|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{جعبه اطلاعات شخصیت | | {{جعبه اطلاعات شهر |
| | عنوان = محمد بن عبیدالله بن عتبه | | | عنوان = استان آذربایجان شرقی |
| | تصویر = احمد بن علی بن حسین بن رنجویه.jpg | | | تصویر = |
| | نام = جعفر بن محمد بن عبیدالله بن عتبه | | | نام = استان آذربایجان شرقی |
| | نامهای دیگر = | | | کشور = ایران |
| | سال تولد =
| | | تاریخ تأسیس = |
| | تاریخ تولد = 235ق.
| | | استان = آذربایجان شرقی |
| | محل تولد =
| | | تعداد جمعیت = ۴۰۴۰۴۰۰ نفر |
| | سال درگذشت =
| | | پراکندگی دینی = {{فهرست جعبه افقی |[[مذهب شیعه|شیعه]] |[[اهل سنت و جماعت|سنی]] اقلیت‌های مذهبی }} |
| | تاریخ درگذشت = 305ق. | | | ویژگی خاص = |
| | محل درگذشت =
| |
| | استادان = ایوب بن نوح | |
| | شاگردان = ابن عقده کوفی | |
| | دین = [[اسلام]] | |
| | مذهب = [[مذهب شیعه|شیعه]] | |
| | آثار = | |
| | فعالیت‌ها = [[محدّث|محدث]]
| |
| | وبگاه = | |
| }} | | }} |
| '''جعفر بن محمد بن عبیدالله بن عتبه'''، از محیط خانواده و دوران تحصیل و هم‌بحثان او اطلاعی در دست نیست. وی دوران تحصیل و حیات علمی خود را در [[کوفه|کوفه]] سپری کرده باشد زیرا استاد و شاگردش هر دو در کوفه سکونت داشتند. | | '''استان آذربایجان شرقی'''، در گوشه شمال غربی فلات ایران قرار گرفته است. حدود شمالی این استان را رود ارس با جمهوری‌های آذربایجان، ارمنستان و ایالت خودمختار نخجوان مشخص می‌کند. رود قطـور و آب‌های دریاچة ارومیه حدود غربی با استان آذربایجان غربی است و در جنوب کشیدگی رشته کوه‌ها، دره‌ها، جلگه‌ها و دشت‌ها موجب پیوستگی توپوگرافیک استان با آذربایجان غربی و زنجان شده است. در شرق نیز دره و رودخانه دره رود، کوه‌های سبلان، چهل‌مند و گردنه صائین این خطه را از استان اردبیل جدا می‌کند. |
| | ریشه‌ی نام این استان را در واژه‌ی آذر یا همان آتش دانسته‌اند که تحمل زمستان‌های طاقت‌فرسای منطقه بی‌حضورش ناممکن است. |
| | سرزمینی که به پایمردی‌های مبارزانی چون ستارخان و باقرخان، به تدبیر زنان هنرمند، به طبیعت استوار و باصلابت و به خوردنی‌های خوش‌مزه و رنگارنگ شناخته شده است. |
|
| |
|
| == معرفی اجمالی == | | == معرفی استان == |
| جعفر بن محمد بن عبیدالله بن عتبه، می‌دانیم که وی از [[ایوب بن نوح]] نقل [[حدیث]] کرده است، بنابراین وی هنگامی که نزد این استاد خود، مشغول استماع حدیث بود از سن کافی(بیست ساله) برخوردار بوده و زمان تولد او را می‌توان حدود 235هجری در نظر گرفت. وفات او نیز ممکن است در اواخر سده سوم یا اوایل سده چهارم اتفاق افتاده باشد، زیرا [[ابن عقده کوفی]] از شاگردان او بوده است و در این‌جا ترجیحاً تاریخ وفات او را در اوایل سده چهارم حدود 305هجری در نظر گرفته‌ایم. از محیط خانواده و دوران تحصیل و هم‌بحثان او اطلاعی در دست نیست. گمان می‌رود وی دوران تحصیل و حیات علمی خود را در کوفه سپری کرده باشد زیرا استاد و شاگردش هر دو در کوفه سکونت داشتند اما به هر حال در منابع گزارشی از شرح‌حال او نیامده و شخصیت او کاملاً برای ما مجهول است. به نظر می‌رسد از آنجا که شاگرد و استاد او از دانشمندان نامدار [[مذهب شیعه|شیعه]] به شمار می‌آیند، وی در زمان خود از شخصیت‌های مشهور و شناخته‌شده بود لکن استماعات حدیثی او هیچ‌گاه به آیندگان انتقال پیدا نکرد و شخصیت او در هاله‌ای از ابهام قرار گرفت.
