سجده تلاوت دارد.

پانویس

↑ قاموس قرآن، ج5، ص 251.
↑ تفسیر قرآن مهر، ج 12، ص 311.
↑ همان، ص 313.
↑ همان.
↑ الكشف و البیان، ج 6، ص .205
↑ همان.
↑ همان.
↑ تفسیر قرآن مهر، ج 12، ص 314.
↑ تفسیر نمونه، ج 13، ص 3
↑ زاد المسیر فى علم التفسیر، ج 4، ص 141.
↑ التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص 313.
↑ زاد المسیر فى علم التفسیر، ج 4، ص 141.
↑ دراسة حول القرآن الکریم، ص ۳۷.
↑ التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص313.
↑ جامع البیان فى تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.
↑ ترجمه الإتقان فى علوم القرآن، ج 1، ص 215.

[1] قاموس قرآن، ج5، ص 251.

[2] تفسیر قرآن مهر، ج 12، ص 311.

[3] همان، ص 313.

[4] همان.

[5] الكشف و البیان، ج 6، ص .205

[6] همان.

[7] همان.

[8] تفسیر قرآن مهر، ج 12، ص 314.

[9] تفسیر نمونه، ج 13، ص 3

[10] زاد المسیر فى علم التفسیر، ج 4، ص 141.

[11] التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص 313.

[12] زاد المسیر فى علم التفسیر، ج 4، ص 141.

[13] دراسة حول القرآن الکریم، ص ۳۷.

[14] التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص313.

[15] جامع البیان فى تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.

[16] ترجمه الإتقان فى علوم القرآن، ج 1، ص 215.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