| | استان آذربايجان شرقی به لحاظ طبيعی و تاريخی از مناطق پررونق و با اهميت ايران بوده و همواره از نظر سياسي، فرهنگي و اقتصادي نقش موثر و ارزشمندي را در ايران ايفا كرده است. شرايط آب و هوايی و فراوانی آب؛ آذربايجان شرقی را به منطقه ای مناسب و مستعد برای كشاورزی و زراعت تبديل كرده و روحيه خستگي ناپذير و پرتلاش مردم؛ صنعت و بازرگاني اين خطه را رونق داده است. وضعيت خاص زمين شناسی و توپوگرافی منطقه؛ باعث به وجود آمدن کوهستان های آتشفشانی سهند و سبلان، غارها، دره ها، دشت ها و گردنه های متعدد شده كه هر يك با چشم اندازهای زيبا و ارتفاعاتی چون کيامکی و بزغوش جاذب دوست داران و علاقه مندان طبيعت است. سابقه کهن فرهنگی و تاريخی استان آذربايجان شرقي؛ سبب به وجود آمدن آثار تاريخي از باستان تا معاصر در تمام دسته بندي هاي تاريخي، معماري، فرهنگي و اجتماعي شده و در مجموع اين منطقه را به يكي از ديدني ترين استان هاي ايران تبديل نموده است. آذربايجان شرقي در زمينه هاي بازرگاني، كشاورزي، صنعتي و دام داري از رونق بالايي برخوردار بوده و از نظر جاذبه هاي اجتماعي چون: جلوه هاي زندگي عشايري، جشن ها و آيين هاي محلي، غذاها و آداب و رسوم سنتي، جاذبه هاي فرهنگي چون: موسيقي خاص و منحصر به فرد، صنايع دستي هنرمندانه و كم نظير و لباس هاي محلي بسيار زيبا، ديدني و جذاب است. شهر تبريز كه يكي از مهم ترين و با اهميت ترين شهرهاي ايران در همه زمينه هاست. به عنوان مركز اين استان؛ اهميت آن را چندين برابر نموده و جاذبه هاي گردشگري زيادي را در خود جاي داده است. استان آذربایجان شرقی دارای ۱۸ شهرستان اصلی با نامهای اهر، آذرشهر، اسکو، بستان آباد، بناب، جلفا، سراب، چاراویماق، عجب شیر، شبستر، کلیبر، مراغه، مرند، ملکان، میانه، ورزقان، هریس، هشترود می باشد. |
| | |
| == اساتید ==
| |
| از میان اساتید وی تنها نام ایوب بن نوح در منابع ذکر شده است.
| |
| | |
| == شاگردان ==
| |
| از میان شاگردان وی تنها نام ابن عقده کوفی در منابع ذکر شده است.
| |
| | |
| == منابع ==
| |
| # ایضاح الاشتباه، ص133 شماره 140؛
| |
| # رجال نجاشی، ص215 ذیل شماره 561؛
| |
| # طبقات اعلام الشیعه، ج1ص77.
| |
| | |
| {{جعبه اطلاعات شخصیت
| |
| | عنوان = جعفر بن محمد بن قولویه قمی
| |
| | تصویر = احمد بن علی بن حسین بن رنجویه.jpg
| |
| | نام = جعفر بن محمد بن قولویه قمی
| |
| | نامهای دیگر = جعفر بن محمد بن مسرور
| |
| | سال تولد =
| |
| | تاریخ تولد = 280ق.
| |
| | محل تولد = 368ق.
| |
| | سال درگذشت =
| |
| | تاریخ درگذشت =
| |
| | محل درگذشت =
| |
| | استادان = سعدبن عبدالله اشعری
| |
| | شاگردان =
| |
| | دین = اسلام
| |
| | مذهب = شیعه
| |
| | آثار =
| |
| | فعالیت‌ها = فقیه، محدث
| |
| | وبگاه =
| |
| }}
| |
| جعفر بن محمد بن قولویه قمی، فقیه و محدث مشهور امامی. نام دیگر او «جعفر بن محمد بن مسرور» است، زیرا نامهای جد او «مسرور» و «قولویه» بوده است. از زادگاه و تاریخ ولادت او اطلاعی در دست نیست اما شاگردی او نزد «سعدبن عبدالله اشعری» نشانگر آن است که وی هنگام وفات استادش، از سن کافی برای استماع حدیث(بیست ساله) برخوردار بوده است، بنابراین می‌توان تولد او را حدود 280هجری در نظر گرفت.
| |
| | |
| وی در یک خانواده علمی و مذهبی دیده به جهان گشود. پدرش «ابوجعفر محمد بن قولویه» معروف به «مسلمه» یا «ممله» از محدثان بزرگ بود که در قم درگذشته و در کنار بقعه «علی بن بابویه قمی» به خاک سپرده شده است. برادرش «ابوالحسین علی بن محمد بن قولویه» نیز از محدثان شیعه بوده و کتاب «فضل العلم و آدابه» از اوست. وی از برادرش کوچکتر بوده و نزد او شاگردی نموده است اما برادرش در سنین جوانی از دنیا رفت. پسرش «ابواحمد عبدالعزیز» نیز از راویان حدیث بوده است. در باره محل پرورش او اگرچه در منابع چیزی ذکر نشده است اما وی بیتردید در قم پرورش یافته و نیمه نخست حیات علمی خود را در آنجا سپری کرده است، زیرا بسیاری از اساتید او اهل قم بودهاند و استماع او نزد «سعد بن عبدالله اشعری» نیز که با او حدود 67 سال اختلاف سنی دارد، حاکی از آن است که وی اساساً تحصیلات خود را در قم آغاز کرده است، هر چند روایات او از سعدبن عبدالله از انگشتان یک دست هم تجاوز نمیکند، اما در مقابل، احادیث فراوان او از پدرش که در قم سکونت داشته و از نزدیکان و معاصران سعد اشعری بوده عقیده مذکور را بیشتر تأیید مینماید. وی برای کسب دانش مسافرتهایی به ری، خوزستان و مصر نیز داشته است. همچنین در سال 337هجری هنگامی که قرامطه حجرالاسود را به مسجدالحرام باز میگرداندند، وی با علم به اینکه چنین جریانی رخ خواهد داد(زیرا داستانش را در کتابها خوانده بود)، عازم حج شد، ولی بیماری سختی در بغداد بر او عارض شد و از ادامه سفر بازماند و ناچار در همانجا