@@ خط ۴۳: / خط ۴۳: @@
 آیه ۹۶ سوره مریم با نام آیه ود از آیات مشهور این سوره است. مداومت بر خواندن سوره مریم را باعث بی‌نیازی انسان از جان، مال و فرزند دانسته‌اند.
-=مريم=
+=مریم=
-مريم دختر عمران، مادر عيسى، زني‌كه قرآن به پاكى او شهادت داده است، نامش سى‌وچهار بار در قرآن کريم ذکر شده است<ref>قاموس قرآن، ج5، ص 251.</ref>.
+مریم دختر عمران، مادر عیسى، زنی‌كه قرآن به پاكى او شهادت داده است، نامش سى‌وچهار بار در قرآن کریم ذکر شده است<ref>قاموس قرآن، ج5، ص 251.</ref>.
 =مفهوم کلی سوره=
-* وحدانيت خدا؛
+* وحدانیت خدا؛
-* [[رستاخيز]] باورى؛
+* [[رستاخیز]] باورى؛
-* سرگذشت پيامبران الهى و مريم<ref>تفسير قرآن مهر، ج 12، ص 311.</ref>.
+* سرگذشت پیامبران الهى و مریم<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 12، ص 311.</ref>.
 *
 =اسامی سوره=
-# مريم،
+# مریم،
-# کهيعص<ref>همان، ص 313.</ref>.
+# کهیعص<ref>همان، ص 313.</ref>.
 =علت نام‌گذاری=
-* «سوره مريم»؛ نام‌گذارى آن به نام مريم از آن جهت است كه در آيات 16- 35 اين سوره داستان مريم دختر [[عمران]] و مادر عيسى و تولد عيسى مطرح شده است.
+* «سوره مریم»؛ نام‌گذارى آن به نام مریم از آن جهت است كه در آیات 16- 35 این سوره داستان مریم دختر [[عمران]] و مادر عیسى و تولد عیسى مطرح شده است.
-* «سوره کهيعص»؛ اين نام سوره از [[حروف مقطعه]] اولين آيۀ آن گرفته شده است<ref>همان.</ref>.
+* «سوره کهیعص»؛ این نام سوره از [[حروف مقطعه]] اولین آیۀ آن گرفته شده است<ref>همان.</ref>.
 *
-=تعداد آيات و کلمات و حروف=
+=تعداد آیات و کلمات و حروف=
-* سوره مريم نودوهشت آيه دارد<ref>الكشف و البيان، ج 6، ص .205</ref>.
+* سوره مریم نودوهشت آیه دارد<ref>الكشف و البیان، ج 6، ص .205</ref>.
-* سوره مريم هفتصدوشصت‌ودو كلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است)
+* سوره مریم هفتصدوشصت‌ودو كلمه دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است)
-* سوره مريم سه هزاروهشتصدودو حرف دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است)
+* سوره مریم سه هزاروهشتصدودو حرف دارد<ref>همان.</ref>. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است)
 *
 =اهداف و آموزه‌ها=
-اهداف کلی سوره مريم عبارتند از:
+اهداف کلی سوره مریم عبارتند از:
-# توجه به پاكى خدا و اثبات وحدانيت او؛
+# توجه به پاكى خدا و اثبات وحدانیت او؛
-# توجه دادن مردم به رستاخيز؛
+# توجه دادن مردم به رستاخیز؛
-# بيان برخى داستان هاى پيامبران در راستاى دو هدف فوق<ref>تفسير قرآن مهر، ج 12، ص 314.</ref>.
+# بیان برخى داستان هاى پیامبران در راستاى دو هدف فوق<ref>تفسیر قرآن مهر، ج 12، ص 314.</ref>.
 =محتوا و موضوعات=
-سوره مريم از نظر محتوا داراى چندين بخش مهم است:
+سوره مریم از نظر محتوا داراى چندین بخش مهم است:
-* مهمترين بخش اين سوره را قسمتى از سرگذشت [[زكريا]] و مريم و [[مسيح]] و يحيى و [[ابراهيم]] قهرمان [[توحيد]] و فرزندش [[اسماعيل]] و [[ادريس]] و بعضى ديگر از پيامبران بزرگ الهى، تشكيل مى دهد كه داراى نكات تربيتى خاصى است؛
+* مهمترین بخش این سوره را قسمتى از سرگذشت [[زكریا]] و مریم و [[مسیح]] و یحیى و [[ابراهیم]] قهرمان [[توحید]] و فرزندش [[اسماعیل]] و [[ادریس]] و بعضى دیگر از پیامبران بزرگ الهى، تشكیل مى دهد كه داراى نكات تربیتى خاصى است؛
 *
-* قسمت ديگرى از اين سوره كه بعد از بخش نخست مهمترين بخش را تشكيل مى دهد مسائل مربوط به [[قيامت]] و چگونگى رستاخيز و سرنوشت مجرمان و پاداش پرهيزكاران و مانند آنست؛
+* قسمت دیگرى از این سوره كه بعد از بخش نخست مهمترین بخش را تشكیل مى دهد مسائل مربوط به [[قیامت]] و چگونگى رستاخیز و سرنوشت مجرمان و پاداش پرهیزكاران و مانند آنست؛
 *
-* بخش ديگر مواعظ و نصائحى است كه در واقع مكمل بخشهاى گذشته مى باشد؛
+* بخش دیگر مواعظ و نصائحى است كه در واقع مكمل بخشهاى گذشته مى باشد؛
 *
-* بالآخره آخرين بخش، اشارات مربوط به قرآن و نفى فرزند از خداوند و مساله [[شفاعت]] است كه مجموعا برنامه تربيتى مؤثرى را براى سوق نفوس انسانى به ايمان و پاكى و تقوا تشكيل مى دهد<ref>تفسير نمونه، ج 13، ص 3</ref>.