اقامت گزید. احتمال می‌رود که وی پیشتر نیز به عراق آمده باشد، زیرا شماری از استادان عراقی او پیش از این تاریخ درگذشته بودند. ابنقولویه از فقهای صاحب فتوی بود که سعی داشت راه اجتهاد را در عرصه حدیث باز کند. وی در تمام کتابهای رجالی فردی برجسته، مورد اعتماد و راستگو معرفی شده است. به گفته نجاشی تمام ستایشهایی که در باره دیگران شده، استحقاق او از همه آنها بیشتر است. در میان مورخان و رجالشناسان اهلسنت نیز کسی جز به نیکی و بزرگی از او یاد نکرده است. در این میان ابنحجر در لسانالمیزان پس از ستایش او، هشدار میدهد که در بزرگی او همین بس که از مدرسه او شاگردانی چون «شیخ مفید» بیرون آمده است. وی در قم، بغداد و مصر نزد اساتید زیادی بهره برده است. در قم محضر بزرگانی مانند «احمدبن ادریس اشعری»(م306ق)، «علی بن بابویه قمی»(م329ق)، «ابن ولید قمی»(م343ق) و «ابوعبدالله محمدبن ابیالقاسم»(م.ب343ق) معروف به «ماجیلویه» را درک کرده و از آنها حدیث شنیده است. در بغداد نیز از محضر بزرگانی چون «محمدبن یعقوب کلینی»(م329ق)، «عبدالعزیز یحیی جلودی»(م332ق)، «محمدبن همام اسکافی»(م336ق)، و «ابوعمرو کشی»(م363ق؟) استفاده کرده است. وی همچنین از طریق مکاتبه، اجازه نقل روایات «ابن ابی عقیل عمانی»(م.ح329ق) را دریافت نموده است. در مصر نیز برخی از روایاتش را از طریق استادش «محمدبن احمدبن سلیم صابونی» نقل کرده است. از شاگردان و راویان وی می‌توان «شیخ صدوق»(م381ق)، «ابن عیاش جوهری»(م401ق)، «ابن نوح سیرافی»(م410ق)، «ابن غضائری»(م411ق)، «شیخ مفید»(م413ق)، «محمدبن شاذان قمی»(م420ق) و «ابن عبدون»(م423ق) را نام برد. از معاصران او «محمدبن هارون تلعکبری»(م385ق) استکه متقابلاً از یکدیگر نقل روایت نمودهاند. تألیفات و آثار ابنقولویه بیشتر در زمینه فقه و حدیث نوشته شده و در کلیه ابواب فقهی مانند: طهارت، صلاه، صوم و مانند اینها آثاری از خود برجای نهاده است. مشهورترین اثر او که اکنون نیز در دست است، کتاب «کاملالزیارات» است. این کتاب یکی از مهمترین منابع امامیه در باب زیارات و آداب آن است. از دیگر آثار او کتابهای: «الاربعین»، «تاریخ الشهور و الحوادث فیها»، «ادب الحکام»، «قیام اللیل» و «النوادر» هستند. وی همچنین اثری با عنوان «العدد فی شهر رمضان» داشته که در آن نظر خود را در باره عدم نقصان ماه رمضان بیان کرده است.
| |
| | |
| == درگذشت ==
| |
| وفات او در سال 368هجری در بغداد روی داد و در کاظمین کنار مرقد مطهر دو امام شیعیان(و نزدیک امام جواد «ع») به خاک سپرده شد. همچنین قبر شاگرد نامدارش «شیخ مفید» نیز در همان‌جاست.