+* بالآخره آخرین بخش، اشارات مربوط به قرآن و نفى فرزند از خداوند و مساله [[شفاعت]] است كه مجموعا برنامه تربیتى مؤثرى را براى سوق نفوس انسانى به ایمان و پاكى و تقوا تشكیل مى دهد<ref>تفسیر نمونه، ج 13، ص 3</ref>.
-=ويژگي=
+=ویژگی=
-سوره مريم از [[سور مثانی]] می باشد مثانی سوره هايی هستند که بعد از [[سور مئين]] قرار گرفته اند و زير صد آيه دارند مانند اينکه سور مئين مبادی باشند و توالی آن مثانی آن فرض شده اند<ref>زاد المسير فى علم التفسير، ج 4، ص 141.</ref>.
+سوره مریم از [[سور مثانی]] می باشد مثانی سوره هایی هستند که بعد از [[سور مئین]] قرار گرفته اند و زیر صد آیه دارند مانند اینکه سور مئین مبادی باشند و توالی آن مثانی آن فرض شده اند<ref>زاد المسیر فى علم التفسیر، ج 4، ص 141.</ref>.
-سوره های مثانی عبارتند از: احزاب و حجّ و قصص و نمل و نور و انفال و مريم و عنکبوت و روم و يس و فرقان و حجر و رعد و سبأ و فاطر و إبراهيم و ص و محمد و لقمان و زمر<ref>التمهيد فی علوم القرآن، ج1، ص 313.</ref>.
+سوره های مثانی عبارتند از: احزاب و حجّ و قصص و نمل و نور و انفال و مریم و عنکبوت و روم و یس و فرقان و حجر و رعد و سبأ و فاطر و إبراهیم و ص و محمد و لقمان و زمر<ref>التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص 313.</ref>.
-همچنين بنابر يکی از دو قول سوره مريم جزو سور مئين (صد آيه ای ها) است [[ابن قتيبه]] می گويد سور مئين سوره هايی هستند که بعد از [[سور طوال]] آمده اند علت نامگذاری اين سوره ها به مئين نزديک بودن تعداد آيه های اين سوره ها به عدد صد می باشد<ref>زاد المسير فى علم التفسير، ج 4، ص 141.</ref>. گفته شده اين سوره ها عبارتند از «بنی إسرائيل، كهف، مريم، طه، أنبياء ، حج و مؤمنون»<ref>دراسة حول القرآن الکريم، ص ۳۷.</ref>. برخی ديگر نيز سور مئين را سوره های «توبه، نحل، هود، يوسف، کهف، بنی اسرائيل، انبياء، طه، مؤمنون، شعراء و صافات» ذکر کرده اند<ref>التمهيد فی علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>.
+همچنین بنابر یکی از دو قول سوره مریم جزو سور مئین (صد آیه ای ها) است [[ابن قتیبه]] می گوید سور مئین سوره هایی هستند که بعد از [[سور طوال]] آمده اند علت نامگذاری این سوره ها به مئین نزدیک بودن تعداد آیه های این سوره ها به عدد صد می باشد<ref>زاد المسیر فى علم التفسیر، ج 4، ص 141.</ref>. گفته شده این سوره ها عبارتند از «بنی إسرائیل، كهف، مریم، طه، أنبیاء ، حج و مؤمنون»<ref>دراسة حول القرآن الکریم، ص ۳۷.</ref>. برخی دیگر نیز سور مئین را سوره های «توبه، نحل، هود، یوسف، کهف، بنی اسرائیل، انبیاء، طه، مؤمنون، شعراء و صافات» ذکر کرده اند<ref>التمهید فی علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>.
-روايتى است كه از [[رسول خدا]] نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى [[تورات]] و سوره هاى مئين را به جاى [[انجيل]] و سوره هاى مثانى را به جاى [[زبور]] به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى مفصّل فزونى بخشيد<ref>جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.
+روایتى است كه از [[رسول خدا]] نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى [[تورات]] و سوره هاى مئین را به جاى [[انجیل]] و سوره هاى مثانى را به جاى [[زبور]] به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى مفصّل فزونى بخشید<ref>جامع البیان فى تفسیر القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.
-[[بخارى]] از [[ابن مسعود]] روايت كرده كه دربارۀ سوره‌هاى: بنى اسرائيل، كهف، مريم، طه، و الانبياء گفت: «اين سوره‌ها از سوره‌هاى كهن اول است، و از ديرينه‌ها هستند» سپس به همين ترتيب آنها را ذكر كرد<ref>ترجمه الإتقان فى علوم القرآن، ج 1، ص 215.</ref>.
+[[بخارى]] از [[ابن مسعود]] روایت كرده كه دربارۀ سوره‌هاى: بنى اسرائیل، كهف، مریم، طه، و الانبیاء گفت: «این سوره‌ها از سوره‌هاى كهن اول است، و از دیرینه‌ها هستند» سپس به همین ترتیب آنها را ذكر كرد<ref>ترجمه الإتقان فى علوم القرآن، ج 1، ص 215.</ref>.
-آيۀ پنجاه‌وهشتم سوره مريم [[سجده]] تلاوت دارد.
+آیۀ پنجاه‌وهشتم سوره مریم [[سجده]] تلاوت دارد.
 =پانویس=