| |
| | |
| منابع: (طبقات اعلام الشیعه، ج1صص76 و78؛ کامل الزیارات، مقدمه، به قلم شیخ جواد قیومی؛ رجال نجاشی، ص123 شماره 318؛ رجال طوسی، ص418 شماره 6038؛ الفهرست، طوسی، ص91 شماره 141؛ خلاصه الاقوال، ص88؛ امل الآمل، ج2ص55 شماره 143؛ لسان المیزان، ج2ص125؛ معجم المطبوعات النجفیه، ص283 شماره 1184؛ معجم المؤلفین، عمر کحاله، ج3ص146؛ دائره المعارف تشیع، ج1ص359؛ دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج4ص491؛ فرج المهموم، ص254)
| |
| استان آذربایجان شرقی |
|---|
| نام | استان آذربایجان شرقی |
|---|
| کشور | ایران |
|---|
| استان | آذربایجان شرقی |
|---|
| تعداد جمعیت | ۴۰۴۰۴۰۰ نفر |
|---|
| پراکندگی دینی | |
|---|
|
استان آذربایجان شرقی، در گوشه شمال غربی فلات ایران قرار گرفته است. حدود شمالی این استان را رود ارس با جمهوری‌های آذربایجان، ارمنستان و ایالت خودمختار نخجوان مشخص می‌کند. رود قطـور و آب‌های دریاچة ارومیه حدود غربی با استان آذربایجان غربی است و در جنوب کشیدگی رشته کوه‌ها، دره‌ها، جلگه‌ها و دشت‌ها موجب پیوستگی توپوگرافیک استان با آذربایجان غربی و زنجان شده است. در شرق نیز دره و رودخانه دره رود، کوه‌های سبلان، چهل‌مند و گردنه صائین این خطه را از استان اردبیل جدا می‌کند.
ریشه‌ی نام این استان را در واژه‌ی آذر یا همان آتش دانسته‌اند که تحمل زمستان‌های طاقت‌فرسای منطقه بی‌حضورش ناممکن است.
سرزمینی که به پایمردی‌های مبارزانی چون ستارخان و باقرخان، به تدبیر زنان هنرمند، به طبیعت استوار و باصلابت و به خوردنی‌های خوش‌مزه و رنگارنگ شناخته شده است.
معرفی استان
استان آذربايجان شرقی به لحاظ طبيعی و تاريخی از مناطق پررونق و با اهميت ايران بوده و همواره از نظر سياسي، فرهنگي و اقتصادي نقش موثر و ارزشمندي را در ايران ايفا كرده است. شرايط آب و هوايی و فراوانی آب؛ آذربايجان شرقی را به منطقه ای مناسب و مستعد برای كشاورزی و زراعت تبديل كرده و روحيه خستگي ناپذير و پرتلاش مردم؛ صنعت و بازرگاني اين خطه را رونق داده است. وضعيت خاص زمين شناسی و توپوگرافی منطقه؛ باعث به وجود آمدن کوهستان های آتشفشانی سهند و سبلان، غارها، دره ها، دشت ها و گردنه های متعدد شده كه هر يك با چشم اندازهای زيبا و ارتفاعاتی چون کيامکی و بزغوش جاذب دوست داران و علاقه مندان طبيعت است. سابقه کهن فرهنگی و تاريخی استان آذربايجان شرقي؛ سبب به وجود آمدن آثار تاريخي از باستان تا معاصر در تمام دسته بندي هاي تاريخي، معماري، فرهنگي و اجتماعي شده و در مجموع اين منطقه را به يكي از ديدني ترين استان هاي ايران تبديل نموده است. آذربايجان شرقي در زمينه هاي بازرگاني، كشاورزي، صنعتي و دام داري از رونق بالايي برخوردار بوده و از نظر جاذبه هاي اجتماعي چون: جلوه هاي زندگي عشايري، جشن ها و آيين هاي محلي، غذاها و آداب و رسوم سنتي، جاذبه هاي فرهنگي چون: موسيقي خاص و منحصر به فرد، صنايع دستي هنرمندانه و كم نظير و لباس هاي محلي بسيار زيبا، ديدني و جذاب است. شهر تبريز كه يكي از مهم ترين و با اهميت ترين شهرهاي ايران در همه زمينه هاست. به عنوان مركز اين استان؛ اهميت آن را چندين برابر نموده و جاذبه هاي گردشگري زيادي را در خود جاي داده است. استان آذربایجان شرقی دارای ۱۸ شهرستان اصلی با نامهای اهر، آذرشهر، اسکو، بستان آباد، بناب، جلفا، سراب، چاراویماق، عجب شیر، شبستر، کلیبر، مراغه، مرند، ملکان، میانه، ورزقان، هریس، هشترود می باشد.
